Επιτέλους, οι ΠΑΕ κατάλαβαν ότι έπιασαν πάτο και αλλάζουν μυαλό

Η υπόθεση του GREXIT σκέπασε, όπως ήταν φυσιολογικό, όλα τα υπόλοιπα δρώμενα στο ελληνικό ποδόσφαιρο στη διάρκεια των τελευταίων ημερών. Και κάπως έτσι πέρασε στα ψιλά η έγκριση της πρότασης των 11 “μικρομεσαίων” ομάδων – εταιρειών από το διοικητικό συμβούλιο της Superleague. Οι δύο αλλαγές που εγκρίθηκαν είναι, ή τουλάχιστον έχουν την προοπτική να αποδειχθούν κοσμογονικές. Η πρώτη, που αφορά την διανομή των τηλεοπτικών εσόδων είναι ικανή να αλλάξει την οικονομία της συντριπτικής πλειονότητας των ΠΑΕ, με εξαίρεση τις 4 μεγάλες, των οποίων η οικονομία θα πληγεί από αυτή την αλλαγή. Η δεύτερη, που αφορά την διαιτησία δημιουργεί, θεωρητικά, την προοπτική να βλέπουμε στο εξής διαιτητές που θα παρακινούνται από το κίνητρο της νόμιμης αμοιβής και ανταμοιβής τους και της αξιοκρατικής ανέλιξής τους και όχι από τα μαύρα ή τα παράπλευρα οφέλη της “1 ημίχρονο, 2 τελικό” συμπεριφοράς. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον το μοντέλο λειτουργήσει, οι διαιτητές θα ζουν στο εξής λιγότερο ευάλωτοι σε πειρασμούς και εκβιασμούς. Διότι το νέο καθεστώς τους παρέχει την εγγύηση και ότι θα αμείβονται καλύτερα και θα επιβραβεύονται, αλλά και ότι θα προστατεύονται από την βαθμολόγηση με αντικειμενικά κριτήρια και συνεπώς δεν θα έχουν ανάγκη, προκειμένου να επιβιώσουν, να κάνουν sign in στο paraga.gr.

Προκειμένου να αντιληφθεί καλύτερα την αλλαγή που θα φέρει η αναδιανομή των τηλεοπτικών εσόδων με το 40%-60% (40% του ποσού σε όλους ισομερώς και το 60% ανάλογα με τη βαθμολογική θέση), ο παρατηρητής αρκεί να ακούσει την εκτίμηση του εισηγητή Χρήστου Πανόπουλου, που είχε τη βασική ιδέα αυτής της πρότασης. Σύμφωνα με την εκτίμηση του μεγαλομετόχου της Ξάνθης, οι ομάδες που τερματίζουν +- στη μέση του βαθμολογικού πίνακα θα εισπράττουν επιπλέον περίπου 400.000 ευρώ. Αν αναλογιστείς ότι ο προϋπολογισμός του ρόστερ των μισών και πλέον ΠΑΕ της Superleague ήταν/είναι φέτος της τάξης του 1 εκατ. ευρώ, οδηγείσαι στο συμπέρασμα ότι οι νίκες στο εξής θα τους αλλάζουν την ζωή. Διότι πλέον κάθε νίκη θα αξίζει περί τα 90 χιλιάδες ευρώ.

Πώς και το πήραν απόφαση οι επιχειρηματίες του ποδοσφαίρου να αλλάξουν μυαλά ή να βάλουν μυαλό; Προ ημερών, στο πλαίσιο μιας έρευνας που μου παρήγγειλε το αγγλόφωνο FourFourTwo Magazine, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον Ζώη Σωτηρόπουλο, τον επικεφαλής της ομάδας λογιστών της Pricewaterhousecoopers, που μελετούν και πιστοποιούν τις οικονομικές χρήσεις της Superleague. Ο Σωτηρόπουλος έχει πλέον πολυετή εμπειρία στην επεξεργασία των ισολογισμών της Superleague, οι οποίοι κάθε χρόνο φέρουν την υπογραφή του. Του ζήτησα να μου απαντήσει στην ερώτηση σχετικά με το πόσο και πώς έχει επηρεαστεί το ελληνικό επαγγελματικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου από την οικονομική κρίση. Και σήμερα μοιράζομαι μαζί σας τις απαντήσεις του.

“Αυτονόητα η οικονομική κρίση δε θα μπορούσε να μην επηρεάσει και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Οφείλουμε βέβαια να επισημάνουμε πως οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης δεν έχουν αποκλειστικά αρνητική διάσταση, αλλά και θετικά ψήγματα επί των οποίων πρέπει να υπάρξει επένδυση για την πραγματική αναμόρφωση του κλάδου.

Οι σημαντικότεροι παράγοντες αναλύονται ακολούθως:

Αριθμός εισιτηρίων και έσοδα από εισιτήρια

Oι επιπτώσεις ήταν απόλυτα εμφανείς από το πρωτάθλημα 2010-2011 όταν και καταγράφηκε σημαντική μείωση στον απόλυτο αριθμό εισιτηρίων και ανάλογη μείωση των εσόδων από εισιτήρια ύψους 2,5 εκ. Ευρώ. Στα χρόνια που ακολούθησαν η προσέλευση θεατών στους αγωνιστικούς χώρους, καθώς και τα έσοδα από εισιτήρια συνέχισαν να βαίνουν μειούμενα, με συνέπεια οι σχετικοί δείκτες να εμφανίζονται μειωμένοι κατά 42% περίπου σε σχέση με αυτούς του πρωταθλήματος 2009-2010.

Αξιοσημείωτο είναι πως τα ανωτέρω έχουν λάβει χώρα παρά το γεγονός πως έχει μειωθεί η μέση τιμή του εισιτηρίου περίπου 40% και συγκεκριμένα από 15 Ευρώ το 2008 σε 9 περίπου Ευρώ το 2015.

Χορηγίες & Διαφημιστική Δαπάνη

Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο επλήγη άμεσα από τις μειωμένες δαπάνες διαφήμισης και χορηγιών των εταιρειών, κάτι το οποίο ήταν εμφανές πέραν του ποδοσφαίρου και σε άλλους επιχειρηματικούς κλάδους (τύπος, τηλεόραση, διαφημιστικές εταιρείες κλπ).

Αύξηση φορολόγησης ποδοσφαιριστών

Η προσπάθεια κάλυψης από την Πολιτεία των δημοσιονομικών κενών μέσω της αυξημένης φορολόγησης συγκεκριμένων κατηγοριών εισοδημάτων και της θέσπισης της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης επέφερε σημαντικά προβλήματα στις ΠΑΕ δεδομένης της αύξησης των φορολογικών συντελεστών του αθλητικού προσωπικού κατά 20 περίπου ποσοστιαίες μονάδες. Δεδομένου πως σημαντικό μέρος εκ των συμβολαίων των αθλητών περιλάμβαναν συμφωνία σε καθαρές αποδοχές, η φορολογική επιβάρυνση κατέληξε τελικά στις ΠΑΕ συμπιέζοντας τους ήδη οριακούς προϋπολογισμούς τους.

Διαρκής αδυναμία επενδύσεων σε νέες εγκαταστάσεις & υποδομές

Η διαρκής μείωση εσόδων έχει συμβάλει δραστικά στην αδυναμία επένδυσης των ΠΑΕ σε εγκαταστάσεις και υποδομές.

Είναι χαρακτηριστικό πως όλο και περισσότερες ΠΑΕ αδυνατούν να συμμετάσχουν σε Πρωταθλήματα υποδομών, ενώ μετά από μια περίοδο που η διοργανώτρια αρχή κάλυπτε και διασφάλιζε κατά το δυνατόν την ποιότητα των αγωνιστικών χώρων, η έλλειψη χορηγών και οικονομικών πόρων είναι πιθανόν να οδηγήσει σε εξαιρετικά κακούς αγωνιστικούς χώρους τις επόμενες χρονιές.

Ωστόσο, η οικονομική κρίση έχει και θετικές διαστάσεις επί των οποίων θα πρέπει το ελληνικό Ποδόσφαιρο ναι κεφαλαιοποιήσει και να επενδύσει:

Ανάδειξη/ Χρησιμοποίηση Ελλήνων ποδοσφαιριστών

Είναι σημαντική η αλλαγή της σχέσης μεταξύ Ελλήνων και Αλλοδαπών ποδοσφαιριστών στο Ελληνικό Πρωτάθλημα. Συγκεκριμένα το 2009-2010 αγωνίσθηκαν 212 Έλληνες ποδοσφαιριστές και 255 αλλοδαποί, ενώ πλέον αγωνίζονται 340 Έλληνες και 140 αλλοδαποί.

Εταιρική Διακυβέρνηση ΠΑΕ

Δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της ανάγκης αναζήτησης χρηματοοικονομικών πόρων όλο και περισσότερες ΠΑΕ προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα μέσω της κατάρτισης προϋπολογισμών, της διαρκούς παρακολούθησης των εταιρικών αποτελεσμάτων, της απόκτησης φορολογικής συνείδησης και της προσπάθειας περιστολής δαπανών για την απόκτηση ευελιξίας”.

Η εικόνα που αποτυπώνεται μέσα από την κομψή περιγραφή του οικονομολόγου μιλά από μόνη της: στο ελληνικό πρωτάθλημα συμμετέχουν ομάδες που δεν έχουν λεφτά για να συντηρήσουν τον χλοοτάπητα που αγωνίζονται ή δεν έχουν λεφτά για να κατεβάσουν στο πρωτάθλημα τις ομάδες των ακαδημιών τους. Πώς να μη βρωμάει μετά το πρωτάθλημα; Και πώς, όταν υπάρχει τόσο μεγάλη έλλειψη εσόδων, να μην μετατρέπεται το ποδόσφαιρο σε πεδίο δράσης των παράνομων, των αεριτζήδων, των νταβατζήδων;

Τα επιπλέον 400 χιλιάδες ευρώ ανά ομάδα χάρη στην αναδιανομή των εσόδων του τηλεοπτικού συμβολαίου δεν είναι πανάκεια, δεν θα σώσουν το πρωτάθλημα, δεν θα το μετατρέψουν ξαφνικά σε πιο ανταγωνιστικό και πιο φιλικό προς τον ποδοσφαιρόφιλο που θα αποφασίσει να επισκεφθεί ένα γήπεδο. Είναι όμως μια αρχή για την αναβάθμιση του πρωταθλήματος, αρκεί η Superleague να δεσμεύσει τους ιδιοκτήτες ότι θα τα επενδύσουν στις ομάδες και να τους ελέγξει εκ των υστέρων ώστε να πειστεί ότι δεν τα επένδυσαν σε τζίπ και βίλες, όπως είχε πει κάποτε ο Σωκράτης Κόκκαλης.

Το επόμενο απαραίτητο βήμα είναι να παραδοθεί η διοργάνωση του πρωταθλήματος σε έναν πολυεθνικό εργολάβο που θα δεσμευτεί δια συμβολαίου για τους οικονομικούς και αναπτυξιακούς στόχους που θα επιτευχθούν σε βάθος 3ετίας ή 5ετίας. Σε ένα πρωτάθλημα που φέτος δεν κατάφερε ούτε να βρει έναν βασικό χορηγό, δεν αρκεί ένας έμμισθος μάνατζερ, ο οποίος πιθανότατα δεν θα προκύψει με αξιοκρατικά κριτήρια και δεν θα έχει προηγούμενη επιτυχία σε αναβάθμιση/ανάπτυξη επαγγελματικού πρωταθλήματος. Η ανακαίνιση του πρωταθλήματος δεν είναι ζήτημα ενός. Κι είναι ευχή να το συνειδητοποιήσουν επιτέλους οι επιχειρηματίες, τώρα που επιτέλους φαίνεται να αλλάζουν και να βάζουν μυαλό.

Η αλλαγή στην διανομή του τηλεοπτικού εσόδου και οι αλλαγές που πρότειναν οι “11” για τη διαιτησία είναι μια αρχή. Κι αν κανείς βάλει αυτά τα νέα δεδομένα κοντά στις αλλαγές που αναγκάζεται από τον Σταύρο Κοντονή να κάνει η ΕΠΟ, βλέπει να διαμορφώνεται μπροστά του ένα πολύ ενδιαφέρον, έως και ελπιδοφόρο άθροισμα. Μόνο που, όπως σημείωνα και χθες, όλα αυτά δεν είναι αρκετά για να βεβαιωθεί κανείς, δηλαδή για να βεβαιωθεί ο μέσος Ελληνας, ότι το ελληνικό ποδόσφαιρο αλλάζει, ότι καθαρίζει και αναβαθμίζεται, ότι εξυγιαίνεται και βάζει στόχο να αναπτυχθεί και να ξαναποκτήσει ενδιαφέρον. Δεν αρκούν τα παραπάνω για να πειστεί ο μέσος Ελληνας να ξαναβάλει την επίσκεψη στο γήπεδο ψηλά στη λίστα των ψυχαγωγικών προτιμήσεών του. Αν δεν προκύψει άμεσα μια νέα διοίκηση με αποδεδειγμένη καθαρότητα και βιογραφικό που να πείθει για την ικανότητά της να αλλάξει το ποδόσφαιρο, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, ο Ελληνας δεν θα επιστρέψει στην κερκίδα. Διότι θα εξακολουθεί να πιστεύει ότι παρακολουθεί το ίδιο κατασκεύασμα, στο οποίο απλώς έχουν αλλάξει τα κόζια.