Ο θόρυβος της... μάσκας όταν πέφτει
Όποιος νόμιζε ότι, επειδή έχουμε φτάσει στο 2017, η ελληνική κοινωνία έχει εναρμονιστεί ως προς τα κοινωνικά της πρότυπα με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές κοινωνίες, πλανάται πλάνην οικτρά. Δεν είναι, βέβαια, και υποχρεωτικό, κάτι τέτοιο να συμβαίνει, ούτε υποχρεωτικά θετικό, αν συμβαίνει-ως γενική αρχή.
Το νομοσχέδιο, όμως, για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου ήταν μια νομική επιταγή, καθώς έπρεπε ο εθνικός νομοθέτης να εναρμονιστεί τόσο με την εν Ελλάδι νομολογία, η οποία έχει ανατραπεί ριζικά από το 2016 και εντεύθεν, όσο και με τις επιταγές του Ευρωπαϊκό Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Και δύσκολα θα καταφέρνε ένα νομοσχέδιο που αφορούσε τόσο λίγους ανθρώπους να εκθέσει τόσους πολλούς πακέτο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να είναι ικανοποιημένος γιατί έφερε και πέρασε ένα ουσιαστικό νομοσχέδιο, το οποίο, έστω και ατελές, παρέχει σημαντικές διευκολύνσεις στα τρανς άτομα που τώρα μπορούν να κατέχουν έγγραφα που ανταποκρίνονται στο πραγματικό τους φύλο. Αλλά δεν δικαιούται να πανηγυρίζει για δύο λόγους: το νομοσχέδιο δεν πέρασε καν με 151 ψήφους και μάλιστα βουλευτές του κόμματος είτε καταψήφισαν διατάξεις είτε απουσίασαν για να μην καταψηφίσουν και, επίσης, η συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ φαντάζει όλο και πιο παράταιρη. Ο Αλέξης Τσίπρας κυβερνά με διπλές πλειοψηφίες: μια μνημονιακή και μια στο κοινωνικό πεδίο, όπου εισηγείται νομοθετήματα που δεν στηρίζει ο κυβερνητικός του εταίρος. Μάλιστα, η αστεία στάση βουλευτών των ΑΝΕΛ να καταψηφίσουν όλα ή σχεδόν όλα τα άρθρα, ψηφίζοντας επί της αρχής, επιτείνει την εικόνα ότι η σύμπλευση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ στο συγκεκριμένο νομοθέτημα ήταν μόνο για να μην διασαλευτούν οι κυβερνητικές ισορροπίες.
Από την άλλη, η ΝΔ πήγε με στόχο να βγει μόνο με αμυχές από τη διαδικασία και κατάφερε να πάθει μεγάλη ζημιά σε επίπεδο εντυπώσεων. Συμβαίνει αυτό: χρειάζεται ένα ατυχές παράδειγμα, όπως αυτό με τον εξωγήινο, ώστε να ανατραπεί όλος ο επικοινωνιακός σχεδιασμός διαχείρισης. Ό,τι και να πει η ΝΔ, εν προκειμένω, η εντύπωση που μένει είναι ο εξωγήινος! Το πράγμα ήταν ούτως ή άλλως δύσκολο για την αξιωματική αντιπολίτευση. Κατά βάση, ήταν lose-lose: ακόμα και αν ψήφιζε το νομοσχέδιο, αυτό δεν θα είχε αντίκτυπο σε επίπεδο ψήφων και θα προκαλείτο τεράστια αναστάτωση στη στελεχιακή και κοινωνική της βάση, ενώ, αν απλά δεν το ψήφιζε, θα υφίστατο την χλεύη του φιλελεύθερου και πιο προοδευτικού κοινού της. Γιατί, μην κάνετε λάθος: επειδή εξελέγη ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν σημαίνει ότι άλλαξε και όλη η εκλογική βάση της ΝΔ. Συνεπώς, επελέγη ο τρίτος δρόμος της κατάθεσης πρότασης νόμου. Πολιτικά και στρατηγικά κατανοητός. Η στρατηγική, όμως, δεν μετουσιώθηκε σε τίποτα, πέρα από μια εικόνα ενότητας στη Βουλή. Στην πράξη, όμως, ακόμα και βουλευτές και πολύπειρα στελέχη της ΝΔ αναγνώριζαν ότι ο…εξωγήινος δάκτυλος προκάλεσε σοβαρή επικοινωνιακή ζημία, ακόμα και αν προβοκατόρικα ο κ. Τσίπρας έσπευσε να βγάλει το παράδειγμα από το context που ειπώθηκε. Ευτυχώς ή δυστυχώς, έτσι είναι η πολιτική και καλό είναι το πούλημα της μπάλας να αποφεύγεται, γιατί θα το εκμεταλλευτεί ο αντίπαλος.
Όσο για τη Φώφη Γεννηματά, σε ένα ακόμα κορυφαίο δικαιωματικό νομοσχέδιο απουσίαζε από την αίθουσα. Το ίδιο είχε συμβεί και στο σύμφωνο συμβίωσης, ενώ αυτή τη φορά επικαλέστηκε περιοδεία στην Κρήτη και κατηγόρησε την κυβέρνηση για τη μετάθεση της ψηφοφορίας, η οποία ήταν προγραμματισμένη για το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας. Η κ. Γεννηματά στα λόγια στηρίζει και το σύμφωνο και την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, αλλά στην πράξη απουσίασε και τις δύο φορές. Συνεπώς, το κεντροαριστερό χαρτί μάζεψε με μια εμβληματική ομιλία ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο οποίος ισορρόπησε μεταξύ συναισθήματος (αντλώντας από τις εμπειρίες του με τους Πρωταγωνιστές) και των νομικών επιταγών για την αναγνώριση του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού των τρανς ατόμων.
Αφήσαμε για το τέλος, πέραν του ΚΚΕ, το οποίο έχει πάγιες θέσεις στο ζήτημα, τον Βασίλη Λεβέντη. Ο πρόεδρος ενός κόμματος που αυτοπροσδιορίζεται στο κέντρο του πολιτικού συστήματος, σε μια ομιλία που έχασε πλήρως τον έλεγχο, έκανε λόγο για «ασθένεια», «ψυχασθένεια», «κτήνη», «ανωμαλία» και άλλα κομψά. Δεν χρειάζεται κανείς να πει πολλά για την ομιλία του κ. Λεβέντη: ακόμα και αν είχε μια θέση εναντίον της τροποποίησης αυτής, οι ατιμωτικοί χαρακτηρισμοί του για συμπολίτες του τον εκθέτουν ανεπανόρθωτα σε ένα κεντρώο ακροατήριο, ενώ είναι αμφίβολο, αν θα δρέψει καρπούς από το άνοιγμα στην εκκλησία.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, σε ένα διήμερο, όπου στη Βουλή έγινε μια αναλυτική συζήτηση επί ενός θέματος, το οποίο ελάχιστοι είχαν διαβάσει και καταλάβει, πολλοί άνθρωποι που παρακολουθούσαν από τα θεωρεία πληγώθηκαν. Η δικαίωση στο τέλος ήρθε, μεν, αλλά ήταν πικρή. Κάθε πολιτεία, όμως, οφείλει να διασφαλίζει την ισονομία και την ισοπολιτεία σε όλους τους πολίτες της, ανεξαρτήτως, εν προκειμένω του φύλου τους. Και να στηρίζει ουσιωδώς, όσους το χρειάζονται, επειδή δεν μπορούν να πορευτούν αλλιώς. Στην πορεία, όμως, πολλές μάσκες έπεσαν και έκαναν θόρυβο. Ας είναι όμως: οι κοινωνίες εξελίσσονται και προχωρούν. Αργά ή γρήγορα, ο εθνικός νομοθέτης θα ακολουθήσει.
