Η σπασμένη σφεντόνα

Η σπασμένη σφεντόνα
Ο Νίκος Παπαδογιάννης αραδιάζει τις σκέψεις του για το δημοψήφισμα και αναρωτιέται σε τι διαφέρει θάνατος από θάνατο.

H φράση "μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα" μάλλον εφευρέθηκε για το δίλημμα στο οποίο καλείται να τοποθετηθεί ο αλαλιασμένος Έλληνας πολίτης, την ερχόμενη Κυριακή. Ψηφίζουμε το μη χείρον και προσευχόμαστε στον θεό των αγορών και των τραπεζών.

* Οσοι επιλέγουν τον γκρεμό, ψηφίζουν "Ναι": ναι στην υποτέλεια και στην οριστική μετατροπή της Ελλάδας σε οικονομική αποικία χρέους των Ευρωπαίων. Θα μας δανείζουν χρήματα στο διηνεκές, για να τους τα ξαναδίνουμε πίσω με τόκο. Και με αντίτιμο τον αργό θάνατο της ελληνικής κοινωνίας. Μέχρι να φτάσει η ώρα της αναπόφευκτης χρεωκοπίας και να ησυχάσουμε μια και καλή.

* Οσοι προσανατολίζονται προς το ρέμα, ψηφίζουν "Οχι": υπερήφανο όχι στην πλήρη υποταγή και ταυτόχρονα ναι στην αβεβαιότητα και στη διόλου δημιουργική ασάφεια. Θα πάμε σε νέα διαπραγμάτευση με υποτυπωδώς ενισχυμένη θέση (αφού μιλάμε για πλειοψηφία του 51-55%), απέναντι σε εξαγριωμένους δανειστές που κρατούν στα χέρια όλα τα φύλλα της τράπουλας. Και με το φάντασμα της αναπόφευκτης χρεωκοπίας να μας χαμογελά σαρδόνια.

Είναι σαν να διαλέγεις τον θάνατό σου. Να βουτήξουμε από το μπαλκόνι ή να πιούμε κώνειο; Να βγάλουμε από το συρτάρι το περίστροφο ή να τραβήξουμε τα σωληνάκια; Να πεθάνουμε από ντροπή ή να λιμοκτονήσουμε;

Η αγορά δεν πρόκειται να ανακάμψει στο κοντινό μέλλον, όποια κι αν είναι η ετυμηγορία του πάνσοφου λαού, όποια κι αν είναι η κυβέρνηση. Ούτε οι τράπεζες θα ανοίξουν σύντομα.

Τις δεκαετίες της σπατάλης και της διαφθοράς, η κοινωνία θα συνεχίσει να τις πληρώνει για πολλά χρόνια. Με χρήματα, με δυστυχία, με ύφεση και με αιμορραγία φαιάς ουσίας. Με μίσος και με φασισμό.

"Θα γίνουμε Βουλγαρία, Λεττονία, Βενεζουέλα, Ζάμπια και Αλβανία", κλαυθμηρίζουν -με γερή δόση ρατσισμού- οι Ευρωπαίοι του καραγκιόζ μπερντέ. "Ευρωλιγούρηδες", τους αποκαλεί ο Ζουράρις. Εγώ δεν θα το πάω τόσο μακριά.

Διεκδικώ τον τίτλο του πολυταξιδεμένου της παρέας και σας έχω πολύ άσχημα νέα, σε απ'ευθείας μετάδοση από τον τρίτο κόσμο. Αυτές οι χώρες που λέτε μάς έχουν ήδη ξεπεράσει. Εμείς είμαστε πια οι ξυπόλητοι, όχι αυτοί.

Οι Εσθονίες και οι Κολομβίες έχουν πια ανάπτυξη, μικρή αλλά κανονική, και όχι σαν τη μουσαντένια του Σαμαρά. Έχουν παραγωγή, έχουν κράτος πρόνοιας, έχουν συλλογική συνείδηση. Και ισχυρό κοινωνικό ιστό.

Ναι, ακόμα και η Ζάμπια. Όποιος νιώθει τη ζαχαρένια του να χαλάει, δεν έχει παρά να αναζητήσει τις δηλώσεις του (Ελληνα) προέδρου του Ελληνοζαμπιανού Επιμελητηρίου: "Εμάς κολακεύει η σύγκριση, όχι τη Ζάμπια".

Ναι, ακόμα και η Αλβανία μάς ξεπέρασε, αγαπητέ Πύρρο. Η Αλβανία του 2015, όχι του 1985.

Σκέψου το λίγο. Στέκει σήμερα η έννοια "Αλβανός οικονομικός μετανάστης στην Ελλάδα"; Μόνο ως σύντομο ανέκδοτο. "Ελληνας οικονομικός μετανάστης στην Αλβανία"; Κακομελέτα κι έρχεται...

*************

Η αντανακλαστική μου αντίδραση, όταν έμαθα τα καθέκαστα για το δημοψήφισμα, ήταν να ψηφίσω "Ναι". Αφήστε με να σας εξηγήσω το σκεπτικό, πριν μου φορέσετε κουκούλα γερμανοτσολιά.

Σκέφτηκα να ψηφίσω "Ναι", διότι, απλούστατα, δεν πιστεύω στον Έλληνα.

Το "Οχι" μπορεί να μη συνοδεύεται απαραίτητα από Grexit, αλλά οπωσδήποτε εμπεριέχει αυτό το ενδεχόμενο. Το Grexit, είτε μας αρέσει είτε όχι, ισοδυναμεί με χρεωκοπία.

Η χρεωκοπία και η επιστροφή στη δραχμή θα φέρουν δεκαετίες απόλυτης φτώχειας και απομόνωσης. Τις δεκαετίες απόλυτης φτώχειας και απομόνωσης θα κληθεί να τις χειριστεί ο Έλληνας.

Ο Έλληνας που ζει για να μισεί. Ο Έλληνας, που δεν μπορεί να χειριστεί σωστά ούτε την εποχή της ευμάρειας και της ευημερίας.

Ο Έλληνας, που κατόρθωσε να μετατρέψει την ευμάρεια σε χρεωκοπία. Ο Έλληνας, που έμαθε να ζει με δανεικά.

Ο ´Ελληνας, που πιστεύει ´οτι φταίνε για όλα οι άλλοι. Ο Έλληνας, που επαναστατεί μόνο στο Φέισμπουκ.

Ο Έλληνας, και το διαλυμένο του κράτος, το χτισμένο εξ ολοκλήρου πάνω σε κινούμενη άμμο.

Στον καιρό της χρεωκοπίας, όταν αυτή έρθει (με "Ναι" ή με "Οχι"), ο νεοέλληνας θα κληθεί να αλλάξει το dna του και να μάθει άγνωστες λέξεις.

Να ανασκουμπωθεί και να ιδρώσει. Να γίνει αυτάρκης. Να δουλέψει και να παράγει. Να μείνει ψύχραιμος. Να συνεργαστεί με τον διπλανό του. Να πνίξει τον καλοπερασάκια που κρύβει μέσα του.

Να καθαρίσει το σπίτι του. Να απομονώσει τους απατεώνες ακόμα κι αν αυτοί εμφανίζονται στον καθρέφτη του. Να μάθει να ζει με τα λίγα.

Να αποτινάξει την ψευδαίσθηση του μεγαλείου.

Οι Έλληνες ήταν πάντοτε μονιασμένοι. Το απέδειξαν σε όλους τους εμφυλίους.

*****************

Να γιατί σκέφτηκα, αρχικά, να ψηφίσω "Ναι". Επειδή φοβάμαι τον Έλληνα περισσότερο απ'όσο φοβάμαι τη χρεωκοπία.

Τη χρεωκοπία, όμως, το επαναλαμβάνω, τη θεωρώ σχεδόν αναπόφευκτη. Δεν μπορεί να επιβιώσει μία οικονομία με τους δείκτες της ελληνικής. Η μοναδική προοπτική που προσφέρει μία ελπίδα είναι η αναδιάρθρωση του χρέους.

Αλλά αυτή δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ, εάν δεθούμε χειροπόδαρα με το "Ναι". Το "Ναι" αφαιρεί κάθε δικαίωμα διαμαρτυρίας και διαπραγμάτευσης.

Το "Ναι" είναι "γιες" και "ουί" και κυρίως "γιαβόλ". Σημαίνει: "Ναι, νικήσατε, ναι, ηττηθήκαμε".

Νικήσατε, όχι μόνο εσείς οι φραγκολεβαντίνοι. Οι ξένοι, άλλωστε, έχετε κάθε δικαίωμα στη νίκη και στους πανηγυρισμούς. Αν ήμουν στη θέση σας, οξένος, ούτε εγώ θα υποχωρούσα σε αυτόν τον απίθανο Μπαλκάνιο εταίρο που έχει μάθει να ζει με ελεημοσύνη.

Η Ελλάδα πήγε στον πόλεμο χωρίς όπλα, με μια σπασμένη σφεντόνα στην τσέπη. Με το χέρι απλωμένο και με ένα, μοναδικό επιχείρημα: "Λυπηθείτε μας, πεινάμε". Σε ώτα μη ακουόντων, ανάλγητων γραφειοκρατών. Καλομαθημένων, όσο κι εμείς.

Αλλά εμείς καλομάθαμε χάρη στα δικά τους δανεικά. Αυτοί καλόμαθαν χάρη στις δικές μας υποκλίσεις. Συνήθισαν να μας θεωρούν παράσιτο. Και έχουν δίκαιο.

Τους καλόμαθαν τα κατεβασμένα μας βρακιά. Με τι κουράγιο θα τα κατεβάσουμε ξανά, τώρα που πλησιάζει στην τελική της σύγκρουση η μητέρα των μαχών;

Νικήσατε, αν υπερισχύσει το "Ναι", και εσείς οι Έλληνες. Η πέμπτη φάλαγγα που εκπορεύεται από τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και βρίσκει την πολιτική της έκφραση στα κόμματα της προηγούμενης διακυβέρνησης.

Αυτοί που, εβδομάδες τώρα, πανηγυρίζουν για την αποτυχία του Τσίπρα στη διαπραγμάτευση. Τον βλέπουν πελαγωμένο και τρέχουν να του βάλουν την κρίσιμη τρικλοποδιά, για να γκρεμοτσακιστεί μια ώρα αρχύτερα.

Το "σιωπηρό πραξικόπημα" για το οποίο έγραφε ο οξυδερκής Στέλιος Κούλογλου από τον Μάρτιο κιόλας βρίσκεται πια σε πλήρη εξέλιξη, με πρόθυμη ερπύστρια την ιδιωτική τηλεόραση. Τα δελτία της ντροπής.

Απορώ μάλιστα γιατί πλήρωσαν οι "Μένουμε Ευρώπη" για τηλεοπτικό σποτάκι, όταν η δουλειά γίνεται τζάμπα και χωρίς αιδώ...

Εγώ έκλεισα την τηλεόραση οριστικά και αμετάκλητα, αλλά το συστημικό τόξο δεν με έχει ανάγκη. Η πλύση εγκεφάλου έχει στόχο τους ευκολόπιστους, τους τρομαγμένους, τους φοβικούς, τους αφελείς και τους γερόντους.

Αυτοί αποτελούν το κομμάτι του εκλογικού σώματος που μπορεί να κάνει τη διαφορά υπέρ του "Ναι". Οι συνταξιούχοι, που φοβούνται ότι θα πεινάσουν στα στερνά τους. Οι νέοι, με το 50% της ανεργίας, πιστεύουν -λανθασμένα- ότι δεν έχουν τίποτε να χάσουν.

Πιστεύω, και ελπίζω, ότι η τρομακτική εκστρατεία τρόμου, συνωμοσιολογίας και παραπλάνησης ("ψηφίζουμε για ευρώ ή δραχμή") θα εξελιχθεί σε μπούμερανγκ για τους εμπνευστές της.

Το ίδιο, άλλωστε, συνέβη τον Ιανουάριο. Οι Σαμαράδες φέρθηκαν στον ψηφοφόρο σαν να ήταν αυτός κρετίνος, και πλήρωσαν ακριβά το τίμημα για το τσουνάμι της προπαγάνδας. Για την ακρίβεια, το πληρώνουν ακόμη.

******************

Αν ήμουν κυνικός, θα ψήφιζα "Ναι". Έχω περισσότερα να χάσω από το "Οχι", παρά από το "Ναι".

Μπορεί σήμερα να δικαιούμαι επίδομα ανεργίας (αφού η εξωτερική συνεργασία με τη Gazzetta είναι πια η μοναδική μου δουλειά), μπορεί το προσωπικό μου εισόδημα να έπεσε στο 20% του αντίστοιχου περυσινού, αλλά -δόξα στο Γιαραμπή- αντέχω ακόμη να πληρώσω τους φόρους μου.

Και τους πληρώνω μέχρι τελευταίας δεκάρας, εικοσιεφτά χρόνια, από τότε που πρωτοδούλεψα. Είμαι από τους μαλάκες εγώ, όχι από τους πονηρούς.

Τα επιδόματα, άλλωστε, κρέμονται από μία λεπτή κλωστή, εφ'όσον η χώρα ξεμείνει χωρίς συμφωνία. Μετά βίας βρέθηκαν τα χρήματα για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις του Ιουνίου. Πού θα βρούμε ρευστό για τον Ιούλιο;

Δεν είμαι όμως κυνικός, ούτε δέχομαι να νικηθώ από τον φόβο. Θα ψηφίσω "Όχι", διότι αυτό, τουλάχιστον, μου δίνει μία πιθανότητα. Μία ελπίδα.

Αρνούμαι την άνευ όρων υποταγή και τη θεσμική υποτέλεια. Προτιμώ να το παλέψω ως το τέλος. Έστω, με τη σπασμένη μου σφεντόνα.
"Όχι", κι ας μου βγει και σε κακό. Το "Ναι" είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα μου βγει σε κακό.

Προσοχή, δεν ειναι Grexit αυτό που επιλέγω. Αυτό το θεωρώ εφιάλτη. Πιστεύω ότι και το "Όχι" θα καταλήξει σε συμφωνία. Δεν γίνεται διαφορετικά. Τη θέλουν η νύφη, ο γαμπρός και ο πεθερός. Και, το σημαντικότερο, η πεθερά. Μόνο ο Λαφαζάνης διαφωνεί...

Συγγνώμην, αλλά μου είναι αδύνατο να συμπαραταχθώ με τον Σαμαρά, τον Βορίδη, τον Άδωνι, τους βιομηχάνους, τους αρχιερείς της διαπλοκής, τους νταβατζήδες, τους μεγαλοεργολάβους, τον Πρετεντέρη, τον Μπάμπη, τον Πορτοσάλτε.

Ή μήπως ενδιαφέρεται αυτός ο εσμός για την Ελλάδα, τον Έλληνα και την Ευρώπη; Η διαπλοκή νοιάζεται μόνο για τη νομή της εξουσίας, οι δε καναλάρχες για τη ματαίωση της φορολόγησης με την οποία τους απειλεί -για πρώτη φορά η θρασύτατη σημερινή κυβέρνηση...

Όταν οι Καραμανλήδες και οι Μητσοτάκηδες με το λερωμένο πολιτικό μητρώο με καλούν να πω "Ναι", εγώ αυτομάτως θα πω "Όχι". Όταν ο ξένος δάκτυλος μου αρνείται το δικαίωμα της εθνικής κυριαρχίας, εγώ θα πασχίσω να το κερδίσω με το σπαθί μου, δηλαδή με την ψήφο μου.

Θα προσπαθήσω, και εγώ, να γίνω ένας καλύτερος Έλληνας μέσα από τις δυσκολίες. Δεν θα είμαι ο πρώτος ούτε, πιστεύω, ο τελευταίος. Όποιος θέλει, ας ακολουθήσει. Οταν νικηθεί ο φόβος, τότε, ναι, θα ξαναπιστέψω στον Έλληνα.

Δεν θα είναι βέβαια δαγκωτό το "Όχι" μου. Θα είναι διστακτικό. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος στο δυσοίωνο δίλημμα της Κυριακής. Δεν θα κερδίσει κανένας, όλοι θα χάσουμε. Θάνατος από θάνατο, ελάχιστα διαφέρει.

Εάν πάλι η κάλπη βγάλει "Ναι", τότε ναι, θα το δεχθώ. Δεν πρόκειται να μισήσω κανέναν από αυτούς το υπερψήφισαν, είτε είχαν για κίνητρο τον φόβο είτε την ιδεολογία.

Ο διχασμός είναι πιο επικίνδυνος και από την υποτέλεια και από τη δημοσιονομική χρεωκοπία. Όταν συνδυαστούν και τα τρία μαζί, το κοκτέιλ είναι εκρηκτικό. Οδηγεί το αυγό του φιδιού στην επώαση.

Τότε θα κινδυνεύσουμε να γίνουμε όχι Βουλγαρία, αλλά Γερμανία. Γερμανία του μεσοπολέμου. Μια βόμβα με αναμμένο φυτίλι.

****************

Και κάτι τελευταίο. Εάν πέσει η κυβέρνηση εξαιτίας του "Ναι", εγώ θα την ξαναψηφίσω. Και θα προσπαθήσω να αναδείξω την Αριστερά αυτοδύναμη, χωρίς το οπισθοδρομικό και τελικά επικίνδυνο δεκανίκι του ΑΝΕΛ.

Προτιμώ να χειριστεί την παρατεταμένη κρίση μία άφθαρτη κυβέρνηση με ανθρώπινο πρόσωπο, παρά η συμμορία των λύκων που μας έσπρωξε ως τον γκρεμό.

Όπως έχω ξαναγράψει, την κυβέρνηση Τσίπρα δεν θα την κρίνω από το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, ούτε από τα αναμφισβήτητα σφάλματα στρατηγικής. Αυτή τη θεωρώ εξαρχής χαμένο στοίχημα, με μοναδικό πιθανό κέρδος τα "σπόρια".

Πιστεύω ότι θα μας εξοντώσουν, για παραδειγματισμό. Αν όχι την Ελλάδα, σίγουρα την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Τους ...κομμουνιστές.

Η Ευρώπη των τραπεζιτών δεν θα ηττηθεί από μία δράκα κατσαπλιάδες. Τι θα γίνει αν ο ρακένδυτος Έλληνας δείξει τον δρόμο της αντίστασης στον ισχυρό Ισπανό, Ιταλό ή και Γάλλο;

Την κυβέρνηση Τσίπρα θα την κρίνω από τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας, από το φιλολαϊκό της προφίλ, από τις κινήσεις ενάντια στη διαφθορά, από το σύγχρονο βλέμμα, από τις αντιστάσεις της απέναντι στον σκοταδισμό, από τις επιδόσεις της στην παιδεία και στον πολιτισμό.

Από την αύρα της αξιοπρέπειας. Από όλα αυτά που έγραψα την Κυριακή των εκλογών. Και σε ορίζοντα τετραετίας, ει δυνατόν και μεγαλύτερο. Όχι εξαμηνίας. Το τέρας της Ελλάδας δεν νικιέται τόσο εύκολα.

Μέχρι τώρα, δεν με έχει απογοητεύσει, ούτε γοητεύσει. Οι ενδείξεις είναι αναμφίβολα θετικές. Μολονότι πρωτόπειρη και πελαγωμένη, είναι, σίγουρα, καλύτερη και προτιμότερη από τις προηγούμενες.

Και αξίζει μία δεύτερη ψήφο εμπιστοσύνης. Πιστεύω ότι οι πολίτες θα της την προσφέρουν, ακόμα κι αν είναι άδοξη η έκβαση των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους.

Νίκος Παπαδογιάννης
Νίκος Παπαδογιάννης

Ανέμων, υδάτων και ακραίων καιρικών φαινομένων το ανάγνωσμα. Μπήκατε στο λημέρι του μπάσκετ, αλλά κινδυνεύετε να διαβάσετε ό,τι άλλο βρέξει ο ουρανός. Το πορτοκαλί ένδυμα υποχρεωτικό, το χαμόγελο προαιρετικό. Εδώ δεν χαϊδεύουμε αυτιά, ούτε κρύβουμε λόγια. Αυτές είναι οι αρχές μας. Αν σας αρέσουν, αφήστε τα έγχρωμα γυαλιά στην είσοδο και κοπιάστε. Αν δεν σας αρέσουν, έχουμε κι άλλες.

Μοναδικός απαράβατος κανόνας είναι ότι όλα επιτρέπονται.