Το στοίχημα του αυτοσεβασμού

Στη θεωρία, είναι το αυτονόητο. Ότι για καμία νίκη, για κανένα τρόπαιο, για κανένα διακύβευμα γενικώς, δεν αξίζει ο κόπος να θυσιάζεται ο αυτοσεβασμός. Στην πράξη, όμως;

Η πράξη είναι η ελληνική πράξη. Οπου ο αυτοσεβασμός μπορεί να ξεπουληθεί και να χαθεί, ακόμη και για το ποιος θα προλάβει πρώτος να περάσει ένα φανάρι στον δρόμο, μπροστά απ’ τον άλλον.

Στην πράξη του ελληνικού ποδοσφαίρου, δε; Εδώ πρόκειται, ξεκάθαρα, για ένα τοξικό προϊόν που διακινείται σ’ ένα τελειωμένο περιβάλλον. Αν το ελληνικό ποδόσφαιρο ήταν αναψυκτικό, δεν θα το ‘δινες στο παιδί να πιεί. Αν ήταν σοκολάτα, δεν θα του την αγόραζες απ’ το περίπτερο. Αν το πωλούσαν στο σούπερ-μάρκετ, θα ‘ταν υποχρεωτική στο περιτύλιγμα η ένδειξη. Βλάπτει σοβαρά.

Σ’ αυτό το εγνωσμένο περιβάλλον λοιπόν, ήταν κάτι, ήταν μια ανάσα, ήταν ένα νέο χαρμόσυνο. Ότι ουδείς συντελεστής του τελικού, ο-υ-δ-ε-ί-ς όμως, καταδέχθηκε να ρισκάρει τον αυτοσεβασμό. Ολοι, μηδενός εξαιρουμένου, τον προστάτευσαν. Τον υπεράσπισαν. Καθένας, για τον εαυτό του. Κι όλοι μαζί, για το Παιγνίδι.

Ένα ρεαλιστικό περιβάλλον, θυμίζω, με συρματοπλέγματα και κάγκελα που θύμιζαν ντεκόρ ταινίας. Αποκρουστικό. Φυλακές υψίστης ασφαλείας. Κι ένα χώρισμα που έχασκε, να παραπέμπει…αλλ’ ας μη προσβάλλουμε κατ’ εξακολούθησιν τον κάποτε αποκαλούμενο Τρίτο Κόσμο.

Επί τη ευκαιρία, μια παρένθεση. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί, εφόσον τους χωρίζουν, τους χωρίζουν έτσι. Στα πέταλα. Με τις κεντρικές κερκίδες, αδειανές. Γιατί δεν τους βάζουν να καθήσουν στις κεντρικές κερκίδες. Και να μένουν τα πέταλα, σαν φυσικά σύνορα, αδειανά. Να βλέπουν, έτσι, καλύτερα. Να μη χρειάζεται να γυρίσουν σπίτι, για να δουν πώς μπήκαν τα γκολ.

Το Παιγνίδι αντάμειψε τον σεβασμό στα βασικά. Τιμώρησε το έλλειμμα σεβασμού στα ίδια αυτά βασικά. Το έργο-Παναθηναϊκός είναι ένα έργο σεβασμού των βασικών. Κι αυτοί που εξεχόντως τα σέβονται, αν το παρατηρήσαμε, ακριβώς τη στιγμή της δικαίωσης έμειναν με υπέροχη διακριτικότητα στην άκρη.

Ο Νίκος Νταμπίζας δεν εθεάθη, πουθενά. Ο Δημήτρης Σαραβάκος, που εκ του πρωτοκόλλου όφειλε να οδηγήσει την ομάδα στην απονομή, το έκανε και αμέσως εξαφανίστηκε. Ο Γιάννης Αναστασίου αυτοπεριορίστηκε στα απολύτως απαραίτητα, του ρόλου.

Το έργο-ΠΑΟΚ είναι, πώς αψηφούμε τα βασικά. Οπότε κάθε άνοιξη καταλήγουμε στον παρονομαστή «έλα Μπέμπη», μία μετά τον Δώνη, μία μετά τον Στέφενς. Σαν να ‘χουν πάρει τα λάστιχα, να γεμίσουν νερό το τρύπιο βαρέλι. Γεμίζει; Ο ΠΑΟΚ πεθαίνει, λέει, για ένα τίτλο. Ανοησίες. Τίτλος, μία κούπα, δίχως υπόβαθρο, είναι χαρά μιας νύχτας.

ΑΕΚ, 2011. Ο ορισμός της εφήμερης χαράς. Δεν σήμανε τίποτα, εκείνος ο τίτλος, ολωσδιόλου τίποτα για την επόμενη ημέρα του κλαμπ. Τη δε μεθεπόμενη, το κλαμπ ευρέθη στην γ’ κατηγορία. Ούτε για τον ΠΑΟΚ θα σήμαινε κάτι η μία κούπα, με τέτοιο αμμώδες υπόβαθρο.

Θα σήμαινε, μόνο, τη βεβαιότητα πως πράγματι η επιτυχία εξαγοράζεται εύκολα και γρήγορα, άρα η ρότα είναι η σωστή, να, το επιβεβαιώνει και ο τίτλος, θα φωταγωγούσαν και τον Λευκό Πύργο, και του χρόνου τέτοιον καιρό το έργο θα ήταν πάλι «έλα Μπέμπη» στη θέση του επόμενου που τούτο το καλοκαίρι θα προσλάμβαναν.

Ελπίζω ο Σαββίδης, όπως κι αν έγινε πλούσιος, να νοιάζεται για τα χρήματα που ρίχνει, σαν νερό, στο τρύπιο βαρέλι. Εάν νοιάζεται, ήδη θα ‘χει κάνει τον απλό λογαριασμό με το μολύβι και το χαρτί. Πόσα του κόστισε αυτή η ομάδα, και πόσα κοστίζει η άλλη ομάδα, αυτή που έβαλε στη δική του τέσσερα γκολ. Τότε, δεν θα έχει ανάγκη την παραμικρή συμβουλή.

Ο Αλαφούζος έχει την ίδια άγνοια, του Σαββίδη, περί το ποδόσφαιρο. Εξ ης αγνοίας, άλλωστε, επείσθη ότι ο Ζεσουάλντο Φερέιρα είναι ένας προφήτης του ποδοσφαίρου, κι ο Φάμπρι ένας αληθινός προπονητής του ποδοσφαίρου. Αλλά, ύστερα απ’ αυτές τις περιπέτειες, κάτι τον φώτισε να εμμείνει, τώρα, στις κεντρικές επιλογές. Να τις στηρίξει, πιθανόν και επειδή δεν είχε κάτι καλύτερο, ή πιο οικονομικό, να σκεφτεί ή να κάνει.

Το αποτέλεσμα μετράει. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Ότι, με τον ένα τρόπο, δημιουργήθηκε περιβάλλον στο οποίο οι ποδοσφαιριστές απολάμβαναν τον τελικό προτού, καν, μπουν να τον παίξουν. Με τον άλλον τρόπο, οι ποδοσφαιριστές στέναζαν υπό το βάρος του τελικού που είχαν, μπροστά, να παίξουν.

Ο Κώστας Χαλκιάς, με τη ματιά του insider, μου έδειξε τα σημάδια από κοντά. Στο ταρτάν, κατά τις επτά το απόγευμα. Εβλεπε παίκτες του Παναθηναϊκού να ξεκαρδίζονται, να τραβάνε βιντεάκια της εξέδρας με τα κινητά, να χοροπηδάνε από ενέργεια, σαν σε σχολική εκδρομή. Και παίκτες του ΠΑΟΚ, σφιγμένους ως το μεδούλι.

Η αντιπαραβολή, να σας πω, μου θύμισε Ελληνες διεθνείς και Πορτογάλους διεθνείς μία ώρα πριν τη σέντρα, Ντα Λουζ, 4 Ιουλίου 2004. Ο τελικός είχε κριθεί, στα μάτια όποιου ξέρει να βλέπει τα σημεία και να τα ερμηνεύει, προτού καν αρχίσει…