Στη ζωή του όλα έμοιαζαν να έρχονται με μια μικρή καθυστέρηση. Άργησε να παρατήσει το ποδόσφαιρο για το μπάσκετ, άργησε να ψηλώσει, άργησε να πάει στο κολέγιο, άργησε να μπει στο ντραφτ, άργησε να το μάθει, άργησε ακόμα να πει το «ναι» στον Παναθηναϊκό, άργησε να αποδείξει την αξία του. Το gazzetta.gr παρουσιάζει το μακρινό ταξίδι του Γιαν Ούρλιχ Στεφάν Λάσμε από την εφταμελή του οικογένεια στη Γκαμπόν, μέχρι την Αθήνα και το τριφύλλι!

Party of… seven!

Η τηλεόραση αποτέλεσε πολλές φορές καταφύγιό του. Παρότι περνούσε ώρες να παρακολουθεί τον αγαπημένο του πρίγκιπα του Μπελ Ερ και ίσως να ξεκλέβει αστεία για να εμπλουτίζει το χιούμορ του, το οποίο θεωρεί το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του, μια άλλη αμερικάνικη σειρά θα έπρεπε να μονοπωλεί το ενδιαφέρον του. Το «Σπίτι για πέντε», όπως ήταν ο ελληνικός τίτλος του ταίριαζε στα παιδικά του χρόνια στην Γκαμπόν. «Μια μικρή χώρα, που δεν την ξέρει κανείς, ανάμεσα στην Κεντρική Αφρική, το Κονγκό και το Καμερούν», όπως αναγκαζόταν να περιγράφει στο κολέγιο όταν τον ρωτούσαν από πού κατάγεται. Ένας χάρτης θα μπορούσε να είναι το ίδιο χρήσιμος για το πώς ξεκίνησε η ιστορία του γεννημένου στις 17 Δεκεμβρίου του 1982 φόργουορντ.
Γιος της Ονάνγκα Λιλιάν, η οποία είχε ακόμα τέσσερα παιδιά… Ένας μικρότερος από τον Λάσμε και τρεις μεγαλύτεροι, με τον μικρό να έχει την προστασία του Γκαμπονέζου σέντερ.

«Αδελφέ μου είσαι ο λόγος που ξυπνάω κάθε πρωί και δουλεύω για να βελτιωθώ», είχε πει σε μια συνέντευξή του στην Γκαμπόν, όπου ευλόγησε την ανατροφή που πήρε από την οικογένειά του. «Θέλω να πω ότι τους αγαπάω με όλη μου την καρδιά και τους σκέφτομαι κάθε μέρα». Στο σπίτι δεν ήταν όλες οι μέρες καλές. Ο βιολογικός του πατέρας τους παράτησε όταν ο Στεφάν ήταν τριών ετών και η μητέρα του έγκυος. «Πώς γίνεται να είσαι πατέρας, να έχεις παιδιά, η σύζυγός σου να είναι έγκυος και να δραπετεύεις από το σπίτι; Πώς γίνεται; Δεν είσαι άνθρωπος; Δεν νιώθεις;», αναρωτιόταν ο άσος του Παναθηναϊκού σε μια εξομολόγηση ζωής που είχε δώσει στην εφημερίδα «GoalNews» ένα χρόνο πριν.

Ο γάμος της Ονάνγκα με τον Ρετουάνο Ρομέιν θα μεγάλωνε ακόμα περισσότερο την οικογένεια… Ο πατριός του Λάσμε είχε ακόμα πέντε παιδιά και μέχρι οι τρεις μεγαλύτερες κόρες να φύγουν για να σπουδάζουν το σπίτι για πέντε είχε γίνει σπίτι για δώδεκα! «Η οικογένειά μου δεν ήταν πλούσια, αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι και οι δύο γονείς μου εργάζονταν. Εμείς, κάποιες φορές ήμασταν καλά και κάποιες άλλες άσχημα. Ανάλογα με τις περιόδους. Στην Γκαμπόν όμως, όταν είσαι στα κάτω σου, φίλε μου, είσαι πραγματικά κάτω! Όταν επί τρεις μήνες τρως κασάβα πρωί μεσημέρι, βράδυ, σημαίνει ότι πεινάς πραγματικά. Οτι έχεις πρόβλημα. Αλλά δεν είχαμε να φάμε τίποτα άλλο».

Για τον Στεφάν, το μπάσκετ δεν ήταν ποτέ προτεραιότητα. Δεν ήταν καν επιλογή, μέχρι τα 15 του, όταν προτιμούσε να παίζει ποδόσφαιρο με τους φίλους του στα διαλείμματα του σχολείου. «Ξαφνικά ήταν αστείο στο λύκειο να είμαι ο πιο ψηλός τύπος στο γήπεδο που ποδοσφαίρου και αποφάσισα να αλλάξω άθλημα». Φτάνοντας μέσα σε ένα καλοκαίρι τα 2μ.04 εκατοστά ο Λάσμε το γύρισε στο μπάσκετ. Έστω κι αν σε εκείνη την πρώτη του επαφή με την μπάλα, όταν ήταν οκτώ χρονών, χρειάστηκε δύο ώρες για να βάλει ένα καλάθι. Δεν ήξερε και δεν μπορούσε να φανταστεί πόση δόξα θα του έδινε μετά από χρόνια. Ούτε πόσα προβλήματα θα του δημιουργούσε στην εφηβεία του.

Ο πατριός του δεν μπορούσε να δεχτεί ότι ο Λάσμε θα έπαιζε μπάσκετ… Προτεραιότητα έπρεπε να είχαν τα μαθήματά του και παρότι ο νεαρός Στεφάν ποτέ δε θα τα παραμελούσε, κάθε προπόνηση θα ήταν μια απίστευτη περιπέτεια. «Με άφηνε να κοιμάμαι έξω από το σπίτι. Έχω κοιμηθεί έξω από το σπίτι μέχρι τρεις συνεχόμενες ημέρες. Το πρόβλημα δεν είναι να κοιμάσαι έξω. Το πρόβλημα στην Αφρική είναι ότι έχει κουνούπια. Μεγάλα κουνούπια. Πέντε φορές προσβλήθηκα από ελονοσία εξαιτίας αυτής της επιμονής του. Και της δικής μου. Για ένα διάστημα νοσηλεύτηκα πολλές μέρες με πολύ σημαντικό πρόβλημα εξαιτίας της μαλάριας».

Οι αντιστάσεις του πατέρα του δεν κάμφθηκαν με ασθένεια, ούτε με το χρόνο, ούτε καν με τις διακρίσεις. Έστειλε τα παιδιά του πολύ μακριά διακοπές για να μην μπορέσει να πάει ο Λάσμε στην Εθνική ομάδα, συνέχιζε να τον αφήνει έξω από το σπίτι μετά από κάθε προπόνηση, έδιωξε με τις κλωτσιές τον προπονητή του, όταν πήγε να του μιλήσει… Το πρόβλημα λύθηκε μόνο κατόπιν τηλεφωνήματος υπουργού της Γκαμπόν στη δουλειά του Ρετουάνο. Ο Λάσμε μπορούσε να κάνει όσα ονειρευόταν. Και ακόμα περισσότερα. Προτεραιότητά του, εξάλλου, ήταν να σπουδάσει και να κάνει την οικογένειά του περήφανη.

«Τον ίδιο χρόνο που ξόδευα στις προπονήσεις, τον ξόδευα και στα βιβλία μου. Στο τέλος της ημέρας αν έχεις κάνει όλα όσα πρέπει, θα έρθουν σε σένα οι ευκαιρίες: Αν πηγαίνεις στο σχολείο, δεν επαναλαμβάνεις τάξεις, έχεις εξαιρετικούς βαθμούς και την ίδια στιγμή κάνεις προπόνηση την ώρα που άλλοι βγαίνουν ή κοιμούνται, τότε έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να πετύχεις τους στόχους σου». Όπως έκανε κι εκείνος…

Pro evolution I

Μερικές φορές η ζωή μοιάζει με το τηλεοπτικό παιχνίδι. Δεν ξέρεις ποια πόρτα κρύβει από πίσω της ευκαιρία και ποια τον… ζονκ. Ο Στεφάν Λάσμε, αποφοιτώντας από την Γκαμπόν, ταξίδεψε στην Αμερική για να παρακολουθήσει μαθήματα αγγλικών σε σχολείο γλωσσών. Σε ένα πρόγραμμα χορηγούμενο από την κυβέρνηση της Γκαμπόν, που του έκλεισε το εισιτήριο και του έδωσε 300 δολάρια στην τσέπη. Υποτίθεται πως θα έστελνε και 3.000 δολάρια το τρίμηνο, λεφτά που ποτέ δεν έφτασαν στον Στεφάν. «Με τη βοήθεια του προηγούμενου προπονητή μου πήγα στο σπίτι ενός φίλου του, στη Βοστώνη. Σερτζ τον έλεγαν. Προθυμοποιήθηκε να με φιλοξενήσει, πληρώνοντας όμως 300 δολάρια τον μήνα για να μένω σε δωμάτιο που ήταν μικρότερο από WC. Ήμουν όμως αποφασισμένος. Δεν είχα ιδέα τι έπρεπε να κάνω».

Η απόφασή του θα έκανε περήφανο τον πατριό του… «Ένα πρωί το πήρα απόφαση... Πήγα στο Boston College. Μπήκα στο γραφείο και είπα σε μια γραμματέα... «Γεια σας. Ήρθα να παίξω μπάσκετ στην ομάδα σας». Η γραμματέας γέλασε». Ο Στεφάν, πάλι, το εννοούσε. Και θα το κατάφερνε. Διάβαζε για έξι μήνες αγγλικά, πέρασε το SAT με 1.800 χάρη στην ικανότητά του στα μαθηματικά και από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο περνούσε κάθε πιθανό και απίθανο τεστ. Παράλληλα, δεν άφησε ποτέ το μπάσκετ. Ξόδεψε, μάλιστα, γι’ αυτό τα τελευταία λεφτά που είχε εκείνη τη στιγμή στην τσέπη του, προκειμένου να συμμετάσχει σε ένα καμπ.

«Εκεί με ανακάλυψαν και άρχισαν να μου μιλάνε για το πανεπιστήμιο στη Μασαχουσέτη. Βρήκα τον προπονητή και του είπα πως θέλω να παίξω για εκείνον. Μου άρεσε το πρόγραμμα και ο τρόπος που οι προπονητές με πλησίασαν. Αλλά μου εξήγησε πως δεν είναι τόσο απλό». Το απλό είναι υποκειμενική έννοια για το πείσμα του Στεφάν Λάσμε, ο οποίος θα κατόρθωνε να μπει σε ένα από τα πιο παραδοσιακά κολέγια των Ηνωμένων Πολιτειών, να ακολουθήσει τον κλάδο της βιολογίας και παράλληλα να εξοικειώνεται με το καινούργιο στυλ μπάσκετ. «Ερχόμενος πιστεύεις ότι είσαι καλός παίκτης και σύντομα αντιλαμβάνεσαι ότι δεν ξέρεις τίποτα», θα πει και σταδιακά θα βελτιώνει το παιχνίδι του.

Στην αποφοίτησή του, εκείνο που πολλοί χαρακτήριζαν αίνιγμα στην πρώτη του χρονιά, θα είχε λυθεί! Ο Λάσμε θα φορούσε τον τήβεννο λαμβάνοντας πολλές αθλητικές διακρίσεις, αλλά κυρίως εκείνη με το ρεκόρ του NCAA για τα περισσότερα τριμπλ-νταμπλ σε μια σεζόν. Τέσσερα τον αριθμό, κάτι που στο παρελθόν είχαν κατορθώσει μόνο ο Τζέισον Κιντ και ο Μάικλ Άντερσον, με τον Στεφάν να έχει κάτι ακόμα πιο ξεχωριστό. Δεν ήταν οι ασίστ δίπλα στα ριμπάουντ και τους πόντους, αλλά τα μπλοκ. Ένα επίτευγμα που τον έκανε εξαιρετικά διάσημο.

«Ο Στεφάν μπορεί να αλλάξει ένα ολόκληρο παιχνίδι με την άμυνά του. Είναι ένας από τους καλύτερους μπλοκέρ που έχω δει ποτέ», θα πει ο προπονητής του, δίνοντας τις συστάσεις για το επερχόμενο ντραφτ. Εκείνο που θα έβρισκε τον Στεφάν να ταξιδεύει…

Pro Evolution II

«Γνώριζα από πριν ότι θα είμαι στον αέρα την ώρα του ντραφτ. Μου τηλεφώνησε η κοπέλα μου, μόλις προσγειώθηκα και με ρώτησε αν θέλω να ξέρω τι έγινε. Ήμουν ευτυχισμένος και ανακουφισμένος. Ειλικρινά, όμως, κράτησε 30 λεπτά. Μετά από 30 λεπτά, έπρεπε να αρχίσω και πάλι να δουλεύω. Είναι πιο εύκολο να μπεις στο ΝΒΑ απ’ το να καταφέρεις να κάνεις καριέρα εκεί». Τα λόγια του ήταν προφητικά. Το Γκόλντεν Στέιτ τον επέλεξε στο νούμερο 46 του ντραφτ το 2007, όμως έπαιξε μόλις ένα παιχνίδι πριν λυθεί το συμβόλαιό του. Η δεύτερη ευκαιρία ήρθε τον Μάρτιο με το Μαϊάμι και τα 15 παιχνίδια που έπαιξε από τον Μάρτιο του 2008 ως το τέλος της σεζόν. Κι όταν πια το ΝΒΑ δεν είχε ανοικτές πόρτες, το παράθυρο της Ευρώπης έμοιαζε να δίνει τον φρέσκο αέρα που ο Στεφάν χρειαζόταν.

Το 2008 βίωσε την εμπειρία της «Χάλα Παϊονίρ» στο Βελιγράδι και έσπευσε να το μοιραστεί με όλους τους φίλους του στην Αμερική! «Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα δει τόσους ανθρώπους να κάνουν τόσο θόρυβο. Πήρα τηλέφωνο μετά όλους τους φίλους μου στην Αμερική να τους πω πόσο εκπληκτικό ήταν αυτό που έζησα. Τους είπα ότι πρέπει να έρθουν να το ζήσουν, να το δουν». Δεν θα προλάβαιναν, αφού μετά από ένα χρόνο τον περίμενε καλύτερη δουλειά! Η Μακάμπι Τελ Αβίβ, με την οποία υπέγραψε διετές συμβόλαιο, όμως λόγω τραυματισμού στο τέλος της πρώτης σεζόν, δεν το ολοκλήρωσε. Το ίδιο συνέβη και με τη Σπαρτάκ Αγίας Πετρούπολης, όπου υπέγραψε το καλοκαίρι αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον Σεπτέμβριο.

Pro Evolution III

Το τίμημα για να γίνει επαγγελματίας ήταν να αφήσει την οικογένειά του στη Γκαμπόν. Το τίμημα για να ασκήσει το επάγγελμά του ήταν να αφήνει την οικογένειά του στην Αμερική. Κι όταν το τίμημα άρχισε να γίνει μεγάλο, τα άφησε όλα πίσω του. «Έπρεπε να πάρω μια απόφαση. Να μπορώ να βλέπω την οικογένειά μου ή να βγάζω περισσότερα χρήματα. Για μένα, δεν υπήρχε δίλημμα». Η αμερικάνική κυβέρνηση τον ενημέρωσε πως αν δεν δουλέψει για ένα χρόνο στις ΗΠΑ θα χάσει την άδεια παραμονής του και δεν θα μπορούσε να είναι μαζί με τη σύζυγό του από το 2009 Αναστασία και την 17 μηνών τότε κόρη τους, Λίλι.

Ο Στεφάν Λάσμε έλυσε άμεσα στο συμβόλαιό του και επέστρεψε στην Αμερική. Για λίγο καιρό ήταν το πρόσωπο του καλοκαιριού στη Βοστώνη. Πραγματοποίησε εξαιρετικές εμφανίσεις στην προετοιμασία και στα φιλικά, έβλεπε τον Κέβιν Γκαρνέτ να σηκώνεται όρθιος και να τον αποθεώνει σε κάθε του καλάθι, τους προπονητές τους να μιλάνε για εκείνον και τον Τύπο να γράφει διθυράμβους. Στις 20 Οκτωβρίου όλα πάγωσαν και ο 28χρονος φόργουορντ ήταν ο τελευταίος που κόπηκε από το ρόστερ. Χρειαζόταν, όμως, δουλειά. Αποφάσισε να παίξει στο NBADL, όμως και πάλι ήταν άτυχος. Διαγνώστηκε με κάταγμα κοπώσεως στις 19 Νοεμβρίου και έμεινε εκτός δράσης για έξι μήνες.

Μετά από έναν χρόνο μπορούσε και πάλι να παίξει στην Ευρώπη. Πήγε στην Ισπανία και αγωνίστηκε στη νεοφώτιστη Ομπραντόριο, όπου κατόρθωσε να βρει πάλι τον εαυτό του. Εκείνον που σκέφτεται τη συμβουλή του προπονητή του κι εκείνον που καθηλώνεται στην τηλεόραση όταν βλέπει το «Any Given Sunday». «Κάθε φορά μπορεί να χάσεις ή να κερδίσεις. Το θέμα είναι, μπορείς να το κάνεις σαν άντρας;».

O επιμένων νικά…

Ο επόμενος προπονητής που θα έβλεπε στον Στεφάν τι μπορεί να δώσει σε μια ομάδα ήταν ο Αργύρης Πεδουλάκης. Μόλις 15 μέρες μετά την επίσημη πρόσληψη του Έλληνα τεχνικού πριν δύο καλοκαίρια, το όνομα του έμπειρου σέντερ άρχισε να κυκλοφορεί. Και παρά τις παλινδρομήσεις στην υπόθεσή του, ο τεχνικός του Παναθηναϊκού ποτέ δεν σταμάτησε να τον θέλει. Στις 18 Ιουλίου έμοιαζε να έχει συμφωνήσει, στις 23 δήλωνε ότι ίσως παίξει στους Σέλτικς σε μια προσπάθειά του να επιστρέψει στον κόσμο του ΝΒΑ και στο τέλος του μήνα διέψευδε σχεδόν οργισμένος ότι είχε κλείσει στον Παναθηναϊκό.

«Εγώ δεν συμφώνησα σε καμία πρόταση. Δεν ξέρω πως έγινε και διέρρευσε κάτι τέτοιο. Δεν θέλω να πω ότι έκανε κάποιος λάθος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι εγώ δεν είπα ποτέ το «ναι» στην πρόταση του Παναθηναϊκού εκείνη τη στιγμή», δήλωνε σε ελληνική εφημερίδα, κρατώντας παράλληλα ανοικτή την πόρτα του ΟΑΚΑ. Σχεδόν δύο μήνες μετά θα την περνούσε. «Πιστεύω ότι ο Παναθηναϊκός είναι το σωστό μέρος για μένα. Ξέρω ότι η συμφωνία άργησε να γίνει, αλλά το σημαντικό για μένα είναι ότι τελικά έγινε. Προχωράω μπροστά. Είναι η σωστή στιγμή να γίνει αυτή η κίνηση. Γνωρίζω τι σημαίνει Παναθηναϊκός. Γνωρίζω την ιστορία του, τους τίτλους του, γνωρίζω παίκτες που έχουν αγωνιστεί στην ομάδα αυτή και παίκτες που αγωνίζονται τώρα», δήλωνε στις 29 Σεπτεμβρίου, όταν ήταν και επισήμως παίκτης του τριφυλλιού.

Ο κόσμος ακόμα δεν ήξερε τι σημαίνει Στεφάν Λάσμε. Και στο πρώτο αξιόπιστο δείγμα, θα απογοητευτεί. 22 Οκτωβρίου και οι πράσινοι υποδέχονται τον Ολυμπιακό στο ΟΑΚΑ. Οι ερυθρόλευκοι θα κερδίσουν 64-60 και ο Γκαμπονέζος θα είναι ο αρνητικός πρωταγωνιστής του αγώνα. Σε 22 λεπτά θα έχει μόλις εφτά πόντους με 1/7 βολές και θα κριθεί – πρόωρα είναι η αλήθεια – ανεπαρκής για τον Παναθηναϊκό. «Δεν ξέρω τι είχε γίνει εκείνη την ημέρα. Ίσως να ήταν νεύρα, το άγχος ή το γεγονός ότι είχα λίγες μέρες στην ομάδα», ήταν η απολογία του λίγο καιρό μετά για να προσθέσει: «Από κει και πέρα, δούλεψα σκληρά». Το πόσο σκληρά δούλεψε αποδεικνύεται από τους αριθμούς (σ.σ. 15/19 βολές στα πλέι οφ της ίδιας σεζόν), από τους ατομικούς τίτλους (καλύτερος αμυντικός στην ευρωλίγκα), αλλά και από το συμβόλαιο που κέρδισε από τον Παναθηναϊκό, όταν το προηγούμενο καλοκαίρι ανανέωσε για δύο ακόμα χρόνια με διπλασιασμό των αποδοχών του.

Η συνέχεια έμοιαζε καρμπόν με την πρώτη του σεζόν. Ξεκίνησε άσχημα, απόρροια κι ενός τραυματισμού που τον άφησε έξω ένα μήνα στην προετοιμασία. Άρχισε να βελτιώνεται στη διάρκεια της σεζόν, βγάζοντας τα καλύτερά του όταν έφτασε η ώρα των τελικών. Σε τέτοια ματς θυμάται τη φιλοσοφία που του μεταλαμπάδευσε ένας από τους πρώτους του προπονητές. «Να μη είσαι καλός μερικές φορές. Να είσαι σπουδαίος κάθε φορά».