Φαβέλα - Μαρακανά - Τρίπολη: Το ασπρόμαυρο magic bus του Ρενατίνιο

• Ο τυφλός που βρήκε το φως του
• Ορκίστηκε να τα καταφέρει
• Το Μαρακανά και η Τρίπολη

Θα μου επιτρέψετε το πρώτο πρόσωπο, μιας και πρόκειται για μια ιστορία που είχα την τύχη να μάθω από κοντά πριν από έξι χρόνια. Τον συνάντησα στη Γενεύη, στο πλαίσιο ενός πολύ ενδιαφέροντος ποδοσφαιρικού πειράματος, που είχε ως αφετηρία ένα ντοκιμαντέρ. Το Eleven Campaign, η κοινωνική πρωτοβουλία που προέκυψε από το ντοκιμαντέρ Eleven και στη συνέχεια έκανε πάρα πολλές δράσεις με άξονα το ποδόσφαιρο, πρόσφερε στον Ρενατίνιο την ευκαιρία να ταξιδέψει στην Ευρώπη και να παίξει ποδόσφαιρο πλάι στους θρύλους των ονείρων του. Το Eleven ουσιαστικά συγκέντρωσε 11 παιδιά, 11 ετών, από 11 διαφορετικές χώρες, για να αποδείξει στην πράξη πως το ομορφότερο παιχνίδι του κόσμου, το ποδόσφαιρο, μπορεί να γεννήσει πραγματικές φιλίες ανεξαρτήτως γλωσσικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών διαφορών.

Ο τυφλός που βρήκε το φως του

Ο Ρενατίνιο μεγάλωσε στη φαβέλα Αραρά του Ρίο, η οποία βρίσκεται δίπλα στη φυλακή του Φεντερίκο Μάρκες. Σε αντίθεση με τις περισσότερες φαβέλες της Βραζιλίας η Αραρά δεν είναι χτισμένη σε πλαγιά. Τα δρομάκια της βόλευαν περισσότερο παιδιά όπως τον Ρενατίνιο, που ντρίμπλαραν τις εξαρτήσεις και τους κινδύνους, για να ενηλικιωθούν παρέα με μια μπάλα. Μια μπάλα, που τους βοηθούσε να ονειρεύονται. Ο πατέρας του, Ρενάτο Ρόσα, είχε κι εκείνος όνειρο μια καλύτερα ζωή και το ποδόσφαιρο ήταν το μονοπάτι για την πραγματοποίησή του. Δεν κατάφερε όμως να κάνει την καριέρα που ονειρευόταν. Έμπλεξε με πράγματα άλλα, περισσότερο σκοτεινά. Μέχρι που μια μέρα ήρθε το ατύχημα, από το οποίο έχασε το 95% της όρασής του. Άλλοι ίσως παρατούσαν τη ζωή. Εκείνος βρήκε το χαμένο του φως μέσω του ποδοσφαίρου.

«Μετά το ατύχημα αναζητούσα τρόπο για να είμαι σε επαφή μαζί του. Δεν μπορούσα να παίξω και έτσι ξεκίνησα να διοργανώνω σιγά-σιγά τουρνουά για παιδιά στη φαβέλα», είχε πει στο Gazzetta. Ξεκίνησε την ακαδημία, για να χαρίσει στα παιδιά της φαβέλας μια πυξίδα, η οποία θα τα κρατούσε μακριά από τις συμμορίες και τα ναρκωτικά. Για να χαράξει στη ζωή τους ένα μονοπάτι, φωτισμένο από τον αθλητισμό. Και πώς τα κατάφερε χωρίς να βλέπει; Μοιάζει απίστευτο, μα ο Ρενάτο έμαθε να καταλαβαίνει από τους ήχους του παιχνιδιού.

«Ξεκίνησα να το κάνω αυτό από το 2009. Με πολλή δουλειά λοιπόν, αφοσίωση και χρόνο καταφέρνω όχι να δω τα παιδιά, αλλά να τα ακούσω. Κατάφερα έπειτα από πολύ καιρό να καταλαβαίνω από τον ήχο της φωνής τους, γιατί μιλούν για να τους ακούω, την απόσταση και αν το παιδί που μιλάει είναι στη σωστή θέση. Από τη φωνή καταλαβαίνω τακτικά αν είναι σωστά. Μετά από πολλές προπονήσεις και πολλά παιχνίδια κατάφερα να κάνω και τα παιδιά να με βοηθήσουν και πλέον είμαστε σε θέση να δουλέψουμε διαφορετικές τακτικές, όπως το 4-1-4-1 και το 4-3-3 και να καταλαβαίνω από τις φωνές τους τις θέσεις που βρίσκονται και το πως πηγαίνουν. Είναι σαν να βλέπω από τους ήχους», εξηγούσε στο Gazzetta.

Ορκίστηκε να τα καταφέρει

Σ' αυτή την ακαδημία ξεκίνησε και ο Ρενατίνιο. Ένα παιδί, που μέχρι να βρεθεί στον δρόμο του το Eleven, δεν είχε βγει από τη φαβέλα. Όχι από το Ρίο, ούτε καν από τη φαβέλα. Μέσω της πρωτοβουλίας κατάφερε να έρθει σε επαφή με συνομήλικούς του από όλον τον κόσμο, να ξεμυτίσει από τις παράγκες για να βγάλει διαβατήριο και να μπει στο αεροπλάνο μαζί με τους γονείς του για να ταξιδέψει στην Ελβετία. Εκεί, όπου τα παιδιά του Eleven έπαιξαν έναν αγώνα πριν από το ματς των Legends: Των φίλων του Φίγκο με τους φίλους του Ροναλντίνιο. Βρέθηκα κοντά του για περίπου τρεις μέρες και παρατηρούσα λεπτομερώς το παιδί που δεν σταματούσε ποτέ να χαμογελάει, να ρουφάει την κάθε στιγμή μιας εμπειρίας που έμοιαζε βγαλμένη από τα πιο τρελά του όνειρα. Ήταν τότε, αν θυμάμαι καλά, 16 ετών, έχοντας πολύ καλές επαφές με την μπάλα, φαντασία, αλλά και γρήγορη σκέψη.

«Είναι ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Είμαι πολύ χαρούμενος που μου δόθηκε η ευκαιρία να ταξιδέψω έξω από το Ρίο. Είμαι πολύ χαρούμενος που βρέθηκα τη σωστή στιγμή, στο σωστό μέρος και η Eleven Campaign με βρήκε και με έφερε να συμμετάσχω στο πρόγραμμα», μου έλεγε τότε. Εντάχθηκε γρήγορα στην παρέα, με τα υπόλοιπα παιδιά να τραγουδούν το όνομά του στον ρυθμό του Despacito, ενώ είδε από κοντά τον Καφού, τον Ντίντα και τον Ροναλντίνιο. Η συνάντησή του με τον τελευταίο συνέπεσε και με τη μοναδική στιγμή που έσβησε το χαμόγελό του, μιας και ο «Ρόνι» τον σνόμπαρε στη μικτή ζώνη, όταν ο μικρός του ζήτησε ένα αυτόγραφο και μια φωτογραφία. Παρά το μούδιασμα, δεν το έβαλε κάτω: Τον ακολούθησε μέχρι το πούλμαν, εισέβαλε μέσα και απέσπασε την υπογραφή του. «Έχει ποδοσφαιρικό θράσος», σκεφτήκαμε τότε. Η λατρεία του για το ποδόσφαιρο ήταν σπάνια, αλλά σκεφτείτε λίγο: Για εκείνον ήταν πραγματικά συνώνυμο με τη ζωή. Ο τρόπος διαφυγής, όσο κλισέ κι αν ακούγεται.

Το Μαρακανά και η Τρίπολη

Η εμπειρία εκείνη ήταν ίσως το σημάδι που αναζητούσε ο Ρενατίνιο, προκειμένου να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο ποδόσφαιρο. Ρωτούσα αραιά και πού για εκείνον, λαμβάνοντας την απάντηση ότι συνεχίζει να το παλεύει και το έχει δει πολύ σοβαρά: Με πλήρη αφοσίωση, με έξτρα προπονήσεις, με καθημερινή σκληρή δουλειά. Το 2021 υπέγραψε στην Μπανγκού, ξεκινώντας την καριέρα του ως δεξί μπακ. Πέρυσι, κατάφερε να σκοράρει στον «ναό του ποδοσφαίρου», το Μαρακανά, ενώ φέτος ήταν ο κορυφαίος παίκτης της ομάδας του στο ματς με τη Φλαμένγκο για το πρωτάθλημα Καριόκα.

Στα 21 του, πλέον, έχει εξελιχθεί σε αμυντικό χαφ. Δούλεψε το σώμα του και το μυαλό του, αναζητώντας τους κενούς χώρους στο γήπεδο και τους διαδρόμους για τις μακρινές μεταβιβάσεις που θα δημιουργήσουν ανισορροπία στην αντίπαλη άμυνα, καταπίνοντας παράλληλα πολλά χιλιόμετρα σε κάθε ματς. Μολονότι έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον άλλου συλλόγου από τη Βραζιλία, η Ευρώπη δεν έπαψε να αποτελεί τον μεγάλο του πόθο. Και ο δίαυλος βρέθηκε, μέσω του Αστέρα Τρίπολης! Ο Ρενατίνιο θα δοκιμαστεί για δύο εβδομάδες στους Αρκάδες κι αν πείσει το προπονητικό επιτελείο, τότε θα γίνει μόνιμος κάτοικος Ελλάδας. Αν πάλι, δεν τα καταφέρει, το χαμόγελο δεν θα σβήσει.

Γιατί ένα παιδί που μεγάλωσε στον δρόμο και τη φτώχια, με προπονητή τον τυφλό του πατέρα, ένα παιδί που βγήκε για πρώτη φορά από τη φαβέλα με όχημα το ποδόσφαιρο, ένα παιδί που δεν βρήκε ποτέ και τίποτα έτοιμο, δεν σταματά ποτέ να χαμογελά όταν τα όνειρά του συναντηθούν στο χορτάρι με την «ασπρόμαυρη θεά».