Παρασκευή και 13: Οι μύθοι για την πιο άτυχη μέρα

Προκαταλήψεις, δεισιδαιμονίες και αστικοί μύθοι συνοδεύουν την ημέρα, που κυρίως στις Αγγλοσαξονικές, Γαλλικές, Γερμανικές και Πορτογαλικές περιοχές του πλανήτη, θεωρείται ως η πλέον κακότυχη του χρόνου.

Ενδεικτικό αυτού είναι και το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα περιοχές στο εξωτερικό όπου κτίρια και ξενοδοχεία δεν διαθέτουν 13ο όροφο και από τον 12ο όροφο πηγαίνουν κατευθείαν στον 14ο, ενώ πολλοί δρόμοι δεν έχουν τον αριθμό 13.

Πως πλάστηκε όμως αυτός ο μύθος που έφτασε να γίνει ακόμα και συνώνυμο τρόμου μέσω του πασίγνωστου σίκουελ splatter της αμερικανικής βιομηχανίας κινηματογράφου;

Η μια, και επικρατέστερη, εκδοχή, θέλει τη συγκεκριμένη «γρουσούζα» μέρα, να προέρχεται από τη χριστιανική θρησκεία, έχοντας όμως εδραιωθεί ως τέτοια, μάλλον, την περίοδο του Μεσαίωνα. Η ημέρα θεωρείται μαύρη λόγω του ότι στο Μυστικό Δείπνο, όταν ο Ιούδας ο Ισκαριώτης πρόδωσε τον Ιησού, στο τραπέζι βρίσκονταν 13 άτομα (12 μαθητές κι ο Ιησούς) και αυτό συνέβη μια μέρα πριν το θάνατό του, που σύμφωνα με την πιο επικρατούσα θεωρία, έγινε Παρασκευή.

Βέβαια, για την επιβεβαίωση της παραπάνω κακοδαιμονίας δεν υπάρχουν αποδείξεις. Υπάρχουν μόνο ενδείξεις πως ο αριθμός 13 και η Παρασκευή θεωρούνταν κακότυχα, αλλά ξεχωριστά.

Μια από τις πρώτες αναφορές, για τη συνδυασμένη κακή τύχη των δυο στοιχείων, έρχεται το 1869, στη βιογραφία ενός μεγάλου δημιουργού όπερας της εποχής, του Τζιοακίνο Ροσίνι, όπου ο βιογράφος αναφέρει: «Ήταν [ο Ροσίνι] περιτριγυρισμένος μέχρι τέλους, από φίλους. Και αν αληθεύει ότι οι Ιταλοί θεωρούν την Παρασκευή ως άτυχη μέρα και το 13 ως ατυχή αριθμό, είναι εκπληκτικό πως πέθανε Παρασκευή και 13». Ίσως η συνδυασμένη κακοτυχία να προέρχεται από την Ιταλία.

Ένας άλλος μύθος λέει πως ο λόγος που φοβίζει, η «Παρασκευή και 13» είναι το γεγονός πως ο Βασιλιάς Φίλιππος ο 6ος, ο επονομαζόμενος και δίκαιος, σε μια απόπειρα να απαλλαγεί από τα μεγάλα χρέη κυνήγησε του Ναΐτες αποσκοπώντας στο μεγάλο θησαυρό τους. Ήρθε λοιπόν σε συνεννόηση με τον πάπα Βονιφάτιο 8ο και την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307, εκδόθηκε διάταγμα για τη σύλληψη των Ναϊτών Ιπποτών.

Πιο σύγχρονες αναφορές, υπενθυμίζουν την τραγωδία του Apollo 13 της NASA, το οποίο εκτοξεύθηκε στις 13:13. Το σκάφος είχε ως στόχο την προσσελήνωση, αλλά λόγω σοβαρών προβλημάτων, στις 13 Απριλίου, δόθηκε εντολή να επιστρέψει στη Γη.

Ακόμα και στην Πληροφορική υπάρχει ένας ιός με το όνομα «Παρασκευή και 13» (Friday 13th), ο οποίος έχει το χαρακτηριστικό να ενεργοποιείται όταν το ημερολόγιο του υπολογιστή δείξει ημέρα Παρασκευή και ημερομηνία 13.

Στην χώρα μας αν και η παραδοσιακή γρουσούζικη μέρα θεωρείται η Τρίτη και 13 (πιθανότατα λόγω του ότι η άλωση της Κωνσταντινούπολης έγινε Τρίτη), δεν είναι λίγοι αυτοί που επηρεάζονται από τη δυτική αντίληψη. Μια αντίληψη που έχει αποδειχτεί και επιστημονικά ότι επηρεάζει αρνητικά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων στις αγγλοσαξονικές χώρες.

Σε έρευνα που είχε διενεργήσει το βρετανικό πανεπιστήμιο Χερντφορσάιρ, από τους 2.068 ανθρώπους που μελετήθηκαν διαπιστώθηκε ότι ένας στους τέσσερις είναι πιο στρεσαρισμένος τη συγκεκριμένη ημέρα και κατ' επέκταση πιο επιρρεπής σε ατυχήματα. Μια αντίστοιχη έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό «British Medical Journal» με τον τίτλο «σας κάνει κακό η Παρασκευή και 13;» είχε δείξει ότι ο αριθμός των εισαγωγών λόγω αυτοκινητικών ατυχημάτων στα νοσοκομεία αυξανόταν, έστω και αν ο αριθμός των ανθρώπων που επέλεγαν το αυτοκίνητο αυτήν την ημέρα μειωνόταν!

Ο Αριθμός 13

Το 13 έχει από μόνο του παράδοξους συμβολισμούς που κάνει αρκετούς να το φοβούνται.

Αν ο αριθμός 12 συμβολίζει την πληρότητα, την κοσμική τάξη και αρμονία τότε ο 13 αριθμεί το διαμελισμό αυτού του τέλειου κύκλου, την εξαναγκαστική συνέχεια της τάξης που οδηγεί στην ασυμμετρία και το χάος.

Ο αριθμός αυτός συνδέθηκε με ό,τι πιο μισητό και γι' αυτό κανένας άρχοντας των περασμένων εποχών, δεν θα φιλοξενήσει στο τραπέζι του 12 επισκέπτες παρά πάντα λιγότερους ή περισσότερους, προς αποφυγήν της επανάληψης εκείνου του μιαρού βιβλικού συμβάντος!
Υπήρχε άλλωστε και ο φόβος, πως όποιος σηκωθεί πρώτος από αυτό το τραπέζι, κάποια στιγμή, μέσα στον επόμενο χρόνο θα συναντήσει το θάνατο. Για τους χρηστιανούς, το 13 ήταν ο ιδανικός για τη μαύρη μαγεία και τις τελετές αυτών που έστρεψαν το βλέμμα τους αντίθετα από τη βουλή του Κυρίου.

Αντίθετα και τις σύγχρονες ερμηνείες, ο αριθμός 13 θεωρούνταν για τους αρχαίους Έλληνες ο σημαντικότερος και σπουδαιότερος αριθμός. Ήταν ο αριθμός της ζωής. Στην αρχαιότητα ο δέκατος τρίτος σε μια ομάδα είναι πιο ισχυρός και πιο μεγαλειώδης. Για παράδειγμα, ο Οδυσσέας, ο δέκατος τρίτος της ομάδας του, ξεφεύγει από την αδηφάγο όρεξη των Κυκλώπων.

Ο αριθμός 13 για τον Πυθαγόρα είναι οι 13 ακτίνες της δημιουργίας με τις 13 διαστάσεις της κάθε ακτίνας. Ο Πυθαγόρας έλεγε πως το 13 μας δίνει 1+3=4 την ιερά τετρακτύ, που είναι η πηγή της γνώσης και της ζωής. Όπως επίσης είναι ο αριθμός του σταυρού και της ενίσχυσης της οικογένειας. Αριθμός που καθαρίζει και εξαγνίζει.

Πηγή: reader.gr