Το αρνί στη σούβλα, ο... Γιοβάισα και το «Βάλ’ το αγόρι μου»!

34ο Ευρωμπάσκετ
(16-25 Σεπτεμβρίου 2005, Βρσατς, Ποντγκόριτσα, Νόβι Σαντ, Βελιγράδι/ Σερβία)
Στο βάθρο: 1. Ελλάδα, 2. Γερμανία, 3. Γαλλία. Η Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης για δεύτερη φορά στην ιστορία της με 6 νίκες και μία ήττα

Δέκα οκτώ χρόνια μετά τον θρίαμβο στην Αθήνα, η (βασανισμένη στις τελευταίες διοργανώσεις) Ελλάδα κατάφερε επιτέλους να ξορκίσει τα φαντάσματα. Το βαρύτιμο τρόπαιο που έμενε στοιχειωμένο από εκείνη τη ζεστή βραδιά της 14ης Ιουνίου του 1987, λουστραρίστηκε και ο Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος έβλεπε τη ζωή του να περνάει σαν φιλμ από μπροστά του, το ‘πιασε πάλι και το ξανασήκωσε. Τότε παίκτης, τώρα προπονητής που αντίκριζε με ανείπωτη χαρά και με μεγάλη υπερηφάνεια τον Μιχάλη Κακιούζη και όλα τα παιδιά του να ανεβαίνουν στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου και να αποδεικνύουν πώς η Ιστορία (δεν επαναλαμβάνεται, αλλά) απλώς συνεχίζεται!

Από τον μαγικό Ιούνιο του 1987 στον ονειρεμένο Σεπτέμβριο του 2005. Από την Αθήνα στο Βελιγράδι. Από τον Γιαννάκη στον Κακιούζη. Από τον Πολίτη στον Γιαννάκη. Και βεβαίως από τον Γιαννάκη στον... Γιαννάκη, που γεύθηκε το νέκταρ του remake σε μια μοναδική περίπτωση στην οποία ο ίδιος άνθρωπος στέφεται πρωταθλητής Ευρώπης ως παίκτης και ως προπονητής.

Βαδίζοντας στα (προ εξαετίας) χνάρια του Κάρλτον Μάγερς ο Μιχάλης Κακιούζης είχε φροντίσει να προφητέψει τον ελληνικό θρίαμβο και μάλιστα στο... ξεκούδουνο! Out of the blue, που λένε, στις 21 Αυγούστου μετά τις τρεις απανωτές ήττες που υπέστη η Εθνική (από την Κροατία, τη Λετονία και την Ιταλία) στο Τουρνουά του Πόρτο Σαν Τζιόρτζιο, ο τότε αρχηγός της Εθνικής βγήκε και έκανε τη βαρυσήμαντη δήλωση ότι «στο Βελιγράδι θα πάρουμε το χρυσό μετάλλιο». Όσοι τον άκουσαν τον κοίταξαν με μισό μάτι και όπως εκ των υστέρων αποκάλυψε ο Δημήτρης Διαμαντίδης, «στην αρχή είπαμε «καλώς τον τρελό του χωριού», αλλά στο τέλος μας έκανε να το βουλώσουμε και να υποκλιθούμε στο ένστικτό του».

Παρεμπιπτόντως αυτή η «προφητεία» έκανε τον ούτως ή άλλως ευπροσήγορο Κακιούζη ακόμη πιο περιζήτητο για σχόλια, δηλώσεις και συνεντεύξεις, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να απαυδήσει με το εαυτό του και αυτοσαρκαζόμενος να πει ότι «τόσο... μαϊντανός που έχω γίνει που φοβάμαι ότι στο τέλος θα με βάζετε και στο φαγητό σας για να νοστιμίσει»!

Η ελληνική ομάδα που εμφανίστηκε στο Βελιγράδι ήταν ανανεωμένη, ατσαλωνόταν μέρα με τη μέρα και είχε ως θυρεούς τη σιδηρά και αλεξίσφαιρη αμυντική πανοπλία με όλα τα συμπαρομαρτούντα, τη σεμιναριακού επιπέδου εφαρμογή του pick n’ roll και την υπεροπλία στη γραμμή των γκαρντ, αρετές οι οποίες πολύ γρήγορα έγιναν το «talk of the town» του παγκοσμίου μπάσκετ, βρήκαν επίδοξους μιμητές και δημιούργησαν σχολή!

Η εκστρατεία της ελληνικής ομάδας προς το πρώτο σκαλί του βάθρου άρχισε από τη «Χάλα Πιονίρ» με τη νίκη επί της Γαλλίας (64-50) που αποτέλεσε το πρελούδιο του θριάμβου. Στη δεύτερη αγωνιστική, η Εθνική προσγειώθηκε ανώμαλα από τους Σλοβένους (56-68), ωστόσο δεν κυριεύθηκε από πανικό, τουναντίον βρήκε το κουράγιο και τις απαραίτητες μπασκετικές προϋποθέσεις για να ανακάμψει και εντέλει προχώρησε δια πυρός και σιδήρου. Στην τρίτη αγωνιστική των ομίλων, επιβλήθηκε της Βοσνίας/ Ερζεγοβίνης με 67-50, ενώ στο μπαράζ, προεξάρχοντος του Νίκου Ζήση (23π.) έριξε νοκ άουτ το Ισραήλ με 67-61 και στον προημιτελικό, με οδηγό τον Θοδωρή Παπαλουκά (23π.) καθάρισε τη Ρωσία με 66-61...

Ο ημιτελικός κόντρα στη Γαλλία δεν ήταν βγαλμένος απλώς από τα όνειρα μας, αλλά από τις... ονειρώξεις μας και κατέστη αμέσως μέρος της ιστορικής μνήμης του παγκοσμίου μπάσκετ, εφάμιλλο των μεγαλύτερων θρίλερ και των συγκλονιστικότερων ανατροπών (βλέπε Σοβιετική Ένωση - Γιογκοσλαβία στον ημιτελικό του Μουντομπάσκετ 1986 στη Μαδρίτη). Σαράντα επτά δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη οι «τρικολόρ» προηγήθηκαν με 62-55, αλλά πίσω είχε η (ελληνική) αχλάδα την ουρά: με μια επική αντεπίθεση που κατέληξε στο «Βάλ’ το αγόρι μου» τρίποντο του Διαμαντίδη από την πάσα του Ζήση, η Εθνική άφησε στήλη άλατος τους Γάλλους (67-66) και προκρίθηκε στον τελικό, όπου στραγγάλισε (78-62) τους ανήμπορους ν’ αντιδράσουν Γερμανούς. Παρεμπιπτόντως και οι Γερμανοί βάδισαν στα χνάρια της Εθνικής καθώς προκρίθηκαν με τον ίδιο τρόπο (αλλά όχι με τέτοια ανατροπή) με παρεμφερή τρόπο στον μεγάλο τελικό: τρία δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη ο Ντιρκ Νοβίτσκι έβαλε ένα μεγάλο τρίποντο για το 74-73, ενώ στην εκπνοή αστόχησε ο Καλδερόν.

Το Ευρωμπάσκετ του 2005 απέβη ιστορικό για κάμποσες ομάδες, αλλά και για την ίδια τη διοργάνωση. Η Ελλάδα αναγορεύθηκε βασίλισσα της Ευρώπης μετά από 18 χρόνια, η Γερμανία πήρε αυτό που βλακωδώς άφησε να γλιστρήσει από τα χέρια της το 2001, η Γαλλία η οποία στον μικρό τελικό κατατρόπωσε τους Ισπανούς με 98-68, επέστρεψε στο βάθρο μετά από 46 χρόνια, ενώ στον αντίποδα οι οικοδεσπότες Σέρβοι δεν προκρίθηκαν καν στην τελική φάση και φόρεσαν μαύρες πλερέζες !

Οι πέντε αλησμόνητες «εικόνες» μου

-Η ιστορία του «Βάλ’ το αγόρι μου» είναι όντως ενδιαφέρουσα και πάντως δεν υπήρξε προϊόν παρθενογένεσης! Η ατάκα βγήκε ασυναίσθητα εκείνη τη στιγμή και χωρίς προσχεδιασμό, ενώ –για να είμαι ειλικρινής- όχι μόνο δεν κατάλαβα, αλλά ούτε καν υποψιάστηκα εκείνη τη στιγμή τον θόρυβο που θα προκαλούσε. Άρχισα να καταλαβαίνω τι είχα πει, αργά το βράδυ, έξω από το γήπεδο, μετά το τέλος της ζωντανή σύνδεσης της ΕΡΤ (από το Βελιγράδι στα στούντιο της Αγίας Παρασκευής), με την παρουσία του Διαμαντίδη και του Κακιούζη, όπου μάλιστα κάποιος Ελληνας φίλαθλος ήρθε -ενώ βρισκόμασταν στον αέρα - και μου φόρεσε μια περικεφαλαία! Παρεμπιπτόντως αυτή τη σκηνή τη συγκράτησε και τη σχολίαζε γελώντας μετά από τρεις μέρες, στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου δέχθηκε την αποστολή, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής! Ομολογώ πως δεν θυμόμουν καν τι είχα πει αλλά άρχισαν να βαράνε τα τηλέφωνα και όταν πλέον ηρέμησα, τότε το μυαλό μου γύρισε έντεκα χρόνια πίσω: στον προημιτελικό του Μουντομπάσκετ του 1994 στο Τορόντο, ανάμεσα στην Εθνική και στον Καναδά (74-71). Στην τελευταία φάση εκείνου του συναρπαστικού ματς, που το μετέδιδα μαζί με τον Γιάννη Καραλή, ο Φάνης Χριστοδούλου έκλεψε την μπάλα από τον Ρίκι Φοξ, την έσπρωξε μπροστά στον αιφνιδιασμό και όταν την πήρε ο Παναγιώτης Φασούλας και πήγε να την καρφώσει, για να σφραγίσει τη νίκη και την πρόκριση στην τετράδα, φώναξα «Βάλ’ το αγόρι μου να τελειώνουμε»! Στην πραγματικότητα, το «Βάλ’το αγόρι μου Νο 2» δεν είναι τίποτε άλλο από την προσευχή μου, που αντί να την πω χαμηλόφωνα, τη φώναξα με όση δύναμη είχα. Συν τοις άλλοις, στην ατάκα του ημιτελικού στο Βελιγράδι δεν ακούγεται πουθενά το όνομα του δράστη: Με το που αρχίζει η ελληνική επίθεση, λέω το όνομα του Ζήση, μετρώ αντίστροφα τα δευτερόλεπτα (από τα επτά και κάτω) αναρωτιέμαι ποιος, φωνάζω «Βάλ’ το αγόρι μου» και μόλις ευστοχεί ο Διαμαντίδης ακούγεται η επιβεβαίωση από τον Δημήτρη Χατζηγεωργίου («το ‘βαλε, το ‘βαλε») και όταν στη συνέχεια παίρνει την μπάλα ο Ριγκοντό για την τελευταία επίθεση των Γάλλων, αντί να πω το όνομα του, επίτηδες φωνάζω «Γιοβάισα όπως τότε». Ο λόγος είναι απλός: επικαλέστηκα το όνομα του παλαίμαχου Λιθουανού φόργουορντ, που είχε κάνει το τελευταίο σουτ στην εκπνοή του τελικού του 1987 (Ελλάδα-Σοβιετική Ένωση 103-101) μόνο και μόνο για να...γκαντεμιάσω τον Ριγκοντό! Από την ένταση της μετάδοσης έκλεισε εντελώς η φωνή μου και το πρωί, που πήγα να πω «καλημέρα» έπαθα σοκ. Αρχισα αμέσως τη... θεραπεία με αυγά και μέλια και ίσα ίσα που πρόλαβα να αρθρώσω λίγες κουβέντες στον βραδινό τελικό!

-Υπάρχει ή μάλλον, δυστυχώς, υπήρχε κάποιος που δεν είδε ποτέ το συγκλονιστικότερο φινάλε στην ιστορία της Εθνικής ομάδας: ο Γιώργος Κολοκυθάς! Ο συχωρεμένος εδώ και έξι μήνες, γενικός αρχηγός των εθνικών ομάδων έφυγε για γούρι στο ημίχρονο του αγώνα και περιπλανιόταν στους γύρω δρόμους. Ανέβηκε στη γέφυρα του ποταμού Σάβα, που βρίσκεται κοντά στο γήπεδο και επέστρεψε μετά τη λήξη του ημιτελικού, συνειδητοποιώντας (από τους πανηγυρισμούς των Ελλήνων φιλάθλων) ότι η Εθνική είχε προκριθεί!

-Η εικόνα του Θοδωρή Παπαλουκά μέχρι και τον προημιτελικό με τη Ρωσία συνιστά την επιτομή του αγχωμένου παίκτη! Από την πίεση ο γκαρντ της ΤΣΣΚΑ όχι μόνο δεν έκλεινε μάτι τα βράδια, αλλά σηκωνόταν μέσα στα άγρια μεσάνυχτα, ντυνόταν και έκανε βόλτες γύρω από το ξενοδοχείο μέχρι να ξημερώσει, οπότε ανέβαινε στο δωμάτιο του και έριχνε έναν υπνάκο! «Δεν μπορώ να κλείσω μάτι ρε παιδιά. Γυρίζω στο κρεβάτι μου σαν το αρνί στη σούβλα» έλεγε. Το άγχος του έφυγε όταν βρήκε τον εαυτό του και οργίασε στο ματς με τη Ρωσία ανοίγοντας το δρόμο της Εθνικής προς την κορυφή. Εκείνο το βράδυ μάλιστα έκανε μια πολύ χαρακτηριστική δήλωση, με την οποία (ελέω της εξοικείωσης του με το ρωσικό μπάσκετ) εξηγούσε τη μεταμόρφωση του και τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε στην εξέλιξη του ματς: «Είναι σαν να μπαίνεις στο σπίτι σου που είναι βυθισμένο στο σκοτάδι και θέλεις να ανάψεις το φως. Ε, δικό σου είναι το σπίτι, ξέρεις πού βρίσκονται οι διακόπτες και απλώς πατάς και ανάβει το φως»!

-Το Ευρωμπάσκετ του 2005 είναι μία από τις ελάχιστες «μαύρες κηλίδες» στη λαμπρή και ένδοξη καριέρα του Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς. Οι Σέρβοι προσδοκούσαν την επιστροφή τους στην κορυφή, αλλά απέτυχαν παταγωδώς σε αυτό τον στόχο και συν τοις άλλοις «σκοτώθηκαν» μεταξύ τους, με αποτέλεσμα ο Ζοτς να αποστασιοποιγηθεί εντελώς από την Εθνική ομάδα. Οι «πλάβι» δεν προκρίθηκαν καν στην τελική φάση του Ευρωμπάσκετμ, καθώς στον όμιλο του Νόβι Σαντ «έφαγαν» 19 πόντους από την Ισπανία, ενώ στο μπαράζ τους κλώτσησαν οι Γάλλοι και τους πέταξαν έξω από τη διοργάνωση. Σαν να μην έφτανε το αγωνιστικό φιάσκο, έγιναν κιόλας από δυο χωριά χωριάτες στις διαπροσωπικές σχέσεις τους: στα αποδυτήρια μετά την ήττα από τη Γαλλία πιάστηκαν στα χέρια ο Γιάριτς και ο Ρακόσεβιτς, ενώ στη συνέντευξη Τύπου ο Ομπράντοβιτς έχασε την ψυχραιμία του και κατηγόρησε τους παίκτες ότι «δεν είναι άντρες και δεν έχουν... αρχίδια», επιμλένοντας στην άποψη του και σε μια συνέντευξη την οποία δίκην «απολογίας» έδωσε στην τηλεόραση και διήρκεσε πάνω από τρεις ώρες! Ακολούθησαν ο πόλεμος μέσω των εφημερίδων, οι διαδοχικές αποχωρήσεις παικτών, οι αλλαγές προπονητών (Ντούσαν Σάκοτα το 2006, Ζόραν Σλάβνιτς το 2007) και εντέλει η επιστροφή του Ντούσαν Ιβκοβιτς. Παρεμπιπτόντως, μετά τους ημιτελικούς και παρά την απογοήτευση του από το πατατράκ των Σέρβων, ο Ντούντα έκανε μια δεξίωση στο σπίτι του, όπου μάλιστα είχε καλέσει όλα τα μέλη της ελληνικής αποστολής και μάλιστα περίμενε στην εξώπορτα τον Παναγιώτη Γιαννάκη για να τον υποδεχθεί εν χορδαίς και οργάνω!

-Στις ανεξίτηλες στιγμές από αυτό το Ευρωμπάσκετ, κατέχουν περίοπτη θέση η αποθέωση που επιφύλαξε όλος ο κόσμος στον (MVP του Τουρνουά) Ντιρκ Νοβίτσκι όταν τον απέσυρε ο Ντιρκ Μπάουερμαν για να απολαύσει το «standing ovation»{ του κόσμου και τα κλάματα του Νέβεν Σπάχια μετά την ήττα της Κροατίας (στην παράταση) από την Ισπανία στον προημιτελικό. Στη συνέντευξη τύπου ο Σπάχια επιτέθηκε στους διαιτητές του αγώνα (Λα Μόνικα, Ντοβινταβίτσιους, Ντραμπικόφσκι) και έκανε λόγο για... «ληστεία μετά φόνου» η κροατική αποστολή επέδωσε ψήφισμα διαμαρτυρίας προς τη FIBA Europe, που διέταξε τη σχετική έρευνα μέσω του βίντεο, αλλά όπως απεφάνθη ο Ναρ Ζανολίν, «ουδέν το αξιοσημείωτον συνέβη»...