Ο Πόλεμος του ποδοσφαίρου

Ο Πόλεμος του ποδοσφαίρου

bet365

Ο Γιώργος Καραμάνος εξιστορεί το πως από τα μπαράζ για το Μουντιάλ του 1970, Ονδούρες και Ελ Σαλβαδόρ κατέληξαν στην ένοπλη σύγκρουση.

Το ποδόσφαιρο είναι άθλημα που προκαλεί έντονες συγκινήσεις, επεισόδια και σε ορισμένες περιπτώσεις ακραίες συμπεριφορές. Μπορεί όμως ενίοτε να γίνει και αφορμή για το ξέσπασμα μίας πολεμικής σύγκρουσης. Θα αναρωτηθεί κανείς, μα είναι ποτέ δυνατόν να ξεκινήσει ένας πόλεμος από ένα σπορ όπου 22 νοματαίοι κυνηγούν ένα τόπι; Κι όμως έχει συμβεί. Στη Λατινική Αμερική και πιο συγκεκριμένα στην Κεντρική, εκεί όπου η μπαλίτσα ανέκαθεν ξέφευγε από τα όρια του παιχνιδιού απλά ως μέσο ψυχαγωγίας και γινόταν αντικείμενο πολιτικής προπαγάνδας. Αλλωστε, το λάτιν ταμπεραμέντο των κατοίκων αυτής της γωνιάς του πλανήτη κυβερνάται από τόσο πάθος που θα ήταν αδύνατο να μην διοχετευτεί στις κερκίδες, τα τερέν και στην προκειμένη περίπτωση ακόμα παραπέρα.

Με το έδαφος να είναι πρόσφορο και τη διαμάχη να υποθάλπεται για 100 και πλέον χρόνια, Ονδούρες και Ελ Σαλβαδόρ βρήκαν τον τρόπο ή καλύτερα την αφορμή να λύσουν τις διαφορές που υπήρχαν από καταβολής της ανεξαρτησίας τους και έφτασαν στο σημείο να μετατρέψουν τους μεταξύ τους αγώνες μπαράζ για την πρόκριση στο Μουντιάλ του 1970 στο Μεξικό, στον Πόλεμο του ποδοσφαίρου.


Το χρονικό

Από το 1968, η CONCACAF είχε θεσπίσει για πρώτη φορά το σύστημα των τεσσάρων ομίλων. Οι πρώτοι θα δημιουργούσαν δύο ζευγάρια οι νικητές των οποίων έπειτα από διπλές αναμετρήσεις θα έπαιζαν μεταξύ τους με τον νικητή να ήταν εκείνος που θα έπαιρνε την πρόκριση. Οι Ονδούρες τερμάτισαν πρώτες στον 1ο όμιλο και το Ελ Σαλβαδόρ πρώτευσε στον 3ο, με συνέπεια να διασταυρωθούν, με το άλλο ζευγάρι να σχηματίζεται από τις ΗΠΑ και την Αϊτή.

Η δραματική ιστορία ξεκίνησε στις 8 Ιουνίου του 1969. Η ομάδα του Ελ Σαλβαδόρ ταξίδεψε για την πρώτη αναμέτρηση στην πρωτεύουσα της γειτονικής χώρας, Τεγουσιγάλπα. Τα πράγματα ωστόσο, ήταν κάτι περισσότερο από δύσκολα για τους φιλοξενούμενους, καθώς η χώρα είχε παραλύσει από διαδοχικές απεργίες, γεγονός που έφερε τους ταξιδιώτες αντιμέτωπους με τεράστιες δυσκολίες ώσπου να φτάσουν στο «Εθνικό Στάδιο».

Όταν πάλι τα κατάφεραν συνάντησαν ένα απίστευτα εχθρικό κοινό που τους πετούσε κάθε λογής αντικείμενα. Υπό αυτές τις αντίξοες συνθήκες οι φιλοξενούμενοι πάλεψαν όσο μπορούσαν, αλλά μοιραία υπέκυψαν στην πίεση και ηττήθηκαν με 1-0.
Μία εβδομάδα αργότερα έλαβε χώρα ο επαναληπτικός. Στο Σαν Σαλβαδόρ πρωτεύουσα τους Ελ Σαλβαδόρ, υπήρχε προδιάθεση βεντέτας και η κατάσταση μύριζε μπαρούτι. Καθ’ όλο το μεσοδιάστημα των δύο αναμετρήσεων η κρίση είχε οξυνθεί στο μέγιστο βαθμό και είχε καλλιεργηθεί κλίμα αντιπαράθεσης και μίσους.

Μάλιστα την προηγούμενη του αγώνα του «Φλορ Μπλάνκα», η αποστολή των Ονδούρων δεν μπόρεσε να βρει ησυχία. Στο ξενοδοχείο όπου είχαν διαμείνει ξέσπασε πυρκαγιά, η οποία ήταν αποτέλεσμα εμπρησμού από το εξαγριωμένο πλήθος. Η αλλαγή τόπου διαμονής κατά τη νύχτα δεν βοήθησε και πολύ, καθότι εκατοντάδες κόσμου βρέθηκαν έξω από το κτήριο και κάνοντας φασαρία δεν άφησαν τους παίκτες να κλείσουν μάτι. Το αποτέλεσμα ήταν οι άυπνοι φιλοξενούμενοι να χάσουν με κάτω τα χέρια (3-0) και στο τέλος να προπηλακιστούν από το -παρόλα αυτά- εξαγριωμένο πλήθος που διψούσε για… αίμα.

Από το γήπεδο στο... μέτωπο
Καθώς στην Κεντρική Αμερική δεν ίσχυε τότε ο κανόνας του εκτός έδρας γκολ, ορίστηκε και τρίτη αναμέτρηση σε ουδέτερο έδαφος. Στις 26 Ιουνίου οι δύο αντίπαλοι θεώρησαν πως θα έλυναν τις διαφορές τους στο «Αζτέκα» της πόλης του Μεξικό. Τα ΜΜΕ των δύο χωρών είχαν επί καθημερινής βάσης πολεμικές ανακοινώσεις και δημοσιεύματα, ξεσηκώνοντας και προδιαθέτοντας τους δύο λαούς για αυτό που θα ακολουθούσε. Χιλιάδες κόσμου ταξίδεψαν και συνωστίστηκαν στις εξέδρες του σταδίου, ενώ πολλοί περισσότεροι έμειναν έξω από αυτό μην έχοντας εισιτήριο.

Το Ελ Σαλβαδόρ νίκησε με 3-2 στην παράταση και πήρε το εισιτήριο για τον τελικό με την Αϊτή (την οποία επίσης νίκησε με 1-0 σε μονή αναμέτρηση και εξασφάλισε την παρθενική πρόκριση του σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου).
Ωστόσο, σύντομα η γιορτή μετατράπηκε σε πόλεμο. Μετά τη λήξη του αγώνα ξεκίνησαν συμπλοκές με νεκρούς και τραυματίες έξω από το «Αζτέκα» που αναμεταδόθηκαν από τα ΜΜΕ. Αμέσως οι συμπλοκές… μετανάστευσαν στα σύνορα των δύο χωρών και μετατράπηκαν σε στρατιωτική σύρραξη. Ο Πόλεμος του ποδοσφαίρου είχε ξεκινήσει και οι διαφορές, οι οποίες δεν διευθετήθηκαν στο χορτάρι, θα λύνονταν τελικά με τα όπλα.


Οι αιτίες της σύγκρουσης…

Οι αναμετρήσεις των μπαράζ αποτέλεσαν μόνο την αφορμή της έκρηξης του πολέμου. Οι πραγματικές αιτίες δεν θα μπορούσαν να έχουν καμία σχέση με το ποδόσφαιρο. Απλώς οι συγκυρίες έδωσαν την ευκαιρία στα δύο καθεστώτα να χρησιμοποιήσουν το άθλημα ως προπαγανδιστικό μέσο. Για την αναζήτηση των λόγων της αντιπαράθεσης το ρολόι της ιστορίας γυρνάει στο μακρινό 1821. Εκείνη τη χρονιά ορόσημο και για την Ελλάδα, Ελ Σαλβαδόρ και Ονδούρες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Όπως συνέβη σε όλες της περιπτώσεις της μετα-αποικιακής εποχής, η χάραξη των συνόρων των κρατών έγινε με λάθος τρόπους και κριτήρια.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση το 1969 που ξέσπασε η σύγκρουση, οι Ονδούρες αριθμούσαν τρία εκατομμύρια κατοίκους, οι οποίοι ζούσαν σε έκταση 59.289 τετραγωνικών χιλιομέτρων και είχαν περισσότερη γη στη διάθεση τους από το Ελ Σαλβαδόρ των τεσσάρων εκατ. οι οποίοι ήταν στοιβαγμένοι σε 11.316 τ.χ. Οπότε, γίνεται ευκόλως κατανοητό το πρόβλημα χώρου που υπήρχε (και εξακολουθεί να υφίσταται) στο μικρότερο κράτος της Κεντρικής Αμερικής και είχε ως αποτέλεσμα τη διαχρονική υπονόμευση του status quo από το… ριγμένο Ελ Σαλβαδόρ.

Συνέπεια της ανισορροπίας στην σχέση γης-πληθυσμού ήταν η παράνομη μετανάστευση του Σαλβαδοριανών στην γείτονα χώρα και η εξίσου παράνομη κατοχή γης που καταχράστηκαν. Εν τω μεταξύ, από το 1968, στις Ονδούρες είχαν ψηφίσει έναν νόμο σύμφωνα με τον οποίο η γη που κατείχαν έπρεπε να επιστραφεί στην χώρα και εκείνοι να επαναπατριστούν. Αμέσως ξέσπασαν επεισόδια κατά των μεταναστών που οδήγησαν ακόμα και σε δολοφονίες. Σε αυτό το μονοπάτι πορεύονταν οι σχέσεις τον δύο γειτόνων όταν τους βρήκε η προοπτική της συμμετοχής στο Μουντιάλ.


… και το υπόβαθρο

Το υπόβαθρο ενός εκ των πλέον παράλογων πολέμων της ιστορίας βρίσκεται ωστόσο, ως συνήθως, στα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.
Δυστυχώς για τους λαούς της Λατινικής Αμερικής το τέλος της αποικιοκρατίας δε σήμανε και το τέλος της εκμετάλλευσης τους. Παρά τις διαφορές τους, εκείνες που στην κυριολεξία οδήγησαν στη σύγκρουση τις Ονδούρες και το Ελ Σαλβαδόρ ήταν οι ομοιότητες τους:

1. Επρόκειτο (και εξακολουθούν να είναι) για δύο μικρές και φτωχές αγροτικές χώρες, με τον λαό τους να μην έχει στα χέρια του τη διαχείριση της γης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ανήκει κυρίως σε εταιρίες μπανάνας και καφέ με έδρα τις ΗΠΑ.

2. Αμφότερες κυβερνούνταν από δικτατορικά καθεστώτα που είχαν τοποθετηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος τους, με τους ηγέτες τους να έχουν εκπαιδευτεί σε ειδικά σχολεία που είχαν στήσει οι ΗΠΑ στον Παναμά.

3. Οι ΗΠΑ προμήθευσαν και στους δύο τα όπλα με το οποία αλληλοεξοντώθηκαν, ενώ οι δύο δικτάτορες κατηγορούσαν ο ένας τον άλλον ότι υπέθαλπε κομουνιστές και διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Φιντέλ Κάστρο.

Τέλος και συνέπειες
Ο πόλεμος διήρκεσε 100 ώρες. Επίσημα οι νεκροί έφτασαν τις τέσσερις χιλιάδες, αλλά ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ξεπέρασαν τις 35.000. Σε αυτό το διάστημα οι Ονδούρες θεωρούσαν το Ελ Σαλβαδόρ εχθρό τους και το αντίθετο. Εάν όμως αναλογιστεί κάποιος τα παραπάνω και το γεγονός ότι πρόκειται ουσιαστικά για τον ίδιο λαό, με τα ίδια ήθη και έθιμα και την ίδια γλώσσα και θρησκεία, τότε καταλαβαίνει το μάταιο της ιστορίας και τον άδικο και βέβηλο για το άθλημα χαρακτηρισμό που έλαβε η διαμάχη που ονομάστηκε ως ο Πόλεμος του ποδοσφαίρου».

* Εκτός των άλλων Ονδούρες και Ελ Σαλβαδόρ έπαιξαν και ποδόσφαιρο. Μάλιστα το Ελ Σαλβαδόρ εκείνη την περίοδο διέθετε μία από τις καλύτερες ομάδες της ιστορίας του και είχε στις τάξεις της έναν εκ των κορυφαίων παικτών που ανέδειξε ποτέ η χώρα. Ο Χουάν Ραμόν Μαρτίνες σκόραρε τα τέσσερα από τα συνολικά έξι τέρματα της ομάδας του στις τρεις αναμετρήσεις των μπαράζ και ήταν ο κύριος υπεύθυνος της πρόκρισης της στα γήπεδα του Μεξικό. Ο «Ρώσος» όπως ήταν το παρωνύμιο του αγωνίστηκε σε όλη την καριέρα του στην Αλιάνσα του Σαν Σαλβαδόρ και ήταν ο σπουδαιότερος φορ της εποχής του.

Follow me: @jorgekaraman

Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.

 

Τελευταία Νέα