Βάλε και λίγη σκορδαλιά!

Πρώτα απ’ όλα και επειδή δεν βρίσκομαι (και ούτε προβλέπεται να ταξιδέψω) στο Ελσίνκι, όπου κάνει λίγη δροσιά, αλλά στην Αθήνα, προσπαθώ με κάθε τρόπο ο καψερός να μπω στο κλίμα του Eurobasket: του τεσσαρακοστού Eurobasket που είναι μόλις το τρίτο από το οποίο μετά θλίψεως μου θα απουσιάσω από το 1983 και πέρα!

Το τρίτο συνολικά και το δεύτερο (μετά από εκείνο του 2011), εν τη παρουσία της Εθνικής, διότι το μακρινό 1985 είχαμε εξοστρακισθεί από την τελική φάση αλλά αυτή είναι μια ιστορία που δεν θέλω να την αναστορούμαι...

Γιατί; Ε, διότι, απού λένε και στ’ Ανώγεια: διότι, εν πάση περιπτώσει, το (τότε αποκαλούμενο) «Challenge Round» του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος είχε διεξαχθεί εκεί όπου θα αγωνισθεί και τώρα η Εθνική!

Στο Ελσίνκι, καλέ, όπου τον Σεπτέμβριο του 1984, η ελληνική ομάδα ντεραπάρισε στο δρόμο προς τη Γερμανία, γνωρίζοντας τρεις ήττες σε πέντε ματς, εκ των οποίων οι δυο προήλθαν από ομάδες τις οποίες θα αντιμετωπίσει και τώρα: από την οικοδέσποινα Φινλανδία και από την Πολωνία!

Είχαμε χάσει και από τη Βουλγαρία και με τις δυο νίκες απέναντι στην Αγγλία και στην Ουγγαρία απορριφθήκαμε άνευ επαίνων!

Απόντες το ’85, αλλά, διάβολε, πρωταθλητές Ευρώπης το ’87!

Μπαίνω σε κλίμα Eurobasket, διαβάζοντας τις ανταποκρίσεις της ομάδας κρούσης του www.gazzetta.gr και φορώντας (με προφανή στόχο να φτιάξω την ψυχολογία μου) τη ρέπλικα της τελευταίας φανέλας του Παναγιώτη Γιαννάκη: εκείνης της άσπρης την οποία ενδύθηκε στις 2 Αυγούστου του 1996 στο Georgia dome της Ατλάντα, κόντρα στη Βραζιλία και λίγα λεπτά αργότερα σταμπαρίστηκαν πάνω της τα αποτυπώματα των λυγμών όχι μονάχα της αφεντιάς του, αλλά και των έντεκα συμπαικτών του.

«Ευχή και κατάρα σας δίνω να αγαπάτε την Εθνική και να φυλάτε τις Θερμοπύλες» είχε ικετεύσει τους συντρόφους του ο «Δράκος», κατεβαίνοντας από το μετερίζι του μετά από είκοσι χρόνια (παρά σαράντα μέρες) και 351 βραδιές σκοπιάς σε αυτό το φυλάκιο!

Τι μ’ έπιασε τώρα και ανατρέχω σε αυτή την υπόθεση; «Ξέρω γω;» που αναρωτιέται αντί άλλης απαντήσεως και ο γιος μου, όταν τον ρωτώ κάτι και δεν θέλει να μου αποκριθεί ευθέως: στ’ αλήθεια δεν ξέρω, ίσως με κυρίευσε η συγκίνηση που προκαλεί αυτή η αγιασμένη φανέλα του Γιαννάκη, καλή του ώρα στο εξωτικό Πράβετς!

Παρεμπιπτόντως ο νυν προπονητής του Αρη αποχώρησε σε ηλικία 37 ετών και οκτώ μηνών και πολύ μου αρέσει που αρέσει στον Πρίντεζη (όπως ο ίδιος ομολόγησε πριν από λίγες ώρες) να βλέπει τον Πάου Γκασόλ να κοπανιέται με την Εθνική ομάδα στην ίδια ηλικία.

Στις 6 Ιουλίου του ’80 γεννήθηκε ο Πάου, που πριν από δυο χρόνια στη Λιλ πήρε ο αθεόφοβος ένα Eurobasket για πάρτη του!

Πλατειάζω όμως και περί άλλα τυρβάζω, ενώ, τρομάρα μου, υποτίθεται πως άρχισα να γράφω ένα κείμενο για την Ισλανδία!

Ποτέ δεν είναι αργά όμως...

Δεν είναι ποτέ αργά, μεταξύ άλλων, για να αλλάξει η Εθνική τη μοίρα που την κατατρύχει από του σωτηρίου έτους 2009 και εντεύθεν και να ξορκίσει τους δαίμονες των χιαστί αγώνων και δη αυτών της οκτάδας...

Αλλά, διάβολε, ακόμη δεν τον είδαμε και Γιάννη τον βαφτίσαμε!

Δεν εννοώ τον απόντα Γιάννη Αντετοκούνμπο, αλλά τον παρόντα, ουδέποτε απόντα από το 2007 και πέρα, Γιάννη Μπουρούση: ο αρχηγός της Εθνικής, ο Πρίντεζης και ο Καλάθης είναι οι τρεις «επιζώντες» από την τελευταία ομάδα που σκαρφάλωσε σε ένα βάθρο, το 2009 στο Κατοβίτσε και τουλάχιστον επί προσωπικού, μαζί με τον Γιώργο και τον Νικ, θα απορρίπτει μετά βδελυγμίας την ταμπέλα που έβαλε πριν από λίγους μήνες ο Λουίτζι Ντατόμε στη δική του Εθνική ομάδα...

Είχε πει τότε (με μπόλικες δόσεις αυτοσαρκασμού και κυνισμού) ο Ιταλός φόργουορντ της Φενέρμπαχτσε ότι «εδώ και χρόνια είμαστε η γενιά του τίποτα»: είχε δίκιο διότι οι «ατζούρι» έχουν ν’ ανέβουν σε βάθρο από το Ολυμπιακό Τουρνουά του 2004 στην Αθήνα και όλες οι μετέπειτα απόπειρες τους να γίνουν κάτι έπεσαν στο κενό.

Με πιάνουν τα γέλια τώρα, διότι ενόψει της πρεμιέρας με την Ισλανδία, μου ‘ρχεται ασυναίσθητα στο μυαλό η τρομερή ατάκα του Φάνη το 1990 στο Μπουένος Αϊρες, μεσούντος του Μουντομπάσκετ στο οποίο η Εθνική αγωνιζόταν χωρίς τον Γκάλη και ενώ είχε αναστατωθεί από πολλούς τσακωμούς, παρεξηγήσεις και μανούρες στα ενδότερα της...

Τότε λοιπόν μου κατέβηκε η φαεινή ιδέα να ρωτήσω τους παίκτες για το κίνητρο τους στα κρίσιμα ματς που θα έκριναν την πρόκριση και εάν θα μέναμε στο «Sheraton» ή θα τραβιόμασταν στη Σάλτα, σε υψόμετρο χιλίων μέτρων!

Ο Γιαννάκης είπε «παίζουμε για τη φανέλα και την πατρίδα»...

Ο Στεργάκος είπε «παίζουμε για την τιμή της Εθνικής που είναι το διαμάντι της εξωτερικής πολιτικής μας» . Αυτό ακριβώς είπε ο Ντέηβιντ, δεν βάζω ούτε μια στάλα σάλτσας!

Και όταν έφτασε η σειρά του λατρεμένου μου «Μπέμπη», τράβηξε μια τζούρα από το Marlboro και μια ρουφηξιά από το φραπέ και είπε: «Κοίτα εκτός από τα άλλα, παίζουμε και για το ξενοδοχείο μας»!

Κι εμείς λοιπόν, αυτές τις μέρες στο Ελσίνκι παίζουμε για πολλά πράγματα, μηδέ του ξενοδοχείου μας στην Κωνσταντινούπολη εξαιρουμένου....

Ειδικώς δε κόντρα στην Ισλανδία, για να καλαμπουρίσω και λίγο, παίζουμε και για τον μπακαλιάρο μας!

Και μάλιστα, μπακαλιάρο με σκορδαλιά για να βρωμάνε κιόλας τα χνώτα μας το Σάββατο κόντρα στους Γάλλους!

Δεν είναι βεβαίως αυτό το μείζον διακύβευμα της πρεμιέρας, διότι προέχουν άλλα επείγοντα ζητήματα, αλλά πού και πού γράφω και καμιά χαζομάρα για να περάσει η ώρα, πολλώ δε μάλλον την ώρα της προσμονής και της ανυπομονησίας ενόψει ης έναρξης ενός μεγάλου Τουρνουά.

Βεβαίως τώρα που το σκέπτομαι καλύτερα, η αλιεία και δη του μπακαλιάρου, για τους Ισλανδούς είναι υπόθεση ζωής ή θανάτου: το εννοώ αυτό, διότι ανάμεσα στους διάφορους και διαφορετικούς πολέμους που έχουν αιματοκυλήσει την ανθρωπότητα , οι λεγάμενοι ενεπλάκησαν και μάλιστα επί έναν αιώνα σε αυτούς του βακαλάου!

Πρόκειται για μια σειρά αντιπαραθέσεων και συρράξεων που διήρκεσαν από το 1893 έως το 1976 ανάμεσα στους Ισλανδούς και στους Βρετανούς με αντικείμενο τα αλιευτικά δικαιώματα στην ανοικτή θάλασσα του Βόρειου Ατλαντικού. Στην πραγματικότητα οι πόλεμοι του βακαλάου αποτέλεσαν ένα κάποιο πρελούδιο της τόσο πολυσυζητημένης στη σύγχρονη εποχή ΑΟΖ: της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης που θεσπίσθηκε το 1982 με τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ περί του Δικαίου της Θάλασσας!

Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι σε αυτή την αιωνόβια κόντρα, πάντοτε η μικροσκοπική Ισλανδία κατάφερνε να επιβάλει τη θέλησή της απέναντι στην άσπονδη φίλη και σύμμαχό της στο ΝΑΤΟ, Μεγάλη Βρετανία!

Ελπίζω να μην εγείρουν και αύριο τέτοιες αξιώσεις, γιατί τότε στην κυριολεξία (ελέω της κουβέντας για το ψάρεμα) την κάτσαμε τη βάρκα!

Πλάκα πλάκα αυτά μπορεί να τα ξέρει καλύτερα και μάλιστα εξ ιδίας πείρας ο Κώστας Τσαρτσαρής, ο οποίος πολύ προτού γίνει γνωστός και εμφανιστεί στην κεντρική σκηνή ξενιτεύτηκε στην Ισλανδία: τούτο συνέβη τη σεζόν 1997-98 όταν σε ηλικία μόλις 18 ετών, πήρε των ομματιών του από τη Βέροια και βρέθηκε στο... εξωτικό Γκρίνταβικ φορώντας τη φανέλα της (φτου σκουληκορμηγκότρυπα) Körfuknattleiksdeild UMFG!

Οι παρτίδες του ελληνικό μπάσκετ με τους Ισλανδούς άνοιξαν πριν από σαράντα δυο χρόνια: στις 14 Μαίου του 1975, όταν, η Εθνική, καθοδηγούμενη από τον Βαγγέλη Νικητόπουλο, τους αντιμετώπισε στο Βολφενμπίτελ της Γερμανίας, στο πλαίσιο του «Challenge Round» του Eurobasket και τους νίκησε με 108-78 (Κόντος 6, Γκούμας 13, Γιαννουζάκος 14, Ραφτόπουλος 4, Σακελλαρίου 6, Κορωναίος 7, Γιατζόγλου 18, Παπαγεωργίου 11, Καστρινάκης 14, Διάκουλας 5, Φωσσές 10, Κοκολάκης).

Δώδεκα χρόνια αργότερα (6 Ιανουαρίου 1987), καθ’ οδόν προς το θριαμβευτικό Eurobasket, οι δυο ομάδες αναμετρήθηκαν για δεύτερη φορά στο Τουρνουά της Στοκχόλμης, όπου η Ελλάδα, με τον Κώστα Πολίτη στον πάγκο και ερήμην του Γκάλη και του Γιαννάκη, επικράτησε με 84-63 (Ιωάννου 4, Σταυρόπουλος 10, Φασούλας 11, Ανδρίτσος 20, Χριστοδούλου 15, Παταβούκας 2, Λινάρδος 1, Ρωμανίδης 5, Φιλίππου 16).

Οι «ψαράδες» βρέθηκαν και πάλι στο δρόμο μας, στις 22 Ιουνίου του 1992 αυτή τη φορά στην πρεμιέρα του Προολυμπιακού Τουρνουά στη Μούρθια, όπου με προπονητή τον Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου, η Εθνική επιβλήθηκε δύσκολα με 77-73 (Παταβούκας 2, Γιαννάκης 16, Μυλωνάς 3, Γαλακτερός 13, Αγγελίδης 12, Φασούλας 9, Παπαδάκος 2, Χριστοδούλου 20, Κορωνιός, Μπουντούρης, Παπαδόπουλος).

Δυο ονόματα θυμάμαι από εκείνη τη διοργάνωση που δυστυχώς κατέληξε σε αποτυχία, μετά τις βαριές ήττες από την Κροατία και από τη Γερμανία...

Το ένα είναι του Λαντισλάο, ενός αξιαγάπητου Πολωνού μετανάστη, που δούλευε στην κουζίνα του ξενοδοχείου και κάθε βράδυ μας περίμενε για να μας ταίσει, φυσικά με το αζημίωτο...

Το άλλο (που συνδέεται με τον σημερινό αγώνα) είναι του φοβερού και τρομερού Ισλανδού σουτέρ Ιγκιμούταρσον και μάλιστα κάθε φορά που σκόραρε γύριζα γελώντας προς τον Γιάννη Φιλέρη και λέγαμε ταυτόχρονα...

Ιγκιμούταρσον στα μούτρα σον!

Τη σκαπουλάραμε τότε και θέλω να πιστεύω πως δεν θα πάθουμε καμιά νίλα απόψε, από μια ομάδα η οποία εμφανίζεται για δεύτερη φορά στη σειρά στην τελική φάση ενός Eurobasket: το 2015 στο Βερολίνο γνώρισε πέντε ήττες, αλλά τότε δεν είχε Τρίγκβι Χλίνασον!

Τι είναι ετούτο το πουλί πάλι; Ένας εικοσάχρονος με μπόι 2μ.16, ο οποίος μας συστήθηκε τις προάλλες στο Eurobasket Νέων το οποίο διεξήχθη στην Κρήτη, όπου οι Ισλανδοί κατέλαβαν την όγδοη θέση, ενώ ο ίδιος επιλέχθηκε στην καλύτερη πεντάδα της διοργάνωσης μαζί με τον Αντώνη Κόνιαρη, τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, τον Ισραηλινό Ταμίρ Μπλατ και τον Γάλλο Αμίν Νουά.

Τότε ο πολύφερνος Ισλανδός σέντερ αγωνιζόταν στην Þór Akureyri της πατρίδας του, ενώ από τη νέα σεζόν θα κοσμεί το ρόστερ της πρωταθλήτριας Ισπανίας Βαλένθια και επιφυλάσσεται δια τα περαιτέρω στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού: εκεί όπου εμφανίστηκε ο συμπατριώτης του, αρχηγός της Εθνικής ομάδας και περπατημένος σε ισχυρά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (Ισπανία, Ιταλία, Ρωσία) Γιον Αρνορ Στεφάνσον, ο οποίος τη σεζόν 2003-04 ανήκε στο ρόστερ των Ντάλας Μάβερικς, αλλά δεν εδέησε να αγωνισθεί ούτε μια φορά.

Μιας και το ‘φερε η κουβέντα ο Χλίνασον γεννήθηκε στο Þingeyjarsveit της βορειοανατολικής Ισλανδίας, μια πόλη που όταν χειμωνιάζει μένει αποκλεισμένη για κάμποσες ημέρες, ενίοτε και εβδομάδες! Λόγω αυτής της ιδιάζουσας και ανυπόφορης κατάστασης το 2013 ο νεαρός έφυγε από το σπίτι του και μετακόμισε στο Αkureyri, όπου οι συνθήκες διαβίωσης είναι πιο ανθρώπινες.

Α, για να μην το ξεχάσω: στην Εθνική Ισλανδίας αγωνίζεται και ο γνώριμος μας από το ελληνικό πρωτάθλημα Χορούρ Βιλιάμσον, στον οποίο τρέφει ιδιαίτερη αδυναμία ο Κώστας Φλεβαράκης: τον πλάσαρε για πρώτη φορά ως παίκτη του στα Τρίκαλα τη σεζόν 2015-16, τον επέλεξε για το Ρέθυμνο την περίοδο 2016-17 (αλλά αυτή η συνεργασία δεν ευοδώθηκε μετά την... κόμπλα του Θεσσαλονικιού προπονητή με τον Κωστή Ζομπανάκη) και τώρα τον έχει μαζί του στην Αστάνα.

Πριν από τον Στεφάνσον και τον Χλίνασον, η Ισλανδία μόστραρε στο μπασκετικό κάδρο τον Πέτουρ Καρλ Γκούντμουντσον, ο οποίος αποτελεί την κορυφαία φυσιογνωμία στην μπασκετική ιστορία της χώρας. Ο γεννημένος το 1958 και ύψους 2μ.18 μυστακοφόρος σέντερ, που είχε βρεθεί αντιμέτωπος με την ελληνική ομάδα, θήτευσε στο πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, επιλέχθηκε στο Νο 61 του ντραφτ του 1981 από το Πόρτλαντ και έπαιξε σε 150 ματς του ΝΒΑ με τους Μπλέιζερς, τους Λέικερς και τους Σπερς.

Το αλισβερίσι του ελληνικού μπάσκετ με τις ομάδες της νησιωτικής ηφαιστειογενούς χώρας των 333.000 κατοίκων (και του μόνου μέλους του ΝΑΤΟ που δεν διαθέτει ένοπλες δυνάμεις) δεν υπήρξε πάντοτε αναίμακτο, άλλωστε το χουνέρι το οποίο μας προκάλεσαν είναι πολύ φρέσκο για να ξεχαστεί: στις 24 Ιουλίου του 2016, στον ημιτελικό του Eurobasket Νέων Β’ κατηγορίας στη Χαλκίδα, οι «ψαράδες» νίκησαν με 70-67 την πρώην (Βόλος, 2015) και μετέπειτα (Ηράκλειο, 2017) εστεμμένη της Ευρώπης και της έφραξαν το δρόμο προς τον τελικό και τον άτυπο τίτλο.

Δήμιος της ελληνικής ομάδας σε εκείνο το ματς απέβη ο Κάρι Γιόνσον που πέτυχε 29 πόντους με 7/10 δίποντα, 5/10 τρίποντα, χώρια τα οκτώ ριμπάουντ, τα τρία κλεψίματα και οι δυο ασίστ, ενώ ο πολύφερνος Χλίνασον σημείωσε δέκα.

Βεβαίως το μπάσκετ δεν είναι το δημοφιλέστερο σπορ στην Ισλανδία όπου σε επίπεδο διεθνών επιτυχιών δεσπόζει το χάντμπολ με την Εθνική ανδρών να έχει στο παλμαρέ της το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο και το χάλκινο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2010 στη Βιέννη.

Ο μεγαλύτερος πάταγος τον οποίο έχουν προκαλέσει οι Ισλανδοί στο παγκόσμιο αθλητικό στερέωμα δεν προήλθε ούτε από τη νίκη επί της Ελλάδας στη Χαλκίδα, ούτε από το Ολυμπιακό μετάλλιο στο χάντμπολ, ούτε από τα ρεκόρ Γκίνες στην κωπηλασία στον ανοικτό ωκεανό, ούτε από τους (καμιά δεκαριά) διάσημους grandmasters στο σκάκι...

Η χώρα που αποσχίσθηκε και ανεξαρτητοποιήθηκε πλήρως από τη Δανία στις 20 Μαίου του 1944, έγινε πρωτοσέλιδη το βράδυ της 27ης Ιουνίου του 2016 όταν εξερράγη το ηφαίστειο της και η λάβα που ξεχύθηκε από τον κρατήρα του κατέκαψε την Αγγλία!

Εκείνο το βράδυ στη Νις οι Ισλανδοί πέτυχαν μια από τις μεγαλύτερες και πιο ηχηρές εκπλήξεις στην παγκόσμια ποδοσφαιρική ιστορία, νικώντας στη φάση των 16 του Euro την Αγγλία με 2-1! Ο Ράγκναρ Σίγκουρντσον και ο Κολμπέιν Σίγκντορσον απάντησαν στο γρήγορο γκολ του Γουέιν Ρούνεϊ και οι απόγονοι των Βίκινγκς ξεδόντιασαν τα «λιοντάρια» και οδήγησαν στην παραίτηση τον Ρόι Χόντγκσον.

Στην προημιτελική φάση της διοργάνωσης οι «ψαράδες» έπεσαν πάνω στους Γάλλους από τους οποίους ηττήθηκαν με 5-2, αλλά ήδη είχαν καρπωθεί και απολαύσει τα ενενήντα λεπτά της παγκόσμιας δημοσιότητας!

Τρεις μήνες νωρίτερα (29 Μαρτίου 2016), οι Ισλανδοί είχαν αφήσει τα αποτυπώματα από τα αιχμηρά δόντια τους και στο κορμί της ελληνικής Εθνικής ομάδας την οποία νίκησαν με 3-2 σε φιλικό ματς στο γήπεδο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Και πώς; Με ανατροπή από το 2-0 με το οποίο έχαναν (από τα δυο γκολ του Κώστα Φορτούνη) στο 31ο λεπτό!

Στο ταξίδι της από το Ρέικιαβικ προς το Ελσίνικι όλα τα μέλη της Εθνικής ομάδας μπάσκετ της Ισλανδίας ήταν σκέτα μοντελάκια! Εμφανίστηκαν ντυμένοι στην τρίχα, με κοστούμια, με κόκκινες γραβάτες, με χαμόγελα και με το σύνθημα «Glaesilegur hopur» που σημαίνει «κομψές ελπίδες»...

Ε, θέλω να πιστεύω ότι σε λίγες ώρες από τώρα αυτές οι κομψές ελπίδες θα χρειάζονται πλύσιμο και σιδέρωμα!