ηη
03/12/2022
ΠΑΛΗ

Μελίκα Μπαλάλι: Η Ιρανή παλαίστρια που μάχεται με την «ευθύνη» της καταγωγής της

Πηνελόπη Γκιώνη

Όταν ήταν παιδί, η Μελίκα Μπαλάλι παρακολουθούσε από το περιθώριο τους άνδρες συγγενείς της να αγωνίζονται σε αγώνες πάλης στο σπίτι. Της είχε απαγορευτεί να συμμετάσχει στο εθνικό άθλημα του Ιράν, μόνο και μόνο επειδή ήταν κορίτσι.

Καθώς της απαγορεύονταν οι περισσότερες δραστηριότητες, όπως το τραγούδι, ο χορός ή η οδήγηση ποδηλάτου, η Μελίκα Μπαλάλι ασχολήθηκε με την τέχνη: «Ήταν το μόνο πράγμα που η κυβέρνηση και η οικογένειά μου δεν με εμπόδιζαν να κάνω», είπε αλλά λαχταρούσε να συμμετάσχει στην αθλητική παράδοση της οικογένειάς της.

Τώρα, 22 ετών και ούσα κάτοικος της Σκωτίας, η Μπαλάλι δεν είναι μόνο πρωταθλήτρια της ελεύθερης πάλης αλλά και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των Ιρανών γυναικών.

Όταν κέρδισε χρυσό στο βρετανικό πρωτάθλημα τον Ιούνιο η Μπαλάλι χρησιμοποίησε το επίτευγμά της για να κάνει γνωστούς τους αυστηρούς νόμους περί χιτζάμπ για τις γυναίκες και το καταπιεστικό καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο Ιράν. Στάθηκε στο βάθρο, με ακάλυπτα τα μαλλιά, κρατώντας μια πινακίδα που έγραφε: «Σταματήστε να επιβάλλετε τις χιτζάμπ, έχω το δικαίωμα να είμαι παλαίστρια». Η Μπαλάλι είχε προπονηθεί με την εθνική ομάδα της Σκωτίας και φορούσε μια φανέλα Saltire στο βάθρο. Ωστόσο, δεν μπορούσε να αγνοήσει το γεγονός ότι οι συμπατριώτισσές της αντιμετώπιζαν έναν πιο σκληρό αντίπαλο: την ιρανική κυβέρνηση και την τελευταία της καταστολή στο ντύσιμο και τις ελευθερίες των γυναικών. «Δεν μπορώ να ξεχάσω από πού προέρχομαι» είπε.

Τρεις μήνες αργότερα, η φημολογούμενη δολοφονία της Μαχσά Αμινί, για "ακατάλληλη" κάλυψη των μαλλιών της με τη χιτζάμπ, πυροδότησε συνεχομενες αιματηρές διαδηλώσεις κατά της ιρανικής κυβέρνησης, στις οποίες φέρονται να έχουν σκοτωθεί μέχρι σήμερα περισσότερα από 400 άτομα. Η Μπαλάλι πιστεύει ότι η δύναμή της στα τατάμι αντικατοπτρίζεται από τις γυναίκες που ηγούνται της εξέγερσης στην πατρίδα της: «Οι Ιρανές γυναίκες δεν επιτρέπεται να κάνουν πάλη αλλά στο δρόμο διαμαρτύρονται ως παλαιστές. Γιατί δεν είναι διαμαρτυρία, είναι αγώνας».

Το 2018 η Ιρανική ομοσπονδία πάλης δημιούργησε την πρώτη επίσημη γυναικεία ομάδα της αλλά απαίτησε να φορούν οι γυναίκες χιτζάμπ και μία μη πρακτική ενδυμασία, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα:

Όπως είναι λογικό, οι αναπροσαρμογές της μαντίλας συχνά διέκοπταν τον αγώνα: «Παρ' όλο που δεν μου άρεσε η χιτζάμπ, η αγάπη μου για την πάλη σήμαινε ότι ήθελα να το κάνω ούτως ή άλλως» δήλωσε η Μπαλάλι. Λόγω της κρατικής λογοκρισίας των μέσων ενημέρωσης στο Ιράν η Μπαλάλι δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι οι γυναίκες παλαίστριες στο εξωτερικό φορούσαν ολόσωμο κορμάκι, με σορτς και χωρίς μανίκια. Η γλώσσα του σώματός της μιλούσε για την καταπίεσή της. «Οι ξένες παλαίστριες είχαν μια αυτοπεποίθηση που εγώ δεν είχα. Σήκωναν το κεφάλι τους και κοίταζαν μπροστά. Εγώ κοιτούσα συνέχεια κάτω, επειδή στο Ιράν έπρεπε να υπακούμε σε όλους τους κανόνες της κυβέρνησης». Έφυγε από το Ιράν για τις ΗΠΑ το 2020, πριν μετακομίσει στη Σκωτία το 2021. Οι ελευθερίες που βίωναν οι γυναίκες σε αυτά τα μέρη εξέπληξαν τη Μπαλάλι, που ήταν επιφυλακτική στο να αφήνει τα μαλλιά της ακάλυπτα μπροστά στους άνδρες, έχοντας υποστεί πλύση εγκεφάλου από το καθεστώς και πιστεύοντας ότι θα την κακοποιούσαν. «Στο Ιράν είμαστε περιορισμένες στο να σκεφτόμαστε, να κάνουμε, να μιλάμε. Δεν έχουμε καμία επιλογή».

Η πάλη ενίσχυσε την αυτοπεποίθηση της όμως, παίρνοντας παράδειγμα από τις συναθλήτριές της: «Τώρα δεν είμαι παλαίστρια στο τατάμι ή στο γυμναστήριο απλά. Είμαι παλαίστρια στον κόσμο» είπε. Αλλά ακριβώς την ώρα που η αυτοεκτίμησή της άνθισε, οι συντηρητικοί γονείς της στο Σαχρεκόρντ, 300 μίλια νότια της Τεχεράνης, έκοψαν κάθε επαφή μαζί της.

«Το Ιράν δεν είναι ασφαλές μέρος για τις γυναίκες, αλλά αυτό ξεκινά από την οικογένεια. Το σπίτι μου δεν ήταν ασφαλές μέρος και αν αντιδρούσα με χτυπούσαν οι γονείς και ο αδελφός μου». Οι ίδιοι εξοργίστηκαν όταν η Μπαλάλι δημοσίευσε φωτογραφίες χωρίς χιτζάμπ και έπειτα έκοψαν κάθε δίαυλο επικοινωνίας όταν ανακάλυψαν ότι πάλευε με τη γνωστή, ολόσωμη και κοντή εμφάνιση των παλαιστριών και ότι συμμετείχε σε διαμαρτυρίες: «Τους σέβομαι, έχουν τις δικές τους ιδέες αλλά αυτή είναι η ζωή μου».

Όταν ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις στην πατρίδα της τον Σεπτέμβριο η Μπαλάλι ξύρισε το κεφάλι της ως ένδειξη αλληλεγγύης μαζί με άλλες Ιρανές γυναίκες στην πλατεία George Square της Γλασκώβης και μίλησε ανοιχτά στο City Chambers και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Μπαλάλι έχει πλήρη επίγνωση ότι δεν βρίσκεται «στη μέση του αγώνα» αντίθετα, μιλάει από το περιθώριο για να επιστήσει την προσοχή στη δυσχερή θέση όσων βρίσκονται εντός του Ιράν: «Η δουλειά μου είναι να μιλήσω πρώτα για τον εαυτό μου, για αυτά τα δικαιώματα που μου στέρησαν για 18 χρόνια. Στη συνέχεια, η φωνή μου θα απηχεί εκείνες των άλλων Ιρανών γυναικών». Η Μπαλάλι δεν είναι πρόθυμη να επικρίνει τους συμπατριώτες της εντός του Ιράν που δεν μιλούν εναντίον της κυβέρνησής τους: «Πρέπει να προσέχω τι λέω για τους άλλους, επειδή βρίσκομαι έξω σε μια ασφαλή χώρα», είπε. Όταν η Μπαλάλι ξύρισε το κεφάλι της στην πλατεία Τζορτζ, έλαβε αστυνομική προστασία, κάτι που στο Ιράν δεν θα συνέβαινε:

«Αν ξύριζα τα μαλλιά μου δημοσίως στο Ιράν η αστυνομία θα μου είχα επιτεθεί και ίσως να με σκότωνε»

Μετά τη διαμαρτυρία της και άλλες Ιρανές αθλήτριες έχουν αφαιρέσει το χιτζάμπ τους κατά τη διάρκεια αγώνων και αντιμετώπισαν συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της ορειβάτισσας Ελνάζ Ρεκαμπί, η οποία ζήτησε αργότερα συγγνώμη κάτι, βέβαια, που φάνηκε να είναι αναγκαστική ομολογία και έπειτα, τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό. Την περασμένη εβδομάδα οι παίκτριες μιας ιρανικής γυναικείας ομάδας μπάσκετ αφαίρεσαν τις χιτζάμπ τους ενώ η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου ανδρών αρνήθηκε να τραγουδήσει τον εθνικό της ύμνο στην εναρκτήρια αναμέτρηση της στο Μουντιάλ 2022.

Ωστόσο, η διαμονή στο εξωτερικό δεν εγγυάται ασφάλεια. Η Μπαλάλι έχει δεχτεί διαδικτυακές απειλές θανάτου από την ιρανική κυβέρνηση, γεγονός που προκάλεσε την παροχή ασφάλειας από την αστυνομία της Σκωτίας: «Είμαι παλαίστρια, δεν φοβάμαι τις απειλές» δήλωσε η ίδια, αποκαλώντας τη νέα της σκωτσέζικη κοινότητα προπονητών, αθλητών και φίλων «αγγέλους» λόγω της υποστήριξής τους. Στόχος της είναι να κερδίσει το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο «για τη Σκωτία» στο Παρίσι το 2024: «Μαζί θα πετύχουμε αυτόν τον στόχο και θα διαμαρτυρηθούμε εκεί για τον ιρανικό λαό» δήλωσε και εξήγησε: «Η Σκωτία ήταν η πρώτη χώρα που μου επέτρεψε να ασχοληθώ με την πάλη και τους το χρωστάω που μου έδωσαν αυτή την ελευθερία»

Η Μπαλάλι ελπίζει ότι η εν εξελίξει επανάσταση θα οδηγήσει σε βελτίωση των δικαιωμάτων και της ελευθερίας των ανθρώπων στο Ιράν, επιτρέποντάς της να επιστρέψει μια μέρα: «Θέλω να συναντήσω αυτές τις γενναίες γυναίκες και να μάθω από αυτές. Θέλω επίσης να μάθω από τους Ιρανούς παλαιστές, επειδή δεν είχα το δικαίωμα να μάθω από αυτούς πριν».

Παράλληλα με τη σωματική της προπόνηση ο ακτιβισμός της Μπαλάλι μέσω της ομιλίας, των έργων τέχνης και της ποίησής της για τα δικαιώματα των γυναικών της υπενθυμίζει για τι πραγματικά αγωνίζεται: «Αν είσαι παλαιστής, ένας πρωταθλητής δεν είναι τίποτα χωρίς την υποστήριξη του κόσμου. Θέλω να με θυμάται η ιστορία για τα λόγια μου πίσω από το χρυσό μετάλλιο».

Ακολούθησε το GWomen στο instagram

Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]