Η «πύλη της κόλασης» είναι ανοιχτή εδώ και 50 χρόνια: Το λάθος των Σοβιετικών που συνεχίζει να... καίει (vid)
Αν κάποιος σας έλεγε ότι υπάρχει μια τεράστια τρύπα στο έδαφος που καίει αδιάκοπα εδώ και δεκαετίες, μάλλον θα δυσκολευόσασταν να το πιστέψετε. Και όμως υπάρχει.
Μάλιστα, πριν από περίπου δέκα χρόνια, ο εξερευνητής του National Geographic Γιώργος Κουρούνης ανέβηκε στην «Πύλη της Κόλασης» για να την παρατηρήσει από κοντά. Ο τεράστιος λάκκος στο βόρειο-κεντρικό Τουρκμενιστάν είναι επίσημα γνωστός ως κρατήρας Darvaza (και πήρε το όνομά του από ένα κοντινό χωριό), αλλά το παρατσούκλι του περιγράφει καλύτερα το φαινόμενο: μια μεγάλη τρύπα που βγάζει μεθάνιο στην ατμόσφαιρα και φλέγεται εδώ και πέντε δεκαετίες.
Με αρκετές «αποθήκες» πετρελαίου και φυσικού αερίου, το Τουρκμενιστάν φιλοξενεί δεκάδες βιομηχανικές ζώνες όπου το μεθάνιο -ένα ισχυρό αέριο- διαχέεται στην ατμόσφαιρα. Νωρίτερα φέτος, η αμερικανική και η τουρκμενική κυβέρνηση συζήτησαν τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να συνεργαστούν για να σφραγίσουν μόνιμα αυτές τις περιοχές - συμπεριλαμβανομένου του κρατήρα Νταρβάζα.
Όμως, το να σβήσει κανείς τις «άσβεστες» φλόγες δεν είναι εύκολη υπόθεση και όποιος ελπίζει να διερευνήσει αυτή την επιλογή πρέπει πρώτα να απαντήσει σε τρία βασικά ερωτήματα: Πώς δημιουργήθηκε ο κρατήρας Darvaza; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να τον σβήσουμε; Και είναι καν καλή ιδέα να προσπαθήσει κανείς να κλείσει την «Πύλη της Κόλασης»;
Αν και δεν αποτελεί κάποια είσοδο για την κόλαση, το μέρος είναι στην πραγματικότητα ένας κρατήρας φυσικού αερίου σε μια περιοχή που είχε εντοπιστεί από τη Σοβιετική Ένωση ως πιθανό πεδίο εξόρυξης πετρελαίου το 1971.
Οι πρώτες έρευνες στην περιοχή διαπίστωσαν ότι αντί για πετρέλαιο, υπήρχε ένας θύλακας φυσικού αερίου κάτω από το σημείο που έκαναν τη γεώτρηση. Το έδαφος κατέρρευσε, βυθίζοντας τον εξοπλισμό των εξερευνητών μαζί του. Αυτό προκάλεσε την κατάρρευση του βράχου, δημιουργώντας ένα φαινόμενο ντόμινο που είχε ως αποτέλεσμα αρκετούς ανοιχτούς κρατήρες. Μπορεί να μη τραυματίστηκε κανείς, ωστόσο, οι επιστήμονες σύντομα είχαν να αντιμετωπίσουν ένα ακόμα πρόβλημα: το φυσικό αέριο που διέρρεε από τον κρατήρα. Το φυσικό αέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο, το οποίο, αν και δεν είναι τοξικό, αντικαθιστά το οξυγόνο, καθιστώντας δύσκολη την αναπνοή.
Οι Σοβιετικοί επιστήμονες σκέφτηκαν ότι μπορούν να σταματήσουν τη διαρροή του μεθανίου στην ατμόσφαιρα και να αποτρέψουν την εξάπλωση των επικίνδυνων αναθυμιάσεων. Έτσι, οι επιστήμονες άναψαν φωτιά για να το κάψουν, υποθέτοντας ότι το αέριο που υπήρχε στον κρατήρα θα καεί μέσα σε λίγες εβδομάδες. Ωστόσο, αντ' αυτού αποδείχτηκε ότι οι επιστήμονες εκτίμησαν λάθος την ποσότητα του αερίου που υπήρχε στο υπόγειο σπήλαιο, εξ ου και ο κρατήρας φλέγεται εδώ και πέντε δεκαετίες, απελευθερώνοντας καθημερινά μεθάνιο και βλαβερούς ρύπους στην ατμόσφαιρα.
