Vive la... Grèce (2)

Ο δεδηλωμένος φιλέλλην Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε τους «άθλιους», αλλά ύστερα από ενάμιση αιώνα αυτοί τα κατορθώματα των οποίων ύμνησε, φρόντισαν να απαλείψουν ένα ιώτα, παρουσιάζουν σε συνέχειες μάλιστα τους (δικούς τους) άθλους και έχουν φροντίσει να κάνουν τον βίο των συμπατριωτών του αβίωτο!

Επέλεξα αυτόν τον ολίγον τι επικολυρικό πρόλογο για προφανείς λόγους: με σκοπό να ανεβάσω το φρόνημα του ελληνικού μπασκετικού έθνους (φράση κλεμμένη από τον Γιασικεβίτσιους) ενόψει του αυριανού προημιτελικού του Ευρωμπάσκετ, που συνήθως καταλήγει στον τίτλο του κειμένου: Vive la Grèce!

Δεν συμβαίνει πάντοτε τούτο και πάντως δεν συνέβαινε από παλιά, ωστόσο τα κόζα άλλαξαν μετά το Ευρωμπάσκετ του 1983 και από τότε η Ελλάδα όχι μόνο πήρε τον αέρα των Γάλλων, αλλά τους έκανε κιόλας πελάτες της! Το σερί των 13 νικών σε επίσημους αγώνες, διακόπηκε (εκ παραδρομής για να μην πω από χαζομάρα του Ντε Κολό) πρόπερσι στο Μπίντγκοτζ και δυο χρόνια αργότερα οι δύο ομάδες ξαναδίνουν ένα ραντεβού που ασφαλώς προέρχεται από άλλο ανέκδοτο! Ανυπομονώ, ωστόσο, να δω από τι σόι ανέκδοτο, σόκιν ή της κατηγορίας του black humor, θα βγει αυτός ο προημιτελικός και ποιος θα γελάσει τελευταίος...

Δεν τρέφω αυταπάτες, απλώς για ένα πράγμα παρακαλώ τον Θεό, που συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις (θρίλερ, εννοώ) μας έχει υπό την αιγίδα του: να φτάσει το ματς στο 39ο λεπτό, να είναι το αποτέλεσμα ισόπαλο, να έχουν οι δύο ομάδες από μία επίθεση και τότε όντως θα έχει ενδιαφέρον να δούμε ποια φαντάσματα θα βγουν από την κρύπτη τους, ποια βρακιά θα λερωθούν και πώς θα γραφτεί ο επίλογος...

Αφήνω τον Ουγκώ με τον οποίο καταπιάστηκα στον πρόλογο και πετάγομαι μέχρι τον Ζολά για να απευθύνω κι εγώ ένα «κατηγορώ» στον Διαμαντίδη, στον Παπαλουκά και τον Σπανούλη, όχι τόσο επειδή δεν αγωνίζονται με την Εθνική, όσο διότι δεν πήραν ένα αεροπλάνο να πεταχτούν μέχρι το Κάουνας και να καθίσουν σήμερα δίπλα από τον πάγκο για να δημιουργήσουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα!

Παρεμπιπτόντως, μια τέτοια ευτράπελη ιστορία είχε εκτυλιχθεί το 1990 στη Βίγια Βαγεστέρ του Μπουένος Άιρες, όταν ο Γκάλης είχε μείνει στην Αθήνα, αλλά ο Αντόνιο Ντίαθ Μιγκέλ ήταν άπιστος Θωμάς! Ερχόταν λοιπόν ο (συχωρεμένος πλέον) προπονητής της ισπανικής ομάδας στις προπονήσεις της Εθνικής, έπιανε τον Κιουμουρτζογλου και τα μέλη του επιτελείου και ρωτούσε επιμόνως «πού τον κρύβετε;». Μάταια ο Ευθύμης, ο Τσάβας, ο Παρίσης και οι δημοσιογράφοι τον καθησυχάζαμε ότι ο Νικ (θα) ήταν απών από το Μουντομπάσκετ, αυτός επέμενε να βάζει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων, μετρούσε τους παίκτες που έβλεπε μπροστά του και πείσθηκε μονάχα όταν πήγε και του συστήθηκε ο παίκτης ο οποίος είχε επιλεγεί αντί του Γκάλη στη δωδεκάδα της Εθνικής. «Γεια σας, είμαι ο Γιώργος Γάσπαρης και χαίρω πολύ για τη γνωριμία»!

Κι ο Αντόνιο χάρηκε, απλά λυπήθηκε ύστερα από λίγες μέρες που ο (συμπαίκτης στον Πανιώνιο και συγκάτοικος στο δωμάτιο του Γάσπαρη) Φάνης Χριστοδούλου έβαλε 32 πόντους, οδήγησε την Εθνική στη μνημειώδη νίκη με 102-93 και έστειλε την Ισπανία στου διαόλου τη μάνα: για την ακρίβεια την εξόρισε στη Σάλτα για να παίξει για τις θέσεις 9-16!

Κλείνω εδώ την ισπανική παρένθεση και επιστρέφω στη Γαλλία, επιλέγοντας να παγώσω τις πιο συγκλονιστικές στιγμές στα χρονικά των μεταξύ μας αναμετρήσεων, οι οποίες, διάβολε, δεν είναι και λίγες. Έχουμε και λέμε λοιπόν:

- Στις 2 Μαΐου του 1971, στο Λε Μαν, οι οικοδεσπότες του Challenge Round του Ευρωμπάσκετ, «στήνουν» (σύμφωνα με τις μαρτυρίες της εποχής) την ελληνική ομάδα για να προκριθούν αυτοί μαζί με τους Τσεχοσλοβάκους στην τελική φάση. Στην πρεμιέρα η ελληνική ομάδα γνωρίζει απροσδόκητη ήττα από την Ελβετία με 90-89· μάλιστα στα τελευταία δευτερόλεπτα σταμάτησε η λειτουργία του χρονομέτρου και οι διαιτητές μαζί με τη γραμματεία ακύρωσαν ως εκπρόθεσμο το καλάθι του Γιάννη Ιωαννίδη. Σύσσωμη η ελληνική ομάδα (συμπεριλαμβανομένου του νυν μέλους του ΔΣ της ΕΟΚ και παρόντος στο Κάουνας ως αρχηγού αποστολής Γιώργου Κολοκυθά) ορμά προς τη γραμματεία, ο Φαίδων Ματθαίου βρίζει στα γαλλικά, ενώ ο Νίκος Σισμανίδης και ο Μανώλης Ευστρατίου επιτίθενται στους διαιτητές. Την ίδια στιγμή ο Βαγγέλης Αλεξανδρής ορμάει στην εξέδρα, πλακώνεται με τους θεατές και εξασφαλίζει περίοπτη θέση στο πρωτοσέλιδο της επόμενης μέρας στην εφημερίδα L' Equipe, με τον πηχυαίο τίτλο «Le catcheur Alexandris»! Δυο μέρες αργότερα η Γαλλία νικά την ξεκληρισμένη (λόγω των τιμωριών για τα επεισόδια) Εθνική με 77-73 και προσυπογράφει τον αποκλεισμό της.

- H εκδίκηση, όμως, είναι ένα φαγητό που τρώγεται κρύο και όντως το πιάτο είχε παρακρυώσει στις 12 Ιουνίου του 1974 στο Τρουά. Στο πλαίσιο του Κυπέλλου Εθνών η Εθνική με μια συγκλονιστική εμφάνιση σαρώνει τη Γαλλία με 96-72 (Γκούμας 23, Καστρινάκης 20, Γιατζόγλου 16) και αναγκάζει τον Ζακ Κασμίρ να κάνει ένα ανεπιθύμητο τατουάζ! Δεν κυριολεκτώ, αλλά ο Στιβ το εννοούσε όταν πιάστηκε στα χέρια με τον Γάλλο φόργουορντ και του είπε με την απαραίτητη προσφώνηση «son of a bitch»: «Θα γράψω το όνομά μου στο στήθος σου με τα νύχια μου, για να με θυμάσαι σε όλη σου τη ζωή»!!!

- Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε και φτάνει η νύχτα της 25ης Μαΐου του 1979 πάλι σε Challenge Round του Ευρωμπάσκετ, αυτή τη φορά στη Θεσσαλονίκη, σε ένα ματς που μνημονεύεται ως το πρώτο επεισόδιο στο sequel των θρίλερ: με το σκορ στο 80-79 υπέρ της Εθνικής, ο Χάρης Παπαγεωργίου αστοχεί σε τζαμπ σουτ και την ώρα που ηχούσε η κόρνα ο Ζαν Μισέλ Σενεγκάλ πετάει τυφλά την μπάλα από το ένα καλάθι στο άλλο και η Γαλλία νικά την Ελλάδα (Καστρινάκης 16, Παπαγεωργίου 15, Κορωναίος 13) με 81-80!

- Δέκα εννιά βράδια αργότερα οι δυο ομάδες αναμετρώνται στην τελική φάση στο Τορίνο και ο επίλογος μοιάζει βγαλμένος από την ξεπατικωσούρα του Παλέ ντε Σπορ! Ένα δευτερόλεπτο πριν από τη λήξη ο Γιώργος Καστρινάκης κερδίζει φάουλ, βάζει την πρώτη βολή και ισοφαρίζει σε 74-74, αλλά αστοχεί στη δεύτερη. Ο Σενεγκάλ παίρνει το ριμπάουντ, ξαναπετάει την μπάλα από το ένα καλάθι στο άλλο και ρίχνει την Εθνική στο καναβάτσο (76-74, Γιατζόγλου 23, Κοκολάκης 14)!

- Ο ρόλος του ανθρώπου της τελευταίας στιγμής θα παρέμενε στο γαλλικό ρεπερτόριο και στο δράμα του Ευρωμπάσκετ της Λιμόζ (27 Μαΐου 1983), όπου οι «τρικολόρ» επικρατούν της Ελλάδας με 79-77, με ήρωα τον Απολλό Φαγέ, που πέτυχε το νικητήριο καλάθι.

- Η Εθνική πήρε μια εντυπωσιακή (αλλά άνευ αντικρίσματος) ρεβάνς στον επίλογο του προ-ολυμπιακού τουρνουά του 1984 στο Παρίσι με 103-96, στην πιο λαμπερή βραδιά του Παναγιώτη Φασούλα (21 πόντοι, 15 ριμπάουντ, 6 τάπες) και οι δυο ομάδες έμελλε να ανανεώσουν το ραντεβού τους έπειτα από δύο χρόνια σε ένα ντέρμπι που ξεπέρασε τα όρια του θρίλερ και έμοιαζε με την... «Ψυχώ» του Χίτσκοκ! Ήταν 21 Νοεμβρίου του 1985 στο Εκεντρεβίλ-Ενεβίλ, ένα χωριό της Νορμανδίας, στις όχθες της Μάγχης, το οποίο έγινε διάσημο για τα διατρέξαντα στον καθοριστικό αγώνα της προκριματικής φάσης του Μουντομπάσκετ του 1986: η Εθνική προερχόμενη από το εκπαιδευτικό (με βαριές ήττες, αλλά πολύ ωφέλιμο) ταξίδι στις ΗΠΑ πέτυχε ένα αληθινό έπος, νικώντας τη Γαλλία με 130-126 ύστερα από τρεις παρατάσεις! Ο Γιαννάκης ισοφαρίζει με τρίποντο στη λήξη της κανονικής διάρκειας (92-92), ο Ανδρίτσος τον μιμείται στην πρώτη παράταση (104-104), ο Ντιμπουϊσόν φέρνει το ματς στα ίσια στη δεύτερη παράταση (117-117), ενώ στην τελευταία πράξη ο Γκάλης και ο Χριστοδούλου αφήνουν ξερούς τους Γάλλους. Το ματς συν τοις άλλοις εξελίχθηκε και σε διαγωνισμό σκοραρίσματος ανάμεσα στον Νίκο Γκάλη (43π.) και στον Ερβέ Ντιμπουϊσόν (51π.), ενώ παρήγαγε μια μυθική ατάκα του Φασούλα. Ο «Πάνι» ήταν απών από το ματς (όπως και από το Μουντομπάσκετ της επόμενης χρονιάς) λόγω της θητείας του στο Νορθ Καρολάινα Στέιτ και εν συνεχεία της επιλογής του στο ντραφτ του ΝΒΑ από το Πόρτλαντ, αλλά τηλεφώνησε αργά τη νύχτα από το Ράλεϊ στο ξενοδοχείο για να μάθει τα καθέκαστα από τον Φιλίππου. «Νικήσαμε 130-126» του είπε ο Νίκος, οπότε ο Φασούλας έβαλε τα γέλια και του απάντησε: «Το δικό μας αποτέλεσμα σε ρώτησα, ρε μαλάκα, όχι πόσο ήρθαν οι Λέικερς με τους Σέλτικς»!

- Με τον αέρα του θριάμβου στο Εκεντρεβίλ-Ενεβίλ, η ελληνική ομάδα επιστρέφει από το 53-59 και με απροσδόκητο ήρωα τον Φιλίππου (17π.) που πιάνει αιχμάλωτο τον Στεφάν Οστρόφσκι νικά τη Γαλλία με 87-84 (Γκάλης 34) στις 6 Ιουλίου του 1986 στη Σαραγόσα, ανοίγοντας τους ορίζοντές της στο Μουντομπάσκετ.

- Το επόμενο ραντεβού δόθηκε εν Αθήναις: τελευταία αγωνιστική στην πρώτη φάση του Ευρωμπάσκετ του 1987 (7 Ιουνίου), με την Εθνική να θέλει οπωσδήποτε τη νίκη για να προκριθεί στην οκτάδα. Η λήξη του πρώτου ημιχρόνου βρίσκει τις δύο ομάδες ισόπαλες με 38-38 και στα αποδυτήρια ο Κώστας Πολίτης που είναι έτοιμος να καταρρεύσει από το άγχος, καταπίνει δύο ασπιρίνες! Μαζί με τον κόουτς ξελαμπικάρει και όλη η ομάδα, η οποία επικρατεί με 82-69 (Γκάλης 34, Χριστοδούλου 12, Γιαννάκης 10, Καμπούρης 10) και προχωρεί ακάθεκτη.

- Ακολουθεί η σχετικώς άνετη και πάντως χωρίς δραματικά στοιχεία νίκη της Εθνικής στο Ευρωμπάσκετ του 1989 (80-74) και παίρνει σειρά το κυνήγι των χιμαιρών στη Ρώμη: στις 26 Ιουνίου του 1991 και μετά την ήττα από την Τσεχοσλοβακία (σε ματς στο οποίο προηγήθηκε με είκοσι πόντους) η Εθνική ήθελε νίκη επί των «τρικολόρ» με διαφορά 17 πόντων, αλλά αυτό αποδείχτηκε ένα ατελέσφορο «mission impossible» (93-81).

- Δυο χρόνια αργότερα η Ιστορία κάνει στάση στον σταθμό του Μονάχου: 1η Ιουλίου του 1993, στον (καλή ώρα, όπως αύριο) προημιτελικό του Ευρωμπάσκετ στο «Οlympia Halle», που εκτός μιας θέσης στην τετράδα θα έδινε στον νικητή και το εισιτήριο συμμετοχής στο Μουντομπάσκετ του 1994. Το σκορ είναι 58-59, ο Κώστας Παταβούκας κερδίζει φάουλ, ευστοχεί στην πρώτη βολή (59-59), αλλά χάνει τη δεύτερη και τότε ήταν που ο Φασούλας έγινε... Μαραντόνα! Το χέρι του... Θεού πήρε την μπάλα μέσα από τα χέρια του Φελίξ Κουρτινάρ και την έστειλε στο γαλλικό καλάθι (61-59, Χριστοδούλου 18, Φασούλας 14, Γιαννάκης 12) σφραγίζοντας δυο επιτυχίες σε συσκευασία μιας .

- Στο Ευρωμπάσκετ του 1997 στην Τζιρόνα η Εθνική επιβλήθηκε χωρίς καρδιοχτύπια με 80-71, αλλά τα καλύτερα έμελλε να έρθουν στις 24 Σεπτεμβρίου του 2005 στο Βελιγράδι. Η απόλυτη ανατροπή, το κορυφαίο θρίλερ, το «Ζήσης, επτά, έξι, ποιος, ποιος, βάλ’ το αγόρι μου»! Και το ’βαλε (ο Διαμαντίδης) τρία δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη, για να ακολουθήσει το άστοχο τρίποντο του Ριγκοντό και να σφραγιστεί η πρόκριση της Εθνικής στον τελικό του Ευρωμπάσκετ και κατ’ επέκταση η επιστροφή στον θρόνο! Πέντε μήνες μετά από αυτόν τον αγώνα, ο... χαροκαμένος Κλοντ Μπερζό είπε σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό All Star Basket ότι «πέσαμε στην περίπτωση και στην εξαίρεση, διότι δέκα φορές να παίζαμε αυτό το ματς, τις εννέα θα νικούσαμε»! Όντως στα τελευταία 72 δευτερόλεπτα αυτού του ματς έχουν συμβεί σημεία και τέρατα, καθώς με το σκορ να μετατρέπεται από 51-58 σε 67-66, κατεγράφησαν 18 αλλαγές κατοχής της μπάλας, 24 πόντοι (16-8, χωρίς το τρίποντο του Πάρκερ για το +7 των Γάλλων), 8 φάουλ, 11/16 ελεύθερες βολές, 6 λάθη και τρία τάιμ άουτ! Στα περιθώρια της Ιστορίας διατυπώθηκε το ερώτημα γιατί ο Ντιό βιάστηκε να κάνει το φάουλ στον Παπαλουκά, στα 13'' κι ενώ η Γαλλία προηγείτο με 65-62. Ο Μπερζό που τράβαγε τα μαλλιά του, τον ρώτησε στο τάιμ άουτ και ο φόργουορντ των Σανς τού είπε «Κόουτς, θυμήσου τι έγινε στο Γκραβελίν». Τι σήμαινε αυτό; Το 2003 σε έναν αγώνα του γαλλικού πρωταθλήματος με την Πο Ορτέζ εναντίον της Γκραβελίν, ο αντίπαλος του Ντιό έκανε coast to coast και πέτυχε το νικητήριο καλάθι επτά δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη. Τότε ο (προπονητής του στην πρωταθλήτρια Γαλλίας) Μπερζό του είχε βάλει τις φωνές γιατί δεν έκανε φάουλ και πήρε την απάντηση που (δεν) ήθελε ύστερα από δύο χρόνια!

- Στις 30 Αυγούστου του 2006 στον προημιτελικό του Μουντομπάσκετ στη Σαϊτάμα, η «take no prisoners» ελληνική άμυνα στραγγάλισε τη Γαλλία (73-56), ενώ ακολούθησε η παρωδία του Μπίντγκος, η οποία μάλιστα συνέβη ακριβώς πριν από δύο χρόνια (15 Σεπτεμβρίου 2009: Ελλάδα-Γαλλία 69-71 με την γκάφα του Ντε Κολό, μετά το τρίποντο του Σπανούλη!

ΥΓ. Τomorrow is another day, που έλεγε και η Σκάρλετ Ο' Χάρα. Όντως αύριο είναι μια άλλη μέρα, η οποία θα κρίνει αν εμείς θα ξαναφωνάξουμε έμπλεοι υπερηφάνειας «Vive la Grèce» ή αν ήρθε η ώρα έπειτα από 28 ολόκληρα χρόνια να το πουν στην αυθεντική βερσιόν του (Vive la France) και να το εννοούν κιόλας οι Γάλλοι...