H χρονιά της αντεπίθεσης

Ήταν τον περασμένο Ιανουάριο, όταν για μια ακόμα σεζόν η Άρσεναλ είχε βρεθεί από νωρίς εκτός διεκδίκησης τίτλου. Για την ακρίβεια, ήταν το τελευταίο ματς τους στην Premier League για τον Ιανουάριο. Μέσα στο Etihad, η Μάντσεστερ Σίτι άγγιξε το 75% κατοχής και από την αρχή πήρε τον έλεγχο του αγώνα. Εκείνοι όμως που έφυγαν με το τρίποντο ήταν οι «Κανονιέρηδες». Το 2-0 μέσα στο Μάντσεστερ ήταν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Ακόμα πιο εντυπωσιακός όμως ήταν ο τρόπος με τον οποίο επιτεύχθηκε.

Ήταν σαν οι παίκτες του Βενγκέρ να έμαθαν πως να παίρνουν ματς, ακόμα και όταν η εξέλιξη του αγώνα δεν είναι ευνοϊκή για τον καθιερωμένο τρόπο παιχνιδιού τους. Το παραδοσιακό «Βένγκερμπολ» του ωραίου ποδοσφαίρου, της μίας επαφής, της κατοχής και του συνεχούς πάσινγκ γκέιμ μακιγιαρίστηκε με έπαθλο τη νίκη. Και την ουσία. Φέτος, ο τρόπος με τον οποίο η Άρσεναλ έφτασε στη νίκη επί της Σίτι ήταν πανομοιότυπος. Με 37.3% κατοχή, 294 ολοκληρωμένες πάσες έναντι 562 των «Σίτιζενς».

Αν ο Βενγκέρ «αναγκάζεται» να πορευτεί με διαφορετική φιλοσοφία σε ορισμένα κομβικά ματς, είναι γιατί το κίνητρο είναι δελεαστικό. Δεν είναι ό,τι πιο εύκολο να βάλει ο Αλσατός νερό στο κρασί του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που χειρίζεται τις μεταγραφές εδώ και χρόνια παρά την πίεση. Το trend του παιχνιδιού των αντεπιθέσεων έχει εξελιχθεί σε άκρως αποδοτικό τρόπο διαχείρισης των παιχνιδιών στην Premier, με τρανό παράδειγμα την πορεία της Λέστερ. Η τακτική των «Αλεπούδων» μοιάζει απλή, ωστόσο είναι άκρως αποδοτική. Όπως έχουμε ξαναπεί, διαθέτει μια μοναδική ικανότητα στις αντεπιθέσεις. Αμύνεται βαθιά, κλείνει χώρους προς τα πίσω και χτυπάει σε εκείνους που αφήνει ο αντίπαλος. Κατοχή στον αντίπαλο, λίγες πάσες, μακρινές μπαλιές, πολλά γκολ από αυτές και τρομερή μαχητικότητα. Το «κλειδί» της επιτυχίας.

Ανάλογο είναι το στιλ αρκετών ομάδων με ανοδική πορεία τους τελευταίους 12 μήνες. Δείτε για παράδειγμα την άκρως ρεαλιστική Κρίσταλ Πάλας, από όταν άλλαξε προπονητή. Ο Άλαν Πάρντιου της έδωσε ταυτότητα, μαχητικότητα και ουσία, βασίζοντας σημαντικό μέρος του παιχνιδιού της στις αντεπιθέσεις και πατώντας στην ταχύτητα των Μπολάσι, Ζάχα, για να τις μετουσιώσει. Η εντυπωσιακή Γουότφορντ, που παρότι νεοφώτιστη φιγουράρει στη 10άδα, έχει ένα εκπληκτικό επιθετικό δίδυμο το οποίο εκμεταλλεύεται με στο έπακρο παίζοντας με γρήγορες, βαθιές κάθετες μπαλιές στην κόντρα. Ο μέσος όρος της κατοχής των ομάδων που νικούν έχει πέσει από 52.1% το 2011-12 σε 49.2%. Η Γουέστ Μπρομ νίκησε τη Γιουνάιτεντ με κατοχή 20.3%.

H «ψύχωση» για κατοχή που κυριάρχησε και στην Αγγλία μετά την επανάσταση του tik-taka της Μπαρτσελόνα δείχνει τελευταία να αφήνει τη θέση της σε ένα διαφορετικό στοιχείο. Το τρανζίσιον. Τόσο στην επίθεση, όσο και στην άμυνα. Αναλύσεις επί αναλύσεων, πολλή δουλειά προκειμένου η γρήγορη μετάβαση να γίνει κτήμα. Η άφιξη του Κλοπ έφερε για τα καλά στην ποδοσφαιρική καθημερινότητα των Άγγλων την έννοια του gegenpressing, την γρήγορη δηλαδή μετάβαση από την επίθεση στην άμυνα και την άμεση επανάκτηση της μπάλας που δημιουργεί στον αντίπαλο ψυχολογικό και τακτικό πανικό.

«Η καλύτερη στιγμή για να κερδίσεις τη μπάλα είναι αμέσως αφού η ομάδα σου τη χάσει. Ο αντίπαλος προσπαθεί ακόμα να προσανατολιστεί στο που να πασάρει την μπάλα. Στην προσπάθειά του για τάκλιν ή για κόψιμο θα έχει χάσει την προσοχή του στο παιχνίδι και θα έχει σπαταλήσει ενέργεια. Και τα δύο τον κάνουν ευάλωτο», τόνιζε ο Κλοπ. Η συγκεκριμένη ιδέα ήταν από τους βασικούς πυλώνες της Μπαρτσελόνα του Πεπ, η οποία όμως αφού επανακτούσε την κατοχή ξεκινούσε το tiki-taka.

Ο τρόπος που ο Κλοπ προσπαθεί να εφαρμόσει τη δική του εκδοχή του «counter pressing» στη Λίβερπουλ εκφράζεται με γρήγορη ανάπτυξη. Απέναντι σε ομάδες που θέλουν τη μπάλα στα πόδια, όπως η Μάντσεστερ Σίτι, το σχέδιο λειτούργησε άψογα. Είναι νωρίς για να μιλήσουμε για το τελικό πλάνο του Κλοπ, όταν ενισχύσει το ρόστερ με τον τρόπο που θέλει, ωστόσο το ασφυκτικό πρέσινγκ για την άμεση επανάκτηση της κατοχής είναι δεδομένο. Το γρήγορο transition δηλαδή, αποτελεί βάση για γρήγορη ανάπτυξη και άρα γρήγορη επίθεση. Η συνεχής κυκλοφορία της μπάλας, που αποτελούσε στόχο της εποχής Ρότζερς και αιτία για μεταγραφές όπως ο Άλεν, είναι ντεμοντέ.

Παραδοσιακές δυνάμεις φέτος, όπως η Γιουνάιτεντ του Φαν Χάαλ και η Τσέλσι του Μουρίνιο, που ξεκινούσαν το ματς με δεδομένο ότι εκείνες θα κυριαρχούν και θα ελέγχουν το τέμπο του αγώνα, τα βρήκαν σκούρα σε πολλά ματς. «Τρυπήθηκαν» από γρήγορα στην κόντρα κλαμπ, παραταγμένα με στόχο να περιμένουν και να χτυπήσουν στα κενά. «Σχεδόν σε όλα τα ματς κυριαρχούμε στον αγωνιστικό χώρο, ωστόσο υπάρχουν πολλά ματς που δεν σκοράρουμε», δήλωσε ο Φαν Χάαλ ενόψει του αγώνα με τη Σουόνσι. Η κυριαρχία και η κατοχή δεν είναι συνώνυμη με τη νίκη.

Οι Σουόνς δυσκολεύονται πολύ να συνδυάσουν το πάσινγκ-γκέιμ με την ουσία και μόνο η Στόουκ, από της ομάδες εκτός πεντάδας, καταφέρνει να ξεχωρίσει, κυρίως λόγω της φονικής επιθετικής της τριπλέτας (Αρναούτοβιτς-Μπόγιαν-Σακίρι) που συνεργάζεται άψογα, έχοντας ωστόσο πίσω της αρκετούς σκληροτράχηλους ποδοσφαιριστές, που τρέχουν και δουλεύουν ασταμάτητα στον αγωνιστικό χώρο. Ποδοσφαιριστές όπως ο ο Βάρντι, ο Μπολάσι, ο Ιγκάλο, εξελίσσονται σε πρωταγωνιστές, τους οποίους αναδεικνύει το σύστημα.

Προφανώς, κανείς δεν υποστηρίζει ότι η ορθόδοξη ανάπτυξη, η κατοχή και η κυκλοφορία έγιναν ξαφνικά ξεπερασμένες και μη αποδοτικές. Το ποδόσφαιρο συνεχώς εξελίσσεται και αργά ή γρήγορα θα βρεθεί ο τρόπος που και οι μετρ των αντεπιθέσεων, όπως η Λέστερ, θα βρεθούν σε αδιέξοδο. Το 2015 και κατά βάση το δεύτερο μισό του όμως ήταν η χρονιά τους...