Έχοντας κάνει μια ιδιαίτερα αξιόλογη καριέρα στο εξωτερικό, παίζοντας για 7 χρόνια σε πρωταθλήματα όπως το ιταλικό, το γερμανικό και το γαλλικό, η Αθηνά Παπαφωτίου αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και τον Παναθηναϊκό. Η 32χρονη πασαδόρος συνδύασε την επιστροφή της με την κατάκτηση του Κυπέλλου, ενός τίτλου που ήταν ο πρώτος για τους «πράσινους» μετά από 11 χρόνια.
Η έμπειρη παίκτρια μιλάει στο GWomen για την κατάκτηση του Κυπέλλου στο Ηράκλειο, για τις διαφορές στο επίπεδο που είδε στο πρωτάθλημα στην επιστροφή της στην χώρα μας, για την συνέχεια του πρωταθλήματος, αλλά και το κομμάτι Εθνική ομάδα. Για τον σεξισμό και τον αθλητισμό, ενώ δεν έκρυψε πως πρέπει πλέον η Volley League Γυναικών να γίνει μια επαγγελματική Λίγκα.
Αθηνά ας ξεκινήσουμε με τον τελικό του Κυπέλλου, καθώς η επιστροφή σου στην χώρα μας συνδυάστηκε με την κατάκτηση τίτλου που ήταν και ο πρώτος για τον Παναθηναϊκό μετά από 11 χρόνια. Ποια ήταν τα συναισθήματά σου μόλις ολοκληρώθηκε ο τελικός;
Cover photo by: Ιωάννα Τζετζούμη
«Ικανοποίηση ήταν το βασικό συναίσθημα, ότι τα ξαταφέραμε γιατί κερδίσαμε Ολυμπιακό, ΑΕΚ και τον ΑΟ Θήρας στον τελικό. Εγώ ένιωθα γεμάτη και πλήρως ικανοποιημένη. Και είχα διπλή χαρά επειδή η επιστροφή μου στην Ελλάδα συνοδεύτηκε με τίτλο. Χάρηκα επίσης που ο Παναθηναϊκός επέστρεψε στους τίτλους μετά από 11 χρόνια και είναι μια επιβράβευση για τους ανθρώπους του Συλλόγου και ένα παράδειγμα πως η ανάκαμψη μπορεί να έρθει αρκεί τα βήματα να είναι μικρά και σταθερά».
Πως πήρε την απόφαση να επιστρέψεις μετά από μια γεμάτη καριέρα στο εξωτερικό;
«Η απόφαση ήταν συνδυασμός, αρχικά προσωπική γιατί ήθελα να γυρίσω στους δικούς μου ανθρώπους, στην οικογένειά μου, γιατί ουσιαστικά επί 7 χρόνια η προσωπική ζωή έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Ακόμα και αν υπήρχε αυτή η ανάγκη αν δεν συνδυαζόταν με την κατάσταση του ελληνικού αθλητισμού που δείχνει στοιχεία ανάκαμψης, δεν θα το έκανα. Σίγουρα το οικονομικό κομμάτι είναι σημαντικό και όταν αυτό συνδυάζεται με τους στόχους. Υπήρχε ένα όραμα το οποίο είχαν πολλές ομάδες. Θεώρησα πως υπήρχε αυτή η ανάκαμψη και ήθελα να το δω και έτσι αποφάσισα να επιστρέψω».
«Πριν οκτώ χρόνια υπήρχαν το πολύ δύο ομάδες, τώρα είναι τουλάχιστον 5 και το επίπεδο πολύ πιο υψηλό»
Είπες για ανάκαμψη. Ποιες είναι οι διαφορές που έχει δει στο επίπεδο του πρωταθλήματος σε σχέση με τότε που έφυγες;
«Η πρώτη είναι πως εγώ πριν οκτώ χρόνια έβλεπα μία ομάδα, άντε δύο, τώρα υπάρχουν πολλές δυνατές ομάδες. Η δεύτερη είναι στις ξένες που έχουν έρθει στις ομάδες και τρίτον φαίνεται πως οι ομάδες έψουν μακροπόθεσμο στόχο. Όλες οι ομάδες έχουν στόχο και φαίνεται να μην είναι πυροτεχνήματα κάτι που φυσικά ελπίζω να μην είναι».
Τι αρνητικό έχεις δει κατά την επιστροφή σου;
«Αρχικά είναι η τηλεοπτική κάλυψη, με αποκορύφωμα το Κύπελλο. Δεν νοείται να γίνεται τελικός Κυπέλλου οποιουδήποτε αθλήματος χωρίς τηλεοπτική κάλυψη. Δεν θα γινόταν ποτέ τελικός σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ χωρίς να το δείχνει η τηλεόραση. Συνολικά δεν υπάρχει κανένα μάρνετινγκ και μάνατζμεντ συνολικά σε όλες τις ομάδες, κάτι που στο εξωτερικό είναι το νούμερο ένα ή δύο. Αυτό που έγινε στον τελικό Κυπέλλου, στο εξωτερικό γίνεται σε κάθε αγώνα. Σε αυτό το κομμάτι είμαστε πολύ πίσω. Ακόμα και τα social media είναι δύναμη στην κοινωνία, στις ομάδες αρχίζουν και τελειώνουν στα αποτελέσματα και μόνο».
«Η εικόνα της ομάδας είναι χειρότερη στο δεύτερο σε σχέση με το πρώτο, πρέπει να αλλάξει γιατί θέλουμε το πρωτάθλημα»
Πάμε στο πρωτάθλημα και στην πρωτιά που χάθηκε την τελευταία αγωνιστική. Υπάρχει πίκρα γι' αυτό;
«Η πρωτιά χάθηκε και αναγκαστικά το αποδέχεσαι, γιατί η ζωή προχωράει. Υπάρχει απογοήτευση αλλά η ζωή συνεχίζεται. Το θέμα δεν είναι η πρωτιά, αλλά η εικόνα που είναι χειρότερη σε σχέση με τον πρώτο γύρο. Αν θες να κερδίσεις το πρωτάθλημα πρέπει να σπάσεις την έδρα του αντιπάλου. Αυτή την στιγμή όμως υπάρχει αρχικά ο προημιτελικός και μετά ο ημιτελικός. Οπότε για το μειονέκτημα του τελικού θα μπορούμε να μιλήσουμε τότε. Στόχος βέβαια είναι το πρωτάθλημα, παραμένει αυτός. Κατά τη γνώμη μου σε αυτό το πρωτάθλημα δεν γίνεται να το πάρεις χωρίς ήττα. Το θέμα είναι ποιος το θέλει περισσότερο, ποιος διψάει περισσότερο και αυτό θα φανεί στο γήπεδο».
Πάμε για λίγο στο κομμάτι Εθνική ομάδα. Η απόφασή σου να αποχωρήσεις είναι οριστική;
«Το κομμάτι Εθνική ομάδα έχει τελειώσει εδώ και δύο χρόνια. Είναι μια απόφαση πλήρως συνηδειτοποιημένη και προσωπική. Ότι ήταν να προσφέρω το έκανα και θεωρώ πως η Εθνική στο επίπεδο που είναι πρέπει να δημιουργήσει επόμενη γενιά. Το βασικό είναι να δουλέψει με νέες αθλήτριες και να αλλάξει το σύστημα και να δοθεί μεγαλύτερο βάρος στην ανάπτυξη, γιατί δεν δυστυχώς δεν υπάρχουν καταρτισμένοι προπονητές για να δουλέψουν με νέα παιδιά. Εκεί πρέπει να δοθεί το βάρος για να βγουν νέες αθλήτριες».
Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στο βόλεϊ;
«Είμαι αθλήτρια του βόλεϊ και αυτό που αγάπησα από την πρώτη στιγμή σε αυτό είναι το πώς καταφέρνει το βολεϊ μια παρέα να την κάνει ομαδα και μια ομαδα να την κάνει παρέα. Από τα παιδικά μου χρονια μέχρι και τωρα στα επαγγελματικά μου χρονια συνεχίζει να με εντυπωσιάζει αυτη η διαδικασία που συντελείται καθημερινά χωρίς να το καταλαβαίνουμε».
Ποια ήταν η πιο δυνατή στιγμή στην καριέρα μου
«Είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω μια, αλλά ο τελικός του πρωταθλήματος που κερδίσαμε στην Γαλλία ήταν από τους πιο δυνατούς, αμφίρροπους και έντονους αγώνες που έχω παίξει και το αίσθημα της ικανοποίησης μετά μου έχει μείνει αξέχαστο».
Υπήρξε στιγμή στην καριέρα σου που να είπες "φτάνει δεν αντέχω άλλο”;
«Ναι υπήρξε και συγκεκριμένα στην Ελλάδα την εποχή της μεγάλης κρίσης, την χρονια πριν φύγω για το εξωτερικό. Οι απαιτήσεις ήταν επαγγελματικές και οι συνθήκες άκρως ερασιτεχνικές. Είχαν αποφασίσει ότι αν δεν έβρισκα μια ευκαιρία να φύγω εκτός Ελλάδος, θα προσπαθούσα να βρω δουλειά και το βόλεϊ θα γινόταν πλέον χόμπι».
Ποια ήταν η καθοριστική στιγμή που επέλεξες να ακολουθήσετε τον δρόμο του πρωταθλητισμού;
«Με βεβαιότητα η ευκαιρία που μου δόθηκε να παίξω στο εξωτερικό για τα επόμενα εφτά χρονια, όταν ανοίχτηκε ένας καινούριος κόσμος μπροστά μου που μου επέτρεπε και ταυτόχρονα μου επέβαλλε πλέον να είμαι επαγγελματίας με 100% προσήλωση στον πρωταθλητισμό».
«Πρέπει η Volley League Γυναικών να γίνει επαγγελματικό πρωτάθλημα»
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει μία γυναίκα αθλήτρια/ πρωταθλήτρια;
«Η μη αναγνώριση των επαγγελματικών της χρόνων ως εργάσιμα χρονια κι η απουσία των δικαιωματων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτά. Ειδικότερο πρόβλημα είναι ασυμβίβαστη φύση της γυναίκας πρωταθλήτριας και της γυναίκας-μητέρας μέσα από το ανύπαρκτο υποστηρικτικό πλαίσιο της κοινωνίας μας. Πλέον γίνονται παγκοσμίως κάποιες προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση, ελπίζω να ακολουθήσουν κι οι ελληνικοι θεσμοί σύντομα. Είναι μια ευκαιρία οι γυναίκες να αποκτήσουμε επαγγελματικό πρωτάθλημα, από την στιγμή που το επίπεδο έχει ανέβει τόσο. Το αξίζουμε και αν γίνει μόνο σε καλό θα βγει συνολικά και για τις ομάδες. Όλες οι αθλήτριες είμαστε ενωμένες και θέλουμε τις ομάδες και τους θεσμούς να μας βοηθήσουν σε αυτό το σημαντικό θέμα».
Πώς μέσω του αθλητισμού μπορεί να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο γυναικείας ενδυνάμωσης και αλληλεγγύης/αλληλοβοήθειας
«Όλες οι γυναίκες αθλητριες η μη αντιμετωπίζουμε τα ίδια θέματα σε μεγαλύτερο η μικρότερο βαθμό, και σίγουρα το σύνολο μπορεί να καταφέρει περισσότερα από τι το άτομο - «Ισχύς εν τη ενώσει». Οι αθλητριες αποτελούν πρότυπα και έχουν βήμα πρόσβασης προς την κοινωνία, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια της γυναικείας ενδυνάμωσης κι αλληλοβοήθειας».
Social media; έκθεση/ empowerment/ προσωπική υπόθεση; Τι σε εκφράζει περισσότερο; (Τι μηνύματα θέλετε να στέλνετε στο κοινό που σας ακολουθεί και τι μηνύματα λαμβάνετε;)
«Νομίζω όλοι επιλέγουμε ποιο κομμάτι του εαυτού μας αφήνουμε προς κοινή έκθεση, και κάθε επίπεδο έκθεσης συνοδεύεται από ανασφάλεια. Ο καθένας μας είναι διαφορετικός και εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους, εγώ προσπαθώ ο αθλητισμός και η κοινωνική δράση να στείλει οποια μηνύματα έχω να δώσω».
Γυναικείος αθλητισμός και σεξισμός, τον έχεις βιώσει;
«Ο σεξισμός και οι έμφυλες διακρίσεις σε κάθε μορφή συνυπάρχουν σε πολλές εκφράσεις της κοινωνία μας. Κι είναι στο χέρι όλων μας να περιοριστεί, τόσο απο τις γυναίκες αθλήτριες όσο-κι ίσως ακόμα περισσότερο- απο τους ίδιους τους θεσμούς, αθλητικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς. Κι αυτό αφορά κάθε γυναίκα και κάθε άντρα το ίδιο».
«Είμαστε ενθυσιασμένες με τις προοπτικές του Gazzetta Women»
Γυναικείος αθλητισμός και media.
«Το Gazzetta Women είναι εδώ γιαυτον τον λόγο κι είμαστε παραπάνω από ενθουσιασμένες για τις προοπτικές του».
Πρωταθλητισμός και εφηβεία. Τι πρέπει να προσέξουν κατά τη γνώμη σου οι γονείς αλλά και οι προπονητές μιας έφηβης αθλήτριας.
«Από την πλευρά των γονέων θέλει μια αρκετά λεπτή ισορροπία της έννοιας «στηρίζω το παιδί μου» και της έννοιας «του αφήνω χώρο να σκληραγωγηθει» μέσω της διαδικασίας του πρωταθλητισμού. Οι προπονητές οφείλουν να είναι καταρτισμένοι και ταυτόχρονα συνειδητοποιημένοι οτι διαμορφώνουν τόσο τον αθλητή όσο και τον άνθρωπο-αθλητή, άρρηκτης έννοιες».
Υπήρξε φορά που σοκαρίστηκες από συμπεριφορά φιλάθλων/οπαδών (είτε ως αθλήτρια είτε ως φίλαθλος η ίδια)
«Ναι! Ημουν σε επαγγελματικη ομαδα κι οπαδοί διέκοψαν την προπόνηση για να μας δείξουν την απογοήτευση τους από κάποιες ήττες με αρκετά μισογύνικα σχόλια κι εκφράσεις που δεν αρμόζουν στα πλαίσια του υγιούς πρωταθλητισμού και της σχέσης φιλάθλου-αθλητών. Θα ήθελα να επισημάνω ότι 7 χρονια στο εξωτερικό δεν υπήρξε αντίστοιχο γεγονός».
Ποιοι είναι οι λόγοι κατά τη γνώμη σου που ο γυναικείος αθλητισμός δεν έχει την ίδια ανταπόκριση και ευρύτητα με τον ανδρικό. Και τι θα μπορούσε να γίνει για να αλλάξει αυτό.
«Είναι θέμα προβολής και προώθησης προϊόντος από τα ίδια τα σωματεία και ομοσπονδίες των αντίστοιχων αθλημάτων. Χρειάζονται οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις με την κατάλληλη τεχνογνωσία ώστε να προωθήσουν αποτελεσματικά τον γυναικείο αθλητισμό».
Αθλητής/ αθλήτρια - πηγή έμπνευσης για εσάς
«Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω έναν μόνο, μου αρέσει να θαυμάζω παρά πολλούς αθλητές για διαφορετικά χαρίσματα τους εντος κι εκτός αθλητισμού».
Η επόμενη μέρα μετά τον πρωταθλητισμό…
«Καλή ερώτηση, και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι αθλητές. Προσπαθώ μέσω των σπουδών μου και διαφόρων ασχολιών να δημιουργήσω την επόμενη μέρα.. σίγουρα θα προλαμβάνει τον ανθρώπινο παράγοντα»!
«Είναι θεραπευτικό το ότι για δύο-τρεις ώρες σβήνουν όλες οι σκέψεις»
Αθλητισμός και ψυχική υγεία:
«Αυτές οι ώρες που κανεις προπόνηση, και συγκεντρώνεται σε ένα μόνο πράγμα και χωρίς να το καταλάβεις έχεις ξεχάσει τα πάντα γύρω σου, νομίζω ειναι η ψυχική ηρεμία που αποκλειστικά μόνο ο αθλητισμός μπορεί να προσφέρει. Η δυνατότητα που σου δίνει για δυο-τρεις ώρες να σβήνουν όλες οι άλλες σκέψεις και μετα την προπόνηση να ξεκινάς από την αρχή με κούραση κι ανακούφιση ταυτόχρονα, ειναι θεραπευτικό»!
Εάν γύριζες τον χρόνο πίσω, τι θα έλεγες στον εαυτό σας που τώρα ξεκινάει ;
«Κι αν δεν πετύχεις όλους τους στόχους που έβαλες, θα πετύχεις άλλους που δεν τους είχες φανταστει πριν. Υπομονή κι επιμονή»!
Έχεις αγωνιστεί σε ομάδες εκτός Ελλάδας, (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία) εντόπισες διαφορές στον τρόπο που υποστηρίζεται το άθλημα από τους φορείς αλλά και τον φίλαθλο κόσμο;
«Στα πρωταθλήματα που είχα την τύχη να αγωνιστώ εγώ, οι διάφορες ήταν μεγάλες. Το άθλημα ειναι επαγγελματικό και προωθείται και υποστηρίζεται ως τέτοιο σε κάθε πτυχή του. Ο αγώνας ειναι εκδήλωση-γεγονος τόσο για τους θεατές όσο και για τους αθλητές. Ο φιλαθλος κοσμος γνωριζει το άθλημα καλά κι η αξία του αγώνα ειναι ανώτερη των ομαδικών προτιμήσεων».
Μίλησε μας για τον φιλανθρωπικό οργανισμό Thriboo που δημιουργήσατε μαζί με την Κάρλι Σνάιντερ. Ποιό είναι το όραμά σου;
«Ο αθλητισμός, πέραν των αθλητικών ικανοτητων, μας διαμόρφωσε στα άτομα που είμαστε σήμερα, έδωσε σχήμα στον χαρακτήρα μας και κυρίως έδωσε ευκαιρίες έκφρασης των ιδιαιτεροτήτων μας. Κι είναι θέμα τυχης το ότι γεννηθήκαμε σε έναν τέτοιο περιβάλλον. Αυτό που μας προσέφερε ο αθλητισμος, θελουμε να το ανταποδώσουμε σε κοινότητες με περιορισμένους πόρους πρόσβασης, οπως αυτες της Αφρικής, ως μια εναλλακτική μορφή εκπαίδευσης μέσω του αθλητισμού. Ο αθλητισμός ενώνει και εξελίσσει. Κι αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε κατά την επίσκεψη μας για έναν μήνα ένα δημοτικό σχολείο της Ζανζιβάρης, πραγματοποιώντας καθημερινά ένα πρόγραμμα αθλητικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με σκοπό τη συνέχιση του από τους δασκάλους εκεί. Ελπίζουμε με την εξομάλυνση του κορονοϊού να συνεχιστεί η δράση μας εκεί».