Ο «μάγκας με το τρίκυκλο» Σταύρος Παράβας ήταν Παναθηναϊκός από τα «προσφυγικά» της Αλεξάνδρας

Newsroom
Σαν σήμερα το 1935 γεννήθηκε ο Σταύρος Παράβας. Ο «Φίφης», ο «μάγκας με το τρίκυκλο» και ένας από τους πολλούς κατατρεγμένους της Χούντας, που γνώρισε από κοντά την Γυάρο.

Ρόλοι αντικρουόμενοι, από το ένα άκρο στο άλλο, αλλά αυτό δεν είναι ο καλός ηθοποιός σε τελική ανάλυση; Αυτός που μπορεί και παίζει κάθε ρόλο. Ο Σταύρος Παράβας, που σαν σήμερα το 1935 γεννήθηκε, όχι απλά έπαιζε τα πάντα, αλλά «απογείωνε» τους ρόλους του. Ήταν αυτός που «τσαλάκωσε» τον εαυτό του σε μια δύσκολη περίοδο παίζοντας τον πρώτο ομοφυλόφιλο ρόλο στον ελληνικό κινηματογράφο. Ήταν ο «μάγκας» που σατίρισε τη Χούντα των Συνταγματαρχών γνωρίζοντας τις επακόλουθες συνέπειες. Ποιες ήταν αυτές; Εξορία στη Γυάρο! Ήταν αυτός που στα στερνά του- μετά την Γυάρο- αποθέωσε την ίδια την υποκριτική του υπόσταση παίζοντας θέατρο στην Επίδαυρο και Αριστοφάνη.

Μικρασιάτης και φτωχόπαιδο

15 Απριλίου του 1935 και στα Τουρκοβούνια, Μικρασιάτες γονείς φέρνουν στη ζωή το 5ο τους παιδί. Τον Σταυρή, που μεγάλωσε στα «Προσφυγικά» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, γι αυτό και πολλές πηγές τον θέλουν φίλο του Παναθηναϊκού. Στον «μάγκα με το τρίκυκλο» μάλιστα είχε πει «σας σκίσαμε τα βάρδουλα την περασμένη Κυριακή», υποδυόμενος τον… Παναθηναϊκό φίλαθλο.

Βγήκε στη «ζωή» από πιτσιρικάς και έκανε χαμαλοδουλειές για να βοηθήσει την οικογένειά του. Την καψούρα με το θέατρο την είχε από το σχολείο ακόμα και αφού ως έφηβος θήτευσε αρχικά δίπλα στον ηθοποιό Θεόδωρο Έξαρχο, το 1952 το έστειλε στη Δραματική Σχολή. Ο Κώστας Μιχαηλίδης εντυπωσιάστηκε τόσο από το ταλέντο του Σταύρου Παράβα και τον κράτησε τελικά στη σχολή του χωρίς να πληρώσει δίδακτρα, αφού γνώριζε ότι δεν υπήρχε δραχμή για το οικογενειακό τραπέζι.

Ο «Φίφης» και η «Μπουμπού»

Μετά τους πρώτους ρόλους, όπως στην «Αλίκη στο Ναυτικό» τη δεκαετία του 1960 ο Σταύρος Παράβας άλλαξε τον κινηματογράφο. Τόλμησε, δείχνοντας στο έπακρο το υποκριτικό του ταλέντο, να κάνει τον «Φίφη». Έναν «σαχλό ομοφυλόφιλο» όπως χαρακτηρίστηκε, καθόλα συμπαθή που πρόσφερε άφθονα και άπλετα γέλιο. Πολύ γέλιο.

Στη συνέχεια εξέλιξε τον ρόλο αυτόν, το πήγε παρακάτω και στην ίδια ταινία έπαιζε τον άντρα αλλά και τη γυναίκα, κάνοντας μεταμφιέσεις και απογειώνοντας τον ρόλο του κωμικού. Ήταν κομμωτής στη «Βουλευτίνα» (1966), μόδιστρος στην ομότιτλη ταινία του 1967, Σταύρος και Μπουμπού στη «Χαρτορίχτρα» (1967), Σταύρος και Ασπασία στο «Για μια τρύπια δραχμή» (1968), Οδυσσέας και Πηνελόπη στους «Μνηστήρες της Πηνελόπης» (1968), Ναπολέων και Ντε Λα Σάντα Μόνικα Ντε Λα Κάτω Τούρλας στον «Τσαχπίνη» (1968)…

Μακρύ μαλλί, παχύ μουστάκι και «ο μάγκας με το τρίκυκλο»

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αφήνοντας μακρύ μαλλί και παχύ μουστάκι, ώστε να μην τον συγχέουν στην προσωπική ζωή του με τον «Φίφη» και τους ρόλους που είχε παίξει, ο Σταύρος έγινε… «ο μάγκας με το τρίκυκλο» αλλά και το «κοροϊδάκι της Πριγκηπέσσας». Όπως είχε πει ο ίδιος «ό,τι τους έλειπε στο σινεμά, φώναζαν τον Παράβα». Και ο Παράβας έδειξε ότι μπορεί να αφήσει το στίγμα του για 2η φορά στον ελληνικό κινηματογράφο και μάλιστα σε έναν πολύ διαφορετικό ρόλο από αυτόν που τον είχε συνηθίσει ο κόσμος.

Η αντι-χουντική μαντινάδα

Κάπου εκεί εισέβαλε η «Χούντα» και ο Σταύρος Παράβας θα την πολεμούσε με ότι μέσο είχε. Στο θέατρο ΡΕΞ ανεβάζουν την παράσταση «Ντιρλαντά» και ο Παράβας ζητάει να του γράψουν μια μαντινάδα. Κολλούσε άριστα στο έργο καθώς υποδυόταν έναν κρητικό λυράρη, αλλά μέσα από αυτήν ήθελε να σατιρίσει τους πραξικοπηματίες συνταγματάρχες της Χούντας. Η παράσταση δόθηκε επί των ημερών του χουντικού Ιωαννίδη και οι στίχοι ανέφεραν… «Όποιος καλά μας κυβερνά, θα είναι και δικός μας, γύψο, κοντούς, τρελούς και τανκς δε θέλει ο λαός μας. Είπα πολλά και λάλησα και πρέπει να το στρίψω, μη τύχει και με βάλουνε και μένα μες στον γύψο».

Παρά τους φόβους των ανθρώπων του θεάτρου και των συναδέλφων του, ο Παράβας είχε πει εξ αρχής πως θα το πάρει εξ ολοκλήρου πάνω του. Είπε τη μαντινάδα και στην επόμενη παράσταση αλλά εκείνο το μοιραίο Σάββατο, μπήκαν στο καμαρίνι του δύο στρατονόμοι με πολιτικά και τον πήραν σηκωτό.

«Εδώ δίπλα τον πάμε…»- Στη Γυάρο

Κατά την έξοδό του μάλιστα από το θέατρο ΡΕΞ, ο θυρωρός ανήσυχος τους ρώτησε πού τον πάνε και οι στρατονόμοι του απάντησαν ειρωνικά: «Εδώ δίπλα… Θα γυρίσει σε λίγο… Σε έξι μήνες»!

Τον Σταύρο Παράβα δεν τον ξανάδαν. Τον είχαν στείλει εξόριστο στη Γυάρο.

«Δεν μπορούσα να σκεφτώ και να διανοηθώ ότι υπάρχουν τέτοια μέρη τέρατα, όπου φυλακίζουν ανθρώπινες ψυχές», είχε πει ο ηθοποιός χρόνια μετά όταν μίλησε για την μαύρη αυτή περίοδο. Παρέμεινε στη Γυάρο μέχρι και την πτώση της δικτατορίας, όντας ένας από τους τελευταίους 44 εξόριστους που έφυγαν από το νησί-κολαστήριο.

Το δεύτερο «χτύπημα»

Μετά τη Γυάρο ο Σταύρος Παράβας άφησε τους κωμικούς ρόλους και βίωσε μεγάλες στιγμές υποκριτικής στην αρχαία Επίδαυρο ανεβάζοντας παραστάσεις του Αριστοφάνη, όπως τον «Πλούτο», τους «Ιππείς», τις «Εκκλησιάζουσες».

Το δεύτερο πλήγμα όμως που δέχτηκε από τη ζωή ήταν ακόμα πιο δυσβάσταχτο, καθώς έχασε τον γιο του Τζόναθαν το 2002, όταν πέθανε πνευμονικό οίδημα. Με τη Βρετανή Άννι με την οποία ήταν παντρεμένος είχε αποκτήσει δύο ακόμα κόρες, τη Βανέσα και τη Μάρθα.

Το 2008, μία μέρα μετά την ονομαστική του εορτή «έφυγε» από ανακοπή καρδιάς, αφήνοντας μία τεράστια κληρονομιά στον ελληνικό κινηματογράφο και ανεξίτηλο για πάντα το στίγμα του!