Αγγλία vs Γερμανία: Η ειδοποιός διαφορά

«Grassroots». Η λέξη που ακούγεται περισσότερο ίσως από κάθε άλλη τα τελευταία χρόνια στις συζητήσεις για τους λόγους που η εθνική Αγγλίας τρώει τα μούτρα της στις μεγάλες διοργανώσεις. Ο ίδιος ο Γκρεγκ Ντάικ, πρόεδρος της Αγγλικής Ομοσπονδίας, είχε παραδεχθεί πως: «αν πάτε στη Γερμανία ή την Ολλανδία, εμείς είμαστε χιλιόμετρα πίσω όσον αφορά τις εγκαταστάσεις και τον αριθμό των προπονητών». Παράλληλα, μίλησε για βασικά προβλήματα υποδομών. «Είναι ξεκάθαρο ότι έχουμε προβλήματα με τα γήπεδα. Τα οικονομικά των τοπικών αρχών είναι πιεσμένα και τα περισσότερα γήπεδα ανήκουν σε αυτές.

Η συντήρησή τους δεν είναι όπως παλιά και τα τελευταία χρόνια αναβάλλονται παιχνίδια. Βλέπω τα παιδιά μου να τα περνάνε εδώ και δέκα χρόνια. Την προηγούμενη σεζόν δεν έπαιζαν από τον Νοέμβριο μέχρι τον Φεβρουάριο, επειδή τα γήπεδα ήταν ακατάλληλα». Στην Αγγλία. Των αμέτρητων εκατομμυρίων για μεταγραφές, των πάμπλουτων μεγιστάνων, των, χορηγών, των πανάκριβων εισιτηρίων διαρκείας, των υποδομών-διαφήμιση ομάδων όπως η Μάντσεστερ Σίτι και φυσικά του St George's Park. Ο διάδοχος του Ντάικ, Γκρεγκ Κλαρκ, έπρεπε να πείσει τον έξαλλο υπουργό αθλητισμού ότι το δημόσιο χρήμα θα ξεκινήσει να ξοδεύεται από τη βάση, προκειμένου να μην κοπεί η χρηματοδότηση της FA.

Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν παιδιά. Ο Φιλ Σμιθ, διευθυντής του Sport England είχε πει πως το 96% των δεκάχρονων αγοριών που αθλούνται, παίζουν, είτε λίγο είτε πολύ, ποδόσφαιρο. Δεν είναι λοιπόν μόνο ο εντοπισμός των ταλέντων, κάτι που η Γερμανία εξασφάλισε με το Extented Talent Promotion Programme, αλλά πως τα αξιοποιείς στη συνέχεια. Στο πλαίσιο αυτό, το 2010 η αγγλική Ομοσπονδία εξέδωσε το «Futre Game», έναν τεχνικό οδηγό για την εξέλιξη νεαρών παικτών. Όπως όμως έδειξε το πείραμα της Γερμανίας, η συνεργασία ανάμεσα σε ομάδες, Λίγκες και Ομοσπονδία πρέπει να είναι ουσιαστική για να εφαρμοστούν οι όποιες γραμμές.

Γενικά οι Άγγλοι προσπαθούν να δώσουν βάρος ως προς αυτό, όμως η αθλητική εκπαίδευση, για να αποδώσει όπως στη Γερμανία, πρέπει να είναι πολυεπίπεδη. Να ξεκινάει από μικρές ηλικίες, σε όλη τη χώρα και όχι μόνο στις ακαδημίες ομάδων, να συνδυάζεται με το σχολείο και πρωτίστως, να γίνεται από καταρτισμένους προπονητές σε κατάλληλες υποδομές. Ο Ντάικ τόνιζε ότι ήθελε να επενδύσει 250 εκατομμύρια, όταν στην Γερμανία δαπανώνται, σε συνδυασμό από ομάδες και Ομοσπονδία, σχεδόν 100 κάθε χρόνο, εδώ και πάνω από μια δεκαετία.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα και ερευνητή Μάικλ Κάλβιν, το ποσοστό των παιδιών που παίζουν οργανωμένα σε τμήματα υποδομών και θα καταφέρουν να παίξουν κάποια στιγμή στην Premier League είναι 0.012%. Δηλαδή 180 σε ενάμιση εκατομμύριο. Μέρος της εκπαίδευσης είναι και η συνέχεια όλων εκείνων που δεν θα τα καταφέρουν.

«Το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι να φτάσει στα διεθνή στάνταρ η εκπαίδευση των προπονητών, εκπαιδεύοντας πρώτα τους εκπαιδευτές τους», είχε πει χαρακτηριστικά o Ραϊμόντ Φερχέιχεν, ένας εκ των γκουρού της φυσικής κατάστασης στο ποδόσφαιρο. Βάσει των στοιχείων της UEFA, στη Γερμανία έχουν το δίπλωμα B 28.400 προπονητές, ενώ στην Αγγλία 1.759. Το A 5.500 και 895 αντίστοιχα, ενώ το Pro 1.070 και 115 αντίστοιχα. Το χάσμα είναι τεράστιο και κατά έναν σημαντικό λόγο εξηγείται από τον τρόπο που οι Γερμανοί έκαναν το επάγγελμα του προπονητή πιο προσιτό.

Στην Αγγλία, για να φτάσει κάποιος μέχρι το UEFA Α πρέπει να δαπανήσει περίπου 4.500 ευρώ. Στη Γερμανία κοστίζει 800. Μαζί με τα 52 προπονητικά κέντρα που ξεφύτρωσαν με κρατική χρηματοδότηση τα τελευταία 12 χρόνια, δημιουργήθηκαν και 366 περιφερειακές βάσεις, όπου 1.300 καταρτισμένοι προπονητές αναλαμβάνουν δράση. Η ιδιότητα του προπονητή, κυρίως σε επίπεδο υποδομών, δεν είναι ελιτιστική, είναι μέρος ενός οργανωμένου σχεδίου που τους έχει όλους συμμάχους. Και οι Άγγλοι το παραδέχονται. Ο Κρις Ερλ, που προσελήφθη ως επικεφαλής στην εκπαίδευση στάθηκε στο ότι πρέπει πάση θυσία οι Άγγλοι προπονητές να κάνουν τα παιδιά να αναπτύσσουν αγάπη για το άθλημα και όχι φόβο σε περίπτωση που κάνουν κάποιο λάθος, ενώ επανέφερε τα διπλώματα UEFA 1 και 2, με στόχο να δημιουργήσει ένα μεγάλο pool προπονητών που θα έχουν μια βασική εκπαίδευση και θα μπορούν σταδιακά να εξελιχθούν.

Παρουσιάσαμε τον τρόπο που η Γερμανία άλλαξε σε επίπεδο νοοτροπίας και κοινωνίας. Ο Φρανκ Βόρμουτ, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο ως επικεφαλής εκπαίδευσης προπονητών και τεχνικός στην Κ-20 της χώρας έλεγε στο Blizzard: «Στην Αγγλία, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία δεν έχει επιρροή στις ομάδες. Και γι' αυτό έχουν ζητήματα με τον νεανικό τομέα». Ο Έντουιν Μπόεκαμπ ο οποίος δούλευε στα τμήματα υποδομής της Ντόρτμουντ, πρόσθετε: «Έχουν όλα τα χρήματα, από τα τηλεοπτικά ντιλ, τους μεγάλους χορηγούς, τους ιδιοκτήτες και απλά αγοράζουν παίκτες. Ακόμα και σε επίπεδο νέων! Ξοδεύουν χρήματα στην εξέλιξη ταλέντων, αλλά όχι των δικών τους ταλέντων! Αποκτούν πολλούς νεαρούς από ευρωπαϊκές ομάδες, αντί να αναπτύσσουν τα δικά τους. Δεν πρόκειται ποτέ να κάνουν πρόοδο, αν δεν σπάσουν τις παλιές δομές, όπως κάναμε εμείς». Μέρος των παλιών δομών είναι και το ότι σπανίζουν οι ευκαιρίες στο υψηλό επίπεδο για τους νεαρούς.

Εκπαίδευση λοιπόν. Είναι σαν ντόμινο. Η εκπαίδευση στους προπονητές ισοδυναμεί με καλύτερη εκπαίδευση στα παιδιά. Αλλάζει τη νοοτροπία ως προς τη διαχείρισή τους σε συνθήκες αγώνα και φυσικά βρίσκεται πάντα σε συνάρτηση με τις υποδομές και τη συνεργασία των φορέων. Και βέβαια, απαιτεί διάθεση για να σπάσουν αβγά...