Κινεζική εισβολή στην Premier League

Λίγο πριν φύγει από τη ζωή, ο Μαρξιστής ιστορικός Έρικ Χόμπσμπαουμ είχε προβλέψει πως: «Ο κρατικός καπιταλισμός θα αντικαταστήσει την ελεύθερη αγορά». Η συγκεκριμένη ορολογία ξεκίνησε από τους επικριτές της Σοβιετικής Ένωσης του Στάλιν, οι οποίοι την κατηγόρησαν για συνδυασμό του κρατικού αυταρχισμού με την εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού, η οποία για τους Μαρξιστές ήταν ταυτισμένη με το καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα.

Σε έρευνα που διεξήχθη για λογαριασμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ πριν από λίγα χρόνια, σημειώθηκε πως δεν είναι ο καπιτιταλισμός που οδήγησε στην ραγδαία άνοδο του οικονομικού στάτους της Κίνας, αλλά ο κρατικός καπιταλισμός. Στη μαζική, κεντρικού σχεδιασμού βιομηχανική πολιτική της χώρας, η κυβέρνηση κατέχει σημαντικό ποσοστό των κεφαλαίων και του εργατικού δυναμικού. Στοιχεία που ξεκινούν από το 2004 και δημοσιεύτηκαν το 2011, δείχνουν ότι το 76% των εταιρειών της Κίνας, με εξαίρεση τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, είναι κρατικές (Το κράτος έχει ποσοστό μεγαλύτερο του 10%). Μοιάζει σαν το κράτος να έχει μάθει για τα καλά τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς και να κάνει παιχνίδι σε αυτή, χωρίς ιδιωτικοποιήσεις. Συχνά, παίζοντας... μπάλα στο ίδιο γήπεδο με ιδιωτικές πρωτοβουλίες.

Η ποδοσφαιρική μανία που εξελίσσεται σε πολλά επίπεδα στην Κίνα έχει ως κινητήριο άξονα το κράτος. Το σχέδιο του προέδρου Σι Τζίνμπινγκ για την κρατική και ιδιωτική επένδυση στο ποδόσφαιρο, προκειμένου να διπλασιάσει την αθλητική οικονομία της χώρας μέχρι το 2025, άρχισε να παίρνει άμεσα σάρκα και οστά μετά την εκλογή του το 2013. Ο Κινέζος πρόεδρος, εκτός από το ότι παρουσιαζόταν ως ποδοσφαιρόφιλος, είχε πολύ καλές σχέσεις με τις ιδιωτικές οικονομικές ελίτ της χώρας. Ο Σάιμον Τσάντγουικ, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Σάλφορντ το έθεσε ως εξής: «Οι πρόσφατες κινήσεις στο ποδόσφαιρο είναι απολύτως συνεπείς με άλλους βιομηχανικούς τομείς, όπου έχουμε παρακολουθήσει την άνοδο μιας μορφής κρατικού καπιταλισμού, στο οποίο επενδυτές και εταιρείες λειτουργούν με συντονισμένους τρόπους».

Παρέχοντας στις ιδιωτικές πρωτοβουλίες κίνητρα και στήριξη και με επενδύσεις που ξεκίνησαν από την κρατική μηχανή, ξεκίνησε το πλάνο ανάπτυξης του ποδοσφαίρου. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ. Ένα κλασικό παράδειγμα της εμπλοκής του κράτους είναι η Σαγκάη Σενχούα, η οποία με κυβερνητική οικονομική στήριξη απέκτησε το 2012 τον Νικολά Ανελκά, στο πρώτο μεγάλο μεταγραφικό χτύπημα. Η Σαγκάη SIPG μεταμορφώθηκε από ομάδα δεύτερης κατηγορίας σε ένα κλαμπ που έδωσε 4.2 εκατομμύρια το χρόνο για να πάρει προπονητή τον Σβεν Γκόραν Έρικσον. Η χρηματοδότησή της έγινε από το Shanghai International Port Group.

«Η Κίνα μας... πήδηξε. Η παραμονή των καλών παικτών ανεβάζει το επίπεδο, αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα για εμάς ήταν διαφορετική», έλεγε στην αρχή της χρονιάς ο Τίτε, προπονητής της Κορίνθιανς, βλέποντας τέσσερις βασικούς του παίκτες να φεύγουν για την Άπω Ανατολή. Μετά την «επίθεση» στη Βραζιλία, ήταν σχεδόν βέβαιο πως η ποδοσφαιρική επέκταση της Κίνας θα αφοσιωθεί στην Ευρώπη. Όχι μόνο με την απόκτηση ποδοσφαιριστών, αλλά με την εγκαθίδρυσή τους σε συλλόγους και άλλους τομείς. Τον Ιανουάριο, ο υπερ ατζέντης Ζόρζε Μέντεζ βρέθηκε στη Σαγκάη μαζί με τον Ζοσέ Μουρίνιο και τα ρεπορτάζ τον ήθελαν να πουλά ποσοστό της εταιρείας του σε ντόπιο επενδυτή. Η επένδυση σε κλαμπ από την Αγγλία, η οποία αποτελεί για τους Κινέζους τη Μέκκα του ποδοσφαίρου, είχε ήδη ξεκινήσει.

Τον Δεκέμβριο του 2015, κινεζική κοινοπραξία με έμπρακτη κυβερνητική στήριξη επένδυσε πάνω από 300 εκατομύρια ευρώ για ποσοστό μετοχών στη Μάντσεστερ Σίτι, με στόχο τα κεφάλαια να χρησιμοποιηθούν για την ανάτπυξη των υποδομών στην χώρα τους. Πριν συνεχίσοουν τα πλάνα στο Νησί, Κινέζοι επενδυτές ξόδεψαν εκατοντάδες εκατομμύρια για τα δύο μεγάλα κλαμπ του Μιλάνου, ενώ έχουν μετοχές τόσο στην Ατλέτικο Μαδρίτης, όσο και στη Ρόμα. Το καλοκαίρι, η Γουέστ Μπρομ επιβεβαίωσε την πώλησή της έναντι 150 εκατομμυρίων στην εταιρεία Yunyi Guokai, η Άστον Βίλα εξαγοράστηκε από τον Τόνι Σία και η Γουλβς πωλήθηκε στο Fosun Group. Τώρα, υπάρχει ενδιαφέρον και για την Χαλ. Όλες οι παραπάνω κινήσεις, σύμφωνα με τον διεθνή Τύπο, έχουν τις ευλογίες τις κυβέρνησης. Ποδοσφαιρικές επενδύσεις έχουν γίνει και σε άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ολλανδία, η Τσεχία. Κινέζοι προσπάθησαν ακόμα να χορηγήσουν την δεύτερη κατηγορία της Πορτογαλίας, με την προϋπόθεση πως κάθε σύλλογος θα έχει έναν συμπατριώτη τους στο ρόστερ του. Η ιδέα τελικά εγκαταλείφθηκε.

Στην περίπτωση της Λίβερπουλ, οι Financial Times αποκάλυψαν ότι πίσω από το γκρουπ που ενδιαφέρεται για την απόκτησή της βρίσκεται η κρατική τηλεοπτική εταιρεία Everbright, σε συνδυασμό με συμπαίκτες από τον ιδιωτικό τομέα και την CIC, το βασικό επενδυτικό κρατικό fund της χώρας. Τα 800 εκατομύρια λίρες που είδαν το φως της δημοσιότητας ξεπερνούν κάθε προηγούμενο. Η Fenway Sports Group δαπάνησε 300 για την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου το 2010. Η διοίκηση των Ρεντς προς το παρόν διαψεύδει τα πάντα, ωστόσο είναι δεδομένο πως μια πιθανή επένδυση τέτοιου βεληνεκούς θα κάνει τη Λίβερπουλ τον πλουσιότερο σύλλογο της Premier League.

Το νέο τηλεοπτικό συμβόλαιο, το πρότζεκτ με το εξαετές συμβόλαιο στον Κλοπ και η ανακαίνιση του Άνφιλντ δίνουν στους νυν ιδιοκτήτες ένα πολύ φιλόδοξο πλάνο για τα επόμενα χρόνια, όμως τα ποσά που έρχονται από την Ανατολή είναι ικανά να αλλάξουν εντελώς τα δεδομένα. Από τη μία φέρνοντας τρομερό κέρδος στον Χένρι και τους υπόλοιπους βασικούς μετόχους και από την άλλη κάνοντας την Λίβερπουλ πρωταγωνίστρια στο μεταγραφικό παζάρι. Η ολοκληρωτική απόρριψη λοιπόν μιας τέτοιας πρότασης μόνο εύκολη δεν είναι, πόσω μάλλον από τη στιγμή που αν οι πιθανοί επενδυτές δεν προχωρήσουν, θα στραφούν κατά πάσα πιθανότητα σε κάποιον απο τους ανταγωνιστές. Ίσως να πέσει στο τραπέζι η προοπτική της σύμπραξης, με τους Αμερικανούς να πουλήσουν ένα πακέτο μετοχών, αλλά όχι την πλειοψηφία, εφόσον κάτι τέτοιο γίνει δεκτό από την απέναντι πλευρά. Το μέλλον θα δείξει.

Η κρούση προς τους Ρεντς με ένα τόσο μεγάλαιο κεφάλαιο, ακόμα κι αν δεν πάρει ποτέ επίσημη μορφή, δείχνει ότι πλέον οι Κινέζοι είναι έτοιμοι να το πάνε σε άλλο επίπεδο και στην Αγγλία. Μετά την Ίντερ και τη Μίλαν, είναι αποφασισμένοι να γίνουν πρωταγωνιστές σε ομάδα που πρωταγωνιστεί στο ελκυστικότερο γι' αυτούς πρωτάθλημα της Premier League και να τινάξουν την μπάνκα στον αέρα, αλλάζοντας εντελώς το ποδοσφαιρικό τοπίο και προκαλώντας νέες ανισορροπίες. Για τον καθηγητή Τσάντγουικ, το ποδόσφαιρικό πλάνο έχει επιπλέον προεκτάσεις, παίρνοντας τη μορφή μιας «ποδοσφαιρικής διπλωματίας». «Νομίζω ότι το ποδόσφαιρο, εν μέρει, χρησιμοποιείται ως μοχλός στις σχέσεις της Βρετανίας με την Κίνα. Το ποδόσφαιρο ήταν πάντα ένα σπουδαίο κανάλι δικτύωσης και οι Κινέζοι ήδη αποδεικνύουν ότι είναι απολύτως επαρκείς στο να χτίζουν και να εκμεταλλεύονται το ποδόσφαιρικό δίκτυο».

-Διαβάστε τη συνέντευξη με τον Έλληνα που ζει εκ των έσω την ποδοσφαιρική ανάτπυξη της Κίνας