Εάλω η Πόλις!

Εάλω η Πόλις!

bet365

Η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών στις 29 Μαΐου του 1453 και το G-Weekend Journal... ψάχνει την ιστορία και τους λόγους που οδήγησαν στην πτώση της Βασιλεύουσας!

Ηταν Τρίτη, 29 Μαΐου του 1453 όταν η φράση «Εάλω η πόλις» άρχισε να ακούγεται, δίκην θρύλου, σε κάθε σοκάκι της Κωνσταντινούπολης και αυτόματα να σηματοδοτεί το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η οποία για περισσότερα από 1.000 χρόνια έστεκε όρθια και έβαλε τις βάσεις για τον ελληνισμό όπως τον γνωρίζουμε τώρα. Η πτώση της «Βασιλεύουσας» ήταν συμβολική, αφού εκείνα τα χρόνια ο όρος αυτοκρατορία για το Βυζάντιο ήταν ουσιαστικά αδόκιμος, αφού έλεγχε ελάχιστα εδάφη και επί της ουσίας ήταν ζήτημα χρόνου να επέλθει το μοιραίο. Ηταν όμως και αναπόφευκτο; Δυστυχώς για όσα υπέφερε το έθνος τους επόμενους αιώνες, ναι. Ωστόσο ακόμη και τώρα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν το «πάψετε το χερουβικό κι ας χαμηλώσουν τα άγια, παπάδες πάρτε τα γιερά και σεις κεριά σβηστήτε, γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει», φράση που για πολλά χρόνια αιωρούνταν πάνω από την Κωνσταντινούπολη, είναι και αλήθεια. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής ήταν πως «η Πόλη πρέπει να πληρώσει για τις αμαρτίες της» και αυτό επιτάχυνε την πτώση της.

Οι δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις συνέβαλαν στο δράμα που θα ακολουθούσε, αν και μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης είχε η σήψη και η παρακμή που επικρατούσε σε όλους τους τομείς. Ανίκανοι αυτοκράτορες, συνωμοσίες, δολοπλοκίες, κρατικός μηχανισμός που μόνο υπηρεσίες δεν προσέφερε, εκκλησία που πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ενδιαφέρονταν μόνο για «δύναμη», υλική και οικονομική, διαμάχη για αξιώματα και επιρροή, εγκατάλειψη στρατού και ναυτικού, ήταν οι βασικές αιτίες της φθοράς που έφεραν την καταστροφή.

Το να θυμηθούμε το επικό σκέλος των πολεμικών αναμετρήσεων ή το αν υπήρχε Κερκόπορτα λες και 7.000 θα μπορούσαν για πάντα να κρατούν 100.000 έξω από τα τείχη και άλλα στρατιωτικά ζητήματα, ίσως πλέον να μην έχει τόσο μεγάλη σημασία. Η ιστορία έγραψε πως λίγοι Ορθόδοξοι μαζί με ορισμένους συμμάχους τους Καθολικούς έπεσαν μαχόμενοι στα τείχη της Πόλης που για χρόνια ήταν το «στολίδι» του πολιτισμού.

Ας δούμε όμως αν θα μπορούσε η ιστορία να γραφτεί διαφορετικά, με αφορμή τα όσα κατά καιρούς έχουν ειπωθεί γύρω από τα δεδομένα που επικρατούσαν εκείνον τον τραγικό Μάιο.

1) Η πτώση ξεκίνησε το 1071 και ολοκληρώθηκε το 1204

Οι μόνοι που δεν ευθύνονται για την κατάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας είναι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και η τότε, ας το πούμε έτσι, κυβερνούσα τάξη. Η αυτοκρατορία ήταν στα πρόθυρα της διάλυσης. Το 1453 η εδαφική της έκταση ήταν η Κωνσταντινούπολη με τα περίχωρά της και το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου. Τα άλλα ελληνόφωνα και ορθόδοξα κρατίδια (π.χ. στην Τραπεζούντα) ήταν ξεχωριστές πολιτικές οντότητες και δεν συνδέονταν με τους Βυζαντινούς. Τα κρατικά ταμεία ήταν άδεια, το εμπόριο βρίσκονταν στα χέρια των Ιταλών (Βενετία, Γένοβα), στρατός και ναυτικό δεν υπήρχαν, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως λόγω της ένδειας που επικρατούσε, στα ανάκτορα λειτουργούσαν μόνο τα βασικά δωμάτια. Ο εκάστοτε αυτοκράτορας δεν μπορούσε να τα συντηρήσει. Σε αυτό συνέβαλαν οι λόγοι που αναφέραμε στον πρόλογο (περί κακής πολιτικής), αλλά κυρίως η άλωση του 1204. Οι περισσότεροι ιστορικοί πλέον συμφωνούν πως ουσιαστικά η Βυζαντινή Αυτοκρατορία «πέθανε» μετά την κατάληψή της από τους σταυροφόρους. Εκτοτε δεν ανέκαμψε ποτέ, παρά μόνο φυτοζωούσε. Η αρχή του τέλος άρχισε να «γράφεται» το 1071 μετά την μάχη του Ματζικέρτ, η έκβαση της οποίας σήμανε πως οι Οθωμανοί θα ήταν πλέον «κυρίαρχοι» της Μικράς Ασίας. Το μοιραίο επήλθε περίπου 130 χρόνια μετά....

2) Η Δύση ήταν πολύ δύσκολο να βοηθήσει ουσιαστικά

Καταρχήν πρέπει να φέρουμε στο μυαλό μας την κατάσταση που επικρατούσε τότε στους λεγόμενους Δυτικούς. Οι περιοχές ήταν διασκορπισμένες σε δεκάδες μικρά βασίλεια, δουκάτα και άλλα κρατίδια, που συναγωνίζονταν μεταξύ τους και δεν υπήρχε κεντρική εξουσία. Παράλληλα οι «μεγάλες» δυνάμεις της εποχής προσπαθούσαν να συνέλθουν από τον Εκατονταετή Πόλεμο. Ο συντονισμός όλων αυτών ήταν αδύνατος, ενώ υπήρχαν και αντικρουόμενα συμφέροντα, καθώς ορισμένα κράτη είχαν ήδη συνάψει εμπορικές σχέσεις με τους Οθωμανούς και υπήρχε συνεργασία μεταξύ τους. Είναι άδικο να τους προσάψει κάποιος πως συνολικά αδιαφόρησαν. Μην ξεχνάμε πως για την άλωση των σταυροφόρων ο Πάπας, ζήτησε σε παλαιότερη επίσκεψή του στην χώρα μας, «συγνώμη». Και δικαίως. Αλλά για τα όσα έγιναν το 1453 οι λεγόμενοι Δυτικοί έχουν τον μικρότερο ποσοστό ευθύνης.

3) Οι ελεύθερες ορθόδοξες περιοχές επίσης δεν μπορούσαν να βοήθησαν

Οι περιοχές των χριστιανών που δεν βρίσκονταν υπό τουρκικό ζυγό εκείνη την εποχή ήταν λίγες και αδύναμες. Πρόκειται για το Δεσποτάτο του Μυστρά και την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, που επί της ουσίας αδυνατούσαν να προστατέψουν τα εδάφη τους, όχι να σπεύσουν σε βοήθεια της Κωνσταντινούπολης. Στο πρώτο από το οποίο κατάγονταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος υπήρχαν έριδες μεταξύ των δύο αδερφών του (Δημήτρης και Θωμάς), ενώ ο Μωάμεθ είχε στείλει στην περιοχή εκστρατευτικό σώμα που έκανε επιδρομές. Ετσι τα στρατεύματα του Μυστρά δεν μπορούσαν να αποδεσμευτούν. Η Τραπεζούντα ήταν μακρυά, εκείνον τον καιρό πολιορκήθηκε από τουρκικές δυνάμεις και παρότι απέκρουσε τους Οθωμανούς, ήταν αδύνατο να ενισχύσει την άμυνα της Πόλης. Τόσο ο Μυστράς όσο και η Τραπεζούντα βρίσκονταν σε παρακμή και δεν είναι τυχαίο πως λίγο αργότερα και οι δύο περιοχές περιοχές καταλήφθηκαν από τους Τούρκους. Ο μεν πρώτος στα 1460, η δε δεύτερη μερικούς μήνες αργότερα (1461).

4) Οι αμυνόμενοι δεν θα μπορούσαν να αντέξουν στην πολιορκία

Πολλοί Οθωμανοί ιστορικοί παραδέχονται την ύπαρξη της Κερκόπορτας και τον σημαίνοντα ρόλο της στην πορεία της πολιορκίας. Ομως κατά πάσα πιθανότητα αν δεν την ξεχνούσαν ανοικτή, απλά θα μεταφερόταν η πτώση για τις επόμενες ημέρες. Η διαφορά όγκου και υλικού των δύο εμπολέμων πλευρών ήταν τεράστια. Μάλιστα μετά την διείσδυση των Οθωμανών στον Κεράτιο κόλπο, οι αμυνόμενοι κλήθηκαν να διασπάσουν τις δυνάμεις τους σε όλο το μήκος των τειχών, αφού πλέον απειλούνταν από παντού. Οι Τούρκοι διέθεταν τότε το πλέον εξελιγμένο πυροβολικό που είχε δει ποτέ η ανθρωπότητα και περισσότερους από 100.000 άνδρες.

Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες που όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί από καμία πηγή, ο Μωάμεθ σκέφτονταν να λύσει την πολιορκία επειδή είχε «ακουστεί» ότι ένας μεγάλος στόλος των Δυτικών απέπλευσε με σκοπό να ενισχύσει την άμυνα της Πόλης. Αυτό ενισχύονταν από το ότι στις 20 Απριλίου τρία γενουατικά καράβια και ένα βυζαντινό, «έσπασαν» τον αποκλεισμό και την εφοδίασαν . Εκείνα θεωρήθηκαν ως ο προπομπός του και προκλήθηκε αναστάτωση στο στρατόπεδο των πολιορκητών. Και για αυτό αν δεν την καταλάμβανε τις επόμενες ημέρες, στις 25 Μαΐου είχε διατάξει γενική έφοδο, θα αποχωρούσε. Παράλληλα σύμφωνα με φήμες της εποχής, οι Βυζαντινοί είχαν χρηματίσει ορισμένα μέλη του στενού κύκλου του Μωάμεθ, με σκοπό να του ασκούν διακριτικές πιέσεις ώστε να άρει την πολιορκία. Αυτές «ενισχύονται» από το ότι λίγες ημέρες μετά την άλωση, την 1η Ιουνίου του 1453, διέταξε την εκτέλεση του Τσανταρλή Χαλίλ Πασά που ήταν ο Μεγάλος Βεζίρης, με την κατηγορία ότι διατηρούσε επαφές με τους Βυζαντινούς.

5) Η διαμάχη Ενωτικών και Ανθενωτικών επηρέασε ψυχολογικά

Εχουν γραφτεί δεκάδες κείμενα για το αν η διαμάχη που υπήρξε γύρω από την ένωση των δύο εκκλησιών επηρέασε την έκβαση της μάχης. Μάλιστα ιστοριογράφοι της εποχής άφηναν να εννοηθεί πως υπήρξαν επαφές μελών του ανθενωτικού κινήματος με την πλευρά του Μωάμεθ του Β’, καθώς ήταν ευρέως διαδεδομένη η φράση «κρειττότερόν ἐστιν εἰδέναι ἐν μέσῃ τῇ πόλει φακιόλιον βασιλεῦον Τούρκων ἢ καλύπτραν λατινικήν».

Που μεταφράζεται ότι καλύτερα την Κωνσταντινούπολη να την καταλάβουν οι Οθωμανοί παρά οι Λατίνοι και η οποία αποδίδεται στον Δούκα Νοταρά. Ο οποίος όμως πολέμησε και είχε μαρτυρικό τέλος, δείγμα ότι πίστευε στο θαύμα της νίκης και φυσικά υπερασπίστηκε τα «πιστεύω» του. Ετσι όταν ο βασικός εκπρόσωπος των Ανθενωτικών ρίχνεται πρώτος στη μάχη, το ενδεχόμενο συνεννόησης τους με τους Οθωμανούς δείχνει ακραίο.

Ωστόσο η θρησκευτική διαμάχη που υπήρχε απέτρεψε πολλούς από το να ενισχύσουν την άμυνα καθώς μοιρολατρικά περίμεναν το «τέλος», ενώ υπάρχουν μαρτυρίες πως Ενωτικοί και Ανθενωτικοί κατά την διάρκεια των μαχών, δεν βοηθούσαν όσο μπορούσαν η μία πλευρά την άλλη. Πάντως εκ των υστέρων φαίνεται πως το μεγαλύτερο «κακό» που έκανε αυτή η διαμάχη ήταν στον τομέα της ψυχολογίας, απόρροια και του χαμηλού μορφωτικού επιπέδου που είχαν εκείνα τα χρόνια οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης.

6) Η Ενωση των δύο εκκλησιών ήταν ένα πολιτικό «τρικ»

Από την στιγμή που η Ενωση ποτέ δεν συνέβη, μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν για τα όποια αποτελέσματα ή παρενέργειες θα έφερνε στην ιστορία. Ομως ας φέρουμε στο μυαλό μας πως η συντριπτική πλειοψηφία των Ορθόδοξων εκείνης της εποχής είτε βρίσκονταν ήδη από Οθωμανικό ζυγό και είχαν ρυθμίσει τα εκκλησιαστικά ζητήματα – στο μέτρο του δυνατού όταν υπάρχει ένας δυνάστης αυτού του βεληνεκούς και της νοοτροπίας – είτε ήταν Ρώσοι. Αρα κανείς δεν μπορούσε να τους «επιβάλει» την Ενωση. Παράλληλα ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος την θεωρούσε καθαρά διπλωματική κίνηση και όχι ουσιαστική.

Βέβαια στην προκειμένη περίπτωση αναφερόμαστε σε επίσημη αλλαγή δόγματος, αλλά φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως ήταν και «υποχρέωση» του απλού ανθρώπου να την αποδεχθεί. Την ίδια στιγμή οι Ανθενωτικοί τόνιζαν τα δεινά που είχαν προκαλέσει εκείνα τα χρόνια οι Φράγκοι στα εδάφη των Ορθοδόξων και δεν ήταν λίγα, όπως και το ότι μόνο μέσω της πίστης θα μπορούσε να διασωθεί το έθνος και ο ελληνισμός. Με την διατήρησή της και των μη εκλατινισμό. Κάτι που εκ των υστέρων αποδείχθηκε σωστό, όμως μπροστά στον αφανισμό και μη γνωρίζοντας το μέλλον, η πλευρά των ενωτικών δεν μπορεί να κατηγορηθεί για κάτι το μεμπτό.

Αλλωστε την χαρακτήριζαν ως λύση εκτάκτου ανάγκης για αυτό στην πορεία της ιστορίας του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έχει ξεχωριστή θέση. Ουδείς μπορεί να του προσάψει ότι οι πράξεις του πήγαζαν από τίποτε άλλο, πλην της πρόθεσής του να διασώσει τα απομεινάρια της αυτοκρατορίας και κυρίως των κατοίκων της.

Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω περιστατικό. Λίγο πριν ξεκινήσει η πολιορκία, οι Οθωμανοί είχαν ουσιαστικά «περικυκλώσει» την Κωνσταντινούπολη, χτίζοντας μεταξύ άλλων το «Κάστρο της Ρωμανίας». Δηλαδή ένα φρούριο στην ασιατική πλευρά του Εύξεινου Πόντου, με σκοπό να ελέγχουν την ναυσιπλοΐα στη περιοχή. Μέσω αυτού υποχρέωναν όλα τα καράβια που πέρναγαν από τα στενά, να αποδίδουν τέλη και όταν ένα Ενετικό αρνήθηκε να το πράξει μην αναγνωρίζοντας την κυριαρχία τους, οι συνέπειες ήταν δραματικές. Το σκάφος βυθίστηκε, ο καπετάνιος του εκτελέστηκε με ανασκολοπισμό και τα μέλη του πληρώματος κόπηκαν στα δύο με πριόνι!

Ολα αυτά μπροστά στα έκπληκτα μάτια των κατοίκων της Πόλης που βρίσκονταν στα τείχη και παρακολουθούσαν, ενώ οι φωνές των άτυχων ανδρών διαπερνούσαν την ατμόσφαιρα. Τέτοιους «αντιπάλους» είχε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος απέναντί του, ξέχωρα από τα βιώματα όλων των Χριστιανών για λεηλασίες, εκτελέσεις, βιασμούς στις ήδη κατακτημένες από τους Τούρκους περιοχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις κάνεις ότι μπορείς για να σώσεις τον άμαχο πληθυσμό και αυτό έπραξε ο τελευταίος αυτοκράτορας. Προσπαθούσε να κερδίσει χρόνο και με σημερινούς όρους, να «διεθνοποιήσει» την έκβαση της μάχης. Ωστε να μην πολεμούσαν Βυζαντινοί και Οθωμανοί, αλλά ο Δυτικός πολιτισμός με την λαίλαπα που έρχονταν.

7) Οι υπερασπιστές θα μπορούσαν να ήταν περισσότεροι

Το μεγαλύτερο ίσως «ερωτηματικό» που υπάρχει για την πολιορκία, είναι ο πολύ μικρός αριθμός των υπερασπιστών της Πόλης. Ο στρατός των Βυζαντινών ανέρχονταν μόλις στις 7.000, εκ των οποίων περίπου 2.000 ήταν Γενουάτες και άλλοι Δυτικοί, ενώ στους υπόλοιπους 5.000 συμπεριλαμβάνονται και αρκετοί μη Κωνσταντινουπολίτες, όπως π.χ. οι Κρητικοί τοξότες.

Ο κυριότερος λόγος για αυτό ήταν επειδή ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης είχε συρρικνωθεί σημαντικά και δεν ξεπερνούσε τις 100.000. Παράλληλα όμως λόγω του κλίματος της εποχής, οι περισσότεροι νέοι προτιμούσαν να στραφούν στην εκκλησία, λόγω των προνομίων που παρέχονταν.

Ο κλήρος – όχι η θρησκεία μην το παρεξηγήσει κάποιος – είχε πολύ μεγάλη «δύναμη» και ισχύ, τα μοναστήρια ήταν γεμάτα και επηρέαζαν πρόσωπα και πράγματα. Λέγεται πως τότε εντός των ορίων της Πόλης βρίσκονταν 300 μονές και περισσότεροι από 10.000 ιερωμένοι. Οι σύγχρονοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι με βάσει τον πληθυσμό, σε μία τόσο κρίσιμη στιγμή θα μπορούσαν να στρατευτούν 25.000 άνδρες, όμως τελικά μαζί με τους ξένους η δύναμη που υπεράσπιζε την Πόλη ήταν περίπου 7.000. Οι ιστοριογράφοι της Αλωσης αναφέρουν μεταξύ άλλων πως μόλις ο Κωνσταντίνος έμαθε για την μικρή προσέλευση ανδρών στα όπλα, ζήτησε από τους υπασπιστές του να μην πουν πουθενά τον ακριβή αριθμό τους, ώστε να μην υπάρξει απογοήτευση.

8) Ο Παλαιολόγος κινήθηκε σωστά σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο

Ο τελευταίος αυτοκράτορας ίσως κατάφερε περισσότερα από όσα μπορούσε. Διπλωματικά ελίχθηκε τέλεια και είναι χαρακτηριστικό ότι παρότι ήταν στην ουσία κατά της Ενωσης των εκκλησιών, το αποδέχθηκε και παρουσία του έγινε η σχετική λειτουργία στην Αγιά Σοφιά όπου μνημονεύτηκε ο Πάπας, ώστε να σώσει τις ζωές των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης.

Γνώριζε πως αν η Πόλη έπεφτε θα ακολουθούσε ο θάνατος και η σκλαβιά, όπως και έγινε. Ετσι έκανε τα πάντα για να γλιτώσει τους υπηκόους του από το μαρτύριο, ενώ και στρατιωτικά η άμυνα που παρέταξε ήταν υποδειγματική. Το πρώτο, ότι ενδιαφέρονταν κυρίως για τις ζωές των κατοίκων, αποτυπώνεται και στις απαντήσεις που έδωσε στον Μωάμεθ, όταν εκείνος του ζητούσε να παραδώσει την Πόλη. Ο Σουλτάνος λίγες ημέρες πριν την άλωση μετέφερε στον Παλαιολόγο να αποχωρίσει με τα υπάρχοντά του και την αυλή του και θα τον αναγνώριζε ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Παράλληλα έδινε εγγυήσεις για την ασφάλεια του πληθυσμού.

Ομως ο τελευταίος αυτοκράτορας του αντιπρότεινε να πληρώνει το Βυζάντιο φόρο υποτέλειας στους Οθωμανούς, οι οποίοι θα κρατούσαν όσα εδάφη είχαν ήδη κατακτήσει. «Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὔτ' ἐμὸν ἐστίν οὔτ' ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως άποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν», σώζεται ως η κύρια ανταπόκρισή του, δηλαδή ότι «να σου παραδώσω την πόλη ούτε σε εμένα επαφίεται ούτε σε άλλον από τους κατοίκους της, διότι με κοινή απόφαση οι πάντες θα αποθάνουμε αυτοπροαίρετα και δεν θα υπολογίσουμε τη ζωή μας». Θέλοντας να του δείξει πως όλοι ήταν αποφασισμένοι για αντίσταση μέχρις εσχάτων.

Αλλωστε μπορεί να ήταν «παράδοση» για τους Οθωμανούς να δείχνουν έλεος σε όσες πόλεις παραδίνονταν, όμως υπήρξαν και εξαιρέσεις και για αυτό ο Παλαιολόγος δεν μπορούσε να τον πιστέψει. Αλλωστε η Κωνσταντινούπολη είχε ήδη αντισταθεί άρα υπήρχε κίνδυνος «εκδίκησης» από τους Τούρκους, ενώ στο παρελθόν οι Βυζαντινοί συνεργάστηκαν με πολιτικούς του αντιπάλους, κάτι που προφανώς και ο Μωάμεθ δεν είχε… ξεχάσει.

Μέσω του Γεώργιου Φραντζή σώζεται η τελευταία του ομιλία προς τους άνδρες του στα τείχη. «Γνωρίζετε πολύ καλά, αδελφοί μου, ότι είμαστε υποχρεωμένοι για τέσσερα πράγματα να πολεμήσουμε μέχρι θανάτου. Το πρώτο για την πίστη και τη θρησκεία μας, το δεύτερο για την πατρίδα μας, το τρίτο για το βασιλέα μας, τον εκπρόσωπο του Κυρίου και το τέταρτο για τους συγγενείς και φίλους μας. Λοιπόν, αδελφοί μου, αν θέλουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι θανάτου για ένα από αυτά τα τέσσερα ιδανικά, πρέπει να είμαστε πολύ περισσότερο πρόθυμοι να δώσουμε τη ζωή μας και για τα τέσσερα μαζί».

9) Η Βυζαντινή αυτοκρατορία δύσκολα θα συνέχιζε την πορεία της, αν η Πόλη άντεχε στην πολιορκία

Δυστυχώς το τέλος μίας εποχής, της Βυζαντινής, έδειχνε προδιαγεγραμμένο. Στην κατοχή της υπήρχαν ελάχιστα εδάφη, έσοδα δεν υπήρχαν, το εμπόριο είχε «παραλύσει» και εκείνα τα χρόνια τίποτα δεν στοιχειοθετούσε πως υπήρχαν πιθανότητες να αποφευχθεί το μοιραίο. Απλά το ενδεχόμενο αποτυχίας του Μωάμεθ Β’, ίσως της έδινε μερικά χρόνια «ζωής». Τίποτα παραπάνω.

Η Δύση δεν διαφαίνονταν ικανή να σταματήσει την Οθωμανική πλημμύρα που είχε ξεσπάσει – θα σταματούσε το 1529 στην Βιέννη – και δυστυχώς, έμοιαζε μαθηματικά βέβαιο πως οι Βυζαντινοί θα ξεκινούσαν και πάλι μηχανορραφίες που δεν θα επέτρεπαν στην ενδυνάμωση τους. Εκείνα τα χρόνια, να το πούμε σε απλά ελληνικά, οι αξιωματούχοι της αυτοκρατορίας θεωρούνταν «ειδικοί» στην… ίντριγκα.

Δεν είναι τυχαίο το εξής. Ο Μωάμεθ ο Β’ μπορεί να επέτρεψε τις μαζικές σφαγές και την σκλάβωση χιλιάδων ανθρώπων, ήταν όμως και πολιτικά σκεπτόμενος. Επιθυμία του ήταν η Πόλη να «ζήσει» και επιδίωξή του να αναγνωριστεί από όλους ως συνεχιστής των Βυζαντινών αυτοκρατόρων. Για αυτό μετά τον παροξυσμό των πρώτων ημερών, επέβαλε την τάξη, όρισε Πατριάρχη και θέλησε να συνεχιστεί – όσο μπορούσε βέβαια να συμβεί κάτι τέτοιο – η ζωή στην περιοχή.

Παρότι στον κρατικό μηχανισμό τοποθέτησε Ελληνες, με διάφορα προσχήματα δολοφόνησε σχεδόν όλους τους εξέχοντες αξιωματούχους του Βυζαντίου που συνελήφθησαν. Και αυτό γιατί «φοβόταν», έτσι έχει καταγραφεί, ότι θα υφάνουν συνωμοσίες στην αυλή του, όπως έκαναν στην εποχή του Βυζαντίου.

Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.

 

Τελευταία Νέα