Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι τραγουδιστές της λεγόμενης λαϊκής σκηνής έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς του ράπερ που βρίσκονται στο προσκήνιο αυτή την εποχή, με στόχο να δημιουργήσουν ένα κομμάτι με στοιχεία Hip Hop, προκειμένου να… συμβαδίσουν με τη μόδα.

Δεν ήταν πάντα έτσι. Υπήρξαν εποχές που το Hip Hop στην Ελλάδα ήταν κάτι εντελώς άγνωστο. Όσοι κυκλοφορούσαν με την… ενδυμασία ενός MC ήταν δακτυλοδεικτούμενοι και φυσικά αναφερόμαστε στην εποχή όπου Hip Hop δίσκοι κυκλοφορούσαν ελάχιστοι… Τα πάντα άλλαξαν όταν ένας… τρελός -όπως ειπώθηκε στη συνέντευξη- αποφάσισε να παίξει ελληνικό hip hop στο ραδιόφωνο. Ελλήνοφωνο hip hop, όπως προτιμά ο ίδιος… Πρόκειται για τον Άρη Λεούση, τον πιο διάσημο παραγωγό του ραδιοφώνου στο συγκεκριμένο είδος μουσικής!

Η εκπομπή του Άρη Λεούση στα τέλη του 90’ και τις αρχές του 2000 ήταν μία… μουσική επανάσταση! Δεν ήταν μόνο ότι ο ακροατής είχε την ευκαιρία ν’ ακούσει αυτό που θέλεις, ήταν παράλληλα η ευκαιρία ν’ ακούσεις ελληνικό hip hop χωρίς ταμπέλες. Δεν υπήρχαν παιδιά από 10-15 έως 20 ετών που να μην ήταν συντονισμένοι στον Atlantis! Σε μία εκπομπή που στη συνέχεια εξελίχθηκε σε… τρίωρη ζώνη λόγω της τεράστια ανάπτυξης! Η εκπομπή του Άρη Λεούση ήταν… must και δημιούργησε “στρατό”, δίχως ίχνος υπερβολής! Μάλιστα, έκανε τόσο γνωστό το hip hop, που στη συνέχεια πολλοί ακροατές έγιναν τα συγκροτήματα που σήμερα γνωρίζουμε!

To intro της εκπομπής:

Το G- Weekend Journal συνάντησε τον Άρη Λεούση, ο οποίος αρχικά μας εξήγησε πως μπήκε στη ζωή του ο Atlantis: Ήμασταν ακροατές σ’ ένα ραδιόφωνο που δεν είχε καμία σχέση με τη μουσική που κάναμε. Συγκεκριμένα ακούγαμε τις εκπομπές του τότε καναλιού 107, που είχε την τρέλα με τη μουσική και τις αφιερώσεις. Υπήρχε κι ο Atlantis που ουσιαστικά ήταν “ένα” με το κανάλι 107 αλλά εμείς δεν το ξέραμε τότε. Πάνω στην πάρλα που είχαμε πιάσει με τον τότε παραγωγό τον Γιώργο Δανέζη του λέω πως και δεν κάνεις hip hop κι αυτά και μου απάντησε δεν υπάρχει κανένας για να παίζει hip hop. Δεν ξέρανε κιόλας τι είναι το ελληνικό hip hop. Τότε για τους “λαϊκούς” hip hop ήταν ένα κομμάτι από τα Ημισκουμπρία κι ένα του Βουρλιώτη.

Στο πλευρό του ο αδερφός του, Τόλης Λεούσης, που ανέφερε: Το 98’ που ήμουν 12-13 χρονών, εγώ ήμουν εκείνος που πήρα τηλέφωνο για τον Άρη. Πήρα λοιπόν τον Δανέζη μία η ώρα το βράδυ, εποχές 090 (!) και ξεκίνησαν την κουβέντα για το hip hop. Μου λέει δεν έχουμε κανέναν και του λέω περίμενε! Του δίνω τον Άρη, εκείνος μένει… κάγκελο! Για να συνεχίσει ο Άρης λέγοντας: Μου κλείνουν ένα ραντεβού, πάω στον Atlantis 17-18 χρονών, μιλάω με τον υπεύθυνο προγράμματος και μου ρώτησε αν έχω υλικό. “Έχω” του απάντησα. Ξεκινάμε, λοιπόν, δειλά δειλά με ένα τρίωρο κάθε Κυριακή, χωρίς φωνή γιατί τότε ήταν πιο… ψαγμένα τα πράγματα. Έπρεπε να μάθεις. Μετά από αρκετούς μήνες μου λέει ο Μπάμπης ο Καραλής ξεκινάς μου λέει εκπομπή με φωνή. Εναλλακτική λογική λεγόταν η εκπομπή. Πρωτόγνωρο πράγμα γιατί ο κόσμος δεν ήξερε για το hip hop. Καλώς ή κακώς, λοιπόν, εγώ ήμουν ο πρώτος άνθρωπος που έπαιξε καθαρή ελληνική hip hop εκπομπή στο ραδιόφωνο.

Δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην την άκουγε την εκπομπή. Και δεν αναφέρομαι στον κόσμο. Αναφέρομαι στα συγκροτήματα και τους MCs. Όλοι την ακούσαν την εκπομπή. Έστω και για μισή ώρα. Κάπως έτσι ξεκίνησε η φάση, η μία εκπομπή έγινε δύο κι όταν είδαμε ότι τελικά υπάρχει κοινό έγινε καθημερινής βάσεως. Και σταδιακά φτάσαμε εκεί που φτάσαμε.

Ρωτήσαμε στη συνέχεια αν του λείπει το ραδιόφωνο κι ήταν κατηγορηματικός: Ναι μου λείπει. Το ραδιόφωνο είναι μικρόβιο. Αλλά μιλάμε για ραδιόφωνο. Το λέω αυτό διότι είχαμε ξεκινήσει ένα πρότζεκτ ιντερνετικό (σ.σ. Mango Radio) το οποίο δεν ήταν άσχημο, αλλά δεν είχε τη… μαγεία των FM! Μου λείπει, λοιπόν και θα ήθελα σίγουρα να το αρχίσω ξανά…

Όσο για τον αδερφό του; Εδώ κι αρκετό καιρό ασχολείται με το ρεπορτάζ του μπασκετικού Ολυμπιακού στον "Γαύρο". Πώς προέκυψε η δημοσιογραφία κι άφησε την παλιά του ασχολία ως MC; Μας εξήγησε ο ίδιος...

Αυτή η μουσική έχει το καλό-κακό ότι ο καθένας μπορεί να ασχοληθεί. Δηλαδή δεν θα κάτσεις να μάθεις φωνητική. Θα κάτσεις να γράψεις 18.000 στίχους, θα κάτσεις ν’ ακουμπήσεις στο μέτρο 30-40 φορές και μετά λέγεσαι MC, ράπερ, όπως θες… Τότε το 2001 που το κάναμε ήμασταν μικρά παιδάκια, που είχαμε ως είδωλα τους TXC, FF.C, Ημισκούμπρια και το κάναμε με τρέλα. Κάναμε κάποιες συναυλίες, υπήρχε κι ο Άρης στον Atlantis, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσε ν’ ακουστούν κάποια κομμάτια.

Μεγαλώνοντας βλέπεις ότι αυτό το πράγμα για να έχει κέρδος πρέπει να μπλέξεις σε μονοπάτια που δεν θες. Κοιτάς λοιπόν το βιοποριστικό κομμάτι. Η δημοσιογραφία ήταν μία τρέλα από μικρό παιδί και μία μέρα με φόρτωσε ο Άρης μέσα στο μετρό, ακριβώς όπως το λέω, με έβαλε να πάω σε μία σχολή και από μία… σπόντα έφτασα στην εφημερίδα να κάνω ρεπορτάζ Ολυμπιακού. Με βοήθησαν κάποια άνθρωποι να ξεκινήσω να γράφω κάποια μικρά θεματάκια 200 λέξεων κι η συγκυρία τα έφερε έτσι που έκανα τη δημοσιογραφία επάγγελμα μου.

Ν’ ακουμπήσω μικρόφωνο ξανά ποτέ. Έτσι κι αλλιώς δεν ήμουν τέτοιου στυλ. Δηλαδή να φαντασείς παίζαμε σε live με 10 άτομα. Δεν μας ενδιέφερε να βγάλουμε λεφτά.

TO HIP HOP ΣΤΑ… ΣΑΛΟΝΙΑ

Από ένα σημείο και μετά, το hip hop έγινε απίστευτα διάσημο. Μπήκε στα… σαλόνια και για πολλούς έγινε εμπορικό. Ξέφυγε από την underground φάση. Ο Άρης Λεούσης μας είπε: Όταν ήμασταν στο ραδιόφωνο το 99’ και παίζαμε hip hop υπήρχαν μόνο πέντε συγκροτήματα. Σιγά σιγά άρχισαν κι έμπαιναν κι άλλα συγκροτήματα. Όπως οι Ζωντανοί Νεκροί (σ.σ. τότε δεν υπήρχαν ΖΝ, αλλά "Τυμβωρύχος και Μηδενιστής") που έκαναν την εμφάνιση τους με μία συλλογή που λεγόταν “χοντρές δουλειές”. Η φάση τότε ήταν λίγο πιο… αγνή. Δηλαδή, ήμασταν μία παρέα, κάναμε μία συναυλία. Κοίτα, το βιοποριστικό πάντα υπήρχε από πίσω.

Για να συμπληρώσει ο Τόλης: Μη γελιόμαστε. Το λένε εμπορικό πλέον αλλά δώσε μου κάποιον από αυτούς που κράζουν το εμπορικό να μην έχει βάλει λεφτά στην τσέπη του! Εμπορικό σημαίνει δουλεύω και βγάζω χρήμα. Γελάει ο κόσμος όταν μιλάει κάποιος για εμπορικό, από τη στιγμή που όλοι έβαζαν λεφτά στις τσέπες τους! Κάτι τεράστιες συναυλίες συγκροτημάτων παλιών είχαν 1000 και 2000 άτομα…

Ο λόγος πέρασε ξανά στον Άρη: Ήμουν ο μόνος άνθρωπος που το 2000 έλεγα “βγάλτε τις παρωπίδες και κοιτάξτε λίγο μπροστά σας!” γιατί αυτό που έκανε ο Βουρλιώτης, ο οποίος έφερε το hip hop στο σαλόνι, προκάλεσε αντιδράσεις. Όλοι τον έκραζαν! Εγώ τον Βουρλιώτη δεν τον ήξερα. Τον γνώρισα το 2004. Όταν είχε ξεκινήσει σιγά σιγά το Family. Του λέω “είμαι αυτός. Με ξέρεις. Ήρθα εδώ για να σου πω ότι αυτό που κάνεις το γουστάρω και κάποια στιγμή θα το κάνουν κι οι άλλοι…” Ο Νίκος, λοιπόν, ξεκίνησε κάτι, το οποίο όλοι το κοροϊδεύανε αλλά τελικά, όπως βλέπουμε σήμερα, όλοι το ακολούθησαν.

Το hip hop μπορεί να ακουστεί και στο δρόμο κι εδώ που είμαστε και σε σαλόνια, μπορεί και στα μπουζούκια. Ο καθένας πως θα το εκλάβει είναι δικό του θέμα. Η μουσική είναι μουσική. Και να ξέρεις ότι η underground φάση υπήρχε και θα υπάρχει πάντα. Πάντα τσακωνόμασταν για το underground και το εμπορικό αλλά αυτό δεν υπάρχει. Underground είναι πας στο υπόγειο σου, φωνάζεις 10 φίλους και κάνεις μία συναυλία. Δεν είναι underground κάποια συγκροτήματα που λέγανε είμαστε underground αλλά χτυπάγανε συναυλίες με 1000 άτομα!

Για να σημειώνει ο Τόλης πως: Παλιά υπήρχαν λεφτά, αλλά δεν ήταν εύκολο να φτιάξεις κομμάτια. Χρειάζοταν αρκετά χρήματα και πολλές ώρες δουλειές. Άρα έπρεπε να κάνει μία συναυλία. Μία φορά είχε έρθει ο Μιθριδάτης στο Mango και μας έλεγε πως εμείς για να φτιάξουμε ένα CD παλιά μπαίναμε χειμώνα στο studio και βγαίναμε καλοκαίρι! Undergroud, λοιπόν, τότε λέγαμε εκείνους που δεν… κυκλοφορούσαν. Κι αυτό δεν γινόταν όχι γιατί οι εταιρίες δεν τους θέλανε, αλλά επειδή δεν είχαν την οικονομική ευχέρια. Τότε για να φτιάξεις ένα κομμάτι έπρεπε να κάνεις από την αρχή τα πάντα. Υπήρχαν μόνο κάτι beatbox, δεν υπήρχε η σημερινή τεχνολογία. Τώρα κάθεται ο κάθε MC σου φτιάχνει ένα τραγούδι και το ανεβάζει στο youtube. Οι παλιοί, όμως, είχαν 60 κομμάτια από τα οποία διαλέγαν τα 12! Αυτοί τώρα φτιάχνουν δύο κομμάτια κι ανεβάζουν τα τρία!

Ο ΑΣΤΥΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΑΚΟΥΓΕ HIP HOP!

Κατά κοινή ομολογία, ο Atlantis έπαιξε μεγάλο ρόλο στην… άνθιση του Hip Hop. Ο Άρης Λεούσης μας είπε: To hip hop στις αρχές του 2000 πήρε μία έκταση απίστευτη μέσω του Atlantis. Και θα σου πω ένα απλό παράδειγμα. Με είχαν σταματήσει στην Ομόνοια κι εγώ είχα τα CD στο αμάξι. Κι είπα τώρα μπλέξαμε. Αλλά έτυχε ο αστυνομικός να είναι ακροατής! Εμάς αυτό το περιστατικό μας άφησε άφωνους. Όταν ξεκινήσαμε, τους έλεγα να μπει και το love story μέσα στα τραγούδια. Αντέδρασαν και μέσα σ’ ένα χρόνο έγινε της τρελής! Ερωτικά κομμάτια hip hop παντού! Κι αυτό είναι λογικό διότι η μουσική μιλάει για τα πάντα. Αυτό είναι από τα κομμάτια που πρέπει να καταλάβουν όσοι ξεκινούν τώρα. Hip hop είναι τα πάντα. Κι ας έχει μπουζούκι. Μπορείτε να το κάνετε;

Για να συνεχίσει λέγοντας: Εμείς ξεκινήσαμε στα 18, όταν ένα παιδί που κυκλοφορούσε με φαρδιά ήταν ο αλήτης. Φαντάσου ότι ήμασταν 15 χρονών και κάναμε hip hop πάρτι, τότε που κανένας δεν ήξερε τι πάει να πει Goin’ Through ή Active Member. Βέβαια, στην πορεία εγώ να σου πω την αλήθεια ξενέρωσα με το ελληνόφωνο hip hop. Είχαμε έναν τάδε MC που τα έχωνε στον άλλο και τελικά έκανε τα ίδια! Και τους έλεγα “Μάγκες, μην λέτε πολλά. Θα περάσει ο καιρός και θα κάνετε τα ίδια…” κι η απάντηση ήταν “Εγώ ποτέ!”

ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΗΤΑΝ ΑΛΛΙΩΣ…

Πώς γινόταν η φάση τότε; Σου έλεγαν ποια κομμάτια να παίξεις; Ο Άρης Λεούσης απάντησε: Όλα το promo CD συγκροτημάτων που εμφανίστηκαν με τον καιρό πέρασαν από τα χέρια μας. Όποιο κομμάτι έχει ακουστεί στο ραδιόφωνο πέρασε από εμάς πρώτα. Τότε το ελέγχαμε κι αν το κρίναμε σωστό, έβγαινε στον αέρα. Υπήρχαν, δηλαδή, πολλά κομμάτια που δεν βγήκαν ποτέ. Το πρώτο κομμάτι του Παιδί Θαύμα από εμάς πέρασε. Οι Razastarr επίσης. Όλα τα συγκροτήματα περάσαν από εμάς. Ξέρεις πόσοι με πήραν τηλέφωνο για να βάλω ένα κομμάτι; Και τους έλεγα “παιδιά, εγώ θα βάλω ό,τι θέλω…” Συγκροτήματα που τώρα είναι γνωστά, ερχόντουσαν και μου έδιναν τα CD τους και τους απορρίπταμε. Γιατί δεν ακουγόντουσαν. Για να παρέμβει ο Τόλης και να φέρει ένα απλό παράδειγμα: Σκέψου ότι τότε οι ΑΓ (Άγνωστοι Γνωστοί) είχαν έρθει στο studio στον Άρη, συγκεκριμένα ο Ταραξίας, και του έδωσαν χέρι με χέρι ένα promo CD με το Έλα μου! Κομμάτι ιστορικό πλέον στη hip hop σκηνή. Έτσι γινόταν τότε. Δεν υπήρχε η άνεση του MP3.

Ο Τόλης Λεούσης συνέχισε λέγοντας: Ήταν διαφορετικά και το ραδιόφωνο τότε. Και συγκεκριμένα ο Atlantis. Μπορούσε δηλαδή ο καθένας να βγει στην εκπομπή, να πει τι 15 “βλακείες” που θέλει, να αφιερώσει το κομμάτι του και να γίνει παρέα με τον παραγωγό και τον κόσμο! Ήταν το… ελεύθερο ραδιόφωνο. Κάτι που δεν υπάρχει σήμερα. Γινόσουν παρέα και δεν υπήρχαν τα social media. Φαντάσου ότι όλοι άκουγαν τον Άρη και κανένας δεν το ήξερε! Ήταν το κοινό του ραδιοφώνου ενεργό τότε. Ο Άρης είχε φτιάξει ένα τεράστιο κοινό αλλά είχαμε φτάσει σε σημείο να γίνεται συναυλία με 5000 άτομα και κανείς να μην ξέρει ότι πάνω στη σκηνή ήταν ο Άρης Λεούσης. Όχι ότι ήταν διάσημος. Απλά ήταν τόσο… αγνή η εποχή… Τόσο διαφορετικές οι καταστάσεις. Για να πάρει το λόγο ο Άρης: Έχουμε κάνει μία συναυλία ροκ. Ως Atlantis. Και μου λένε βγες. Δίστασα γιατί ήταν ροκ. Στο Κερατσίνι είχε γίνει με 700 άτομα. Και βγαίνω και μένω κάγκελο από την αντίδραση του κόσμου! Φαντάσου ότι στην τελευταία συναυλία που έκαναν τα Ξύλινα Σπαθιά στην Αθηνα την “άνοιξα” εγώ. Στιγμές που δεν θα σου φύγουν ποτέ από το μυαλό. Και όλο αυτό το χτίσαμε βήμα βήμα. Δεν μας πήρε μία εταιρία ή ξέρω γω τι άλλο… Ο κόσμος έμαθε το ελληνικό hip hop από εμάς, αλλά επειδή εμείς το γουστάραμε. Δεν μας έβαλε κανείς. Κι η δυναμική που απέκτησε η εκπομπή ήταν τέτοια που έβγαιναν ακόμα και τα ίδια συγκροτήματα στον αέρα!

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η συνέντευξη έκλεισε με… ρετρό διάθεση, καθώς ζητήσαμε από τον Άρη και τον Τόλη να γυρίσουν τον χρόνο και να μας αναφέρουν τα συγκροτήματα και τα τραγούδια που για εκείνους έγραψαν ιστορία.

Πρώτος το λόγο πήρε ο Άρης: Τραγούδια είναι πάρα πολλά… Στην κορυφή είναι οι TXC γιατί τους είχαμε ζήσει. Όπως και τους FF.C. Ήταν τα συγκροτήματα που έκαναν την αρχή! Από εκεί και πέρα, σίγουρα τα Ημισκούμπρια, Goin’ Through κι οι Ζωντανοί Νεκροί, αν και προσωπικά δεν ήμουν του “σκληρού”. Όσο για τα κομμάτια, εγώ θα σου πω αυτό που βοήθησε να μάθουν όλοι το hip hop. Το “πόσο μαλάκας είσαι”! Δυστυχώς ή ευτυχώς ήταν το κομμάτι που ο καθένας το ήξερε!

Για το συγκεκριμένο κομμάτι ο Τόλης ανέφερε: Είναι το κομμάτι του 100% της ελληνικής hip hop σκηνής. Όταν πήγαινε σ’ ένα σκυλάδικο το τραγουδούσε και κούναγε το κεφάλι του πάνω-κάτω! Και την επόμενη μέρα έβριζε τον Βουρλιώτη γιατί είναι εμπορικός! Όλοι αυτοί που ασχολούνται με το hip hop στα μέσα του 2004 μόλις βγήκε το κομμάτι αυτό έκραζαν τον Βουρλιώτη, αλλά όταν ήταν με τους φίλους τους έξω κούναγαν το κεφάλι τους, τραγουδάγαν το ρεφρέν και την επόμενη μέρα ως κλασικοί “Ελληναράδες” έκραζαν!

Σ' εκείνο το σημείο ο Άρης είπε: Ακόμα ένα κομμάτι είναι η “Απουσία”... Αλλά είναι τόσα πολλά!

Για να συμπληρώσει ο Τόλης: Κομμάτι τομή ήταν και το “Παραμύθι”, αν κι οι FF.C έχουν κομματάρες, αλλά και η “Πτώση”... Τρεις διαφορετικοί κόσμοι στην “Πτώση”!

Κεφάλαιο επίσης είναι και το μεγάλο… μπαμ που έκαναν οι ΖΝ! Ήταν κάτι εντελώς ξένο, που δεν μπορούσες να το φανταστείς!

Τελευταίο κομμάτι για εμένα είναι το “40 ώρες” των Βήτα Πεις…

Η συνέντευξη έκλεισε με αυτά τα λόγια του Άρη...: Κλείνοντας θέλω να σταθώ σ’ έναν MC γιατί -μεταξύ άλλων- είναι ο λόγος που τώρα έχω γυναίκα και παιδί ήταν ο Παύλος Φύσσας. Για μένα μπαίνει στους καλύτερους. Γιατί και μετά τον θάνατο του συνεχίζει κι αφήνει πράγματα...

​