Οι μνήμες από τη βία που γνώρισε μικρή δεν έχουν σβήσει. Πώς θα μπορούσαν. Υπάρχουν ήχοι που σε κάποιους μοιάζουν συνηθισμένοι και εκείνη θα τους κουβαλά μέσα της ακόμα και σε 30 χρόνια από τώρα. Η Άλεξ Σκοτ ξάπλωνε στο παιδικό κρεβάτι της το βράδυ, στο οικογενειακό διαμέρισμα στο Πόπλαρ, μια περιοχή του ανατολικού Λονδίνου, τρομοκρατημένη. Άκουγε προσεκτικά κάθε θόρυβο έξω απ' την πόρτα.. Προσπαθούσε να αποκρυπτογραφήσει τους ήχους. Ήταν η μητέρα της που περπατούσε στο διάδρομο πηγαίνοντας τουαλέτα; Ή ήταν εκείνος και η αρχή ενός ακόμη μπαράζ χτυπημάτων;
Έχει εξομολογηθεί σε συνέντευξή της στους «Times» ότι ένιωθε αβοήθητη. Το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να ξαπλώσει εκεί και να προσευχηθεί να ζήσει η μαμά της ως το επόμενο πρωί. «Ο έλεγχος ήταν το παν για τον μπαμπά μου», λέει η Σκοτ, που περιγράφει τον πατέρα της, Τόνι, ως «ανόητα σκληρό». Αν η οικογένεια έβγαινε για φαγητό, η Άλεξ και ο αδερφός της, Ρόνι, εκπαιδεύονταν να κάθονται σιωπηλοί μέχρι να τους δοθεί η άδεια να μιλήσουν. «Οι άνθρωποι έλεγαν: Ω, δεν έχουν τόσο καλή συμπεριφορά;», αλλά στην ουσία εκείνοι κάθονταν στις θέσεις τους βουβοί και φοβισμένοι. Έκαναν ό,τι τους έλεγαν, γιατί ήξεραν πολύ καλά τί θα τους συνέβαινε αργότερα στο σπίτι αν ήταν απείθαρχοι.
Το ίδιο ίσχυε και για τη μητέρα της. Μετά από ένα πάρτι για τα 6α γενέθλια της Σκορ στο οποίο η μαμά της, Κάρολ, αρνήθηκε να φέρει στον Τόνι ένα ποτό, εκείνος την ξυλοκόπησε τόσο άγρια που η Σκοτ ήταν πεπεισμένη πως δεν θα επιζούσε. Τελικά η Κάρολ έζησε, αλλά το πρόσωπό της ήταν τόσο πληγωμένο που η μικρή φοβόταν να την κοιτάξει στα μάτια. Ο μπαμπάς της ήταν αλκοολικός. Όταν έπινε η συμπεριφορά του άλλαζε ριζικά, γινόταν βίαιος. Θυμάται πως μια μέρα έφυγε από τον μικρό χώρο πράσινου, πίσω από την πολυκατοικία τους για να πιάσει μια μπάλα αφού πρώτα χτύπησε την ίδια και τον κατά δύο χρόνια μεγαλύτερο αδερφό της, τους διέταξε να πετάξουν στα σκουπίδια όλα τα παιχνίδια τους.
Η Άλεξ αναγκάστηκε να πετάξει και το πολυτιμότερο αντικείμενό της, το αγαπημένο της κόκκινο μίνι skateboard. Σήμερα, στο σπίτι της στο βόρειο Λονδίνο, έχει ένα αντίγραφο του μικρού κόκκινου skateboard που της αγόρασε ένας πρώην σύντροφός της στον οποίο είχε πει την ιστορία. «Η σκέψη ήταν συγκινητική», λέει. «Αλλά στην πραγματικότητα το skateboard μου θυμίζει απλώς την κακοποίηση του μπαμπά μου».
Το καλοκαίρι που πέρασε, στο πιο ιστορικό Euro γυναικών, με προσέλευση ρεκόρ για τα δεδομένα της διοργάνωσης (ανδρών/γυναικών) η Σκοτ ήταν μέλος της ομάδας του BBC. Έχει εξομολογηθεί ότι ένα κομμάτι του εαυτού της, όταν είδε την Εθνική Αγγλίας να βάζει τέλος σε 56 χρόνια ξηρασίας και να ενώνει ολόκληρο το έθνος επικρατώντας της Γερμανίας στον τελικό του Γουέμπλεϊ, ένιωσε ζήλια. Ήθελε να είναι στο γήπεδο εκείνο το βράδυ. Να πιάσει στα χέρια της το αστραφτερό τρόπαιο μπροστά σε εκατομμύρια ζευγάρια μάτια (παρόντες στην κερκίδα και τηλεοπτικά). Να αναγνωριστεί σε ένα παιχνίδι στο οποίο η επιτυχία και οι δεξιότητες των γυναικών έχουν αγνοηθεί για δεκαετίες.
Ένα άλλο κομμάτι της ωστόσο, γνωρίζει καλά, πως και από τη θέση που βρίσκεται τώρα, μπορεί να βοηθήσει το ποδόσφαιρο γυναικών εξίσου και το κάνει καταλαμβάνοντας ιστορικές κορυφές. Το 2018 έγινε η πρώτη γυναίκα που παρουσίασε την κάλυψη του Παγκοσμίου Κυπέλλου για το BBC, η πρώτη γυναίκα ειδήμονας ποδοσφαίρου στο Sky Sports αργότερα. Πέρυσι ήταν παρούσα στο Τόκιο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τώρα βρίσκεται στο Κατάρ και στο pre-game της αναμέτρησης της Αγγλίας παρουσιάστηκε live φορώντας στο μπράτσο της το περιβραχιόνιο κατά των διακρίσεων, εκείνο που τελικά η FIFA απαγόρευσε στους αρχηγούς των ομάδων, με την εικόνα της να γίνεται viral.
Action speaks louder than words. No protest in history ever needed permission. Massive respect to Alex Scott for donning the OneLove armband despite multiple national team U-turns. pic.twitter.com/8HcCBEKk6D
— VERSUS (@vsrsus) November 21, 2022
Η τελευταία φορά που άκουσε τον Τόνι μετα την κηδεία της γιαγιάς της δύο χρόνια νωρίτερα, ήταν το 2019 όταν επικοινώνησε μαζί της για να της ζητήσει εισιτήριο για το Strictly Come Dancing ένα τηλεοπτικό show του BBC κάτι σαν το «δικό μας» Dancing with the stars. Τότε είχε στα σκαριά ακόμα το βιβλίο της. Την αυτοβιογραφία της. «How (Not) To Be Strong», δηλαδή (Πώς να (μην) είσαι σκληρός). Φυσικά στις σελίδες του κρύβονται οι αλήθειες της και στις αλήθειες τις κρύβεται ο ζωντανός εφιάλτης που έχει τη μορφή του. Αλλά ξεκαθαρίζει ότι δεν το έγραψε για να τον ντροπιάσει και πως στην πραγματικότητα τον έχει ήδη συγχωρέσει. «Το να δείχνεις την ευαλωτότητά σου και να είσαι σε θέση να ανοιχτείς – αυτό είναι ένα διαφορετικό είδος δύναμης», λέει.
Η Άλεξ Σκοτ τώρα είναι 37 ετών. Έχει μετατρέψει την κακοποίηση σε μηχανισμό επιβίωσης. Αυτή η θλίψη την οδήγησε στα τσιμεντένια γηπεδάκια της γειτονιάς κι από εκεί στη γυναικεία ομάδα της Άρσεναλ. Αυτή η θλίψη και ο αγώνας της να την αντικαταστήσει με χαρά την βοήθησε να γίνει αρχηγός των «κανονιέρηδων» και των Lionesses της Αγγλίας. Να κερδίσει επτά τρόπαια με τον σύλλογό της. Να φτάσει τις 140 συμμετοχές με τη χώρα της. Κι ύστερα, εκτός αγωνιστικών χώρων, να συνεχίσει να καταλαμβάνει κορυφές.
Η αρχή του ποδοσφαιρικού της ταξιδιού
Η Σκοτ ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνου με γρασίδι έξω από το πατρικό της σπίτι και όταν ο πατέρας της τής επέτρεπε να ξεμυτήσει, έφτανε ως τα τσιμεντένια «κλουβιά» του ανατολικού Λονδίνου. Ένα Σαββατοκύριακο στις καλοκαιρινές διακοπές, όταν ήταν περίπου επτά ή οκτώ χρονών, υπήρχε ένα τουρνουά ποδοσφαίρου πέντε ατόμων που διοργανώθηκε σε απόσταση αναπνοής από το εξοχικό της οικογένειας.
Εντάχθηκε στην ομάδα του αδερφού της, Ρόνι, και των φίλων του. Όταν έφτασε στο σημείο που διεξάγονταν το το τουρνουά, ένιωσε ότι κάθε παιδί στο Tower Hamlets είχε δώσει το παρών. Υπήρχαν μόνο δύο γήπεδα, που σήμαινε δύο αγώνες κάθε φορά. Αγώνες που παρακολουθούσαν δεκάδες ματάκια. Αυτή ήταν η πρώτη της πραγματική εμπειρία παίζοντας ποδόσφαιρο μπροστά σε κοινό. Ήταν σε θέση να συμβαδίσει με όλα τα αγόρια. Ήταν γρήγορη και είχε αξιοσημείωτη αντοχή. Η ομάδα τους έφτασε ως τα προημιτελικά αλλά εκεί ηττήθηκε κι έτσι κάθισαν όλοι τους στον καυτό ήλιο για να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του υπόλοιπου τουρνουά. Ξαφνικά μια σκιά μπλόκαρε τον ήλιο. Σήκωσε τα μάτια και είδε έναν άντρα να στέκεται μπροστά της.
«Γεια», είπε. «Είμαι ο Έντουιν Λούις, διαιτήτευσα μερικά από τα παιχνίδια σήμερα. Ξέρω μερικούς ανθρώπους στην Άρσεναλ και πραγματικά πιστεύω ότι πρέπει να κατέβεις και να κάνεις μια δοκιμή. Έχουν μια γυναικεία ομάδα στην οποία μπορείς να ενταχθείς». Εκείνη κοίταξε τον Ρόνι και μετά τον Έντουιν. «Ευχαριστώ», είπε. «Αλλά είμαι καλά στο ποδοσφαιρικό κλουβί με τον αδερφό μου». Ο Έντουιν δεν κουνήθηκε. «Θα σου δώσω την κάρτα μου», είπε. «Σε παρακαλώ δώσε την στους γονείς σου. Έχεις κάτι. Θα μιλήσω στην Άρσεναλ για σένα».
Η δουλειά στο πλυντήριο της Άρσεναλ και αίσθηση ανεξαρτησίας
Κάπως έτσι ξεκίνησε το ποδοσφαιρικό της ταξίδι. Έμεινε στην Ακαδημία της Άρσεναλ για δέκα χρόνια. Μάθαινε το άθλημα και παράλληλα εργαζόταν στο πληντήριο του συλλόγου πλένοντας τις εμφανίσεις της ομάδας ανδρών, μια από τις δουλείες που είχε δημιουργήσει η ομάδα για να επιτρέπει σε ορισμένους παίκτες να βγάζουν λίγα χρήματα. Το ποδόσφαιρο γυναικών δεν ήταν επαγγελματικό τότε. Η Σκοτ έβγαζε μεταξύ 50-100 λιρών την εβδομάδα. Ήταν χαρούμενη στον μικρό της παράδεισο όπου και οι 24 ώρες αφορούσαν το ποδόσφαιρο. Έβγαζε τα δικά της λεφτά έχοντας ένα αίσθημα ανεξαρτησίας, είχε φαγητό, έπαιζε ποδόσφαιρο.
Η καριέρα της προχωρούσε με γοργούς ρυθμούς μέσω της ακαδημίας της Άρσεναλ, των ομάδων νέων και την πρώτη ομάδα. Ήταν ζωτικής σημασίας παίκτρια στην σεζόν του quadruple της Άρσεναλ το 2007, στην οποία κέρδισε το Λιγκ Καπ, την Πρέμιερ Λιγκ, το Κύπελλο Αγγλίας και το Κύπελλο UEFA – δούλευε όχι μόνο στο πλυντήριο αλλά και ως δασκάλα στην ακαδημία του κλαμπ και, για ένα φεγγάρι, έκανε νυχτερινές βάρδιες στο τοπικό ταχυδρομείο για να συμπληρώσει τον μισθό της.
Στα 23 της, υπέγραψε στην αμερικανική ομάδα Boston Breakers και βρήκε ένα πολύ διαφορετικό παιχνίδι – πιο γρήγορο, πιο σωματικό και με τεράστιο κοινό κοινό – όπου οι παίκτριες ήταν ήδη επαγγελματίες. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή της, όπως λέει, που της επέτρεψαν να είναι ο εαυτός της. Σε αυτά τα τρία χρόνια μεγάλωσε, ωρίμαστε, μέσα και έξω από το παιχνίδι. Αλλά η επιστροφή στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πολύ δύσκολη. Της πήρε πάνω από ενάμιση χρόνο να προσαρμοστεί. Επέστρεψε σε ένα περιβάλλον που δεν ήταν επαγγελματικό. Της έλειπε η «νοοτροπία της ελίτ. Η ομάδα της Εθνικής Αγγλίας γυναικών εκείνης της εποχής, για παράδειγμα, αντιμετωπιζόταν με φόβο, λέει.
Η Σκοτ είναι υπέρμαχος της ψυχοθεραπείας την οποία τελικά αναζήτησε ενώ έγραφε το βιβλίο της. Όσο κατέγραφε το χρονοδιάγραμμα της ζωης της όλα τα δραματικά γεγονότα για τα οποία δεν μιλούν ανοιχτά με τη μητέρα της Κάρολ, ένιωσε πως χρειάζεται βοήθεια. Σήμερα λέει πως υπάρχει πρόοδος. «Έδωσα στη μαμά μου μια μεγάλη αγκαλιά και αυτό ήταν ένα μεγάλο βήμα», λέει. «Ξέρω ότι όταν κάνω παιδιά, θέλω να σπάσω αυτόν τον φαύλο κύκλο».
Στις σχέσεις, ιστορικά, παραδέχεται ότι ποτέ δεν μπόρεσε να ζητήσει βοήθεια. Από την ενασχόληση με την ψυχική της υγεία μέχρι τη συναρμολόγηση επίπλων, «Πάντα είχα αυτή τη φωνή στο κεφάλι μου που επέμενε ότι «μπορώ να τα καταφέρω μόνη μου». Πλέον νιώθει ελεύθερη. «Υπήρχαν μοτίβα στις σχέσεις μου που ήξερα ότι δεν ήταν υγιή», λέει. «Καταλαβαίνω τον εαυτό μου περισσότερο τώρα. Πριν είχα πάντα αυτούς τους τοίχους, επειδή προσπαθούσα να προστατεύσω τον εαυτό μου και τους ανθρώπους γύρω μου», λέει. «Τώρα είμαι έτοιμη να ρίξω τα τείχη. Είμαι έτοιμη να αγαπηθώ».