Ο Λένον εντοπίστηκε στο πλάι ενός αυτοκινητοδρόμου της περιοχής του Σάλφορντ. και δεν φαίνεται να γνώριζε πού βρισκόταν. Βυθισμένος στις σκέψεις του, αγνοούσε τους κινδύνους, βρισκόταν στο δικό του άγνωστο κόσμο, όπου δεν υπάρχει κανείς να δώσει το χέρι του. Ο Λένον έσερνε για ώρες το κουφάρι του, αρκετοί τον πέρασαν για μεθυσμένο, όταν όμως τον αναγνώρισαν δεν πίστευαν στα μάτια τους. Αλήθεια πως μπορεί ένας διάσημος παίκτης, εκατομμυριούχος να είναι εγκλωβισμένος σε έναν άδειο κόσμο; Η απάντηση είναι απλή. Κατάθλιψη. Το τέρας τον λύγισε, του πήρε το όπλο του και είναι έτοιμο για την τελική βολή. Ξέρετε, το τέρας δεν κάνει διακρίσεις… Οι νέοι είναι πρόκληση για το τέρας, οι πετυχημένοι άνθρωποι δεν είναι άτρωτοι και το τέρας ξέρει πώς να επιτεθεί… Ο Λένον όμως δε νικήθηκε, έχει μια δεύτερη ευκαιρία και στην ψυχιατρική κλινική βρήκε καταφύγιο… Θυμηθήκαμε τον Ενκε, τον Ράιτοραλ που η κατάθλιψη τους νίκησε και φρόντισε να τους πάρει τον ενθουσιασμό τους και στο τέλος τη ζωή τους.

Η Παγκόσμια Ενωση Ποδοσφαιριστών σε έρευνα που πραγματοποίησε τη διετία 2013-15 σε 11 χώρες και σε παίκτες με μέσο όρο ηλικίας τα 35 έτη, προχώρησε σε μια σοκαριστική διαπίστωση! Ένα πολύ μεγάλο μέρος των παικτών, πέφτει σε μελαγχολία και σε αρκετές περιπτώσεις σε βαριά κατάθλιψη, όταν αναγκάζεται εκ των πραγμάτων και λόγω ηλικίας ή σοβαρού τραυματισμού, να αποχωρήσει από τα γήπεδα. Κάποιοι θα λυγίσουν όταν τα φώτα της δημοσιότητας πέσουν ξαφνικά, όταν δεν μπορούν να δικαιώσουν τις τεράστιες προσδοκίες ή όταν η δόξα και τα χρήματα χτύπησαν την πόρτα τους ξαφνικά και μαζί τους βρισκόταν και το… τέρας! Οι Ένκε-Έρχαρντ που έπεσαν στις γραμμές του τρένου, η απόπειρα αυτοκτονίας του Μπίρμαν, ο λυγισμένος στα 27 Ντάισλερ, η εξάντληση του Ράνγκνικ, το τρελό δράμα του Σίμουνιτς, ο πυρομανής Μπρένο, ο Ράιτοραλ που απαγχωνίστηκε, αλλά και πολλά άλλα παραδείγματα αθλητών μας δείχνουν πως η ζωή τους ήθελε στήριξη, ήθελε κάποιον να τους ακούσει.

«Πρέπει να το παλέψω αυτό που περνάω γιατί είναι πολλοί εκείνοι που αντιμετωπίζουν κάτι παρόμοιο και πρέπει να ξέρουν πως είναι μια ασθένεια, απλώς μια ασθένεια. Δεν είσαι κακός, τρελός ή αδύναμος. Απλά άρρωστος» φώναζε ο Σταν Κόλιμορ, ο οποίος βρήκε τη δύναμη να τα πει όταν έμαθε για το τραγικό τέλος που έδωσε στη ζωή του ο Ουαλός τεχνικός, Γκάρι Σπιντ.

Πόσα ακόμα τραγικά περιστατικά πρέπει να συμβούν για να αλλάξουμε τη γαμ.... αντίληψη πως τα ψυχικά νοσήματα είναι μια ακόμα εκκεντρικότητα των πλουσίων και κακομαθημένων παικτών. Ο «μαύρος σκύλος» δαγκώνει όλους, δεν κοιτάζει ηλικίες και λογαριασμούς τραπεζών. «Την τελευταία 20ετία, από τότε δηλαδή που το ποδόσφαιρο εξελίχθηκε σε χρυσοφόρα επιχείρηση η πίεση στους ώμους παικτών, προπονητών, παραγόντων έγινε ένα δηλητηριασμένο δισκοπότηρο» έγραφε στον Guardian ένας ποδοσφαιριστής που κράτησε την ανωνυμία του, αλλά είχε βρει τη δύναμη να μιλήσει για το δικό του πρόβλημα. Το τίμημα της δόξας, του πλούτου, της διάσημης καθημερινότητας που διέπει τον κόσμο του αθλητισμού είναι βαρύ, ασήκωτο κάποιες φορές. Αυτοί που μιλούν είναι ελάχιστοι, μιας και ο κόσμος μας δεν είναι έτοιμος να τους ακούσει. Το ξέρετε πως οι αθλητές πεθαίνουν δυο φορές... Την πρώτη όταν τα φώτα του γηπέδου σβήσουν οριστικά γι αυτούς!

H Αθλητική Ψυχολόγος (Επιστημονική Συνεργάτιδα Εθνικής Ομάδας Στίβου) Φρόσω Πατσού γράφει στο G-Weekend για τον «μαύρο σκύλο» που δαγκώνει, τα αισιόδοξα σημάδια και χτυπά καμπανάκι για τα συμπτώματα που πρέπει να γίνονται άμεσα αντιληπτά!

«Τα τελευταία χρόνια η επιστημονική κοινότητα έχει στραφεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην κατάθλιψη μεταξύ των αντρών αθλητών και τα ευρήματα δεν είναι τόσο αισιόδοξα.

Σε μελέτη που διεξήχθη στις Η.Π.Α και περιελάμβανε στοιχεία από αυτοκτονίες παικτών του αμερικανικού ποδοσφαίρου μεταξύ του 1920 και του 2015 βρέθηκε ότι ο μέσος όρος ηλικίας των αθλητών που είχαν αυτοκτονήσει ήταν τα 39.5 χρόνια (εύρος = 23–85) ενώ οι περισσότερε αυτοκτονίες είχαν συμβεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια (58.7%). Για τους περισσότερους αθλητές αναφέρονταν ότι αντιμετώπιζαν ποικίλους στρεσογόνους παράγοντες ζωής όπως διαζύγιο, φόβος για απώλεια εισοδήματος, αποξένωση από τα μέλη της οικογένειας τους λόγω υποχρεώσεων, τερματισμός της καριέρας τους κ.α.

Μέχρι πρότινος οι ψυχικές ασθένειες μεταξύ αθλητών θεωρούνταν «πολυτέλεια» ή «παιδιαρίσματα» και κανείς δεν έδινε την απαιτούμενη σημασία σε αυτούς τους ανθρώπους που θεωρούνταν ότι τα έχουν όλα και δεν είχαν φυσικά τη «δυνατότητα» να νοσήσουν ή έστω και να αναφέρουν ότι βίωναν συναισθηματική φόρτιση εξαιτίας μιας ασθένειας. Ωστόσο οι επαναλαμβανόμενες αυτοκτονίες αθλητών εξαιτίας της κατάθλιψης ανάγκασαν τόσο την Αμερική όσο και την Ευρώπη να δώσουν την πρέπουσα σημασία στο θέμα.

Πολλές φορές τα συμπτώματα που αντιμετωπίζουν οι αθλητές ερμηνεύονται λανθασμένα από τον κοινωνικό περίγυρο ότι ανήκουν στην πίεση του πρωταθλητισμού και δεν δίνεται η απαραίτητη σημασία. Για παράδειγμα η απώλεια κιλών μπορεί να ερμηνεύεται ως τήρηση αυστηρής δίαιτας, η κούραση και η κοινωνική απόσυρση ερμηνεύεται ως απομόνωση λόγω της ανάγκης συγκέντρωσης στον εαυτό για καλύτερη επίδοση ή ακόμη και υπεροψία ή σνομπισμός.

Υπό αυτήν την έννοια δεν είναι λίγες οι φορές που ο αθλητής βιώνει συναισθηματικές δυσκολίες για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να του δίνει κανένας σημασία και αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων με ολοένα και δυσκολότερες συναισθηματικά καταστάσεις.

Η πίεση του πρωταθλητισμού,

οι αυξημένες απαιτήσεις από όλους τους εμπλεκόμενους του αθλήματος,

η κακή διαχείριση της αποτυχίας και του ανεπιτυχούς αποτελέσματος,

οι τραυματισμοί,

η υψηλή αθλητική ταυτότητα (το να βλέπω τον εαυτό μου μόνο ως αθλητή),

η κακή απόδοση,

η έλλειψη κινήτρου, μετά από μια μεγάλη επιτυχία αποτελούν τους βασικούς παράγοντες βίωσης κατάθλιψης μεταξύ των αθλητών.

«Σε κάποια περίοδο της ζωής μου κατάλαβα ότι μπορούσα να ελέγξω πολλά πράγματα σε έμενα αλλά υπήρχε κάτι που δεν μπορούσα να το ελέγξω… τις αντιδράσεις των άλλων. Και αυτό με πλήγωνε και με απογοήτευε πολύ, σε σημείο τέτοιο που αισθανόμουν ανήμπορος και φοβόμουν πολύ μέσα στο γήπεδο. Ουσιαστικά βίωνα κατάθλιψη», είναι μερικές από τις δηλώσεις elite αθλητών σε έρευνα που αφορούσε αισθήματα κατάθλιψης μεταξύ υψηλού επιπέδου αθλητών.

Ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας είναι το τελείωμα της καριέρας. Είτε λόγω ηλικίας είτε λόγω τραυματισμού ο τερματισμός της αθλητικής καριέρας είναι σημαντική παράμετρος η οποία αν δεν προετοιμαστεί σωστά από την πλευρά του αθλητή με τη βοήθεια ειδικών, δυστυχώς έχει αρνητικά και πολλές φορές αναπότρεπτα αποτελέσματα στην ψυχική υγεία. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα και παρουσιάστηκε το 2013 στο 13ο Παγκόσμιο Συνέδριο Αθλητικής Ψυχολογίας στην Κίνα (Patsou, E., Psychountaki, M., Stavrou, N.Α., & Karteroliotis, K.) μεταξύ 110 αθλητών Ολυμπιακού και Παγκόσμιου επιπέδου από διάφορα αθλήματα και αφορούσε και στα δύο φύλα βρέθηκε ότι οι αθλητές οι οποίοι δεν είχαν προετοιμαστεί για τον τερματισμό της καριέρας τους βίωσαν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους σε σχέση με τους αθλητές που είχαν δουλέψει συναισθηματικά πάνω στον τομέα αυτό.

Είναι αρκετά μεγάλος ο αριθμός των καταγεγραμμένων περιστατικών όπου οι αθλητές κατέφυγαν στην αλόγιστη χρήση χαπιών, αλκοόλ και ουσιών προκειμένου να σταματήσουν να αισθάνονται έτσι. Δυστυχώς δεν είναι μικρός επίσης ο αριθμός των αυτοκτονιών μέσα στην αθλητική οικογένεια εξαιτίας της κατάθλιψης ή κάποιας άλλης ψυχικής διαταραχής στην οποία δεν δόθηκε η απαραίτητη σημασία. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η Κατάθλιψη αποτελεί μια σύνθετη και πολυεπίπεδη νόσο η οποία μπορεί να προσβάλλει οποιονδήποτε άνθρωπο ακόμη και τους αθλητές.

Η έκφραση δυσλειτουργικών συναισθημάτων και η αναζήτηση βοήθειας χωρίς ενοχές, η ενημέρωση για το πρόβλημα και η εμπλοκή όλων των ειδικών επιστημόνων για την αντιμετώπιση της, η ύπαρξη και άλλων ενδιαφερόντων εκτός του αθλητισμού, η εκλογίκευση της κατάστασης αλλά και η αποχή από τον πρωταθλητισμό ίσως για κάποιο χρονικό διάστημα προκειμένου για την ανασυγκρότηση της προσωπικότητας, αποτελούν τις ενδεδειγμένες λύσεις αντιμετώπισης του προβλήματος».

Λίγες ημέρες αργότερα ένα μήνυμα μας συγκλόνιζε «Καμιά επιτυχία στον κόσμο δεν μπορεί να θεραπεύσει την κατάθλιψη». Μια 30χρονη ηθοποιός, η Μαίρη Τσώνη νικημένη από το τέρας άφηνε την τελευταία της πνοή, λίγο καιρό έπειτα από τη συγκλονιστική της ερμηνεία στον «Κυνόδοντα». Το τέρας βρήκε την ψυχή της ευάλωτη και κάθε μέρα έτρωγε σιγά - σιγά την ψυχή της. Ακούστε! Το τέρας δεν κάνει διακρίσεις, μπαίνει στη ζωή σου και γίνεται κυρίαρχος. Αν αντέξεις τη συγκατοίκηση μαζί του θα νικήσεις. Κι όμως η άτιμη η κατάθλιψη δεν είναι στίγμα, σε κάνει να πιστεύεις πως ντρέπεσαι γι αυτόν τον Γολγοθά που κουβαλάς, σε κρατά κλεισμένη στον εαυτό σου τόσο σφιχτά μέχρι να σε πνίξει. Όταν όμως δώσεις τον αγώνα σου, μιλήσεις, πολεμήσεις θα δεις πως η μάχη δεν είναι άνιση…

Σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2030 η κατάθλιψη θα είναι η πιο συχνή ασθένεια στον αναπτυγμένο κόσμο. Φλας, χρήματα, αυτόγραφα, συνεντεύξεις, μια γεμάτη ζωή, μια διάσημη καθημερινότητα. Υλικά που μπορείς να απολαύσεις, ταξίδια, αναγνωρισημότητα, το πρόσωπό σου παντού. Κι όμως οι άνθρωποι με τους χιλιάδες θαυμάστες, τα δεκάδες πρωτοσέλιδα είναι μόνοι, αδύναμοι να συγκρουστούν με τον αόρατο εχθρό.

Η Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια, Αννα Βουλγαροπούλου (Οικογενειακή Θεραπεύτρια Μέλος ΣΕΨ, ΕΛΕΣΥΘ) δίνει τις απαντήσεις της μέσα από το G-Weekend για την επιτυχία που αποτελεί... σύμμαχο της κατάθλιψης

Οι περισσότεροι συνδέουμε την κατάθλιψη με μία δύσκολη και στερημένη ζωή. Οι Cara Delevingne, Eminem, Angelina Jolie, Britney Spears, Owen Wilson, Amy Winehouse, Curt Cobain είναι μόνοι μερικοί από τους νέους, πετυχημένους και πλούσιους ανθρώπους που εμφάνισαν βαριάς μορφής κατάθλιψη. Κάποιοι κατάφεραν να ζητήσουν και να πάρουν βοήθεια. Προκύπτει, λοιπόν,το ερώτημα: εκτός από τη δυσκολία και την ατυχία, μήπως καλούμαστε να διαχειριστούμε και την τύχη, τη χαρά; Ενώ, θεωρητικά, ο στόχος του ατόμου είναι η επιτυχία και η ευ-τυχία, η καλή τύχη, δηλαδή, διαφαίνεται, συχνά, ένας 'ηθικός μαζοχισμός'. Με άλλα λόγια, ένας δυστυχής τρόπος ύπαρξης, όπου το άτομο είναι αποφασισμένο να μην εγκαταλείψει τη χρόνια ψυχική του οδύνη, παρά μόνο, για μία ακόμα μεγαλύτερη οδύνη.

Η αξία των διαπροσωπικών σχέσεων: Στο πρώτο στάδιο της ανάπτυξης του παιδιού, η μητέρα παρέχει ερεθίσματα, αλλά και προστατεύει από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Η πρωταρχική αυτή σχέση αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία το παιδί θα αναπτύξει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, καθώς θα εσωτερικεύσει την αρχική ασφάλεια που του προσέφερε η μητέρα. Έτσι, αναπτύσσεται η εμπιστοσύνη ή η δυσπιστία. Ταυτόχρονα, η αναπόφευκτη ματαίωση, η καθυστέρηση στην ικανοποίηση των αναγκών, φέρνει το παιδί σε επαφή με την αρχή της πραγματικότητας: δεν μπορώ να έχω ό,τι θέλω, τη στιγμή που το θέλω. Καθυστέρηση, όμως, δεν σημαίνει αδιαφορία.

Η ανταπόκριση με ευαισθησία στις ανάγκες του παιδιού, προστατεύει από το φόβο και αποτελεί ασφαλή βάση για τη διαμόρφωση του Εγώ. Η ισορροπία ανάμεσα στην εσωτερική εμπιστοσύνη, καθώς και τις ματαιώσεις της ζωής βρίσκεται στο αρχικό σχετίζεσθαι με το γονιό, που καθορίζει και τις επόμενες σχέσεις. Οι στενές, σταθερές, αξιόπιστες σχέσεις αποτελούν προστατευτικό παράγοντα για τον άνθρωπο. Ίσως, λοιπόν, πίσω από μία κατάθλιψη να κρύβεται η έλλειψη της σχέσης, μία
συναισθηματικά στερημένη ζωή. Ένα κενό που δεν φαίνεται να γεμίζει με χρήματα και δόξα.