«Δεν είναι η ώρα να μιλήσουμε για το θέμα της παραμονής μου. Δεν έχω φύγει από καμία ομάδα με την οποία είχα συμβόλαιο, όμως στη ζωή πολλά μπορούν να συμβούν». Ήταν Απρίλιος του 2008 όταν με κατηγορηματικό τρόπο διέψευδε τις τότε φήμες ότι θα αφήσει τον Πανιώνιο για να μετακομίσει σε ΑΕΚ ή Ολυμπιακό. Το πόσα πολλά τον περίμεναν μετά, ίσως να μην το φανταζόταν. Το gazzetta.gr ζει τις ημέρες του Γερμανού στην Ελλάδα.

Introduction...

Οι συστάσεις πολλές φορές περιττεύουν. Ποιος είναι, πού μεγάλωσε, τι έκανε ως ποδοσφαιριστής, πώς έγινε προπονητής και πού σταδιοδρόμησε...; Ερωτήσεις που συνήθως έχουν απαντηθεί ξανά και ξανά. Ο Έβαλντ Λίνεν υπήρξε σπουδαίος ποδοσφαιριστής, ξεχωριστός χαρακτήρας και ασυμβίβαστος προπονητής. Εκεί αξίζει να σταθούμε, διότι αυτά τα στοιχεία τον ακολούθησαν στην Ελλάδα. Πάντα κουβαλάμε το παρελθόν μαζί μας, συνήθως ο κάθε άνθρωπος είναι το παρελθόν του και ο Γερμανός με τις αριστερές καταβολές είχε τις περιπέτειές του να τον ακολουθούν.

«Το ποδόσφαιρο ήταν πάντα μέρος της ζωή μου. Να σας πω την αλήθεια, όμως, δεν σκεφτόμουν να γίνω προπονητής. Ήθελα να γίνω πολιτικός ή δάσκαλος», είχε πει σε μια από τις πρώτες του συνεντεύξεις στην Ελλάδα, στην οποία εξήρε το κλίμα και τις ομορφιές στη χώρα μας. Ένας άνθρωπος φιλοσοφημένος και εξαιρετικά διαβασμένος, δεν μπορούσε παρά να νιώθει πρόκληση μπροστά στην ιστορία της χώρας μας και την κουλτούρα που περίμενε να συναντήσει. Έστω κι αν η καθημερινότητα και η ζωή στην Αθήνα μερικές φορές δείχνει ένα διαφορετικό πρόσωπο και προτάσσει μια κουλτούρα που δεν τιμά τους προγόνους μας.

Τα μακριά του μαλλιά και το μουστάκι ήταν σήματα κατατεθέν τα χρόνια που έπαιζε ποδόσφαιρο. Δεν είχε κρύψει τις αριστερές του πεποιθήσεις, γεγονός που βάσει των φημών εκείνης της εποχής τού είχε στοιχίσει την πρόσκληση στην Εθνική Γερμανίας. Είχε έντονη δραστηριότητα στο Κίνημα Ειρήνης στο παρελθόν και τη δεκαετία του '80 συμμετείχε στην οργάνωση «Peace List», με την οποία ήταν υποψήφιος στις Ευρωεκλογές του 1984. Η έντονη πολιτική σκέψη του αποδιδόταν και σε απλές στιγμές της ζωής του. Χαρακτηριστικό το στιγμιότυπο μετά από έναν αγώνα της Αρμίνια όταν και φίλαθλοι τον πλησίασαν για ένα αυτόγραφο. «Η υπογραφή μου δεν είναι μεγαλύτερης αξίας από την δική σας», τους είπε και αντί για αυτόγραφα τους μοίρασε κάρτες μ' αυτή τη φράση.

Χρόνια μετά και μιλώντας σε ελληνικό μέσο, ο Έβαλντ Λίνεν στάθηκε σε όσα επηρέαζαν τότε την καριέρα του και τη ζωή του. «Δεν έκρυψα ποτέ τις δημοκρατικές και κοινωνικές μου θέσεις. Δεν θα τις χαρακτήριζα ριζοσπαστικές. Θυμάμαι όταν αγωνιζόμουν στην Γκλαντμπαχ ένας πολιτικός από το Μόναχο μου έλεγε να κοιτάω το ποδόσφαιρο και να αφήσω τα πολιτικά. Ναι, κάποιες φορές είχα πρόβλημα. Μια χρονιά, όταν αγωνιζόμουν στην Γκλαντμπαχ, στη πόλη υπήρχε ένας κομμουνιστής δάσκαλος. Κάποιοι ήθελαν να τον διώξουν από τη δουλειά τους λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων. Τότε εγώ μάζεψα υπογραφές ενάντια σ' αυτή την απόφαση. Θυμάμαι υπέγραψαν αρκετοί συμπαίκτες μου. Δεν είμαι κομμουνιστής, δεν έχω πειστεί ότι είναι σωστές οι κομμουνιστικές ιδέες».

Το «στίγμα» τον ακολούθησε και ως προπονητή. Όταν ήταν στην Τενερίφη, το 2002, οι πεποιθήσεις του θα αποδεικνύονταν πιο σημαντικές από την αξία του. Κυρίως όταν θα αναλάμβανε πρόεδρος ο Βίκτορ Πέρεζ Ντε Ασάνιο, ένας ηλικιωμένος δεξιάς πολιτικής θέσης. «Ο Λίνεν δεν πρέπει να κοιμάται καλά», είχε πει αμέσως μετά την εκλογή του και στις αρχές Ιανουαρίου, ο Γερμανός θα απολυόταν.

Καρδιά… πάνθηρα!

Το βιογραφικό του θα γράψει Γκλάντμπαχ και μετά Ανόβερο, με τις αποστολές του να είναι συνήθως αυτοκτονίας. Όπως κι αυτή που τον περιμένει στην ΑΕΚ! Ανέλαβε να σώσει την Μπορούσια το 2002 και κατάφερε σε έντεκα αγωνιστικές να τους ανεβάσει από την επικίνδυνη ζώνη. Έχτισε την ομάδα, όμως απέτυχε. Μόλις ένα μήνα μετά απολύθηκε και η επόμενη ομάδα ήταν το Ανόβερο. Η job description ίδια! Ανέλαβε τον Μάρτιο για να σώσει την παρτίδα, η ομάδα τερμάτισε 14η και παρέμεινε στην κατηγορία, με τον Λίνεν να παίρνει παράταση για την επόμενη σεζόν. Ήταν και η καλύτερή του στην Μπουντεσλίγκα, αφού το Ανόβερο τερμάτισε στη 10η θέση. Η ιστορία επαναλήφθηκε στο ξεκίνημα του 2005 και από τον Νοέμβριο του έτους ο Λίνεν ήταν πάλι άνεργος. Μέχρι να έρθει ο Πανιώνιος…

Ο Κωνσταντίνος Τσακίρης τού έδωσε τα κλειδιά του μαγαζιού. Μια ομάδα γεμάτη ταλέντο και ένα επιτελείο για να δουλέψει όπως εκείνος επιθυμούσε, χωρίς κανείς να μπλέκεται στα πόδια του. Τουλάχιστον, όχι το πρώτο διάστημα. Ο τότε πρόεδρος των κυανέρυθρων αντιλαμβανόταν ότι χρειαζόταν κάτι περισσότερο από έναν προπονητή. Χρειαζόταν έναν άνθρωπο που να έχει την εμπειρία να χτίσει όλο το οικοδόμημα, τη γνώση να χτίσει μια ολόκληρη ομάδα. Ο Έβαλντ μιλούσε κι εκείνοι άκουγαν. Η αρχή ήταν υπέροχη…

«Με έπεισαν οι άνθρωποι του Πανιωνίου για τα σχέδια που είχαν. Δεν είναι μόνο τα χρήματα στο ποδόσφαιρο και στη ζωή. Υπάρχουν και οι ιδέες, τα σχέδια, οι άνθρωποι. Μ’ αρέσει η δουλειά στον Πανιώνιο. Είμαστε σαν οικογένεια. Καταρχήν το κλίμα είναι υπέροχο. Ο καιρός σε βοηθάει τόσο στην ιδιωτική σου ζωή όσο και στο ποδόσφαιρο», θα δηλώσει τότε ο Λίνεν και θα ξεκινήσει να υπερασπίζεται με θέρμη την ιδέα του Πανιωνίου και τη φιλοδοξία του να μην γίνει φυτώριο των μεγάλων ομάδων. Στο πρόσωπο του Γερμανού «φιλόσοφου» οι οπαδοί του Πανιωνίου είδαν τον άνθρωπο που ενστερνίζεται την ίδια ιδέα και άποψη με εκείνους. Δεν νιώθει κατώτερος των μεγάλων ομάδων, δεν θέλει να υποταχθεί στα οικονομικά δεδομένα που θέτουν και θέλει ο Πανιώνιος να μεγαλώνει.

Στο τέλος της σεζόν, θα είναι όλοι δικαιωμένοι. Ο Λίνεν για το πλάνο του και την υλοποίησή του, ο Τσακίρης για την υπομονή του. Ο Πανιώνιος θα έφτανε στην 7η αγωνιστική για να δει νίκη και πέρασε τους πρώτους δύο μήνες της σεζόν στη ζώνη του υποβιβασμού. Στο φινάλε, όμως, ήταν πανηγυρικά πέμπτος και κατακτούσε την έξοδο στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Όσοι ήταν κοντά στον Γερμανό τεχνικό είχαν να λένε ότι ήταν η πιο ευτυχισμένη του στιγμή στον Πανιώνιο. Δε θα κρατούσε πολύ…

Ground zero...

Ο Πανιώνιος μεγάλωσε… Μετά από δύο σεζόν στην μετριότητα της 11ης θέσης βρέθηκε στην πρώτη πεντάδα. Δέχτηκε την πρόοδο, αλλά δεν αντιλήφθηκε ότι χρειάζεται μια συνεχόμενη προσπάθεια. Ένα παιδί που έχει κακούς βαθμούς, μπορεί να διαβάσει ένα τρίμηνο και να φτάσει το άριστα, αλλά αν τα παρατήσει θα πέσει πάλι κάτω απ’ τη βάση. Η επιτυχία άρχισε ξαφνικά να φαντάζει αυτονόητη και στη διαχείρισή της όλοι απέτυχαν. Ο Έβαλντ Λίνεν συνέχιζε να απολαμβάνει την επιτυχία στην πλατεία και να μιλάει για τον δικό του Πανιώνιο.

«Στη ζωή υπάρχουν κανόνες, νόμοι. Πρέπει να τους σέβεσαι σ’ όλη σου τη ζωή. Δεν μπορείς να τηρείς κανόνες μόνο στη δουλειά σου. Αφιερώνω πολύ χρόνο στο ποδόσφαιρο. Όμως πιστεύω ότι είτε καλό κάνεις, είτε κακό αυτό σου έρχεται πίσω. Αυτό λέω στην οικογένειά μου, αλλά και στους παίκτες μου. Στη ζωή ό,τι δώσεις θα πάρεις. Ας μην το ξεχνάμε αυτό». Τα αποτελέσματα στην Ελλάδα ήταν ικανοποιητικά και στην Ευρώπη καταπληκτικά. Το πρώτο σοκ έρχεται στα τέλη Νοεμβρίου...

Ο Πανιώνιος παίζει στην Τούμπα και η επίθεση στο πούλμαν των κυανέρυθρων έχει ως αποτέλεσμα να χάσει ο Έβαλντ Λίνεν την ηρεμία του. «Νιώθω τυχερός για μένα και για την ομάδα όμως πρέπει να αναλογιστώ γιατί συμβαίνει για πρώτη φορά, διαμορφώνει την ποιότητα της ζωής μου. Πρέπει να σκεφτώ, είναι πολύ σημαντικό, είναι κάτι στην καθημερινότητα. Είναι χειρότερο όταν μαθαίνω ότι είναι συνηθισμένη πρακτική», θα δηλώσει λίγες μέρες μετά και είναι η πρώτη φορά που θα σκεφτεί να φύγει. Θα το συζητήσει σπίτι του με τη γυναίκα του, τη Ρόζι, θα ζυγίσει τα δεδομένα και θα αποφασίσει να μείνει. Μια απόφαση στην οποία ίσως και συνέβαλλε η κίνηση του Πανιωνίου να εκδώσει ανακοίνωση, στην οποία του ζητούσε συγγνώμη!!

Στις 19 Δεκεμβρίου έρχεται το παιχνίδι που θα αλλάξει τις ισορροπίες. Ο Πανιώνιος έχει την τύχη στα χέρια του για την πρόκριση στην επόμενη φάση του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, ωστόσο χάνει 3-2 από την Μπορντό και χάνει και την πρόκριση. Είναι από τις πρώτες φορές που ακούγονται μουρμούρες στη Νέα Σμύρνη για τον Γερμανό. Επί της ουσίας, τα πράγματα από εκείνο το παιχνίδι και μετά δε θα είναι ποτέ ξανά τα ίδια. Σιγά-σιγά θα προστίθενται κι άλλα μικρά πράγματα στη λίστα. Το επεισόδιο του γαμπρού του, Αμπντέρ Ραμντάν, με τους οπαδούς του Πανιωνίου, θα είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα.

«Αυτοί οι άνθρωποι που ονομάζονται φίλαθλοι, δεν έχουν καμία θέση ανάμεσά μας. Πρέπει να τους αφήσουμε έξω από τα γήπεδο, σε συνεννόηση με τη διοίκηση. Ο βοηθός μου έκανε λάθος στην προσπάθεια του να με υπερασπιστεί και θα το πληρώσει. Δεν θα είναι στον πάγκο στα δύο επόμενα παιχνίδια. Δεν ήταν επαγγελματική συμπεριφορά. Εμείς πρέπει να δίνουμε το καλό παράδειγμα και αυτό θα κάνουμε στο μέλλον», θα πει ο Έβαλντ Λίνεν στη συνέντευξη Τύπου, όμως ο χρόνος πια θα κυλάει αντίστροφα για εκείνον.

Η δεύτερη σεζόν στον Πανιώνιο θα κλείσει και πάλι επιτυχημένα. Ο Πανιώνιος για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα πανηγυρίσει την πέμπτη θέση, θα πάρει το ευρωπαϊκό εισιτήριο (σ.σ. για το ιντερτότο) και ο Έβαλντ Λίνεν θα κρίνεται πετυχημένος. Πλέον, όμως, δε θα έχει την αυτοδυναμία που θα είχε την πρώτη χρονιά και θα νιώθει να περιβάλλεται από πολλά… αφεντικά. Ο Λάμπρος Χούτος ήταν ένας εξ αυτών… Τα προβλήματα με τον Έλληνα επιθετικό θα είναι πολλά και τα επεισόδια συνεχόμενα. Ο προσωπικός γυμναστής, το περιβραχιόνιο του αρχηγού, η μεταγραφή του Ρεκόμπα, η μεταγραφή του Εστογιάνοφ. Τρεις παίκτες που θα άλλαζαν τις ισορροπίες. Είχαν το ελεύθερο από τη διοίκηση να προπονούνται μόνοι τους, συνεπώς και ήραν αυτόματα τη δύναμη του Γερμανού τεχνικού.

Τα αποτελέσματα δεν θα τον βοηθούσαν… Η Νάπολι έκλεισε το δρόμο του Πανιωνίου για την Ευρώπη και στην Ελλάδα μετά από εννέα αγωνιστικές οι κυανέρυθροι είχαν έντεκα βαθμούς και βρίσκονταν στη 10η θέση. Τα ξεκινήματα δεν ήταν ποτέ το φόρτε του Λίνεν, ωστόσο δε θα ήταν εκείνο το βασικό πρόβλημα. Ένα ακόμα επεισόδιο με τον Λάμπρο Χούτο και το ποτήρι θα ξεχείλιζε. Η ΠΑΕ θα αποφάσιζε να υποβιβαστεί ο Έλληνας επιθετικός στην ομάδα Νέων και να απολυθεί ο συνεργάτης του Λίνεν. Ο Γερμανός θα έπαιρνε την τύχη στα χέρια του και δεν θα περίμενε την απόλυση. Έμεινε άυπνος το βράδυ και όταν ξημέρωσε πήρε τηλέφωνο τον Κωνσταντίνο Τσακίρη για να λύσουν τη συνεργασία τους. Στις 11 Νοεμβρίου του 2008, το κεφάλαιο έκλεισε… Με τους περισσότερους παίκτες του Πανιωνίου να τον αποχαιρετούν δακρυσμένοι.

Η δεύτερη φορά…

Η καρδιά του λαχταρούσε. Αγάπησε τον ήλιο, τη θάλασσα, τις βόλτες στην παραλία της Βούλας, την επαφή με τον πολιτισμό της Ελλάδας. Η πόρτα που είχε κλείσει, όντας προπονητής του Πανιωνίου, θα άνοιγε ξανά. Ποτέ του δεν αποκάλυψε ποια ήταν η μεγάλη ομάδα που του είχε κάνει πρόταση, ενώ βρισκόταν στον πάγκο των κυανέρυθρων. Ακόμα κι όταν έφυγε από τη χώρα μας, η στάση του ήταν αδιαπραγμάτευτη. Το καλοκαίρι του 2010 θα ερχόταν η δεύτερη ευκαιρία στον πρωταθλητισμό. Ο Έβαλντ Λίνεν θα σπάσει το συμβόλαιο που είχε με τη Μόναχο 1860 από τον προηγούμενο χρόνο και στα μέσα Ιουνίου θα βρίσκεται στην Ελλάδα, όντας επιλογή του Σωκράτη Κόκκαλη. «Τα όνειρα γίνονται μόνο το βράδυ. Είναι μεγάλη τιμή που θα αναλάβω μία ομάδα όπως ο Ολυμπιακός με πολλές απαιτήσεις και πολλούς φιλάθλους στο πλευρό του. Γνωρίζω ότι πέρασε μία αποτυχημένη χρονιά και οι προπονητές με τους παίκτες πρέπει να κάνουν τα πάντα για να οδηγήσουν την ομάδα στην επιτυχία».

Λάθος άνθρωπος σε λάθος στιγμή. Ο Λίνεν δεν θα καταφέρει να δημιουργήσει συμπάθειες στον Πειραιά. Ίσως επειδή από την πρώτη στιγμή έμοιαζε με επιλογή ανάγκης, με μια κίνηση απελπισίας, αφού έπρεπε κάποιος προπονητής να αναλάβει την ομάδα που θα ξεκινούσε προετοιμασία λίγες μέρες μετά. Ευρωπαϊκοί αγώνες από τον Ιούλιο, μια ΠΑΕ σε κρίση και σε διαπραγμάτευση και πολλοί παρά τω προέδρω να έχουν γνώμη. Ο έμπιστος βοηθός του δεν πληρούσε αυτή φορά τα κριτήρια για να πάρει τη δουλειά και ο Γερμανός ξεκίνησε στραβά. Φέρθηκε στους ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού με την ίδια αυστηρότητα και μοναρχία που είχε μάθει στα… πιτσιρίκια του Πανιωνίου κι εκείνοι αντέδρασαν. Προσπάθησε να φοβίσει, παρά να εμπνεύσει κι έχασε τα αποδυτήρια.

Παράλληλα, οι διοικητικές παλινδρομίες θα αποτελούσαν ένα ακόμα εμπόδιο. Ο Βαγγέλης Μαρινάκης δεν τον είχε επιλέξει και εξ αρχής έμοιαζε αρνητικός, έχοντας στην άκρη του μυαλού του τον Ερνέστο Βαλβέρδε. Κι όταν του δόθηκε η ευκαιρία, δε θα την προσπερνούσε. Στην εφιαλτική βραδιά που πέρασε ο Ολυμπιακός στο Τελ Αβίβ, όταν η ήττα από την Μακάμπι τον άφησε εκτός ευρωπαϊκών διοργανώσεων, ο νέος ιδιοκτήτης των ερυθρολεύκων είδε την αφορμή. Με συνοπτικές διαδικασίες το συμβόλαιο λύθηκε και στις 6 Αυγούστου ο Λίνεν αποχαιρετούσε και πάλι την Ελλάδα. «Ήταν μια σύντομη, αλλά ωραία εμπειρία. Ο Ολυμπιακός είναι μεγάλη ομάδα και φανταστικός σύλλογος. Εύχομαι καλή επιτυχία στον καινούργιο προπονητή και στον καινούργιο ιδιοκτήτη».

Από τη δεύτερη εμπειρία του στην Ελλάδα, ο Έβαλντ Λίνεν θα έπαιρνε και πάλι κάποιο μάθημα. «Την ώρα που εγώ μιλούσα για το συμβόλαιό μου, στο διπλανό γραφείο γίνονταν διαπραγματεύσεις για την ΠΑΕ. Δεν θα την ξαναπατήσω έτσι», έλεγε λίγο καιρό μετά σε γερμανικό μέσο. Σίγουρα;