Μπορείς να μένεις μακριά, αλλά όχι να τους διώχνεις!

Πάει καιρός που αντιλαμβάνομαι ότι με τρώει το χέρι μου για να γράψω ένα σημείωμα σαν το σημερινό. Πιθανόν το καθυστέρησα επειδή περίμενα την κατάλληλη στιγμή. Δεν νομίζω ότι θα βρω καταλληλότερη από την σημερινή συγκυρία, δηλαδή μια εποχή κατά την οποία θα περνούν - μικρότερη ή μεγαλύτερη - κρίση όλες οι μεγάλες ομάδες στην ποδοσφαιρική Ελλάδα. Αφορμή για να το κάνω σήμερα είναι η παράκρουση που έπαθε ο οργανισμός του ΠΑΟΚ μετά την ήττα από τον Ατρόμητο στην Τούμπα.

Συμβαίνει σήμερα να μην κυκλοφορεί φίλος μεγάλου συλλόγου στην Ελλάδα που να νιώθει ικανοποιημένος και χαρούμενος με τα όσα βλέπει και ζει με την αγαπημένη του ομάδα. Ολοι έχουν παράπονα, αρκετοί έχουν απογοητευτεί, αρκετοί έχουν αποστασιοποιηθεί.

Προτού συνεχίσω διευκρινίζω ότι σε αυτό το σημείωμα δεν πιάνω καθόλου τη σχετική με την καθαρότητα του ποδοσφαίρου διάσταση που έχει το συγκεκριμένο θέμα. Ο συλλογισμός μου σχετίζεται μόνο με τις απαιτήσεις του οπαδού μιας ομάδας από τον μεγαλομέτοχο ή τον χρηματοδότη της εταιρείας που εκμεταλλεύεται τον σύλλογο, το αφεντικό της ΠΑΕ.

Τα media, τα οποία καθοδηγούνται από ανθρώπους ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών είναι, σε κάποιο βαθμό, λογικό να λειτουργούν ακόμη και σήμερα με παρωχημένη αντίληψη. Μπορεί δηλαδή να ζουν ακόμη στην εποχή που στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν εύκολα λεφτά και γι’ αυτό κυκλοφορούσαν ένα σωρό γνήσιοι και μαϊμού επιχειρηματίες που είχαν διάθεση να συζητήσουν το ενδεχόμενο να πάρουν μια ομάδα. Ετσι είχαν μάθει να λειτουργούν και να στέκονται τα αθλητικά media, τα οποία επιχειρούσαν να πιάσουν τον παλμό και την γενική αίσθηση και να κυματίσουν προς τα εκεί που φυσούσε ο άνεμος. Εδώ και 8 χρόνια, που ζούμε σε μια άλλη Ελλάδα από την προηγούμενη, είναι αρκετά τα media που είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να το συνειδητοποιήσουν, να το αντιληφθούν και να προσαρμοστούν. Στη γενική εικόνα όμως τα media έχουν αλλάξει αναγκαστικά. Δεν δημιουργούν επικαιρότητα για σωτήρες και κροίσους, όχι επειδή δεν το θέλουν αλλά επειδή δεν υπάρχουν τέτοιοι για τις ελληνικές ομάδες.

Κάνω τη σύγκριση της σημερινής εποχής με την 10ετία ’93-2003, κατά της οποίας τη διάρκεια κάλυπτα το ρεπορτάζ της ΑΕΚ. Τον καιρό εκείνο μέσα σε διάστημα ενός έτους έφτιαχνες χρυσό οδηγό με την λίστα των πραγματικών & μαϊμού ενδιαφερόμενων να αγοράσουν μια ΑΕΚ. Κι ήσουν ανά πάσα ώρα και στιγμή έτοιμος να ακούσεις και να πιστέψεις ότι υπάρχει ένας Ελληνας λεφτάς έτοιμος να αγοράσει την πλειοψηφία των μετοχών μιας μεγάλης ελληνικής ΠΑΕ. Τούτο τον καιρό συνειδητοποιώ ότι στη διάρκεια της τελευταίας 3ετίας, δηλαδή μετά την άφιξη του Σαββίδη στον ΠΑΟΚ και του Αλαφούζου στον Παναθηναϊκό (2012), του Μελισσανίδη στην ΑΕΚ (2013), δεν έχει ακουστεί ή καταγραφεί ούτε ένα ονοματεπώνυμο επιχειρηματία που ενδιαφέρεται για κάποια ΠΑΕ από αυτές των Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ. Αυτό είναι ρεκόρ απουσίας ενδιαφερόμενου για τα ελληνικά δεδομένα.

Σημαίνει αυτό ότι οι Μαρινάκης, Αλαφούζος, Σαββίδης, Μελισσανίδης θα είναι οι τελευταίοι στην ιστορία των συλλόγων; Προφανώς όχι. Ομως είναι πια βέβαιο και κοινώς αντιληπτό ότι το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν θέλει να αλλάξει, δεν μπορεί να γίνει γερμανικό ή ισπανικό, δηλαδή δεν πρόκειται να ζήσουμε σύντομα την εποχή που οι σύλλογοι θα ανήκουν και θα χρηματοδοτούνται από τον κόσμο τους. Δεν είναι της ώρας να επαναλάβω μια ανάλυση του “γιατί”. Είναι όμως απαραίτητος τούτη την ώρα ο συλλογισμός: αφού ξέρεις ότι δεν πρόκειται να ωριμάσει και να προχωρήσει τόσο, τουλάχιστον σύντομα, η ελληνική ποδοσφαιρόφιλη κοινωνία, κι αφού αντιλαμβάνεσαι ότι δεν εμφανίζεται ουδείς με την υπόσχεση να χρηματοδοτήσει τα όνειρα που κάνεις για την αγαπημένη σου ομάδα, τι μπορείς να κάνεις, πώς μπορείς να σταθείς αν είσαι απογοητευμένος από την σημερινή διοίκηση της ομάδας σου;

Πρώτα απ’ όλα σκέψου: όλοι αυτοί δεν βάζουν τα λεφτά για την ψυχή της μάνας τους. Τα βάζουν προκειμένου να αγοράσουν το δικαίωμα να κάνουν του κεφαλιού τους με την αγαπημένη σου ομάδα. Πληρώνουν ένα σωρό λεφτά για να αγοράσουν αυτό το δικαίωμα. Ναι, ζηλεύεις που δεν έχεις τα λεφτά για να το κάνεις εσύ αντί για αυτούς, αλλά επιτέλους ωρίμασε και σκέψου ότι δεν έχεις άλλη επιλογή από το να αντιμετωπίσεις με ωριμότητα αυτή την κατάσταση. Φυσικά έχεις την επιλογή να αποστασιοποιηθείς αν δεν σε εκφράζει ο κυβερνήτης της αγαπημένης σου ομάδας. Ομως δεν έχεις το δικαίωμα να εναντιώνεσαι με ακραία συμπεριφορά απέναντι σε αυτόν που βάζει λεφτά και βρίσκει τρόπους για να κρατά στη ζωή έναν μεγάλο σύλλογο. Αν δεν το κατανοείς αυτό, τα έχεις χαμένα.

Χθες ο Σαββίδης έφτασε στο “δεν αντέχω να πηγαίνω στην Τούμπα”, προχθές ο Αλαφούζος ήταν υποχρεωμένος να δώσει εξηγήσεις σε ένα σωρό έξαλλους τύπους που απειλούσαν τους ποδοσφαιριστές που έφυγαν με ταξί. Και μετά;

Ναι, προφανώς καθένας που πηγαίνει στο γήπεδο έχει το δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του, να φωνάξει ένα σύνθημα, και κυρίως να επιλέξει αν θα είναι εκεί ή όχι την επόμενη φορά. Ομως κάπου εκεί τελειώνουν τα δικαιώματα και αρχίζουν οι ευθύνες. Και η κύρια ευθύνη σου απέναντι στην ομάδα σου είναι να μην της κάνεις κακό με τη στάση σου. Αν νομίζεις ότι τα καφριλίκια δεν λειτουργούν βλαπτικά, κοίτα λίγο πιο προσεκτικά αυτό που σήμερα συμβαίνει στον ΠΑΟΚ και αναλογίσου γιατί συνέβη. Γιατί χάνουν την ψυχραιμία τους αυτοί που ασκούν διοίκηση; Επειδή επηρεάζονται πολύ από την ανησυχία για την εικόνα που θα συναντήσουν έξω από τα αποδυτήρια, έξω από το προπονητικό κέντρο, έξω από τα γραφεία, ή ακόμη και εντός του γηπέδου και, ακόμη χειρότερα, εντός του τερέν. Η απειλή της οπαδικής βίας τους βραχυκυκλώνει, και τους οδηγεί μόνο σε λάθη.

Δεν υπάρχει εύκολη λύση για να προτείνει κανείς. Κι όσοι μελετούσαμε τις όποιες απόπειρες έχουν γίνει για την μετατροπή των ΠΑΕ σε εταιρείες λαϊκής βάσης, σχολιάζαμε από τότε ότι κάηκε το τελευταίο γερό χαρτί που θα μπορούσε να παίξει το συλλογικό ποδόσφαιρο στην Ελλάδα για να αλλάξει ζωή και να αλλάξει προοπτική.

Μας αρέσει ή όχι, η μόνη σημερινή ευχή προς τους μεγάλους συλλόγους είναι τα αφεντικά τους να βάζουν τις ΠΑΕ σε καθεστώς υγιούς λειτουργίας, δηλαδή να μην δημιουργούν έξοδα που υπερβαίνουν τα έσοδα. Κι αν θέλουμε να έχουμε όραμα, αυτό δεν μπορεί να βασιστεί οπουδήποτε αλλού εκτός από την δημιουργία και την ανάπτυξη των υποδομών. Ζήτα γήπεδα, ζήτα προπονητικά κέντρα, ζήτα ακαδημία, ζήτα εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη των εταιρειών, ζήτα να προσλαμβάνουν νέα στελέχη με σπουδαίες και σύγχρονες αντιλήψεις, ζήτα εταιρική ανάπτυξη. Πάψε να ζητάς κεφάλια προπονητών και ποδοσφαιριστών, πάψε να ζεις και να τρέφεσαι από το αποτέλεσμα της τελευταίας αγωνιστικής, σταμάτα να επηρεάζεσαι από τον υπέροχο κόσμο που ταξιδεύει παντού και πονάει την ομάδα περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο και έχει το δικαίωμα να επιβάλλει τον νόμο του.

Αν δεν σου αρέσει αυτό που συμβαίνει στην αγαπημένη σου ομάδα έχεις την επιλογή να απέχεις. Δεν έχεις όμως την επιλογή να επιβάλεις.

Σε μια άλλη χώρα πιθανόν τα παθήματα μιας ΑΕΚ, ενός ΑΡΗ, οι περιπέτειες ενός Παναθηναϊκού και ενός ΠΑΟΚ να είχαν αποδειχθεί αρκετά για να παραδώσουν τα μαθήματα που χρειάζεται μια κοινωνία για να αλλάξει την κυρίαρχη αντίληψή της. Στην Ελλάδα όμως αυτό δεν έχει συμβεί. Εξακολουθούμε να ζούμε με παλιά μυαλά. Κι είναι αυτός ένας από τους βασικότερους λόγους που οδηγούν τον παρατηρητή στην εκτίμηση ότι οι μεγάλες ελληνικές ομάδες θα ξαναπεράσουν δύσκολα.

Εχω αμέτρητες φορές σημειώσει και αναλύσει τα σοβαρά λάθη των μεγαλομετόχων, και προφανώς σκοπεύω να συνεχίσω να κάνω κριτική. Είναι όμως άλλο να κάνεις κριτική και άλλο να απαιτείς την αποχώρηση ενός μεγαλομετόχου, ειδικά τη στιγμή που αντιλαμβάνεσαι ότι δεν υπάρχει σήμερα απολύτως καμία ευοίωνη προοπτική για την εταιρεία που χρηματοδοτεί. Κι είναι άλλο να απαιτείς με την πολιτισμένη στάση σου μια αλλαγή, κι άλλο να επιχειρείς να την επιβάλεις με τη βία. Σε μια άλλη χώρα αυτά είναι αυτονόητα. Στην ποδοσφαιρική, και όχι μόνο Ελλάδα, προετοιμαζόμαστε να ξαναζήσουμε σκηνές βίας που θα οδηγήσουν έναν επιχειρηματία στην έξοδο.