Σεμπάστιαν Φίτζεκ: «Οι ιστορίες προέρχονται από το υποσυνείδητό μου»
Ο Σεμπάστιαν Φίτζεκ ξέρει να φτιάχνει ιστορίες που ταράζουν την ψυχή, τη λυτρώνουν, την ανακουφίζουν. Η ματιά του γερμανού συγγραφέα φτάνει στα τρίσβαθα του ανθρώπινου ψυχισμού και από κει αντλεί μύθους που έλκουν την προσοχή μας. Η γραφή του ακολουθεί κάθε ανάσα των ηρώων του, η πλοκή των ιστοριών είναι σφιχτή και η αφήγηση ξεχειλίζει από ενέργεια. Ο λόγος του σε κρατά «αιχμάλωτο» του μύθου του και τα βιβλία του δεν μπορείς να τα αφήσεις από τα χέρια σου. Δικαίως θεωρείται ο πιο επιτυχημένος συγγραφέας ψυχολογικών θρίλερ στη Γερμανία, ενώ οι πωλήσεις των έργων του ξεπερνούν τα 12 εκατομμύρια παγκοσμίως! Ο διεθνούς φήμης συγγραφέας μιλά στο Gazzetta για το τελευταίο του βιβλίο ο «Αναλφάβητος» (Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση Δέσποινα Κανελλοπούλου). Tον ευχαριστούμε πολύ, όπως και τις εκδόσεις «Διόπτρα» για τη βοήθεια. Εδώ πληροφορίες για το βιβλίο. [photo credits: Marcus Höhn]
Μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς Κακό;
Αυτή είναι ένα μεγάλο φιλοσοφικό ερώτημα που σηκώνει πολλή συζήτηση. Πιστεύω ότι τίποτα σχεδόν δεν μάς συναρπάζει τόσο όσο το Κακό και η σύγκρουσή του με το Καλό. Πρόκειται για μια πολύπλευρη σχέση. Τόσο το Καλό όσο και το Κακό είναι μέρος της ζωής μας. Όμως η δαιμονοποίηση του Κακού δεν βοηθάει, όπως επίσης δεν βοηθάει το να εξυμνούμε άλλα πράγματα ως καλά. Γιατί αυτό μοιραία θα σήμαινε ότι διαχωρίζουμε το ένα από το άλλο, και αυτό είναι αδύνατο. Εύχομαι το Κακό να μην υπερισχύσει ποτέ στη ζωή μας.
Επιλέγοντας τον αναλφαβητισμό ως το κύριο θέμα, κερδίζετε την προσοχή όλων των αναγνωστών. Συμφωνείτε;
Είναι ένα θέμα που αποτελεί ακόμα μεγάλο ταμπού για την κοινωνία μας. Δεν γράφω ποτέ ένα βιβλίο επειδή νομίζω ότι ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός αναγνωστών θα θέλει να το διαβάσει, όμως πάντα γράφω για θέματα που είναι πολύ σημαντικά για εμένα και με τα οποία θεωρώ ότι έχω μία σύνδεση. Οι ιστορίες και οι χαρακτήρες προέρχονται από το υποσυνείδητό μου και θέλουν να βγουν στην επιφάνεια. Όταν πολλοί άνθρωποι διαβάζουν τα βιβλία μου και επηρεάζονται από αυτά, φυσικά και θεωρώ ότι είναι όμορφο.
Πόσο δύσκολο ήταν να χτίσετε το χαρακτήρα του Μίλαν;
Πριν από τη συγγραφή, αλλά και κατά τη διάρκειά της, ήρθα σε επαφή με πολλούς ανθρώπους που δεν μπορούσαν να διαβάσουν ή/και να γράψουν. Συζήτησα μαζί τους και άκουσα τις ιστορίες τους, οι οποίες ήταν πολύ συγκινητικές, πράγματι σπαρακτικές. Συχνά αυτοί οι άνθρωποι κάνουν μεγάλη προσπάθεια να κρύψουν το γεγονός ότι είναι αναλφάβητοι. Όπως το παράδειγμα ενός σερβιτόρου που μου εξομολογήθηκε ότι, όταν χρειάστηκε να συμπληρώσει κάποια έντυπα για τη δουλειά του, έσπασε ο ίδιος το χέρι του για να το κρατήσει μυστικό. Αυτές οι εμπειρίες έχουν βρει το δρόμο τους στο βιβλίο και στον χαρακτήρα του Μίλαν.
Οι λέξεις που επιλέγουμε δείχνουν πραγματικά τον χαρακτήρα μας;
Ναι, σίγουρα. Με τη γλώσσα εκφράζουμε τον εαυτό μας, τα συναισθήματά μας και τον ψυχισμό μας. Ένα άτομο που, για παράδειγμα, μιλάει υποτιμητικά για τους άλλους προφανώς δεν έχει πολύ καλό χαρακτήρα. Ενώ κάποιος που εκφράζεται θετικά για κάποιον άλλο, που τον επαινεί με αυτά που λέει ή που τον ευχαριστεί είναι πολύ πιθανότερο να είναι καλός άνθρωπος.
Η άγνοια αποτελεί ένα είδος ασφάλειας ή είναι απλώς μια παγίδα;
Αν αγνοώ κάτι δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε ξεκάθαρα τώρα με την πανδημία. Οι αρνητές του κορονοϊού ίσως να αισθάνονται πιο ασφαλείς επειδή δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος της απειλής, όμως ο κίνδυνος μετάδοσης είναι υπαρκτός. Αυτό είναι μια προφανής βεβαιότητα, επομένως είναι πλάνη.
Τι είναι αυτό που σας ενδιαφέρει όταν γράφετε; Ποιες είναι οι σκέψεις σας;
Πάντα ξεκινώ να γράφω μια ιστορία όταν είμαι απόλυτα βέβαιος ότι θα απολαμβάνω τη διαδικασία να τη δουλεύω για τουλάχιστον έναν χρόνο. Μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι η ιδέα πρέπει να «κλοτσήσει» ξανά και ξανά πριν βρω τον τρόπο να την επιλύσω. Έπειτα, όσο γράφω, ακολουθώ τους χαρακτήρες μου, τους αφήνω να εξελιχθούν μόνοι τους και από ένα σημείο και μετά απλώς παρατηρώ αυτά που κάνουν. Παλιότερα θεωρούσα ότι ήταν ανοησίες όταν το παρουσίαζαν έτσι άλλοι συγγραφείς, όμως πραγματικά έτσι συμβαίνει. Οι χαρακτήρες αναπτύσσουν τη δική τους ζωή.
Ποιο ρόλο παίζει η τύχη στο έργο σας;
Είναι πολύ ευτυχές το ότι μπορώ πλέον να βιοπορίζομαι από τη συγγραφή, από το χόμπι μου για να είμαι ακριβής. Επίσης, είμαι πολύ τυχερός επειδή έχω μια πολύ καλή ομάδα να με υποστηρίζει: οι εκδότες μου, ο μάνατζέρ μου, το λογοτεχνικό πρακτορείο μου, η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων που έχω· όλοι είναι πολύ καλοί φίλοι, που στάθηκαν πλάι μου από την αρχή. Πολλοί άνθρωποι έχουν ταλέντο στη συγγραφή, όμως χρειάζεται μεγάλη τύχη για να μπορέσει κάποιος να πετύχει σε αυτήν.
Σας δυσκολεύει κάτι περισσότερο για να γράψετε για αυτό;
Όχι ιδιαίτερα. Αν νιώθω πως κάτι είναι σωστό, θα γράψω γι’ αυτό· αν όχι, τότε δεν θα γράψω.
Υπάρχει κάτι που δεν θα ξεχάσετε γύρω από τη συγγραφή του "Αναλφάβητου";
Ναι. Τους ανθρώπους στους οποίους μίλησα και οι οποίοι βασανίζονταν εξαιτίας του αναλφαβητισμού τους, την έρευνά μου και τις προσωπικές τους ιστορίες. Την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν και τη συγκινητική μοίρα τους.
