Αυτοκίνητο 2.0: Η βιομηχανία αλλάζει πίστα

• Οι υποσχέσεις του ψηφιακού μέλλοντος
• Όταν το αυτοκίνητο γίνεται πλατφόρμα – και χάνει την ψυχή του
• Οι πραγματικές απώλειες πίσω από την τεχνολογική μετάβαση
• Το αυτοκίνητο του μέλλοντος: εργαλείο, προϊόν ή εμπειρία;

Τα τελευταία δύο χρόνια, σχεδόν κάθε μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία - από τη Volkswagen και τη Stellantis μέχρι τη Mercedes και τη Renault - επενδύει δισεκατομμύρια όχι για να εξελίξει κινητήρες ή κιβώτια, αλλά για να χτίσει λειτουργικά συστήματα. Ο όρος «software-defined vehicle» (SDV) μπαίνει πια στον πυρήνα της στρατηγικής τους. Το αυτοκίνητο μετατρέπεται από μηχανολογικό σύνολο σε ψηφιακή πλατφόρμα - όπου το hardware είναι σταθερό και το software είναι το στοιχείο που εξελίσσεται με τον χρόνο.

Δεν είναι θεωρία: κάθε νέο μοντέλο δεν αναμένεται να έχει πιο προηγμένο κινητήρα, αλλά καλύτερο infotainment. Η Stellantis έχει ανακοινώσει ότι ως το 2030, το 40% των εσόδων της θα προέρχεται από software και συνδρομητικές υπηρεσίες. Η Renault έχει διαχωρίσει την Ampere, το «ψηφιακό της τμήμα», ως ξεχωριστή επιχειρηματική οντότητα. Η Mercedes ήδη εξελίσσει δικό της λειτουργικό, βασισμένο σε αρχιτεκτονική chip-to-cloud.

Η ερώτηση, λοιπόν, δεν είναι αν αλλάζει το αυτοκίνητο. Είναι τι σημαίνει αυτοκίνητο από εδώ και πέρα.

Οι υποσχέσεις του ψηφιακού μέλλοντος

Σε πρώτη ανάγνωση, η στροφή στο software μοιάζει με την πιο λογική -και αναπόφευκτη- εξέλιξη. Οι οδηγοί θέλουν απλοποίηση, συνδεσιμότητα, δυνατότητα αναβάθμισης χωρίς αλλαγή μοντέλου. Το software υπόσχεται διαρκή βελτίωση μέσω over-the-air updates, εξατομικευμένο περιβάλλον οδήγησης, προηγμένα συστήματα ασφάλειας που μαθαίνουν από δεδομένα σε πραγματικό χρόνο.

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες μιλούν για ένα «οικοσύστημα κινητικότητας», όπου το όχημα είναι μέρος του cloud, του σπιτιού, του smartphone. Ένα σύγχρονο EV με software-first προσέγγιση μπορεί να αλλάξει ριζικά μέσα σε 18 μήνες - χωρίς να αλλάξει τίποτε μηχανικά.

Επιπλέον, ο μετασχηματισμός προσφέρει και ένα όραμα βιωσιμότητας: μικρότερη εξάρτηση από υλικά και σύνθετες μηχανολογικές υποδομές, μεγαλύτερη έμφαση στην αναβάθμιση και όχι στην αντικατάσταση.

Από την πλευρά της τεχνολογίας, όλα μοιάζουν θετικά. Αλλά η τεχνολογία δεν κινείται ποτέ σε κενό.

Όταν το αυτοκίνητο γίνεται πλατφόρμα – και χάνει την ψυχή του

Η μετατροπή του αυτοκινήτου σε ψηφιακή πλατφόρμα συνοδεύεται και από μια αίσθηση αποξένωσης. Το αυτοκίνητο σταματά να είναι αυτόνομη μηχανή και γίνεται συσκευή. Το τιμόνι γίνεται προέκταση του μενού. Η οδηγική εμπειρία εξαρτάται από το αν το update της προηγούμενης εβδομάδας έγινε σωστά. Η αξιοπιστία δεν βασίζεται σε ένα καλοκουρδισμένο σύστημα μετάδοσης, αλλά σε ένα API που επικοινωνεί με τον server της εταιρείας.

Τα προβλήματα λογισμικού δεν είναι σενάριο - είναι ήδη πραγματικότητα. Από τις καθυστερήσεις του CARIAD που έριξαν πίσω την παραγωγή μοντέλων VW, μέχρι τις αστοχίες των λειτουργικών της GM και της Ford, η υπερεξάρτηση από το software έχει κόστος: χαμένοι μήνες, χαμένοι πελάτες, χαμένη εμπιστοσύνη.

Και σε επίπεδο εμπειρίας; Η οδήγηση γίνεται πιο εύκολη, αλλά όχι πιο συναρπαστική. Το feedback χάνεται. Η επαφή με τη μηχανή αραιώνει. Ο οδηγός γίνεται επιβάτης μιας τεχνολογικής ροής που δεν ελέγχει πλήρως - και συχνά ούτε κατανοεί.

Οι πραγματικές απώλειες πίσω από την τεχνολογική μετάβαση

Κάθε μεγάλη τεχνολογική αλλαγή έχει και ανθρώπινο κόστος. Το software μειώνει δραστικά την πολυπλοκότητα της κατασκευής. Τα EVs έχουν 60% λιγότερα εξαρτήματα από ένα θερμικό μοντέλο. Τα εργοστάσια χρειάζονται λιγότερους εργάτες. Οι θέσεις εργασίας αλλάζουν - ή εξαφανίζονται.

Ακόμα και οι τεχνικοί δεν αρκεί να ξέρουν από μπουζί και αναρτήσεις. Τώρα πρέπει να ξέρουν από data streams και diagnostics protocols. Οι εταιρείες προσλαμβάνουν προγραμματιστές - και απολύουν εργάτες γραμμής.

Η κοινωνική πλευρά αυτής της μετάβασης είναι ελάχιστα συζητημένη. Και δεν αφορά μόνο τη Δύση. Εταιρείες όπως η Tesla, η BYD και η Nio αναπτύσσουν λογισμικά με ιεραρχία που βασίζεται σε απόλυτη αλγοριθμική λογική - όχι σε ανθρώπινες σχέσεις. Το αυτοκίνητο γίνεται καθαρό προϊόν τεχνολογικής παραγωγής, όχι πολιτισμικής δημιουργίας.

Το αυτοκίνητο του μέλλοντος: εργαλείο, προϊόν ή εμπειρία;

Η βιομηχανία αλλάζει. Και δεν περιμένει κανέναν. Όμως στην προσπάθεια να μετατραπεί το αυτοκίνητο σε έξυπνη συσκευή, ίσως χάνουμε κάτι που δεν αντικαθίσταται με pixel ή updates: το συναίσθημα. Εκείνο το αίσθημα ελέγχου, ταύτισης και απελευθέρωσης που έκανε την οδήγηση κάτι περισσότερο από μετακίνηση.

Το software είναι χρήσιμο. Αναγκαίο. Αλλά δεν είναι το παν. Και κυρίως, δεν είναι το αυτοκίνητο. Το ερώτημα για το μέλλον δεν είναι αν θα προχωρήσει ο μετασχηματισμός. Είναι αν θα μας χωράει κι εμάς μέσα.

Φωτογραφίες: ΤΤΤech Auto/Sonatus/MSN