Ήταν 17 Απριλίου του 1982. Ούτε καν λόγος για το πόσα πράγματα ήταν διαφορετικά στο ποδόσφαιρο, στην κοινωνία, στους ανθρώπους… Ο Χόρχε Νούνο Πίντο Ντα Κόστα, 45 χρονών τότε, έπαιρνε το μεγαλύτερο αξίωμα στα χρόνια που ασχολούταν με την Πόρτο. Θα γινόταν πρόεδρος του συλλόγου. Έζησε ως οπαδός κυρίως του χόκεϊ και του ποδοσφαίρου την πιο ξηρή περίοδο στην ιστορία της ομάδας – από το 1959 ως το 1977 – έζησε τον χλευασμό ακόμα και από την Μποαβίστα και αποφάσισε να πάρει την τύχη της Πόρτο στα χέρια του. 20 πρωταθλήματα, ένα Champions League και δύο Europa League αργότερα φαίνεται πως κάτι έκανε καλά…

Ο κόσμος θαύμασε το μοντέλο του. Μέχρι το 1982 η Πόρτο είχε κατακτήσει εφτά τίτλους στην Πορτογαλία και στη συνέχεια κυριάρχησε. Έμαθε να χτίζει και όχι να αγοράζει, ένα να βγάζει λίγα λεφτά από το ταμείο για να παίρνει πολλά κι έμαθε να πουλάει, έστω και τον καλύτερό του παίκτη κάθε χρονιά, πολύ, πολύ ακριβά. Την ίδια στιγμή, ο νότος της Πορτογαλίας παρέπαιε. Η άνοδος της Πόρτο συνδυάστηκε με την πιο μαύρη εποχή της Μπενφίκα, ενώ ούτε στη Σπόρτιγκ τα πράγματα ήταν καλύτερα. Μόλις δύο πρωταθλήματα σε 19 χρόνια από το 1995 ως το 2013 τα λένε όλα.

Η μαύρη λίστα...

Οι αριθμοί δεν ήταν οι μόνοι που εξέθεταν το δίδυμο από τη Λισσαβώνα. Μεγαλύτερη ντροπή ήταν οι παίκτες της Μπενφίκα και της Σπόρτιγκ που έφευγαν ως αποτυχημένοι από την πρωτεύουσα και ανέβαζαν κατακόρυφα τις μετοχές τους, μόλις έπιαναν λιμάνι. Ο Μανίς είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ποδοσφαιριστή που έφυγε νύχτα από την Μπενφίκα και είδε άσπρη μέρα στο Οπόρτο, ομοίως και ο Ζοάο Μουτίνιο, που έπαιζε στην Σπόρτινγκ.

«Μόνο με την Πόρτο μπορείς να κερδίσεις τίτλους και αυτός ήταν ο λόγος που άλλαξα ομάδα», δήλωνε ο Μουτίνιο που έφυγε μετά από μια πενταετία στη Σπόρτινγκ και στην πρώτη του σεζόν πανηγύρισε το τρεμπλ. «Μόλις είδα πως δουλεύει όλος ο σύλλογος αντιλήφθηκα ότι εδώ οι στόχοι που τίθενται μπορούν και να πραγματοποιηθούν».

Το πρόβλημα είναι πως κάτι πάει να αλλάξει στη λειτουργία του συλλόγου και η αυτοκρατορία κινδυνεύει. Ο Πίντο Ντα Κόστα έχει φτάσει τα 76 του χρόνια, δεν έχει βρει ακόμα ελιξίριο νεότητας και η διάδοχη κατάσταση φοβίζει, σχεδόν όσο και οι συνεχείς διχογνωμίες που υπάρχουν. Ενδεικτικό παράδειγμα ο προπονητής! Ο Πάουλο Φονσέκα, που απέτυχε παραγωδώς ήταν επιλογή του Ντα Κόστα, τη στιγμή που ο αντιπρόεδρος Αντέρο Ενρίκε επέμενε για τον Λεονάρντο Ζαρντίμ.

Το αποτέλεσμα; Η Πόρτο για πρώτη φορά στην ιστορία της δεν κέρδισε ούτε ένα εντός έδρας ματς στο Champions League, έμεινε 15 βαθμούς πίσω από την Μπενφίκα, ενώ για πρώτη φορά μετά το 2001-02 έμειναν πίσω από την Σπόρτινγκ. Πέρα, όμως, από το αγωνιστικό, ακόμα και ο τρόπος που χειρίστηκαν τα συμβόλαια των Λούτσο Γκονζάλες, Νικολάς Οταμέντι και Φερνάντο μαρτυρά ότι κάτι δεν πάει καλά.

Υπάρχουν, όμως, και οι αισιόδοξοι… Εκείνοι που θυμίζουν την τριετία στις αρχές του αιώνα, διάστημα στο οποίο η Πόρτο δεν κατέκτησε το πρωτάθλημα κι όμως επέστρεψε πιο δυνατή από ποτέ, με έξι πρωταθλήματα στη σειρά, ένα Europa κι ένα Champions League! Μόνο που τότε υπήρχε μια διαφορά… Δεν έβγαζε η Μπενφίκα τέτοια υγεία!



Η επιστροφή της Μπενφίκα!

Η ουσία δεν είναι, τελικά, τόσο τι γίνεται στο βορρά, αλλά όσα συμβαίνουν 300 χιλιόμετρα νοτιότερα και σηματοδοτούν μια νέα εποχή στο πορτογαλικό ποδόσφαιρο. Ο Λουίς Φιλίπε Βιέιρα δεν είχε το ίδιο άγγιγμα με τον Πίντο Ντα Κόστα, παρότι κι εκείνος όπως κι ομόλογος του στην Πόρτο, ήταν οι 33οι πρόεδροι των συλλόγων τους. Εκλέκτηκε το 2003 και ως τώρα έχει πανηγυρίσει τρία πρωταθλήματα, με το τέταρτο να είναι σίγουρο. Ο 64χρονος χρειάστηκε χρόνια για να επαφέρει την τάξη στην Μπενφίκα και παρότι οικονομικά η ομάδα παραμένει στα κόκκινα, έχει κατορθώσει να μειώσει κατά πολύ τα χρέη της και να βρει οικονομική σταθερότητα.

Το μυστικό για την εξισορρόπηση εσόδων-εξόδων ήρθε από το μάρκετινγκ με τους εξής τρόπους. α) Η Μπενφίκα είναι ο σύλλογος με τα περισσότερα μέλη στον κόσμο και τα οποία πληρώνουν συνδρομή. β) Δημιουργήθηκε το κανάλι του συλλόγου, το οποίο περιλαμβάνει σε αποκλειστικότητα πολλά ξένα πρωταθλήματα κι έτσι κατόρθωσε να παίρνει συνδρομές και από κόσμο που ούτε καν υποστηρίζει την Μπενφίκα. γ) Η αγωνιστική άνοδος έφερε περισσότερα εισιτήρια και περισσότερα έσοδα και δ) ένας μεγάλος αριθμός μεταγραφών που αποδείχθηκαν κελεπούρια.



Ο πιο βασικός παράγοντας, όμως, που δημιουργεί την πεποίθηση ότι οδηγούμαστε σε εποχή Μπενφίκα, είναι η σταθερότητα. Πριν τον Χόρχε Χέσους, που προσλήφθηκε το καλοκαίρι του 2009, οι αετοί είχαν αλλάξει 23 προπονητές σε 20 χρόνια. Ο 60χρονος τεχνικός είναι ο μακροβιότερος προπονητής της Μπενφίκα μετά τον πόλεμο και ο τρίτος στην ιστορία της. Όπως εξηγεί κι ένας Πορτογάλος δημοσιογράφος, ο Βάσκο Μότα, τα «όχι» ήταν εκείνα που έφεραν το μεγάλο «ναι» για την ομάδα της Λισσαβώνας. «Η νέα εποχή ξεκίνησε τη στιγμή που ο Βιέιρα δεν απέλυσε τον Χόρχε Χέσους όταν έχασε το πρωτάθλημα από την Πόρτο το 2010-11. Και δεν το έκανε ούτε πέρυσι όταν όλοι οι οπαδοί ήθελαν το κεφάλι του. Η σταθερότητα φέρνει τη διάρκεια».

Ο εκφραστικός τεχνικός έχει τους πολέμιούς του και δεν είναι απαραίτητα… συγγενείς του Τιμ Σέργουρντ, ούτε οπαδοί της Τότεναμ. Κανείς, όμως, δεν αμφισβητεί τη δουλειά του που έφερε την Μπενφίκα στο προσκήνιο, μετά από χρόνια στη μετριότητα. Οι αετοί έχουν διεκδικήσει μέχρι τέλους τις δύο προηγούμενες σεζόν το πρωτάθλημα και το πέταξαν μόνοι τους. Επιπλέον, έχουν κάνει αξιοσημείωτες πορείες στην Ευρώπη. Μετρούν πέντε συνεχόμενες σεζόν που φτάνουν στα προημιτελικά μιας ευρωπαϊκής διοργάνωσης και δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα παίξουν στον τελικό.

«Η αίσθησή μου και η γνώση μου με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πλησιάζουμε στην αυτοκρατορία της Μπενφίκα». Ο Χέσους έμοιαζε γραφικός όταν το δήλωνε, ακόμα και στα μάτια των οπαδών της ομάδας του, που πίστευαν ότι τους χρυσώνει το χάπι. Άλλωστε, η σεζόν είχε μόλις τελειώσει με δραματικό και τραυματικό τρόπο, που άφησε το σύλλογο με άδεια χέρια και τη στιγμή που διεκδικούσε τρεις τίτλους, κατέρρευσε. Ένα χρόνο μετά, η Μπενφίκα είναι στο ίδιο σημείο. Με τη διαφορά ότι το πρωτάθλημα δεν χάνεται, στον τελικό του κυπέλλου μοιάζουν ακλόνητο φαβορί απέναντι στη Ρίο Άβε κι έχουν δεύτερη ευκαιρία στο Europa με αντίπαλο τη Σεβίλλη. Ίσως το όραμα του Χέσους να μην ήταν και τόσο μακριά από την αλήθεια…

Το μομέντουμ της Σπόρτινγκ!

Με πρόεδρο ξεκίνησε η καταγραφή των πορτογαλικών συμβάντων, με πρόεδρο θα τελειώσει… Το όνομά του είναι Μπρούνο Ντε Καρβάλιο, είναι μόλις 42 ετών και λένε ότι θυμίζει πολύ τον Πίντο Ντα Κόστα, όταν εκείνος ξεκινούσε στην Πόρτο. Όταν ανέλαβε ο Καρβάλιο, είχε μια ομάδα προερχόμενη από τη χειρότερη σεζόν της ιστορίας της, χωρίς καμία προσοχή στην άλλοτε θαυμαστή της ακαδημία, με 26 παίκτες να έχουν αγοραστεί σε δύο χρόνια και, μάλιστα, χωρίς κανέναν εξ αυτών να είναι Πορτογάλος. Τα εισιτήρια είχαν μειωθεί, οι μισθοί διαρκώς διογκώνονταν και ο σύλλογος ήταν στα πρόθυρα κατάρρευσης.

Τον προηγούμενο Μάρτιο όλα θα άλλαζαν με την εκλογή του. Ο Μπρούνο Καρβάλιο ξεκίνησε να ασκεί κριτική σε όλους και κάποια λόγια του ξένιζαν, όπως για παράδειγμα οι ισχυρισμοί του ο ομόλογός του στην Πόρτο είναι ένα ξεμωραμένος γέρος. Κάπως έτσι, όμως, ξεκίνησε τη δουλειά του και στήριζε τα λόγια του με πράξεις. Ξεκίνησε διώχνοντας τους υψηλά αμειβόμενους και κάνοντας περικοπές στο προσωπικό. Ξεκαθάρισε ότι η ομάδα θα χτιστεί γύρω από τους δικούς της παίκτες και θα γίνουν μόνο μερικές οικονομικές και έξυπνες μεταγραφές. Το μοντέλο λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία.

Στην ενδεκάδα υπήρχαν συστηματικά καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς έξι με εφτά παίκτες από την ακαδημία και η Σπόρτινγκ μετατράπηκε σε ένα από τα αξιοσημείωτα της σεζόν. Οι παίκτες του Λεονάρντο Ζαρντίμ βρέθηκαν να ανταγωνίζονται τις πολύ πλουσιότερες Μπενφίκα και Πόρτο, αλλά η νίκη τους επί της τελευταίας στα μέσα Μαρτίου αποδεικνύει ότι έχει επιστρέψει για να δώσει μάχη για την κορυφή. Η εξασφαλισμένη δεύτερη θέση που φέρνει απευθείας στους ομίλους του Champions League για την επόμενη σεζόν και τα έσοδα θα βοηθήσουν να διατηρήσει η Σπόρτινκ αυτό το προφίλ. Ακόμα κι αν αποφασίσει να πουλήσει τον Γουίλιαμ Καρβάλιο, είναι δεδομένο ότι ο πρόεδρός της θα διαπραγματευτεί μια καλή τιμή πώλησης και θα έχει άσο στο μανίκι για να επενδύσει κάποιο ποσό.

Εξάλλου, έχει κι εκείνος φιλοδοξίες… «Η Σπόρτινγκ ξέρει τι θέλει και πως να το κατακτήσει. Στόχος μας δεν είναι να κατακτάμε το πρωτάθλημα κάθε «χ» χρόνια. Στόχος μας είναι να γίνουμε η μεγαλύτερη ομάδα στην Πορτογαλία».

Η Πόρτο εγκαταλείπει…

Ο τίτλος που είχαν συνηθίσει στο λιμάνι της Πορτογαλίας, ως οι βασιλιάδες του ποδοσφαίρου, σιγά-σιγά τους αφήνει. «Η Πόρτο έχει χάσει τη μαγεία της», είπε πρόσφατα ο Βίτορ Μπαΐα, που σίγουρα ξέρει και αναγνωρίζει την κατάσταση. Η Μπενφίκα μοιάζει έτοιμη να τη διαδεχτεί και να γίνει εκείνη η ομάδα που όλοι θα θέλουν να κερδίσουν, όλοι θα θέλουν να παίξουν καλά εναντίον της. Με το κλείσιμο της σεζόν 2013-14 να έρχεται τυπικά το ερχόμενο Σαββατοκύριακο και τη Σπόρτινγκ να δείχνει διάθεση να μπει ξανά στο παιχνίδι, ίσως να μιλάμε για το χρονικό σημείο που θα γίνει ανακατάταξη δυνάμεων στο πορτογαλικό ποδόσφαιρο.