Ο Μπράιαν Κλάφ δεν ήταν το «Damned United»

Στο κείμενο για την κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών από τη Νότιγχαμ Φόρεστ και τον ρόλο του Μπράιαν Κλαφ στην εξέλιξη του Τζον Ρόμπερτσον, όλοι στα σχόλια είχατε μόνο καλά λόγια για τον αείμνηστο μάνατζερ. Σχόλια που δείχνουν τον σεβασμό για έναν από τους πραγματικά εμβληματικούς ανθρώπους του ποδοσφαίρου. Πολλοί, όπως και σε άλλα κείμενα που έχουν να κάνουν με τον gaffer, σταθήκατε στην ταινία Damned United, η οποία τελευταία προβάλλεται συχνά-πυκνά στην ελληνική τηλεόραση. Εμπνευσμένη από το ομότιτλο βιβλίο του Ντέιβιντ Πις, απεικονίζει τις περίφημες 44 μέρες που ο Κλάφι πέρασε στη Λιντς, πριν οδηγήσει τη Νότιγχαμ Φόρεστ στα δύο σερί Κύπελλα Πρωταθλητριών Eυρώπης.

Ο ίδιος ο Ντέιβιντ Πις αποκάλεσε το δημιούργημά του ως μυθιστόρημα βασισμένο σε γεγονότα. Μυθιστόρημα όμως. Και η αλήθεια είναι ότι τα στοιχεία που αφορούν την προσωπικότητα του Κλαφ παραπλανούν, δημιουργούν μια πραγματικότητα που τον αδικεί. Προφανώς, όπως και ο σκηνοθέτης της ταινίας, δεν είχα ποτέ την... ευκαιρία να τον γνωρίσω από κοντά. Λόγω όμως της άποψης που έχω για την μοναδική προπονητική αξία του και την προσωπικότητά του, των βιβλίων και των συζητήσεων με ανθρώπους που τον έζησαν από κοντά, σκέφτηκα ότι κάποια στοιχεία πρέπει να αναφερθούν.

«Το βιβλίο αναστάτωσε βαθύτατα πολύ κόσμο όταν εκδόθηκε, μεταξύ των οποίων και η μητέρα μου. Θεωρώ ότι η ταινία είναι βασισμένη στην ταινία. Δεν θα πάμε στο σινεμά για να τη δούμε», τόνιζε ο γιος του, Νάιτζελ Κλαφ, όταν το «Damned United» βγήκε στη μεγάλη οθόνη.

Ο γιος του Μπράιαν πρόσθετε: «Υπάρχουν συχνά κάποια σκουπίδια που περιφέρονται, αλλά νομίζω ότι η διαφορά του είναι ότι πηγαίνει βαθύτερα. Ο Ρον Άτκινσον ήταν από τα πρώτα άτομα που επικοινώνησε μαζί μου για να μου πει ότι δεν τον θυμάται όπως τον περιγράφουν. Ότι δεν έγιναν έτσι τα πράγματα». «Η οικογένειά μου αντιτίθεται στην ταινία επειδή δεν θέλει κανείς να πιστέψει ότι αποτελεί ένα ακριβές πορτρέτο του. Είναι περίεργο που κάποιος Πις εκφράζει μια τόσο προφανή προσωπική αντιπάθεια για κάποιον που δεν έχει συναντήσει ποτέ. Ίσως έχει πρόβλημα με ταλαντούχους, θαρραλέους και ισχυρούς άνδρες», τόνισε από την πλευρά της η κόρη του Κλάφι, ενώ και η Μπάρμπαρα, η αγαπημένη σύζυγος που δεν βρίσκεται πια εν ζωή, διαβεβαίωνε ότι ο σύζυγός της ήταν τελείως διαφορετικός.

Ο Τζόνι Τζάιλς, ο μοναδικός θιγμένος πρωταγωνιστής του βιβλίου που ήταν ζωντανός όταν εκδόθηκε το βιβλίο, έκανε μήνυση. Και την κέρδισε. Με ευκολία. Δικαιώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, αφού υπήρχαν ψέματα που ήταν εξόφθαλμα. Πρώην παίκτες της Λιντς μίλησαν σε σχετικό ντοκιμαντέρ τονίζοντας ότι παρότι όντως δεν τον ήθελαν στην ομάδα, δεν ήταν ο μεγαλομανής αλκοολικός που απεικονίζεται στην έκδοση.

Ο δημοσιογράφος Πατ Μέρφι, βιογράφος και στενός φίλος του Κλάφι είχε εντοπίσει 17 χτυπητές ανακρίβειες. Ενδεικτικά, ο Κλαφ δεν κάπνιζε. Δεν έπινε μπροστά στους παίκτες. Δεν κυνηγούσε φαντάσματα, ούτε ήταν τόσο εγωπαθής όσο παρουσιάζεται. Δεν έσπασε το γραφείο του προκατόχου με τσεκούρι (αν θυμάμαι καλά αυτό υπάρχει στο βιβλίο, όχι στην ταινία). Δεν ήταν καν αλκοολικός εκείνη την περίοδο. Και το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε σκοπίμως το πρόβλημα που κατέστρεψε ολοσχερώς την υγεία του για να δώσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην ταινία, ομολογουμένως προκαλεί τεράστιο προβληματισμό. Ακόμα και στη σχέση του με τον Ντον Ρέβι δεν περιγράφεται η αλήθεια, παρότι πριν αναλάβει τον είχε εκθέσει σε τηλεοπτική παρουσία τους. Η εικόνα είναι «πειραγμένη» και για τον μακαρίτη πρώην τεχνικό της Λιντς και της Εθνικής Αγγλίας.

Προφανώς, αν το βιβλίο και η ταινία ήταν απλά για κάποιον εγωμανή, παρανοϊκό τεχνικό στην Αγγλία που δεν τον έλεγαν Μπράιαν Κλαφ δεν θα γινόταν επιτυχία. Δίνοντας λοιπόν έναν τηλεοπτικό, μυθιστορηματικό χαρακτήρα σε μία ούτως ή άλλως θρυλική persona οι πιθανότητες ήταν σαφώς περισσότερες. Οι νεκροί δεν κάνουν μηνύσεις.

Ο Κλαφ ήταν ιδιόρρυθμος. Ξέφευγε, δημιουργούσε καταστάσεις και έπινε. Αλλά δεν ήταν αυτή όλη η ζωή του. Ούτε καν το μεγαλύτερο μέρος της. Και σίγουρα τον αδικεί να τον γνωρίζουν όλοι για τις 44 μέρες του στη Λιντς και για τις πτυχές του χαρακτήρα του που είναι αμφιλεγόμενες. Και όχι για τα όσα κατάφερε με τη Ντέρμπι και τη Νότιγχαμ Φόρεστ. Είναι κρίμα να μην υπάρχει η σωστή προσέγγιση στον τρόπο που αντιλαμβανόταν το ποδόσφαιρο, στο man management του, στις διαφορετικές ιστορίες που δεν έχουν να κάνουν με φαντάσματα και φοβίες. Η ταινία είναι όντως ενδιαφέρουσα. Αλλά είναι απλά μια ταινία. Βασισμένη σε ένα μυθιστόρημα.

Για όποιον ενδιαφέρεται να γνωρίσει τον πραγματικό Μπράιαν Κλαφ θα πρότεινα τα βιβλία Provided You Don't Kiss Me: 20 Years with Brian Clough του Ντάνκαν Χάμιλτον και το Cloughie: Walking on Water. Δυστυχώς κανένα από τα δύο δεν έχει μεταφραστεί. Ακολουθούν και κάποια link από παλιότερα κείμενα.

Συνέντευξη με τον Βιβ Άντερσον για τον Μπράιαν Κλαφ

Άγνωστες ιστορίες για τον Μπράιαν Κλαφ

Iστορίες από ατομα που τον έζησαν από κοντά

Follow @Thansarr