Στον κόσμο του τζούντο η Κοσοβάρα αθλήτρια θεωρείται μία από τις καλύτερες όλων των εποχών. Αναδείχθηκε δύο φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια, τέσσερις φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης και σε μια σειρά πλήρους, απόλυτης κυριαρχίας κέρδισε τον διάσημο τίτλο του Grand Slam του Παρισιού, αλλά και το βραβείο της Καλύτερης Τζουντόκα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Τζούντο (IJF) το 2017. Όμως το πιο λαμπερό πετράδι στο στέμμα της ήρθε στο Ρίο το 2016, όταν ανέβηκε στο πιο ψηλό σκαλί του βάθρου. Και δεν ήταν ο τίτλος της «χρυσής» Ολυμπιονίκη που το έκανε τόσο πολύτιμο. Αλλά το ειδικό βάρος της επιτυχίας. Οι συμβολισμοί, ο αντίκτυπος.
Το Κόσοβο ή Κοσσυφοπέδιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία τον Φεβρουάριο του 2008, με το όνομα Δημοκρατία του Κοσόβου. Συνολικά 114 από τις 193 χώρες μέλη του ΟΗΕ το αναγνώρισαν ως ανεξάρτηρο κράτος όμως η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) απέρριψε το αίτημα της Κελμέντι να αγωνιστεί ως ανεξάρτητη αθλήτρια στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012. Η νεαρή τότε τζουντόκα εκπροσώπησε τελικά την Αλβανία. Τον Απρίλιο του 2013, οι κυβερνήσεις της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου υπέγραψαν τη συμφωνία των Βρυξελλών.
Το Κοσσυφοπέδιο αναγνωρίστηκε ως προσωρινό μέλος της ΔΟΕ τον Οκτώβριο του 2014 και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους έγινε πλήρες μέλος. Έτσι το 2016, στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο ντε Τζανέιρο, η σημαία της χώρας βρέθηκε μαζί με των υπόλοιπων κρατών, με την Κελμέντι να έχει την τιμή και την ευθύνη στα χέρια της, ως επικεφαλής της πρώτης Ολυμπιακής ομάδας της χώρας της, στην πρώτη της συμμετοχή στη πιο μεγάλη γιορτή του αθλητισμού.
Πέντε χρόνια μετά από την ιστορική της συμμετοχή στο Ρίο, η 30χρονη τζουντόκα ανακοίνωσε την απόσυρσή της από τα τατάμι και σε μια συγκινητική εξομολόγηση, αποκάλυψε ότι καθόλη τη διάρκεια της καριέρα της, ο μεγαλύτερός της αντίπαλος ήταν το ίδιο της το σώμα. Μια καταστροφική σειρά επίπονων τραυματισμών και επακόλουθων χειρουργικών επεμβάσεων ώθησαν την σπουδαία αθλήτρια στο απόλυτο όριο της ψυχής της. Τόσο που δεν μπορούσε πια να συνεχίσει κουβαλώντας εκείνη την οδύνη...
«'Ημουν τόσο κουρασμένη από τον πόνο»
Μιλώντας στο επίσημο site των Ολυμπιακών Αγώνων, η Κελμέντι ξαναέζησε την καριέρα της. Όλη. Από την έκσταση της συμμετοχής στο Ρίο και την κατάκτηση του πρώτου μεταλλίου για το Κόσσοβο, μέχρι τις κρίσεις πανικού που ακολούθησαν τους Ολυμπιακούς του Τόκιο. Κάθε σταθμό στο τρένο της ζωής της στα τατάμι του κόσμου μέχρι την απόφαση της απόσυρσης. Μια απόφαση δεμένη σφιχτά με πόνο και περηφάνια.
«Τα τελευταία πέντε χρόνια είχα πολλούς τραυματισμούς και ήταν αρκετά δύσκολο για μένα σωματικά, αλλά κυρίως ψυχικά. Ήθελα να επιστρέψω στην ίδια φόρμα που ήμουν πριν τον τραυματισμό. Έκανα χειρουργική επέμβαση τον Σεπτέμβριο [2020]. Όταν ξύπνησα από το χειρουργείο έβαλα τα κλάματα. Ήμουν στην Κωνσταντινούπολη, ήμουν μόνη. Και το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ότι το κουράστηκα τόσο πολύ. Ήμουν τόσο κουρασμένη από τον πόνο. Δεν μπορούσα να το κάνω αυτό πια. Αλλά δεν το είπα σε κανέναν, ξέρετε, το κράτησα για τον εαυτό μου.
Μια μέρα τον Ιανουάριο, μόλις έστειλα ένα μήνυμα στον προπονητή μου. Είπα ότι πρέπει να μιλήσουμε… Είπα, τι θα γίνει αν δεν αγωνιστώ πια; Είπε "Όχι, δεν το σκεφτόμαστε αυτό. Ξέρεις ότι είσαι καλή, απλά χρειάζεσαι λίγο ακόμα χρόνο και μπορείς να γίνεις ξανά Ολυμπιονίκης". Βαθιά μέσα μου, ήξερα ότι δεν ήταν αλήθεια... Πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, ένιωθα τελείως διαφορετικά. Και πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο, ήταν εντελώς το αντίθετο. "Γιατί θέλω να δείξω περισσότερα; Έγινα πρωταθλήτρια Ευρώπης, Παγκόσμια Πρωταθλήτρια και Ολυμπιονίκης. Δεν χρειάζεται να υποφέρω έτσι»
«Εντάξει», είπε στον εαυτό της, «Με θέλει στην ομάδα, οπότε αποφάσισα να προπονηθώ σκληρά, να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό και είπα ΟΚ, πάω για για ακόμα μια συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες».
Αφού πήρε την απόφαση να δεσμευτεί στο Τόκιο, η Κελμέντι υποστηρίζει ότι ήταν η καλύτερα προετοιμασμένη από ποτέ άλλοτε. Αλλά όταν ήρθε η ώρα της, διαπίστωσε ότι το σώμα της βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με το μυαλό της: «Εξακολουθώ να πιστεύω ότι κάτι έπρεπε να λειτουργήσει εκείνη τη μέρα – ίσως η εμπειρία μου, η δύναμή μου, το τζούντο μου – κάτι έπρεπε να λειτουργήσει. Ακόμα δεν καταλαβαίνω γιατί τίποτα δεν λειτούργησε. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, ήξερα τι έπρεπε να κάνω. Ήξερα προς ποια κατεύθυνση έπρεπε να πάω, σε ποια κατεύθυνση έπρεπε να κινηθώ. Αλλά το σώμα μου απλώς δεν άκουγε πια.
Και μετά τα «ουράνια» του Ρίο το 2016, η Κοσοβάρα αθλήτρια βρέθηκε συγκλονιστικά ηττημένη στον πρώτο γύρο του τουρνουά.
Οι συμμετοχές σε Ολυμπιακούς Αγώνες είχαν τελειώσει... Εκεί. Στην πρωτεύουσα της Ιαπωνίας.
Μη μπορώντας πλέον να υπερασπιστεί τον Ολυμπιακό τίτλο που άλλαξε τη ζωή της, παραδέχτηκε ότι δυσκολεύτηκε να απολαύσει τις επιτυχίες των συμπατριωτών της.
«Ένιωσα πολύ άσχημα. Μόλις ξέφυγα. Δεν είδα κανέναν για τέσσερις ώρες μετά. Την επόμενη μέρα, άρχισαν τα ψυχικά μου βασανιστήρια γιατί έπρεπε να επιστρέψω ξανά σε εκείνο το μέρος. Δεν ήξερα καν πώς ένιωθα, τι ένιωθα. Ήταν τόσο κακό γιατί ήμασταν όλη την ώρα μαζί και προσπαθούσα να φαίνομαι χαρούμενη, αλλά δεν τα κατάφερα. Πολλές φορές προσπάθησα απλώς να ξεφύγω. Έμεινα μόνη στο δωμάτιό μου κι έκλαιγα όλη μέρα, όλη νύχτα».
Η συναισθηματική σύγκρουση της Κελμέντι ήταν θεμελιωδώς περίπλοκη επειδή γνώριζε ότι έπρεπε να ήταν ευχαριστημένη, αλλά το δικό της αποτέλεσμα την στοίχειωνε σε κάθε βήμα.
Επέστρεψε από την Ιαπωνία κομμάτια.
«Δεν μου άξιζε να τελειώσω την καριέρα μου έτσι»
«Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες πέρασα πολύ δύσκολα. Ήθελα να δραπετεύσω, να είμαι μόνη. Για να μην σκέφτομαι το τζούντο, για να μην μιλήσω για τζούντο. Ήθελα να πάω σε ένα μέρος όπου κανείς δεν με ήξερε. [όπου] κανείς δεν ήξερε τι είναι τζούντο».
Ήταν μια ακατόρθωτη επιθυμία.
«Σταμάτησα το τζούντο για σχεδόν δύο μήνες. Απλώς δεν μπορούσα να πατήσω τατάμι. Ήταν πολύ δύσκολο για μένα. Θυμάμαι σχεδόν κάθε βράδυ για ένα μήνα μόλις ξυπνούσα κλαίγοντας στη μέση της νύχτας... Δεν είχα ιδέα τι συνέβαινε. Μετά από λίγες μέρες, άρχισα επίσης να έχω προβλήματα με την αναπνοή και τα χέρια μου έγιναν τόσο κρύα και τόσο άκαμπτα και δεν μπορούσα να τα κουνήσω. Ένιωσα σαν, 'Έχω πρόβλημα με το σώμα μου, κάτι δεν πάει καλά. Πρέπει να πάω να δω έναν γιατρό'. Στη συνέχεια έλεγξαν τα πάντα από το κεφάλι μου μέχρι το πόδι μου και όλα ήταν εντάξει».
Οι γιατροί εξήγησαν στην εξουθενωμένη αθλήτρια ότι αυτό που βίωνε ήταν κρίσεις πανικού και ότι πιθανότατα ήταν το αποτέλεσμα της συσσώρευσης άγχους και πίεσης.
Με το κορμί της πλέον χαλαρό όλα έβγαιναν στην επιφάνεια.
«Νομίζω βαθιά μέσα μου ότι ήμουν εντελώς συντετριμμένη», παραδέχεται.
Μετά από αυτό, η Κοσοβάρα ζήτησε βοήθεια για να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τη μάχη με τον εαυτό της.
"Καλυτερεύω, μπορώ να μιλήσω για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, σκέψου το… Νομίζω ότι βελτιώνεται. Γιατί στην αρχή δεν μπορούσα. Δεν ήθελα να το ακούσω. Νομίζω ότι αν δεν αγωνιζόμουν στο Τόκιο, τότε θα το μετάνιωνα για το υπόλοιπο της ζωής μου. Οπότε, είναι καλύτερα να προσπαθήσεις ακόμα κι αν δεν τα καταφέρεις, ξέρεις ότι τουλάχιστον προσπάθησες».