Πρόκειται για ένα βιβλίο ντοκουμέντο, με συνεντεύξεις από ανθρώπους-«κλειδιά», από τη διοργάνωση του πρώτου αγώνα έως στη γιγάντωση του στις ημέρες μας.

Η πρώτη Μαραθώνια πορεία Ειρήνης πραγματοποιήθηκε στις 21 Απριλίου 1963 και εμπνευστής της ήταν ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, Γρηγόρης Λαμπράκης.

Ο πρώην πρωταθλητής του άλματος εις μήκος και βουλευτής της ΕΔΑ, Λαμπράκης αγνοεί την απαγόρευση της κυβέρνησης και συνοδευόμενος από τη γυναίκα του και τους Ανδρέα Μαμμωνά, Παντελή Γούτη και Μπάμπη Παπαδόπουλο φτάνει στον Τύμβο του Μαραθώνα και ξεδιπλώνει ένα πανό με το σήμα της ειρήνης και τη λέξη «ΕΛΛΑΣ». Στην πρώτη πορεία συλλαμβάνονται 2.000 άτομα, ενώ υπάρχουν και 300 τραυματίες.

«Αποφάσισα να γράψω αυτό το βιβλίο, γιατί ήθελα να μάθουν όλοι πως ξεκίνησε ο Μαραθώνιος, ο οποίος διοργανώνεται από τον ΣΕΓΑΣ και ποιος ήταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Έτσι, περίπου το 2000 ξεκίνησα να συλλέγω στοιχεία και να παίρνω συνεντεύξεις από ανθρώπους που θα έριχναν φως σε όχι γνωστές πτυχές που αφορούν στη διοργάνωση», λέει ο Μπάμπης Ζαννιάς.

Μία από αυτές τις συνεντεύξεις είναι και του γνωστού φωτορεπόρτερ της εποχής, Ανδρέα Καλογερόπουλου, του ανθρώπου που απαθανάτισε τον Γρηγόρη Λαμπράκη, να κατεβαίνει από τον Τύμβο κραδαίνοντας το πανό.

«Τον Καλογερόπουλο τον γνώριζα πολλά χρόνια, αλλά δεν ήξερα ότι ήταν ο άνθρωπος που έβγαλε την συγκεκριμένη φωτογραφία. Όταν άρχισα τις έρευνες για το βιβλίο, έφτασα σε εκείνον. Μάλιστα, διασταύρωσα τα όσα που είχε πει και από άλλες πηγές και διαπίστωσα ότι ήταν πέρα για πέρα αληθινά. Άλλωστε όταν τον επισκέφτηκα στο φωτογραφείο του, στο οποίο ζούσε τα τελευταία χρόνια, λόγω κάποιων οικογενειακών θεμάτων που είχε, μου έδειχνε από το πλούσιο αρχείο του σπάνιες εικόνες με τον Λαμπράκη.

Με τον τελευταίο είχε αναπτύξει στενή σχέση, από τότε που ήταν αθλητής και ο Καλογερόπουλος κάλυπτε φωτογραφικά τους αγώνες. Έκτοτε, όταν ο Λαμπράκης ασχολήθηκε με την πολιτική, επέλεγε τον Καλογερόπουλο για να καλύπτει τις ομιλίες του.

Η φωτογραφία αυτή είναι αντίστοιχης ιστορικής σημασίας με του Τσε Γκεβάρα και δυστυχώς ο σπάνιος φωτογραφικός θησαυρός του Ανδρέα Καλογερόπουλου, παραμένει αναξιοποίητος μετά το θάνατο του το 2012, έως σήμερα. Είναι τρομερό που το Υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει ενδιαφερθεί να το αξιοποιήσει. Μιλάμε για την σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, αφού δεν κάλυπτε μόνο αθλητικά γεγονότα...»

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης στις 22 Μαΐου 1963 μεταβαίνει στη Θεσσαλονίκη, για να πραγματοποιήσει την πρώτη εκδήλωση για την Ειρήνη. Δολοφονείται στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Ερμού από το παρακράτος, ενώ τραυματίζεται σοβαρά ο βουλευτής Γιώργος Τσαρούχας.

Στο βιβλίο ο Μπάμπης Ζαννιάς επιχειρεί να δώσει μία σφαιρική εικόνα της προσωπικότητας του Γρηγόρη Λαμπράκη, κάνοντας αναφορά στην αδυναμία που είχε στο ωραίο φύλο.

«Ήθελα να παρουσιάσω τον άνθρωπο Γρηγόρη Λαμπράκη. Ήταν ένας εξαίρετος αθλητής, σπουδαίος γιατρός με συγγράμματα-σταθμούς στην ιατρική επιστήμη, με ανησυχίες για την πολιτική, που αφιέρωσε τη ζωή του στην ειρήνη και το πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή. Ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε τη ζωή, αγαπούσε τις γυναίκες, γι αυτό απέκτησε και τρία παιδιά με τρεις διαφορετικές.

Μάλιστα, με την τελευταία επέλεξε να μην παντρευτεί. Εδώ ακριβώς θέλω να σημειώσω και πόσο συγκλονιστική ήταν για μένα η μαρτυρία της τελευταίας του γυναίκας, της Μαρίας Τσιρώνη, για τις στιγμές που άκουγε από το ραδιόφωνο ότι χαροπαλεύει στη Θεσσαλονίκη, με την πρώην σύζυγο του να είναι εκεί, ενώ η ίδια όχι, ενώ λίγες ημέρες μετά έβλεπε την νεκρική πομπή με τον άνθρωπο που αγάπησε με όλη τη δύναμη της ψυχής της, κρατώντας ένα βρέφος λίγων μηνών στην αγκαλιά της χωρίς να μπορεί να πλησιάσει.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης αφιερώθηκε σε ένα κίνημα και κατάφερε να εμπνεύσει και να ξεσηκώσει τον κόσμο. Θεωρήθηκε επικίνδυνος και γι αυτό τον έβγαλαν από την μέση...»

Με την έρευνα του Μπάμπη Ζαννιά αποκαταστάθηκε ένα λάθος, που αφορούσε στη νικήτρια του πρώτου Μαραθωνίου «Γρηγόρης Λαμπράκης», ο οποίος διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της τοπικής επιτροπής ΣΕΓΑΣ Αττικής, χρονιά που πραγματοποιήθηκαν δύο Μαραθώνιοι την ίδια ημέρα.

«Ο λόγος που πραγματοποιήθηκαν δύο Μαραθώνιοι αγώνες την ίδια ημέρα, ήταν γιατί ο ΣΕΓΑΣ είχε υπογράψει συμβόλαιο με την εταιρεία Μondial Tours για την διοργάνωση του Μαραθωνίου. Το γεγονός φυσικά δεν έγινε αποδεκτό από την τοπική επιτροπή, η οποία ήθελε έναν αγώνα για την ειρήνη, για να τιμήσει τη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Έτσι, ο εμπορικός μαραθώνιος, όπως έμεινε στην ιστορία, ξεκίνησε μετά τις 12 το μεσημέρι».

Ως νικήτρια του αγώνα αναφερόταν η Σοφία Μπαξεβάνη με επίδοση 3 ώρες και 49 λεπτά, χρόνος που προβλημάτισε τον συγγραφέα για να διαπιστώσει στη συνέχεια ότι είχε γίνει από άνδρα και συγκεκριμένα από τον Σταύρο Βαξεβάνη: «Δεν ήταν μόνον η επίδοση που ήταν εξωπραγματική για γυναίκα εκείνη την εποχή, αλλά και το γεγονός ότι ήταν 13 ετών τότε.

Άρχισα να αναζητώ την έδρα του συλλόγου που δεν ήξερα αν ήταν Χαλκίδα ή Χαλκιδική αφού στα αποτελέσματα εμφανιζόταν ΑΟ Χαλκ. και έτσι κατέληξα στην ίδια. Όταν μιλήσαμε στο τηλέφωνο ξαφνιάστηκε, όμως παραδέχτηκε ότι ουδέποτε είχε τρέξει στον συγκεκριμένο αγώνα. Σε ότι αφορά στην πραγματική νικήτρια, Μεταξία Μπερτζελέα ενώ είχε ακούσει για το λάθος δεν είχε ενδιαφερθεί ποτέ να αποκατασταθεί, αφού η ίδια γνώριζε ότι ήταν νικήτρια».

Άξιον αναφοράς είναι ότι στην πρώτη διοργάνωση μετείχε ο Γιάννης Κούρος, ο οποίος τερμάτισε δεύτερος, πίσω από τον Φάνη Τσιμιγκάτο, έχοντας μία εβδομάδα νωρίτερα κατακτήσει την πρώτη θέση στον Σπάρταθλο αγώνα 250χλμ! «Ο Γιάννης Κούρος μετείχε στη διοργάνωση γιατί ήθελε να τιμήσει τη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, γι αυτό και αποφάσισε να τρέξει τον αγώνα αφήνοντας στην άκρη την κόπωση που είχε λόγω του Σπάρταθλου μία εβδομάδα πριν. Τεράστιος αθλητής, υπήρχε περίοδος που εργαζόταν στο εθνικός στάδιο της Τρίπολης και για προπόνηση καθημερινά έκανε την απόσταση Τρίπολη-Σπάρτη-Τρίπολη...»

Από την επόμενη σεζόν ο ΣΕΓΑΣ υπό τη νέα διοίκηση, του Γιώργου Κατσιμπάρδη σπάει το συμβόλαιο με το ταξιδιωτικό γραφείο και καθιερώνεται ο Μαραθώνιος Ειρήνη, «Γρηγόρης Λαμπράκης». Από το 1997 το τιμόνι της ομοσπονδίας έχει ο Βασίλης Σεβαστής, ο οποίος το 2006 αναθέτει την οργάνωση του Μαραθωνίου στον νυν πρόεδρο, Κώστα Παναγόπουλο:

«Νομίζω ότι ήταν ένα κομβικό σημείο για τη διοργάνωση η συνεργασία Παναγόπουλου-Ασημακόπουλου. Τέθηκε σε άλλες βάσεις η διοργάνωση με την εύρεση χορηγών, παύοντας πια να στηρίζεται στον προϋπολογισμό του ΣΕΓΑΣ. Βοήθησε επίσης και το γεγονός ότι ήδη από το 2000 προστέθηκαν παράλληλες εκδηλώσεις, όπως η έκθεση, ο θεσμός της Φλόγας και οι αγώνες μεσαίων αποστάσεων».

Όσο ο Μαραθώνιος Ειρήνης, «Γρηγόρης Λαμπράκης» αποκτούσε μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό, τόσο το όνομα άλλαζε... Από Μαραθώνιος Ειρήνης έγινε Κλασικός Μαραθώνιος και στη συνέχεια Αυθεντικός με το όνομα του Γρηγόρη Λαμπράκη να υπάρχει αλλά να μπαίνει σε δεύτερο πλάνο: «Όταν ανέλαβε την προεδρία του ΣΕΓΑΣ ο Κατσιμπάρδης θεώρησε χρέος και τιμή να τιμήσει τον συναθλητή του και βουλευτή (ήταν και ο ίδιος), Γρηγόρη Λαμπράκη, δίνοντας το όνομα του στη διοργάνωση, γι αυτό και έσπασε άμεσα τα συμβόλαια με την εταιρεία που είχα παραχωρηθεί.

Δεν έχει πάψει ποτέ να αναφέρεται ότι ο αγώνας γίνεται στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, όμως θεωρήθηκε ότι δεν θα ήταν εύκολη η προσέγγιση χορηγών».

Τα πρώτα χρόνια διεξαγωγής του αγώνα, οι δυσκολίες ήταν τεράστιες, αφού δεν υπήρχε πρόβλεψη διακοπής της κυκλοφορίας. Για τα ευτράπελα που αντιμετώπισε ως γραφείο Τύπου, ο Μπάμπης Ζαννιάς θυμάται: «Έχω ζήσει σουρεάλ καταστάσεις όμορφες και όχι και τόσο...

Δηλαδή θυμάμαι ότι τα πρώτα χρόνια οι αθλητές έμπαιναν στις αυλές των σπιτιών για να πιουν νερό ή να τους φιλέψουν ένα πορτοκάλι. Ο κόσμος δεν καταλάβαινε ήθελε όμως είτε να συμπαρασταθεί στον άθλο των διαγωνιζομένων, είτε να τιμήσει με αυτόν τον τρόπο τη μνήμη του Λαμπράκη.
Υπήρχαν βέβαια και τα περιστατικά με οδηγούς που σταματούσαν και μας έβριζαν που κλείναμε τους δρόμους...»

Για το αν ο Μαραθώνιος έχει γίνει μόδα και για το αν μπορεί να γίνει αντίστοιχα ανταγωνιστικούς με διοργανώσεις όπως του Βερολίνου ή της Νέα Υόρκης, ο Μπάμπης Ζαννιάς σημειώνει: «Ο αγώνας αυτός είναι διαχρονικός γατί τον αγκάλιασαν οι πολίτες και έχει σύμμαχο την κοινωνία, οπότε πιστεύω ότι θα γίνεται όλο και καλύτερος.

Για την συμμετοχή ελίτ αθλητών, νομίζω ότι δεν είναι εφικτό με τη δεδομένη οικονομική κατάσταση. Αν φέρεις 2-3 αθλητές, επιπέδου Κιπτσόγκε ο προϋπολογισμός θα εκτιναχθεί και θα πρέπει να «κόψεις» από τις παροχές προς τους αθλητές, κάτι το οποίο δεν θα θέλαμε να γίνει ποτέ.

Ένα τρόπος ο οποίος θα μπορούσε να κάνει τον Μαραθώνιο να αποκτήσει ξεχωριστή αίγλη, θα ήταν κάθε τέσσερα χρόνια η μαραθώνια διαδρομή των Ολυμπιακών Αγώνων να πραγματοποιείται στην κλασική διαδρομή ή το παγκόσμιο ρεκόρ να αφορά αποκλειστικά την κλασική διαδρομή.

Η δεύτερη πρόταση απορρίφθηκε από την ΑΙΜS. Σε ότι αφορά στην πρώτη ουδέποτε έχει γίνει επίσημη νύξη από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή».

Τέλος, στην ερώτηση για το αν σκέφτηκε ποτέ να μετάσχει ως αθλητής στον αγώνα, ο Μπάμπης Ζαννιάς αποφαίνεται: «Πολλές φορές το έχω σκεφτεί γιατί νιώθω τεράστιο θαυμασμό για όσους τερματίζουν και θεωρώ ότι πρόκειται για ένα υπεράνθρωπο εγχείρημα.

Όμως δυστυχώς λόγω κάποιου τραυματισμού στο γόνατο που αποκόμισα ως αθλητής του τριπλούν και ποδοσφαιριστής και των υποχρεώσεων στο γραφείο Τύπου δεν κατέστη δυνατό. Θέλω όμως κάποια στιγμή να μετάσχω και να τερματίσω έστω και περπατώντας, το θεωρώ χρέος μου.
Αυτό για το οποίο δεσμεύομαι είναι το βιβλίο αυτό να επανεκδοθεί με τα νεότερα στοιχεία σε λίγα χρόνια, με την ευχή να καταστεί δυνατό και η μετάφραση του στα αγγλικά.