Κάποιος πρέπει να φτιάξει αυτοκίνητα για εμάς τους «απλούς ανθρώπους»

• Το κόστος της προόδου: Ένας απρόσιτος ορίζοντας
• Η πολυπλοκότητα ως εμπόδιο, όχι ως βοήθεια
• Η επείγουσα ανάγκη για το «Αυτοκίνητο του λαού»
• Το μανιφέστο για την προσβάσιμη τεχνολογία

Κάθε φορά που βλέπουμε ένα νέο μοντέλο αυτοκινήτου να αποκαλύπτεται, με τις φουτουριστικές οθόνες, τα αμέτρητα συστήματα υποβοήθησης και τις ιλιγγιώδεις τιμές, γεννιέται ένα ερώτημα: Για ποιον φτιάχνονται πια αυτά τα αυτοκίνητα; Η αυτοκίνηση, άλλοτε σύμβολο ελευθερίας και προσβασιμότητας για τη μέση οικογένεια, μοιάζει σήμερα να μετατρέπεται σε ένα είδος πολυτέλειας, ένα απρόσιτο όνειρο για τον «απλό άνθρωπο». Στην Ελλάδα, όπου οι οικονομικές συνθήκες έχουν συρρικνώσει το διαθέσιμο εισόδημα και οι ανάγκες για μετακίνηση παραμένουν επιτακτικές, αυτό το χάσμα γίνεται ολοένα και πιο ορατό, δημιουργώντας μια σιωπηλή κρίση στην καρδιά τόσο των πόλεων όσο και της περιφέρειας.

Το κόστος της προόδου: Ένας απρόσιτος ορίζοντας

Είναι αδιαμφισβήτητο: η τεχνολογία στην αυτοκίνηση έχει προχωρήσει με άλματα. Οι κινητήρες είναι πιο αποδοτικοί, τα οχήματα ασφαλέστερα και η συνδεσιμότητα πλέον δεδομένη. Όμως, αυτή η πρόοδος έχει ένα τίμημα, ένα κόστος που φαίνεται να ξεπερνά τις δυνατότητες της πλειονότητας. Η τιμή ενός σύγχρονου καινούργιου αυτοκινήτου έχει εκτοξευθεί σε επίπεδα που συχνά ξεπερνούν το ετήσιο, ή ακόμα και διετές, εισόδημα μιας μέσης οικογένειας. Πώς μπορεί ένας γονιός, που προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες του σπιτιού και να εξασφαλίσει ένα μέλλον στα παιδιά του, να σκεφτεί την αγορά ενός οχήματος των 25.000 ή των 30.000 ευρώ -ή και παραπάνω- όταν οι μεταφορικές του ανάγκες είναι καθημερινές και επιτακτικές; Δεν πρόκειται για αναγκαία πολυτέλεια, αλλά για βασική ανάγκη. Το αυτοκίνητο για τον «απλό άνθρωπο» δεν είναι statement, είναι εργαλείο ζωής.

Η πολυπλοκότητα ως εμπόδιο, όχι ως βοήθεια

Παράλληλα με το κόστος, αναδύεται και το ζήτημα της πολυπλοκότητας. Οι σύγχρονες καμπίνες έχουν μετατραπεί σε πιλοτήρια αεροσκαφών, με οθόνες αφής που απαιτούν δευτερόλεπτα απόσπασης προσοχής για κάθε απλή λειτουργία, πλήθος υπομενού και αμέτρητα συστήματα που, αν και κάποια είναι χρήσιμα, άλλα φαντάζουν περιττά ή ακόμα και δυσλειτουργικά για τον μέσο οδηγό.

Είναι αλήθεια, και το αναγνωρίζουμε πλήρως, ότι τα συστήματα ασφαλείας είναι υποχρεωτικά και απολύτως απαραίτητα. Το αυτόματο φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης, οι ειδοποιήσεις ακούσιας αλλαγής λωρίδας, η αναγνώριση σημάτων κυκλοφορίας – αυτά δεν είναι «φιοριτούρες», αλλά ζωτικής σημασίας εργαλεία που σώζουν ζωές και μειώνουν τα ατυχήματα. Η τεχνολογία σε αυτό το πεδίο είναι ευπρόσδεκτη και πρέπει να συνεχίσει να εξελίσσεται.

Ωστόσο, η πολυπλοκότητα συχνά επεκτείνεται σε «έξυπνες» λειτουργίες που, στην πράξη, προσθέτουν κόστος και σύγχυση: τεράστιες ζάντες που μειώνουν την άνεση και ανεβάζουν το κόστος αντικατάστασης ελαστικών, περίτεχνοι φωτισμοί καμπίνας, συστήματα infotainment με δυνατότητες που κανείς δεν χρησιμοποιεί ποτέ πλήρως. Για τον «απλό άνθρωπο», αυτά τα χαρακτηριστικά δεν είναι προστιθέμενη αξία, αλλά περιττό βάρος στον προϋπολογισμό και στην καθημερινότητα. Το ζητούμενο είναι ένα όχημα αξιόπιστο, οικονομικό στη χρήση και τη συντήρηση, και ασφαλές. Όχι ένα κινούμενο gadget.

Η επείγουσα ανάγκη για το «Αυτοκίνητο του λαού»

Κάποτε, η αυτοκινητοβιομηχανία είχε ως βασικό της στόχο να προσφέρει ένα μέσο μετακίνησης προσιτό σε όλους. Γεννήθηκαν έτσι θρυλικά μοντέλα που, με την απλότητα, την αξιοπιστία και το χαμηλό κόστος κτήσης και συντήρησης, αποτέλεσαν το «αυτοκίνητο του λαού» σε κάθε εποχή. Σήμερα, η αγορά φαίνεται να έχει εγκαταλείψει αυτή την κατηγορία, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό. Ακόμα και τα entry-level μοντέλα είναι φορτωμένα με εξοπλισμό που εκτοξεύει την τιμή, οδηγώντας την πλειονότητα των καταναλωτών αναγκαστικά σε μεταχειρισμένα οχήματα, συχνά παλαιάς τεχνολογίας, με αυξημένο κίνδυνο βλαβών και υψηλότερο κόστος συντήρησης και καυσίμων – ένας φαύλος κύκλος που επιδεινώνει αντί να λύνει το πρόβλημα της καθημερινής μετακίνησης.

Η ανάγκη για ένα σύγχρονο «αυτοκίνητο του λαού» είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Δεν πρόκειται για επιστροφή στο παρελθόν ή για νοσταλγία. Αντιθέτως, πρόκειται για μια δημοκρατικοποίηση της τεχνολογίας. Σημαίνει να σχεδιαστούν οχήματα που να ενσωματώνουν τα απαραίτητα συστήματα ασφαλείας (τα υποχρεωτικά και αυτά που αποδεδειγμένα σώζουν ζωές) και τους αποδοτικούς κινητήρες (είτε συμβατικούς, είτε υβριδικούς, είτε ηλεκτρικούς, εφόσον το κόστος το επιτρέπει), αλλά να απαλλαχθούν από κάθε περιττό βάρος, τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε κόστος.

Το μανιφέστο για την προσβάσιμη τεχνολογία

Χρειαζόμαστε αυτοκίνητα που να είναι αξιόπιστα, ανθεκτικά, με χαμηλό κόστος κτήσης και συντήρησης, και εύχρηστα. Αυτοκίνητα που να καλύπτουν τις πραγματικές ανάγκες μετακίνησης μιας οικογένειας, χωρίς να απαιτούν ένα υπέρογκο δάνειο ή να μετατρέπουν την καθημερινή χρήση σε οικονομικό Γολγοθά. Το όραμα είναι απλό: ένα όχημα που να είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό άθροισμα μηχανικών μερών, αλλά να μην είναι και ένα κινούμενο πολυτελές σαλόνι. Ένα όχημα που να αποτελεί προέκταση της καθημερινότητάς μας, λύση στα προβλήματά μας, και όχι πηγή άγχους και οικονομικής αιμορραγίας.

Η αυτοκινητοβιονηχανία, αντιμέτωπη με τις προκλήσεις της βιωσιμότητας και της κοινωνικής ευθύνης, καλείται να επαναπροσδιορίσει την αποστολή της. Αντί να κυνηγά την υπερβολή και την αποκλειστικότητα, θα πρέπει να ξαναβρεί τον δρόμο της προς την πρακτικότητα και την προσβασιμότητα. Αυτό σημαίνει επανεξέταση των στρατηγικών παραγωγής, σχεδιασμό για «αξία» και όχι μόνο για «πολυτέλεια», και μια πραγματική εστίαση στον πυρήνα των αναγκών του καταναλωτή.

Γιατί στο τέλος της ημέρας, η πραγματική πρόοδος δεν μετριέται μόνο με τους ίππους, τα δευτερόλεπτα επιτάχυνσης ή τις ίντσες των οθονών. Η αληθινή πρόοδος βρίσκεται στην ικανότητα της τεχνολογίας να βελτιώνει την ποιότητα ζωής όλων μας, να κάνει την καθημερινότητα ευκολότερη και πιο ανθρώπινη. Είναι καιρός οι κατασκευαστές να στρέψουν ξανά το βλέμμα τους στην πλειονότητα, στους «απλούς ανθρώπους» που χρειάζονται ένα αυτοκίνητο ως εργαλείο ζωής, ως μέσο για να φτάσουν στον προορισμό τους, να δουν τους αγαπημένους τους, να κάνουν τη δουλειά τους. Ένα αυτοκίνητο που να είναι, απλώς, ένα αξιόπιστο κομμάτι της ζωής τους. Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά και η ανάγκη επιτακτική.

Φωτογραφίες: Unsplash