Δεν είχε τη στόφα του ηγέτη ποτέ. Έμοιαζε με ένα αδύνατο παιδί που με άγνοια κινδύνου έμπαινε στο γήπεδο και έπαιζε μπάλα. Όχι ποδόσφαιρο, μπάλα! Στην αρχή, όλοι... σιχτίρισαν με τη μεταγραφή του. Λίγο αργότερα, γέλασαν με την απόδοσή του. Κάποια στιγμή άρχισαν να κοιτάζονται περίεργα. Αργότερα έγινε σύνθημα και λαϊκή απαίτηση. Ο Γκουστάβο Μαντούκα δεν ήταν ποτέ ηγέτης. Μέχρι που πήγε στην Κύπρο. Το gazzetta.gr ακολουθεί την πορεία του Βραζιλιάνου επιθετικού, ο οποίος ξαναζεί στη Λευκωσία!

Το άγνωστο ξεκίνημα...

Αν ζητούσες από ένα μικρό παιδί στη Βραζιλία να σου δείξει στον χάρτη την Ελλάδα, μάλλον θα σε κοιτούσε απορημένο. Αν του μιλούσες για ένα μέρος όπου για κάτι παραπάνω από ένα μήνα χάνεται ο ήλιος, θα νόμιζε πως πρόκειται για παραμύθι, ώστε να μην κάνει αταξίες. Ίσως θα είχε ακούσει και θα ήξερε πού βρίσκεται η Πορτογαλία, όμως κάτι περισσότερο θα ήταν υπερβολή. Η πορεία του Γκουστάβο Μαντούκα θα ήταν, όμως, εκείνη που στην παιδική του ηλικία δεν θα μπορούσε με τίποτα να σημειώσει στον χάρτη. Φινλανδία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Κύπρος.

Ο Γκουστάβο Μαντούκα γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου του 1980 στην Ουρουσάνγκα, μια πόλη μέρος της Σάντα Καταρίνα, η οποία λογίζεται από τις πλουσιότερες περιοχές όχι μόνο στη Βραζιλία, αλλά και σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Ο μικρός Γκουστάβο, παρότι ίσως είχε διαφορετική οικονομική άνεση από χιλιάδες συμπατριώτες του, δεν είχε και διαφορετικό όνειρο. Ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής και θα έδινε τη μάχη του για να τα καταφέρει. Σε ηλικία 13 ετών θα άφηνε το σπίτι του, για να μπορέσει να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα στην Γκρέμιο στο Πόρτο Αλέγκρε... «Το καλύτερο σχολείο που υπάρχει είναι το σχολείο της ζωής», θα πει χρόνια μετά, όταν η ζωή θα του έχει ανοίξει διάπλατα τους δρόμους που ήθελε. Είναι η εποχή που θα γίνει μέλος της Ευαγγελικής Εκκλησίας, κάτι που όπως έχει ισχυριστεί άλλαξε τη ζωή του.

Στην αρχή, όμως, δεν ήταν όλα τόσο εύκολα. «Υπήρχαν μέρες που γύριζα σπίτι κλαίγοντας. Ήθελα να τα παρατήσω. Οι γονείς μου ήταν εκείνοι που με κράτησαν και με βοήθησαν στις δύσκολες στιγμές. Με έπειθαν να συνεχίσω». Σύντομα, θα έβλεπε τους κόπους του να ανταμείβονται. Το όνειρο της Ευρώπης θα ερχόταν πολύ νωρίς για τον Γκουστάβο Μαντούκα, όμως είχε διαφορετική όψη από εκείνη που συνηθίζεται. Δεν είχε καν ενηλικιωθεί όταν πέρασε τα σύνορα. Στα 17 του υπέγραψε στην Ελσίνκι και βρέθηκε στην παγωμένη και... σκοτεινή Φινλανδία! «Ήταν πολύ δύσκολα. Ήμουν άγνωστος και δεν ήξερα αν ήταν ένα ρίσκο που θα έπιανε. Πίστευα απλά πως από εκεί θα μπορούσαν να με δουν κι άλλες ομάδες στην Ευρώπη». Η Ελσίνκι, η οποία και τον απέκτησε, τον δοκίμασε μόνο για δύο ματς, πριν αποφασίσει να τον παραχωρήσει δανεικό στην Ατλαντίς, όπου έπαιξε δέκα ματς και σκόραρε δύο φορές.

Ύστερα από μερικούς μήνες στα βόρεια της Ευρώπης, ήρθε ο... ταξιδιωτικός προορισμός που ακουγόταν πιο οικείος στον Γκουστάβο Μαντούκα. Η Πορτογαλία και η άσημη Φελγκέιρας, μια μικρή ομάδα στα προάστια του Πόρτο. Ο Βραζιλιάνος επιθετικός μεγάλωσε και ωρίμασε στη... μικρή Βραζιλία, αλλάζοντας πέντε ομάδες σε έξι χρόνια. Φελγκέιρας, Εσποσέντε, Τσάβες, Πάσος Φερέιρα, Μαρίτιμο και τελικά, Μπενφίκα! Το 2006 θα υπέγραφε σε μια από τις τρεις μεγάλες της Πορτογαλίας, έχοντας προηγουμένως πιστοποιήσει στο πρωτάθλημα την αξία του. Στη Λισσαβώνα δεν θα έμενε πολύ καιρό. Μόλις ένα χρόνο, στον οποίο έπαιξε σε 16 ματς και πέτυχε ένα γκολ...

Παγωμένο χαμόγελο!

Η ΑΕΚ είχε κληρωθεί με τη Χαρτς. Το μεγάλο επιθετικό πρόβλημα απαιτούσε λύση και η διοίκηση αναζητούσε έναν επιθετικό λίγο πριν από την εκπνοή της προθεσμίας, για να τον δηλώσει στην UEFΑ. Το βράδυ της 3ης Αυγούστου του 2006, οι δημοσιογράφοι έψαχναν να βρουν ποιος είναι ο Γκουστάβο Μαντούκα. «Με συστάσεις του Κώστα Κατσουράνη και του Γιώργου Καραγκούνη», έγραφαν τότε τα πρωτοσέλιδα, σε μια προσπάθεια να ζεστάνουν τον κόσμο της ΑΕΚ, ο οποίος περίμενε κάτι καλύτερο.

Ο ίδιος, πάντως, ήταν ζεστός. «Πιστεύω πως είναι θετικό βήμα για μένα και θα συνεχίσω να δουλεύω όπως έκανα πάντα. Οι συνθήκες που θα βρω στην ΑΕΚ είναι πολύ καλές για μένα και πρέπει να είμαι καλύτερος από ό,τι στην Μπενφίκα», δηλώνει την ημέρα της μεταγραφής του, όπου παραδέχεται ότι παίζει τόσο ως επιθετικός, όσο και πιο πίσω. Ο κόσμος συνεχίζει να απορεί και να αμφισβητεί την επιλογή. Ένας παίκτης που ούτε καν είναι επιθετικός, θα λύσει το πρόβλημα;

Οι αποδείξεις το γήπεδο θα καθυστερήσουν. Η ΑΕΚ δεν προλαβαίνει να δηλώσει στην UEFΑ τον Μαντούκα και ο δανεισμός από την Μπενφίκα μοιάζει δώρο άδωρο. Ο ίδιος κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και δεν μπορεί να πείσει ούτε τον εαυτό του. Τους δύο πρώτους μήνες, θα έχει συμμετοχή μόλις σε τρία παιχνίδια και συνολικά 125 λεπτά. Ο κόσμος τον χαρακτηρίζει αποτυχημένο, παρότι εκείνος δείχνει ικανοποιημένος στην ΑΕΚ. Λίγο καιρό μετά θα ερχόταν η στιγμή να δικαιώσει τους πρώην συμπαίκτες του. Τον Κατσουράνη και τον Καραγκούνη, δηλαδή...

Ο Λορέντζο Σέρα Φερέρ θα κάνει την έκπληξη το απόγευμα της 23ης Οκτωβρίου και θα τον ξεκινήσει βασικό απέναντι στον Παναθηναϊκό. Ο Γκουστάβο Μαντούκα θα είναι από τους διακριθέντες και σκόρερ από τα 11 βήματα. Με χαρακτηριστική άνεση... Ήταν σαν να έσπασε τα δεσμά του εκείνο το απόγευμα. Σαν να βγήκαν από μέσα του όλα τα απωθημένα και τα άγχη που κουβαλούσε. Δέκα μέρες μετά θα έπαιρνε φανέλα βασικού. Και για ένα μήνα, ο κόσμος θα τον αποθέωνε παντού. Και ο ίδιος θα το ανταπέδιδε με τις εμφανίσεις του, κορυφαία εκ των οποίων θα είναι στο Χαριλάου απέναντι στον Άρη.

Η εύκολη απόφαση!

Η απόδοσή του κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα. Είναι από τους παίκτες που πρωταγωνιστούν στο εντυπωσιακό ποδόσφαιρο που παίζει η ΑΕΚ τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο εκείνου του χρόνου, πριν αρχίσουν οι τραυματισμοί. Ούτε εκείνος ξεφεύγει από το νόμο. Παθαίνει θλάση στις 6 Μαρτίου και επιστρέφει για το φινάλε της σεζόν. Στη Νίκαια, θα δώσει δύο ασίστ, θα έχει δοκάρι σε εντυπωσιακό σουτ και θα γνωρίσει πρωτοφανή αποθέωση από τον κόσμο. Ήταν ο τρόπος να ζητήσουν συγγνώμη για την αμφισβήτηση προς το πρόσωπό του και ο τρόπος να απαιτήσουν την παραμονή του.

Η διοίκηση ήξερε τι έπρεπε να πράξει. Ο Ντέμης Νικολαΐδης ταξιδεύει στην Πορτογαλία για να αναλάβει προσωπικά να ρίξει τη ρήτρα του ενός εκατ. ευρώ που προβλεπόταν για την αγορά του και στις 16 Μαΐου ανακοινώνεται η συμφωνία. Ο Βραζιλιάνος υπογράφει τριετές συμβόλαιο και ονειρεύεται κάτι περισσότερο. «Είμαι πολύ χαρούμενος με την εξέλιξη που είχε η υπόθεση της μεταγραφής μου. Η ΑΕΚ ήταν η πρώτη μου επιλογή. Τώρα είμαι απόλυτα ήρεμος, υπέγραψα το συμβόλαιό μου και το μόνο που κάνω είναι να σκέφτομαι και να συγκεντρώνομαι στην ομάδα μου πλέον, την ΑΕΚ», θα πει και λίγους μήνες αργότερα στο επίσημο περιοδικό του συλλόγου θα αποκαλύψει περισσότερα για τις σκέψεις του.

«Για να είμαι ειλικρινής, τον πρώτο μου χρόνο στην ΑΕΚ είχα ένα δισταγμό μέσα μου. Δεν ήξερα τι έρχομαι να αντιμετωπίσω. Ύστερα όμως από την πρώτη σεζόν, που ήταν και η πιο δύσκολη –ήταν η σεζόν της προσαρμογής–, είδα ότι τα πράγματα πήγαν πολύ καλά, αφού τόσο ο κόσμος όσο και οι άνθρωποι της ομάδας με υποδέχτηκαν με πολύ ζεστό τρόπο. Έτσι, ύστερα από ένα χρόνο θέλησα πραγματικά να συνεχίσω στην ΑΕΚ. Αυτή ήταν η επιθυμία μου...»

Κακή συνέχεια...

Όταν μια σεζόν ξεκινάει με τραυματισμό, τα πράγματα δεν είναι καλά. Έστω κι αν πρόκειται για επιπόλαιο τράβηγμα. Το καλό ξεκίνημα της ΑΕΚ δεν αφήνει να φανεί το ντεφορμάρισμα του Βραζιλιάνου, ο οποίος έχει αποκτήσει σχέση αγάπης με τον κόσμο. Στο ματς με τον Ατρόμητο θα αστοχήσει σε ένα απίστευτο τετ α τετ και όταν ο Λορέντζο Σέρα Φερέρ τον αντικαθιστά, εκείνος θα σηκώσει τα χέρια προς τον κόσμο ζητώντας συγγνώμη. Θα καταχειροκροτηθεί και μετά τον αγώνα θα παραδεχτεί: «Ζήτησα συγγνώμη από τον κόσμο, γιατί όσοι έρχονται εδώ έχουν δικαιολογημένα μεγάλες απαιτήσεις από εμένα. Δεν ήμουν σε καλή μέρα, δεν έπαιξα καλά και νομίζω ότι όφειλα να πω αυτή τη συγγνώμη».

Η συγνώμη, όμως, δεν αρκεί. Όχι για εκείνο το βράδυ, αλλά για όσα ακολουθήσουν. Ο Γκουστάβο Μαντούκα δεν έχει καμία σχέση με τον ποδοσφαιριστή της προηγούμενης περιόδου και η εμμονή του Ισπανού τεχνικού να τον διατηρεί στην ενδεκάδα θα προκαλέσει τη φθορά του. Πολλές συμμετοχές, λίγα γκολ, ακόμα λιγότερες ασίστ και ελάχιστη φαντασία. Χαμένος στη σκιά του Ριβάλντο και στα άκρα, ο Βραζιλιάνος δείχνει δύο ταχύτητες πίσω από τον περυσινό του εαυτό. Με την αλλαγή τεχνικής ηγεσίας στην ΑΕΚ, θα τελειώσει και η δική του... συχνή παρουσία.

Από τις 13 Φεβρουαρίου, όταν ανέλαβε ο Νίκος Κωστένογλου μέχρι το τέλος της σεζόν θα περάσει πολλά ματς στον πάγκο, θα δει αρκετά από την κερκίδα, με τον κόσμο ανακουφισμένο για την απουσία του. Μόνο που η αγωνιστική απραξία (έπαιξε επτά ματς σε τρεις μήνες) ήταν το λιγότερο που τον απασχολούσε. Γιατί λίγο καιρό μετά άρχιζε ο πραγματικός εφιάλτης!

Εκείνη την άνοιξη άλλαξαν πολλά. Προπονητής, παίκτες και κυρίως ο Βραζιλιάνος. Χωρίς ουδείς να το γνωρίζει. Στην πρεμιέρα της ΑΕΚ το καλοκαίρι του 2008, οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές έπαθαν σοκ. Είδαν τον Γκουστάβο Μαντούκα να παρουσιάζεται με πατερίτσες, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή πληροφόρηση πως κάτι του συνέβη στη διάρκεια των διακοπών. Εκείνη την ημέρα υπήρξε και η επίσημη ενημέρωση της ΑΕΚ προς τους δημοσιογράφους για την πορεία της υγείας του Βραζιλιάνου μέσου. Το μεγαλύτερο σοκ είναι για τον Γιώργο Δώνη, ο οποίος πίστευε στον Μαντούκα και τον υπολόγιζε στα βασικά του σχέδια για το 4-3-3 που ήθελε να εφαρμόσει στην ΑΕΚ.

«Ο ποδοσφαιριστής της ομάδας Γκουστάβο Μαντούκα τις τελευταίες εβδομάδες της προηγούμενης αγωνιστικής περιόδου είχε ταλαιπωρηθεί από οστικό οίδημα στην περιοχή της αριστερής πτέρνας. Μετά τη συμμετοχή του στον αγώνα play off κόντρα στον Παναθηναϊκό αποχώρησε για διακοπές έχοντας πάρει προσωπικό πρόγραμμα. Με την επιστροφή του στην Αθήνα εξετάστηκε από τον γιατρό της ομάδας Γιάννη Λεβάκο και διαπιστώθηκε ότι παρά την ξεκούραση των διακοπών δεν υπήρχε σημαντική βελτίωση στο πρόβλημά του, γεγονός που επιβεβαιώθηκε από επαναληπτική μαγνητική. Αποφασίστηκε να γίνει πιο επιθετική αγωγή με πλήρη αποφόρτιση του σκέλους για τρεις εβδομάδες. Μετά από έξι εβδομάδες η εξέλιξη του οστικού οιδήματος θα εκτιμηθεί με νέα μαγνητική».

Η είδηση ήταν σοκαριστική για όλους. Για τον κόσμο της ΑΕΚ, για τον Γιώργο Δώνη, αλλά και για τον ίδιο τον ποδοσφαιριστή, ο οποίος μίλησε στους εκπροσώπους του Τύπου στην Αυστρία για την επιστροφή του. «Ξεκίνησε πριν από περίπου τρεις μήνες. Στον αγώνα της ΑΕΚ με τον Άρη αισθάνθηκα τον πρώτο πόνο. Διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για οστικό οίδημα. Προπονιόμουν τις επόμενες ημέρες και όταν έμπαινα στο κανονικό πρόγραμμα, ένιωθα πάλι τον ίδιο πόνο. Αυτό επαναλήφθηκε τρεις-τέσσερις φορές. Όταν τελείωσε η σεζόν, ξεκουράστηκα στις διακοπές. Όταν όμως ξεκίνησα τις προπονήσεις, άρχισα να αισθάνομαι ξανά τον ίδιο πόνο. Πρέπει να δουλέψω σωστά στην αποκατάσταση, για να ξεπεράσω το πρόβλημά μου το γρηγορότερο δυνατό».

Ο εφιάλτης που ξεκίνησε στις 12 Απριλίου θα τελείωνε στις 23 Νοεμβρίου. Στον αγώνα με τον ΟΦΗ, στο ντεμπούτο του Ντούσαν Μπάγεβιτς κι ενώ ο Γιώργος Δώνης που τόσο τον πίστευε δεν κατάφερε ποτέ να τον υπολογίζει για αγώνα της ΑΕΚ, ο Γκουστάβο Μαντούκα θα παίξει 16 λεπτά. Η επιστροφή του ήταν σταδιακή και μέχρι το φινάλε της σεζόν πάλευε να βρει τον εαυτό του. Κάτι που δεν κατάφερε ποτέ... Το ήξερε και ο ίδιος, όταν το καλοκαίρι προέκυπτε θέμα μεταγραφής του. Ο Γιώργος Δώνης τον περίμενε στον Ατρόμητο. Τότε, προτίμησε να παραμείνει στην ΑΕΚ.

Ηγέτης στην... Κύπρο!

Το καλοκαίρι του 2009 είχε πάλι το πιο ισχυρό του όπλο. Υγεία! «Το περσινό καλοκαίρι ήταν το χειρότερο της καριέρας μου, επειδή ήμουν τραυματίας», θα δηλώσει στην Αυστρία, έτοιμος να προσπαθήσει για τη νέα ΑΕΚ, να παλέψει για τη θέση του, να διασκεδάσεις τις κακές εντυπώσεις. Έτοιμος –σύμφωνα με τις κακές γλώσσες– να παίξει για ένα καινούργιο συμβόλαιο. Όποια κι αν είναι η αιτία, ο Γκουστάβο Μαντούκα θα αποδείξει ότι επέστρεψε. Το δικό του γκολ ανοίγει για την ΑΕΚ το δρόμο της πρόκρισης απέναντι στη Βασλούι, όμως ο οίστρος του Νάτσο Σκόκο εκείνο το βράδυ τον επισκιάζει.

Η χρονιά του θυμίζει εκείνη του 2006-07 και είναι και ακόμα καλύτερη. Σαράντα συμμετοχές, επτά γκολ και πέντε ασίστ το ενεργητικό του, καθώς και πολλές στιγμές που χρειάστηκε να γίνει κάτι περισσότερο από ένας ποδοσφαιριστής συνόλου. Χρειάστηκε να γίνει ηγέτης... Είτε για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τους συμπαίκτες του απέναντι στον Ντούσαν Μπάγεβιτς είτε για να ζεστάνει τον κόσμο. Στο τέλος της σεζόν, όμως, ούτε ο ίδιος ούτε η διοίκηση της ΑΕΚ μπορούσαν να... ζεσταθούν.

«Πιστεύω πως η ΑΕΚ δεν θα είναι ανταγωνιστική του χρόνου, ούτε τα επόμενα χρόνια». Προφητικός... Το καλοκαίρι του 2010 κι αφού περίμενε για καιρό να ακούσει την πρόταση της Ένωσης για ανανέωση, αποφάσισε να κρεμάσει την κιτρινόμαυση φανέλα. «Περίμενα πάρα πολύ καιρό από τη διοίκηση να μου κάνει πρόταση ανανέωσης συμβολαίου. Άργησαν πολύ και όταν αποφάσισαν να μου κάνουν πρόταση, ήταν πολύ μικρή. Δεν με ικανοποίησε καθόλου. Δεν ήταν αντάξια της προσφοράς μου στην ομάδα όλα αυτά τα χρόνια», θα πει και παρότι είχε προσφορά και από τον ΠΑΟΚ, θα προτιμήσει την Κύπρο και τον ΑΠΟΕΛ.

Στη Λευκωσία συναντά παλαιούς γνώριμους από την ΑΕΚ, γνωστούς από το ελληνικό πρωτάθλημα και μια ομάδα σε υψηλότερα στάνταρ από εκείνα που ακόμα και ο ίδιος περίμενε. «Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος. Όταν έφυγα από την ΑΕΚ περνούσα μια δύσκολη περίοδο. Ήμουν στεναχωρημένος. Δεν ήξερα τι θα συναντήσω στην Κύπρο. Δόξα τω Θεώ, όλα πήγαν εξαιρετικά. Βρήκα ένα πολύ οργανωμένο σύλλογο και μια εξαιρετική χώρα».

Πρώτη χρονιά; Δεκατέσσερις ασίστ και 12 γκολ σε 35 συμμετοχές. Ο Γκουστάβο Μαντούκα έγινε αγαπητός με το καλημέρα στον «θρύλο» της Κύπρου. Φέτος, οι συμμετοχές του είναι περιορισμένες. Έχει αγωνιστεί μόλις τέσσερις φορές στο πρωτάθλημα και μετρά δέκα αγώνες στην Ευρώπη, όπου έχει σκοράρει τέσσερις φορές. Στον σημαδιακό αγώνα με τη Βίσλα Κρακοβίας ήταν από τους κορυφαίους του αγώνα, έστω κι αν δεν κατάφερε να σκοράρει. Έκλαψε στο πλευρό του Αΐλτον, ο οποίος εκείνο το βράδυ ζούσε το δικό του προσωπικό δράμα. Χθες, ήταν η δική του σειρά... Να κάνει τους οπαδούς του ΑΠΟΕΛ να κλάψουν από χαρά!