Δεν έπεσες τυχαία σε αυτό το άρθρο για το Magnolia
Πάμε να τα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Για τι μας μιλάει;
Δεν είναι τίποτα τυχαίο. Έτσι μας λέει στην αρχή η ταινία και μας δείχνει κάποια γεγονότα που μοιάζουν με απίθανες συμπτώσεις. Tο κύριο θέμα της συνδέεται με αυτό το άνοιγμα. Γιατί το κύριο θέμα που βιώνουν οι περισσότεροι χαρακτήρες είναι οι… αμαρτίαι των γονέων που παιδεύουσι τα τέκνα. Ένα θέμα που πολύ με έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια. Όταν βλέπουμε τον χαρακτήρα του Tom Cruise λέμε «τι μαλάκας». Για πόσους το λέμε αυτό στη ζωή μας καθημερινά; Πόσο αυστηρά τους κρίνουμε; Δεν καταστράφηκαν, όμως, μόνοι τους. Κάποτε γεννήθηκαν. Μέσα σε ένα σπίτι και μέσα σε μία κοινωνία. Διαμορφώθηκαν πολύ πριν πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους. Κι ύστερα κατεστραμμένοι έπρεπε να συνεχίσουν παρέα με το παρελθόν τους. "We may be through with the past, but the past isn't through with us".
Γιατί είναι τόσο ξεχωριστή;
Σας φάνηκε ενδιαφέρον το θέμα της ταινίας; Ήταν αυτό αρκετό για να σας πείσει να τη δείτε; Αν όχι, συνεχίζουμε. Αυτή η ταινία είναι το σημείο στο οποίο το ταλέντο συναντάει το σωστό timing. Ο Paul Thomas Anderson είχε κάνει το Boogie Nights δύο χρόνια πριν το Magnolia, το 1997. Και η ταινία αποτέλεσε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Γι’ αυτόν το λόγο η New Line Cinema του είπε ότι θα χρηματοδοτούσε ό,τι ήθελε να κάνει. Όσοι ξέρουν την ιστορία των μεγάλων παραγωγών στην Αμερική, καταλαβαίνουν ότι αυτή η ελευθερία είναι πολύ σπάνια. Ο παραγωγός έχει τον τελευταίο λόγο στην Αμερική. Σ’ εκείνο το σημείο, όμως, δόθηκε η ευκαιρία στον P.T. Anderson να κάνει την ταινία της ζωής του.
Από το σημείο να σου δώσουν την ελευθερία μέχρι να την πάρεις απαιτείται τεράστιο θάρρος. Και ο Anderson το είχε με το παραπάνω. Έκανε πραγματικά ό,τι οραματίστηκε χωρίς να βάλει φρένο, χωρίς να περιορίσει τη φαντασία του σε όλα τα επίπεδα. Στο σενάριο, στη σκηνοθεσία, στο μοντάζ, σε τίποτα.
Γιατί αν φοβόταν δεν θα φανταζόταν την τρομερή είσοδο του Frank (Tom Cruise) υπό τους ήχους της μουσικής του 2001: A Space Odyssey. Και ύστερα δεν θα μπορούσε η πρώτη του ατάκα να είναι «Respect the cock». Δεν θα μπορούσε να χτίσει τη μαγική ερμηνευτικά στιγμή της Linda (Julianne Moore) στο φαρμακείο. Μετά την ταινία μπήκα να δω αν η Moore προτάθηκε γι’ αυτήν την ταινία. Δεν προτάθηκε. Wow. Και φυσικά δεν θα μπορούσε να κάνει δύο πράγματα ακόμα για τα οποία θα μιλήσω στο τέλος του κειμένου γι’ αυτούς που την έχουν ήδη δει. Γιατί αποκλείεται να σας το κάψω.
Τι χαρακτήρες έχει; Καλοί οι ηθοποιοί;
Αν ακόμα δεν έχετε πειστεί να δείτε τη Magnolia, θα κάνω μία τελευταία προσπάθεια μιλώντας για τους χαρακτήρες. Ένα χαρακτηριστικό που έχουν κάποιοι από αυτούς είναι ότι έχουν κάτι που τους κάνει αξέχαστους. Είτε στην εξωτερική τους εμφάνιση, είτε στην ομιλία τους, είτε στην κίνηση τους, είτε στον χαρακτήρας τους. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό και συγχρόνως σπάνιο πλεονέκτημα που έχουν κάποιες ταινίες.
Θέλετε ένα παράδειγμα σκηνοθέτη που το κάνει σε ακραία μορφή; Ο Γιάννης Οικονομίδης. Μπορεί πιθανώς να μην έχετε δει καν το Σπιρτόκουτο. Τον Δημήτρη, τον χαρακτήρα του Ερρίκου Λίτση όμως τον ξέρετε. Στις δημιουργίες του Anderson χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Daniel στο There Will Be Blood. Στη Magnolia τον χαρακτήρα του Tom Cruise δεν τον ξεχνάς. Ούτε το πρόσωπο του Donnie Smith, του κατεστραμμένου παιδιού θαύματος που ενσαρκώνει ο William H. Macy.
Οι ταινίες που είναι ατρόμητες, επίσης, δεν χρειάζεται να είναι σοβαροφανείς. Το Magnolia έχει χιούμορ. Οι χαρακτήρες, όμως, όπως πρέπει στην κωμωδία, δεν γνωρίζουν το κωμικό τους στοιχείο. Ο αστυνομικός που υποδύεται ο μοναδικός John C. Reilly είναι ένας τέτοιος χαρακτήρας. Κωμικός όσο και συγκινητικός, χωρίς να προσπαθεί τίποτα από τα δύο.
Οι δυνατές ερμηνείες διαδέχονται η μία την άλλη. Έχω γράψει τόσο κείμενο και δεν χρειάστηκε να αναφέρω νωρίτερα τον Philip Seymour Hoffman. Τον Hoffman τον ξέρετε. Δείτε, όμως, πόσο ευαίσθητη είναι και η ερμηνεία της Melora Walters. Ο Tom Cruise το ξέρατε ότι είναι τόσο ταλαντούχος; Όπως είπαμε και πιο πάνω, κάποιες φορές το ταλέντο χρειάζεται καλό timing. Για τους ηθοποιούς του Magnolia, η συνάντηση με τον P.T. Anderson ήταν αυτό το timing. Δεν επιλέχθηκαν όμως τυχαία. Τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Λοιπόν! Αγαπητοί φίλοι που δεν έχετε δει την ταινία. Εδώ εμείς αποχαιρετιζόμαστε. Πηγαίνετε να τη δείτε και μετά ελάτε να διαβάσετε το τέλος του κειμένου γιατί αν έχετε δει την ταινία δεν θα θέλετε να το χάσετε. Δεν μπορώ να σας πω περισσότερα. Go, go go!
.
.
.
.
.
Είστε ακόμα εδώ; Ρε, αλήθεια, μη διαβάσετε παρακάτω γιατί πρέπει πρώτα να το δείτε και μετά να διαβάσετε γι’ αυτό.
.
.
.
.
.
Η βροχή
Ρε τι έκανε ο τρελός! Έριξε βροχή από βατράχια; Όταν π.χ. ασχολείσαι με το μπάσκετ, υπάρχουν καλάθια, φάσεις, στιγμές που λες ότι σε έκαναν να αποφασίσεις να το κάνεις. Για μένα αυτή η σκηνή ήταν από τα ωραιότερα πράγματα που έχω δει στον κινηματογράφο. Αυτή η σκηνή ήταν σαν ένας ποδοσφαιριστής να βλέπει τον Μαραντόνα να περνάει όλη την άμυνα της Αγγλίας. Είναι τέλεια σε όλα τα επίπεδα και θα εξηγήσω το γιατί.
Αρχικά, με ενθουσιάζει η σύνδεση ενός σύγχρονου Αμερικάνικου έργου με την αρχαία τραγωδία. Η βροχή από βατράχια έρχεται να παίξει το ρόλο του από μηχανής θεού. Η σύνδεση με στοιχεία αρχαίας τραγωδίας έχει ξεκινήσει από νωρίτερα, όταν οι πρωταγωνιστές της ταινίας, στη μέση της δράσης, τραγουδούν ο καθένας εκεί που βρίσκεται το κομμάτι Wise Up. Ένα είδος Χορού. Μα τι κάνει ο τρελός; Τι ωραία είναι η απόλυτη ελευθερία! Μία τρίωρη ταινία γίνεται μιούζικαλ για τρία μόλις λεπτά. Και δεν πειράζει καθόλου. Κι ύστερα έρχονται τα βατράχια για να δώσουν τη λύση όπως ο από μηχανής θεός. Κι έτσι ο πατέρας του Frank ακούει τη συγχώρεση. Κι έτσι ο αστυνομικός Jim κάνει μία πράξη για την οποία νιώθει περήφανος. Έτσι σπάνε τα δόντια του Donnie Smith, αυτά τα δόντια που δεν χρειάζονταν σιδεράκια γιατί δεν ήταν πια παιδί. Είναι τα βατράχια που δεν αφήνουν τον Jimmy Gator που παρενοχλούσε σεξουαλικά την κόρη του να αυτοκτονήσει.
Εν τω μεταξύ, αυτήν τη σκηνή την προετοιμάζει - χωρίς να το αντιληφθούμε - σε όλη την ταινία. Υπάρχει ένα απόσπασμα στην Έξοδο της Παλαιάς Διαθήκης της Βίβλου, το 8:2, στο οποίο ο θεός λέει στον Μωυσή να πει στον Φαραώ ότι «αν αρνηθεί να αφήσει τους ανθρώπους να περάσουν, θα στείλει μια πληγή βατράχων σε ολόκληρη τη χώρα. Ο Νείλος θα γεμίσει με βατράχους. Θα έρθουν στο παλάτι σας και στην κρεβατοκάμαρά σας και στο κρεβάτι σας, στα σπίτια των αξιωματούχων σας και στον λαό σας, στους φούρνους σας και στις ζυμώσεις». Χωρίς η ταινία να έχει θρησκευτικές ανησυχίες, αυτό ήταν το setup για να έρθει εν τέλει ο από μηχανής θεός. Μπορεί να μην το παρατηρήσατε, αλλά οι αριθμοί 8 & 2 υπάρχουν στην ταινία δίπλα, δίπλα σε περισσότερα από 100 πλανά!
Κι ύστερα, τι μαγική εικόνα είναι αυτή; Δεν είναι αυτή η μαγεία του σινεμά; Πέρα από το νόημα της. Στο οπτικό κομμάτι. Δεν είναι λυτρωτικό; Ο Anderson σκέφτηκε χιλιάδες βατράχια να πέφτουν σαν βροχή κι εμείς το είδαμε μπροστά στα μάτια μας. Να πέφτουν πάνω στις ιστορίες όλων των πρωταγωνιστών χωρίς η ταινία να είναι sci-fi και η υπέροχη σκηνοθεσία, η υπέροχη φωτογραφία, το υπέροχο μοντάζ και το υπέροχο μιξάζ δημιούργησαν μια εμπειρία ζωής.
Επίλογος
Ο P.T. Anderson είναι ένας τρομερός σκηνοθέτης. Και κάνει φανταστικές ταινίες που θα μείνουν στην ιστορία του κινηματογράφου. Η Magnolia, όμως, το 1999 ήταν η απόλυτη ευκαιρία. Να γράψει με απόλυτη ελευθερία, να σκηνοθετήσει με απόλυτη ελευθερία. Δεν φοβήθηκε. Και δημιούργησε, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια, μία από τις ωραιότερες και σπανιότερες ταινίες του σύγχρονου σινεμά. Μία εμπειρία που… αν ήσασταν φρόνιμοι και ακολουθήσατε τους κανόνες του κειμένου, τώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές την έχετε δει κι εσείς.
Δομήνικος
Shake n' Bake Social Media
facebook | twitter | instagram
Shake n' Bake Podcast
