Η κατάρα του Like

Στο παρελθόν οι δημοσιογράφοι των έντυπων μέσων ήταν αυτοί που έδιναν τροφή για κουβέντα Σχολίαζαν από γνώση και εμπειρία, είτε από ένστικτο, είτε αφουγκραζόμενοι την κοινή γνώμη. Μετέφεραν τα γεγονότα μέσα από γνήσιο και άμεσο ρεπορτάζ. Η κριτική ήταν επώνυμη και εν πολλοίς αξιόπιστη. Όπως αξιόπιστη – σε μεγάλο βαθμό – ήταν και η μετάδοση των γεγονότων για τον απλούστατο λόγο ότι υπήρχε η «πηγή» της είδησης και η υπογραφή του συντάκτη.

Σε αυτό το Μουντιάλ το «καφενείο» είχε κυρίαρχο ρόλο, οι «πηγές» στέρεψαν και η φωνή του γνήσιου ρεπορτάζ μπερδεύτηκε με τη φήμη. Ο κάθε πικραμένος χωρίς καν να μιλάει και να επιχειρηματολογεί, χωρίς να είναι μπροστά στα γεγονότα μπορεί να καθορίζει τις εξελίξεις με ένα Like. Στην πραγματικότητα δε γνωρίζει τη δύναμη και την κατάρα του Like και το χειρότερο δεν νωρίζει και τις ευθύνες του. Απλά έχει την ανάγκη να εκφραστεί αγνοώντας βασικούς κανόνες του διαδικτύου. Μοιάζει με εκείνη τη... νύχτα που έγινε οικονομολόγος και παίκτης του Χρηματιστηρίου.

Η έννοια «τρολάρισμα» έχει γίνει αποδεκτή ως μέρος της καθημερινής ζωής. Παρότι στην πραγματικότητα μιλάμε για κοινούς ψεύτες, συκοφάντες και επικίνδυνους απατεώνες τους αφήνουμε «ανάμεσα» μας. Σε άλλες εποχές και σε διαφορετικές περιπτώσεις θα τους είχαμε απορρίψει. Προκαλούν τεράστια ζημιά όχι μόνο σε όσους εμπλέκονται αλλά και σε όσους υποσυνείδητα τους αποδέχονται. Κι όμως γελάμε αδιάφορα, συνεχίζουμε την κατάρα των Like. Ακόμα και στην απώλεια μιας ψυχής και στο θάνατο και στην είδηση μιας αυτοκτονίας κάνουμε Like.

Η κατάρρευση των ΜΜΕ στην Ελλάδα δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση και στην είσοδο της τεχνολογίας. Οφείλεται κυρίως στην έλλειψη... κρίσης από τον μέσο Έλληνα. Η έλλειψη κρίσης είναι προϊόν ασυνέπειας και έλλειψης παιδείας. Ο Έλληνας ψάχνει να βρει τον εαυτό του, αναζητά την ταυτότητα του, κρατάει φανατικά τα σύμβολα του αλλά δεν γνωρίζει τον τρόπο να ξεφύγει. Παλεύει να εκφραστεί μέσα από greeklish και ασύνταχτες κραυγές και κάθε μέρα «χάνεται» όλο και περισσότερο αναζητώντας τα... άκρα.

Η γραφή αφανίζεται, η ομιλία περιορίζεται στα απαραίτητα. Σταδιακά γυρνάμε στην εποχή του νοήματος και της εικόνας. Βλέπουμε μία φωτογραφία, να μονταρισμένο video. Κάνουμε Like και συνεχίζουμε.

Είχα την τύχη να βρεθώ σε ένα ωραίο καφέ στην Πλάκα όπου αρκετός κόσμος παρακολουθούσε το Γερμανία – Αλγερία. Δύο φίλοι που κάθονταν σε ένα τραπέζι μπροστά μου δεν αντάλλαξαν ούτε κουβέντα. Ο κάθε ένας από αυτούς είχαν ένα κινητό, έστελναν μηνύματα. Στο τέλος κατάλαβα πως συνομιλούσαν μέσω του Facebook ενώ καθόντουσαν στο ίδιο τραπέζι. Πλήρωσαν κι έφυγαν χωρίς να αποχαιρετήσουν την κοπέλα που σέρβιρε και τους έφερε τον λογαριασμό. Χάθηκαν στο δρόμο κι ακόμα έγραφαν μηνύματα.

Γυρνάμε στην εποχή της «φήμης» και του «κουτσομπολιού» ακόμα και του «θρύλου». Η «είδηση» μεταδίδεται με ταχύτητα φωτός αλλά αδυνατεί να κουβαλήσει μαζί της και την αξιοπιστία. Αυτή δυστυχώς φτάνει με τα... πόδια και πολλές φορές ανατρέπει τα όσα «μάθαμε» νωρίτερα αλλά είναι πλέον αργά. Οι συμφορές τύπου «χρηματιστήριο», «οικονομική κρίση», «μνημόνιο» έχουν βρει ανοικτές θύρες.

Ακόμα και τα αληθινά γεγονότα αμφισβητούνται γιατί η πηγή των γεγονότων είναι άγνωστη.

Στην πραγματικότητα η ανεξέλεγκτη διείσδυση μιας λανθασμένης άποψης μέσα στην καρδιά των γεγονότων λειτουργεί και ως καταλύτης κακών και ανεξέλεγκτων εξελίξεων. Επιφέρει εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά που έχει πρόθεση να προκαλέσει ο χρήσης.

Κατά έναν «ανεξήγητο» τρόπο στους πολλούς (για αυτούς που ελέγχουν το διαδίκτυο είναι η φιλοσοφία τους) το ψέμα τρέχει πιο γρήγορα από την αλήθεια, τόσο όσο να προλάβει να πάρει τη θέση της αξιοπιστίας. Η συνταγή είναι απλή. Σύγχυση, αποπροσανατολισμός και χάος. Αυτός είναι ο στόχος «τους» κι όσο εμείς οι ίδιοι απαξιώνουμε και καταστρέφουμε τις τελευταίες πηγές αξιοπιστίας στην ενημέρωση είμαστε σύμμαχοι «τους» και φυσικά άξια τέκνα της μοίρας μας.