Η τελευταία επανάσταση του Κρόιφ

Νοέμβριος του 1980. Ο Κρόιφ επέστρεφε στο Άμστερνταμ μετά την περιπλάνηση σε ΗΠΑ και Λεβάντε, ως τεχνικός τεχνικός διευθυντής του Λέο Μπενάκερ. Δεν άντεξε για πολύ έξω από το χορτάρι. Περίπου ένα χρόνο μετά, υπέγραψε συμβόλαιο ως ποδοσφαιριστής. Μπήκε στο γήπεδο και ξεκίνησε να σημαδεύει από τη γραμμή του κέντρου το δοκάρι της εστίας, την ώρα που ο κόσμος ανέβαζε όλο και περισσότερο παλμούς φωνάζοντας το όνομά του.

Ο Γιόχαν Κρόιφ δεν θέλει συστάσεις. Εντάχθηκε στις ακαδημίες του Άγιαξ ανήμερα των 10ων γενεθλίων του και δεν χρειάστηκε πολύ χρόνο για να δείξει ότι ανήκει σε αυτή τη σπάνια κάστα παικτών που μπορούν να αλλάξουν την ιστορία του ποδοσφαίρου. Έκανε ντεμπούτο σαν σήμερα (15 Νοεμβρίου) το 1964, σκοράροντας το μοναδικό γκολ του Άγιαξ στην ήττα από την GVAV. Το νερό είχε μπει στο αυλάκι. Άφησε το στίγμα του σε Άγιαξ, Μπαρτσελόνα και Εθνική Ολλανδίας, ενώ πήρε πρωτάθλημα και με τη Φέγενορντ. Τα πεπραγμένα του είναι εύκολο να τα δει κανείς. Ακόμα όμως και στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, που δεν έχει και πολύ χώρο για ρομαντικούς και λογικές άλλων δεκαετιών, ο Κρόιφ κατάφερε να κάνει τη δική του επανάσταση στον Άγιαξ.

Τον Σεπτέμβριο του 2010, στη στήλη του στην Telegraaf, ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» ξεσπάθωνε για την ομάδα της καρδιάς του, μετά την ήττα από τη Ρεάλ Μαδρίτης στο Μπερναμπέου για το Champions League. «Αφήστε με να σας το καταστήσω σαφές. ΑΥτός ο Άγιαξ είναι χειρότερος ακόμα και από την περίοδο που προηγήθηκε της άφιξης του Ρίνους Μίχελς. Δεν είναι πια Άγιαξ». Η κριτική του μεγάλου Κρόιφ για τον Αίαντα ήταν συχνό φαινόμενο. Παραγκωνισμένος από τη διοίκηση και προσφάτως εκδιωγμένος από τη Μπαρτσελόνα, κάποιοι τον θεώρησαν γραφικό.

Μαθημένος σε έναν Άγιαξ ικανό να κοιτάξει στα μάτια τον οποιοδήποτε αντίπαλο, περισσότερο τον ενόχλησε ο τρόπος παιχνιδιού και αντιμετώπισης των πραγμάτων. Ο σύλλογος έδειχνε να δέχεται ότι έχει μικρύνει και να προσαρμόζεται στην ψυχρή προσέγγιση των διοικούντων. Αποφάσισε λοιπόν να αναλάβει δράση. Συγκέντρωσε τριγύρω του τον Μάρκο Φαν Μπάστεν (με τον οποίο είχε έρθει σε κόντρα στο παρελθόν), τον Ντένις Μπέργκαμπ και τον Βιμ Γιονγκ. Στόχος του ήταν η αλλαγή των ανθρώπων που παίρνουν τις αποφάσεις στο σύλλογο με άλλους, που να προέρχονται κυρίως από την δεξαμενή των πρώην αθλητών του, προκειμένου να επαναφέρουν την φιλοσοφία του πραγματικού Αίαντα. Και να καλύψουν το χρέος των 22.7 εκατομμυρίων.

Ο πρόεδρος Ούλι Κόρονελ και ο γενικός διευθυντής Ρικ φαν ντερ Μπόογκ ούτε καν δέχθηκαν να συναντηθούν μαζί του. Άλλα στελέχη, απλά γελούσαν με τις πρακτικές του, θεωρώντας ότι ένας σύγχρονος επαγγελματικός σύλλογος δεν μπορεί να διοικηθεί με αυτές τις αρχές. Την ίδια περίοδο, ο κόσμος συνέχιζε να σηκώνεται στο 14' και να φωνάζει «Σηκωθείτε πάνω, αν στηριζετε τον Γιόχαν». Οι οργανωμένοι έκαναν την αρχή και οι υπόλοιποι ακολουθούσαν. Ακόμα και η νέα γενιά ήξερε πολύ καλά τι σημαίνει για το σύλλογο. Η παρουσία του στα ΜΜΕ, αλλά κυρίως η αύρα του που περιφερόταν παντού στο σύλλογο, υποβοηθούμενη αρκετές φορές και από τις τεχνικές marketing, έκανε την παρουσία του να επιβιώνει. Και αρκετοί, καταλάβαιναν το πνεύμα των αλλαγών που ήθελε.

Ο Κρόιφ υποστήριζε ότι στον κόσμο των «αρπαχτικών», ομάδες που δεν έχουν την οικονομική δυναμική μεγιστάνων πρέπει να λειτουργούν με βασικό άξονα τις έξυπνες κινήσεις. Προκειμένου να επιστρέψει στην ελίτ ο Άγιαξ, ο «λιγνός» υποστήριζε ότι πρέπει να σταματήσει να δαπανά χρήματα σε υπερτιμημένους ποδοσφαιριστές και να επιστρέψει στις παραδοσιακές αρχές του: Τους νέους παίκτες. Το 1995, όταν η γενιά του Ντάβιτς, των Ντε Μπουρ, του Κλάιφερτ και των άλλων έφτανε στην κορυφή της Ευρώπης, δεν ήταν άλλωστε και τόσο μακρινό. Πρώην παίκτες εκείνης της φουρνιάς, όπως ο Μπέργκαμπ και ο Ντάβιτς, θα αναλάμβαναν το τεχνικό σκέλος του πρότζεκτ. Διάφορες ιδέες προωθήθηκαν. Όπως να μην υπάρχουν απαιτήσεις νίκης από τις μικρές ομάδες, θέτοντας την ατομική εξέλιξη ως το βασικό στόχο. Ή τη δουλειά των νέων παικτών σε άλλα αθλήματα, όπως το τένις, το τζούντο και το πόλο, προκειμένου να αναπτυχθούν περισσότερο. Στην πραγματικότητα, τα «θέλω» του Κρόιφ και των υποστηρικτών του εμπνέονταν από μια νοσταλγία για το παρελθόν. Από μία τάση διαφοροποίησης από τις προσταγές του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Τελικώς, οι πιέσεις απέδωσαν και οι διοικούντες δέχθηκαν να δοκιμάσουν το πλάνο του. Ουσιαστικά, η διοίκηση χωρίστηκε σε τρεις τομείς και ο Κρόιφ ανέλαβε τον ρόλο του επικεφαλής σε ό,τι είχε να κάνει με τεχνικά ζητήματα.

Η διοίκηση όμως περίμενε στη γωνία και αποφάσισε να κόψει τα φτερά του Ολλανδού, δίνοντας το χρίσμα στη «Νέμεσή» του. Το Νοέμβριο του 2011, προσέλαβαν το Λουίς Φαν Χάαλ ως διευθυντή ποδοσφαίρου. Κρόιφ και Φαν Χάαλ βρίσκονταν στην απέναντι όχθη για πολύ καιρό, με την κόντρα τους να ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του '80 και να εξελίσσεται. Οι δυο τους έφτασαν να αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές πλευρές του Άγιαξ. Ο Κρόιφ τη ρομαντική και ο Φαν Χάαλ τη ρεαλιστική. Την τεχνοκρατική. Και η εκδίκηση του «Ιπτάμενου» ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2011.

Ένα μήνα νωρίτερα, ο Κρόιφ, ο οποίος είχε συστήσει μια πενταμελή επιτροπή για την επίβλεψη του κλαμπ, πήγε στα δικαστήρια, ζητώντας το μπλοκάρισμα της πρόσληψης του Φαν Χάαλ, υποστηρίζοντας ότι είναι αντίθετη με το πλάνο που η διοίκηση του άναψε το «πράσινο φως» να περάσει. Το δικαστήριο πάγωσε την πρόσληψη και το Φεβρουάριο, κατάφερε να ακυρώσει την πρόσληψη. Η ομάδα μόλις είχε αποκλειστεί στο Κύπελλο και στο Πρωτάθλημα δεν ήταν και στην καλύτερη φάση της, με τον κόσμο να είναι διχασμένος. Τελικά, κατέκτησε τον πρώτο της τίτλο μετά από επτά χρόνια. Ο Ντε Μπουρ, που είχε αντικαταστήσει τον Γιολ στην τεχνική ηγεσία, στήριξε τον Κρόιφ και σε συνεργασία με τον Όφερμαρς, άλλαξε τακτική στις μεταγραφές. Το κενό του Έρικσεν, για παράδειγμα, καλύφθηκε με τον Κλάασεν. Στράφηκαν στην τεράστια δεξαμενή των τμημάτων υποδομής.

Αρκετοί δεν έχουν καλή άποψη για την εξέλιξη του γέρο-Κρόιφ. Στη Βαρκελώνη ειδικά κάποιοι πετούν δηλητήριο για την... αγάπη του για τα λεφτά. Ωστόσο, η τελευταία συμβολή του μόνο κακό δεν έκανε στον Άγιαξ. Τέσσερα συνεχόμενα Πρωταθλήματα και οικονομική ισχυροποίηση από τα χρήματα του Champions League. Το σημαντικότερο όμως είναι ίσως ότι με τον σύλλογο πλέον δεν ασχολούνται «απρόσωποι» κύριοι με κοστούμια, αλλά άνθρωποι που γνωρίζουν από ποδόσφαιρο και από τη δυναμική του Αίαντα. Όχι απλοί παλαίμαχοι που έχουν ως όχημα απλά το ότι κάποτε έπαιξαν μπάλα, αλλά τεράστιες προσωπικότητες που «κουμπώνουν» στις θέσεις. Και το μοντέλο δείχνει να δουλεύει μια χαρά...

Follow @Thansarr