Σερένα Ουίλιαμς: Μαύρη υπεροχή!

Η ενέργεια της μοναδική, απαραίτητη για το τένις

Η Σερένα Ουίλιαμς έπαιζε, έχανε, ίδρωνε, πάλευε μέχρι τέλους και πολλές φορές κέρδιζε. Λίγοι ήξεραν να κερδίζουν σαν αυτή. Πληθωρική στη νίκη της, πληθωρική απέναντι στη ζωή.

Όσοι την παρακολούθησαν, όσοι την είδαν, όσοι την ξαναβλέπουν, καταλαβαίνουν τι ήταν -και τι είναι- η Σερένα για το τένις. Χοροπηδούσε, γελούσε, χαμογελούσε, κουνούσε αποφασιστικά τη γροθιά της, σήκωνε τον δείκτη του χεριού δείχνοντας τον ουρανό και εννοώντας ότι είναι το νούμερο ένα.

Την καλή και κακή της διάθεση την έβλεπες, την ένιωθες και την έπαιρνες μαζί σου! Ιδού, λοιπόν, τι ήταν -και τι είναι- η Σερένα για το άθλημα: η ενέργεια του! Είναι και κάτι άλλο όμως.

Η Σερένα Ουίλιαμς έδειξε τι σημαίνει αντίσταση και διάψευση του χρώματος. Το να είσαι μαύρος/η σε έναν κόσμο λευκών, να τους κερδίζεις στο παιχνίδι τους και να αντιδράς όπως δεν περιμένουν, σε κάνει ξεχωριστό και… επικίνδυνο!

Η λευκή κυριαρχία δεν θέλει αμφισβητίες, δεν θέλει επηρμένους και εκδηλωτικούς «διαφορετικούς». Η Σερένα Ουίλιαμς, με τον τρόπο της, πρεσβεύει αυτό που έγραψε/έλεγε ο συγγραφέας Τζέιμς Μπόλντουϊν: «Δεν είμαι ο νέγρος σου».

Ε, αν νομίζετε ότι η Σερένα ήταν αυτή που ήθελαν οι άλλοι, γελιέστε. Η Σερένα, ό,τι έπαιρνε το έδινε πίσω χωρίς να χάνει τη μοναδικότητα της.

Σάρωσε!

Οι πολλές προσωπικές πληροφορίες είναι περιττές. Τα λίγα βιογραφικά που θα διαβάσετε αρκούν για να δείξουν το μέγεθος «Σερένα Ουίλιαμς».

Γεννήθηκε το 1981 στο Σάγκινο του Μίσιγκαν, στις ΗΠΑ. Γονείς της οι Όρασι Πράις, Ρίτσαρντ Ουίλιαμς. Έχει μια αδερφή, μεγαλύτερη, τη Βίνους, επίσης παίκτρια του τένις.

Αμφότερες, στα νιάτα τους, προπονήθηκαν υπό τις οδηγίες του πατέρα τους. Αργότερα η οικογένεια μετακόμισε. Πρώτα στο Κόμπτον (Καλιφόρνια) και μετά στο Γουέστ Παλμ Μπιτς. Η μετακίνηση στη Φλόριντα έγινε για να είναι κοντά στην ακαδημία τένις του Ρικ Μάκι.

To 1998, σε ηλικία 17 ετών, η Σερένα κάνει το επαγγελματικό της ντεμπούτο. Αγωνίζεται στο «Αυστραλιανό Όπεν» και κερδίζει στον πρώτο γύρο το νούμερο έξι, τότε, Ιρίνα Σπίρλεα. Ε, από δω και πέρα το μόνο που χρειάζεται να ξέρετε είναι πως η Σερένα τα πήρε όλα και σάρωσε!

Η συγκομιδή της προκαλεί θαυμασμό: 23 γκραν σλαμ σε ατομικό, 14 σε ομαδικό, τέσσερα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια κι άλλα πρωταθλήματα. Α, και κάτι ακόμη. Έμεινε στο νούμερο ένα της παγκόσμιας κατάταξης για 319 εβδομάδες!

Τα προηγούμενα, τα τιμητικά, τα επιτεύγματα, εξηγούνται από τον τρόπο παιχνιδιού της, ένα στιλ που ελάχιστες μπόρεσαν να ακολουθήσουν. Αυτά που είδε το κοινό και του έμειναν ζωντανά κινούνται σε χρόνο ενεστώτα.

Το αγωνιστικό της ύφος, λοιπόν, ήταν πολυδιάστατο, με κυρίαρχα στοιχεία την ακρίβεια και τη δύναμη. Το πρώτο φάνηκε στο σερβίς, το οποίο έφτασε να πιάνει ταχύτητα 128 μίλια την ώρα! [σ.σ το τρίτο πιο γρήγορο στις γυναίκες].

Το δεύτερο εκδηλώθηκε ιδανικά στο δεξί της φόρχαντ. Το μπάκχαντ της (με τα δύο χέρια) υπήρξε αρκετά αποτελεσματικό και η κίνηση της ταχύτατη. Φυσικά, δεν μπορούμε να αφήσουμε εκτός τις αναπάντεχες επιστροφές την ώρα του αγώνα και τα μεγάλα σλάιντ.

Η Σερένα υπήρξε ακαταμάχητη και μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο του τένις.

Μέχρι τον «Αόρατο Άνθρωπο» του Έλισον

Το κείμενο δεν τελειώνει εδώ φυσικά. Τα λόγια, τα αισθήματα, τα κρίματα, τα μικρά και μεγάλα, τα λευκά και μαύρα στίγματα απλώνονται στο άχρονο και ασύνορο πεδίο της φαντασίας.

Εκεί, η Σερένα Ουίλιαμς βίωνε-βιώνει και αντιμετώπιζε-αντιμετωπίζει τις αντιφάσεις που προκαλεί κάθε μεγάλος παίκτης. Αυτή έπρεπε να διαχειριστεί τον θαυμασμό και την αναγνώριση που επέβαλλε το ταλέντο και η αξιοσύνη της.

Την ίδια στιγμή, όμως, είχε να αντιμετωπίσει επικριτικές δηλώσεις και υποτιμητικά σχόλια. Από τη μία τα κερδισμένα γκραν σλαμ και από την άλλη τα προσβλητικά λόγια για το σώμα της. Από τη μία εξόχως τιμητικές δηλώσεις, όπως της Κρις Έβερτ που έχει πει ότι η Σερένα είναι «ένα φαινόμενο που εμφανίζεται κάθε εκατό χρόνια» και από την άλλη ηλίθιες διαπιστώσεις, όπως αυτή που έκανε στο παρελθόν ο πρόεδρος της ρωσικής ομοσπονδίας τένις.

Ο Σαμίλ Ταρπίσεφ είχε πει για τη Σερένα και τη Βένους ότι είναι σαν αδέλφια που τρομάζεις όταν τα κοιτάζεις! Και η αντίφαση της αντίφασης ήρθε όταν ο Τζον ΜακΕνρό είχε καταλήξει πως η Σερένα είναι η καλύτερη τενίστρια στον κόσμο. Όταν ρωτήθηκε γιατί όχι ο καλύτερος παίκτης;, ο ΜακΕνρό έκανε τον διαχωρισμό φύλου. Αν έπαιζε στους άνδρες θα ήταν στο νούμερο 700 (!) διευκρίνισε ο βετεράνος.

Και πώς αντιμετωπίζεις τις αντιφάσεις; Μα, με χαρά και χάρη! Ας «μεταφράσουμε» αυτή τη δυαρχία σε συναίσθημα και ενέργεια. Στην περίπτωση της η ενέργεια καθορίζει το συναίσθημα μέσα από το πρίσμα της αεικινησίας.

Η Σερένα αρνείται τον συμβιβασμό, τη διακριτικότητα, την άκριτη αποδοχή και την αντιδραστική παράδοση. Η ενέργεια της είναι το ισχυρό αντεπιχείρημα στα ρατσιστικά σχόλια και στις προσπάθειες χειραγώγησης της.

Η ενέργεια της είναι που της δίνει τη χάρη και τη χαρά. Αυτή είναι που τη στέλνει μέχρι τον «Αόρατο Άνθρωπο» του Ραλφ Έλισον και στον κόσμο του Τζέιμς Μπόλντουιν.

Αυτή είναι που θρέφει-έθρεψε τις ρίζες της νίκης της, αυτή την οδήγησε και την οδηγεί.

Η επιβεβαίωση του «Δεν είμαι ο νέγρος σου»

Οι παίκτες του τένις συνήθως κρύβονται πίσω από το προσωπείο της ρακέτας!

Το ανέκφραστο, κομματιαστό πέρασμα στο οπτικό ερέθισμα δεν αφήνει και πολλά στο μάτι του θεατή. Η προσήλωση στην προσπάθεια υπερισχύει, το χώμα είναι μόνο μια συνθήκη και το χορτάρι μια αδιάφορη δροσιά.

Ο ιδρώτας τρέχει ανεμπόδιστος, δεν υπάρχουν αυλάκια ατακτοποίητα να τον καταπιούν. Το πρωτόκολλο και οι κανόνες του αθλήματος δεν επιτρέπουν τσαλακωμένους γιακάδες και δήθεν ανεπιτήδευτο ύφος.

Τα στιλβωμένα ασημικά και καλοραμμένα σακάκια απαιτούν ευπρέπεια και εγκράτεια. Η υπερβολή στην εκδήλωση του ανθρώπινου επιτρέπεται, αλλά μόνο για να ενισχυθεί το κύρος της εκάστοτε διοργάνωσης. Όλα αυτά, στην περίπτωση της Σερένα…

Όχι, μη σκεφτείτε ότι είναι η εξαίρεση. Ούτε ο κανόνας. Είναι ο τρόπος της. Δεν φοβήθηκε ποτέ να δείξει τον ενθουσιασμό, το χιούμορ, ακόμη και τον θυμό της. Η Σερένα έδειξε τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος σε έναν χώρο που το ανθρώπινο ασφυκτιά.

Ο Τζέιμς Μπόλντουιν, στο δοκίμιο του «Everybody’s Protest Novel», αναφέρει: Η ανθρωπιά μας είναι το φορτίο μας, η ζωή μας. Δεν χρειάζεται να παλεύουμε γι’ αυτή. Πρέπει να κάνουμε κάτι απείρως δυσκολότερο, να τη δεχτούμε.

Η Σερένα πάλεψε και παλεύει να δεχτεί το ανθρώπινο μέσα της, πάλεψε και παλεύει να το υπερασπιστεί, πάλεψε και παλεύει απέναντι στο ρατσιστικό βλέμμα. Η υπεροχή της είναι μοναδική γιατί δεν είναι αυτή που περίμενε ο κόσμος, ιδιαίτερα ο λευκός κόσμος.

Η υπεροχή της δεν βασίζεται στον καθωσπρεπισμό και την τήρηση των δεσποτικών παραδόσεων. Η Σερένα δεν είναι καλή όπως θέλει η συντηρητική κοινωνία της χώρας της, είναι καλή επειδή μάχεται ενάντια στα προκαθορισμένα και στα «αδιαπραγμάτευτα».

Η Σερένα μπορεί να είναι καλή και να αντιδρά δυναμικά στον ρατσισμό και την τοξικότητα την ίδια στιγμή. Έμαθε να αντέχει τα αιχμηρά λόγια, ακόμη κι αυτά που την απομονώνουν και την πληγώνουν βαριά. Έχει ακούσει από στόματα απύλωτα τη λέξη «νέγρα».

Έχει ακούσει πολλά. Και όμως, επέστρεψε εκεί που την πλήγωσαν -Indian Wells- και δεν σταμάτησε να αγωνίζεται εντός και εκτός γηπέδου. Αν η Σερένα έγινε η καλύτερη παίκτρια τένις δεν το οφείλει μόνο στο ταλέντο της.

Δεν γύρισε ποτέ την πλάτη της στην κοινωνία, δεν φοβήθηκε τον κόσμο που την περιβάλλει και σίγουρα δεν παρασύρθηκε σε έναν ανύπαρκτο ιδεαλισμό. Η Σερένα επιβεβαίωσε τον σπουδαίο Τζέιμς Μπόλντουιν και τον τίτλο του βιβλίου του «Δεν είμαι ο νέγρος σου».

Χρειάζεστε κάτι άλλο για τη μαύρη υπεροχή;

Πηγές
-«The Meaning of Serena Williams» [nytimes]

-«A guide to Serena Williams’s tennis style and career» [masterclass.com]