Εντελώς διαφορετικά χρόνια, εντελώς διαφορετικοί λόγοι. Η Λεωφόρος όμως μετά την αναβολή στο ντέρμπι «αιωνίων» που δεν έγινε ποτέ πλήρωσε τα σπασμένα και θύμισε, έστω και λίγο, τα όσα είχαν γίνει το 1964. Τότε, που το ιστορικό γήπεδο της Αθήνας βρέθηκε για μια ακόμα φορά στο επίκεντρο. Εκείνη τη φορά, το μένος ήταν σαφώς μεγαλύτερο και συνεχίστηκε και εκτός! Το gazzetta.gr με τη βοήθεια του Αρχείου Τύπου Εφημερίδων και Περιοδικών γυρίζει το χρόνο πίσω και μεταφέρει τα ρεπορτάζ από την επόμενη μέρα, καθώς φωτογραφικά ντοκουμέντα! Διατηρήσαμε την ορθογραφία του Τύπου τότε για να αποτυπώνεται όσο το δυνατόν καλύτερα το κλίμα.

«Φωτιά και σίδερο κατέστρεψαν το γήπεδο του ΠΑΟ», γράφει στο πρωτοσέλιδό της η Αθλητική Ηχώ της 18ης Ιουνίου του 1964 και συνεχίζει: «Αγανακτισμένα και έξαλλα πλήθη φιλάθλων εσάρωσαν σαν την θύελλα τα πάντα και σκόρπισαν την ερήμωσιν! Επι δίωρον κατέστρεφαν τα κιγκλιδώματα, έσπαζαν τα γκολ-ποστ και έβαλαν φωτιά στις διαφημιστικές πινακίδες, στα καθίσματα επισήμων. Τα εξωργισμένα πλήθη επεδραμον μετά στην πόλι, επολιόρκησαν τα γραφεία της ΕΠΟ και το πολιτικό γραφείο ζητούντες τιμωρία των ενόχων»

.

«Απάντησις στον εμπαιγμόν»

Ο λόγος γνωστός. Ο ημιτελικός Κυπέλλου του 1964 ανάμεσα στους δύο αιωνίους στη Λεωφόρο έληξε ισόπαλος 1-1 και πήγε στην παράταση, με τον κόσμο να αποδοκιμάζει συνεχώς βλέποντας τους παίκτες να μην αποδίδουν σύμφωνα με τις απαιτήσεις τους. Αν η παράταση έληγε ισόπαλη, θα γινόταν ρεβάνς στο Καραϊσκάκη. Κατηγορώντας αμφότερες τις ομάδες για σκόπιμη αδιαφορία, η σκέψη για «στήσιμο» προκειμένου να κοπούν επιπλέον εισιτήρια άρχισε να γίνεται ολοένα και πιο έντονη. Έγινε προειδοποίηση με συνθήματα και το σκάσιμο της μπάλας, όταν σε κάποια φάση πήγε στην κερκίδα. Όμως τίποτα δεν άλλαξε και στο 112', μετά από χαμένη ευκαιρία του Δομάζου προ κενής εστίας, το «ντου» ήταν γεγονός.

Είχε τόσο «πράσινο», όσο και «ερυθρόλευκο» χρώμα και σάρωσε τα πάντα στο διάβα του. Ήταν, πάντως, τόσο εξόφθαλμα τα πράγματα που η Ηχώ σημείωνε: «Τα γεγονότα εξέσπασαν στο 112ο λεπτό του αγώνος Παναθηναϊκού-Ολυμπιακού (1-1) όταν η υπομονή του πλήθους εξαντλήθη, καθώς παρηκολουθεί την φανερή συμπαιγνία των ομάδων». Επίσης, στο ρεπορτάζ του αγώνα αναφέρεται ότι: «φαίνεται δε ότι είμαστε εις υπερβολικόν βαθμόν αφελείς, διότι δεν θέλουμε να παραδεχθούμε τα περί συμφωνιών σχετικά με το αποτέλεσμα κτλπ. Αναζητούσαμε την εξήγησιν του οικτρού ποδοσφαιρικού θεάματος που βλέπουμε εις αίτια άλλα πιο... αξιοπρεπή» και «Η τέτοια αντίδρασις των φιλάθλων είναι η δυναμική τους απάντησις εις τον εμπαιγμόν που υπέστησαν, για μια ακόμα φοράν».

Στις εσωτερικές σελίδες της θρυλικής εφημερίδας διαβάζουμε: «Τα πλήθη εισώρμησαν με μανία έσπασαν τα σιδερένια κάγκελα και ξεχύθηκαν στο γήπεδο καταστρέφοντας ό,τι υπάρχει . Γκολ-ποστ, δίχτυα, καρέκλες, ταμπέλλες έγιναν παρανάλωμα πυρός, ενώ εν συνεχεία οι φίλαθλοι εκινήθησαν προς την κερκίδα των επισήμων όπου άρχισε λιθοβολισμός των παραγόντων».

Τα ρεπορτάζ συγκλονίζουν: «Παναθηναϊκοί Ολυμπιακοί φίλαθλοι ενωμένοι στο ξέσπασμα», αναφέρει ο τίτλος στο ρεπορτάζ και συνεχίζει: «Οι φίλοι του Παναθηναϊκού, όλοι φίλοι του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου που διαβάζουν αυτές τις γραμμές δεν έχουν παρά να κάνουν μια βόλτα προς τους Αμπελοκήπους, προς το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Θα δουν ακόμα εκεί καπνούς, θα τους χτυπήσουν οι αναθυμιάσεις που θα βγαίνουν από τα ερείπια, από την καταστροφή, τον όλεθρο.

Το γήπεδο του Παναθηναϊκού δεν υπάρχει πια! Το κατέστρεψαν χθες το βράδυ χιλιάδες μανιασμένοι φίλαθλοι -θεαταί του χθεσινού "αγώνος" που εισώρμησαν μέσα στο γήπεδο, όταν ο Ολλανδός διαιτητής "το βαλε στα πόδια" βλέποντας γύρω του φωτιές να καίνε τις εξέδρες, εξαγριωμένα πρόσωπα με άγριες και... άγνωστες διαθέσεις».

Το μεγάλο κακό!

«Ήταν η ώρα 7.15. Στις εξέδρες ο αρχικός ψίθυρος περί σικέ παιχνιδιού και συνεννοημένου αποτελέσματος είχε γίνει πια βοή και χείμαρρος και είχε κατακλύσει τις εξέδρες. Οι φωνές "αίσχος, αίσχος" υπεχώρησαν κι άρχισαν πια οι φίλαθλοι να εκδηλώνουν τις... διαφορετικές τους διαθέσεις. "Θα μπούμε μέσα! Θα τα σπάσουμε!". Οι απειλές όμως δεν έφεραν αποτέλεσμα. Οι ποδοσφαιρισταί και των δύο ομάδων συνέχισαν το ίδιος τους παγνίδι - πολύ ξένο με τον χαρακτήρα ενός ημιτελικού, ενώς αγώνος Παναθηναϊκού - Ολυμπιακού! Μα οι απειλές πήραν σάρκα και οστά. Το σκάσιμο της μπάλλας ήταν προειδοποίησι και σε λίγο άρχισαν οι φωτιές, άρχισαν οι πετριές, άρχισαν τα ξηλώματα. Και όταν ακριβώς στις 7.20 ο διαιτητής "το σκάσε" πανικοβλημένος, τότε χιλιάδες φίλαθλοι από το παλιό πέταλλο ώρμησαν στα κιγκλιδώματα, τα ισοπέδωσαν, ξήλωσαν τα σίδερα και ώρμησαν στον χώρο, ενώ οι ποδοσφαιρισταί και των δύο ομάδων μέσα σε δέκατα του δευτερολέπτου ξεχύθηκαν στην καταπακτή -πατείς με πατώ σε- και αμπαρώθηκαν στα αποδυτήρια.

Ο μανιασμένος κόσμος - έξαλλες μορφές, αγανακτισμένοι άνθρωποι- ξεχύθηκε στο άμοιρο και ανυπεράσπιστο γήπεδο του Παναθηναϊκού και ισοπέδωσε ό,τι βρήκε όρθιο. Τα γκολ-ποστ ξηλώθηκαν στο λεπτό και τα δοκάρια έγιναν δαυοί! Τα δίχτυα κάηκαν σαν πυροτέχνημα! Ταμπέλλες, καρέκλες, σίδερα, ξύλα, ό,τι βρισκόταν όρθιο, έγιναν κόλασι πυρός! Μια ομάδα εμπρηστών ώρμησαν στις θέσεις των επισήμων, άρπαξαν τις καρέκλες και τις έκαψαν στο κέντρο του γηπέδου σε ένα... θεαματικό παρανάλωμα. Χιλιάδες άλλοι άρχισαν να πολιορκούν τις εγκαταστάσεις των αποδυτηρίων. Τα πάντα εκαίοντο. Φωτιά, καπνός, χαλασμός, κόλασι! Ογκόλιθοι, τσιμπεντόλιθοι, λοστοί και δοκάρια, σαν τις παλιές πολιορκητικές μηχανές, ισοπέδωσαν ό,τι υπήρχε όρθιο. Το ιατρείο του Παναθηναϊκού, τα έπιπλα, τα παράθυρα, οι πόρτες, ό,τι μπορούσε να καταστραφή έγιναν σε λίγη ώρα άμορφες μάζες που θύμιζαν αεροπορικό βομβαρδισμό...

Το κακό δεν μπορεί να περιγραφή. Το ανθρώπινο μάτι αγριεύει μπροστά σ' αυτή την καταστροφή και ο ανθρώπινος νους σαλεύει! Πραγματικότητα ή όνειρο; Αθλητικό γήπεδο ή Οκινάουα; Είναι αυτό το γήπεδο του Παναθηναϊκού; Τι να περιγράψη κανείς;», ανέφερε ένα απόσπασμα. Κάποια στιγμή, έπεσαν αντικείμενα και στην καταπακτή, με τον κόσμο να τους βάζει φωτιά και να δημιουργείται αποπνικτική ατμόσφαιρα στα αποδυτήρια! Ο κόσμος πλησίασε και άρχισε να πετά πέτρες, με τους ποδοσφαιριστές να κουρνιάζουν πίσω από τους τοίχους μέχρι οι ενισχύσεις της αστυνομίας, αρκετή ώρα μετά το ξέσπασμα των επεισοδίων, να τους προσφέρουν ασφαλή έξοδο.

Έφτασαν στη Βουλή!

Η οργή όμως δεν είχε σταματήσει: «Αφού κατέστρεψαν ολοσχερώς το γήπεδο του Παναθηναϊκού οι χιλιάδες των μανιασμέων φιλάθλων του Παναθηναϊκού ξεχύθηκαν στους δρόμους, σχηματίζοντας ζωηρές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τον εμπαιγμό που υπέστησαν από τους ποδοσφαιριστές του αγώνος». Υπήρξαν μικροσυμπλοκές στο κέντρο και «στο ίδιο διάστημα, χίλιοι περίπου φίλαθλοι ωργανωμένοι μετέβησαν εις τον προ της βουλής χώρο και επιχείρησαν να εισέλθουν!». Η αστυνομία τους σταμάτησα και ο διευθυντής του γραφείου πληροφοριών της Βουλής δέχθηκε τετραμελή επιτροπή, μεταβιβάζοντας στη συνέχεια τα παράπονα του κόσμο στον ΓΓΑ, κύριο Βήχο.

Οι οπαδοί επιτέθηκαν και στα μαγαζιά των Δομάζου-Λουκανίδη, καθώς και στο αυτοκίνητο του Παπεμμανουήλ. Οι ζημιές στο γήπεδο ήταν τεράστιες και η ΕΠΟ δεν όρισε ποτέ ρεβάνς. Η ΑΕΚ, νικήτρια του άλλου ημιτελικού με τον Πιερικό θεωρείται ως Κυπελλούχος εκείνης της χρονιάς ενώ από την επόμενη, σταμάτησαν οι επαναληπτικοί...

*Ευχαριστούμε το Αρχείο Τύπου Εφημερίδων και περιοδικών για τη διάθεση των εφημερίδων.