Μπάσκετ προ και μετά Στερν!

Κλειδαμπαρωμένες και ερμητικά κλειστές θα είναι από χθες οι πόρτες στο meeting room του Παραδείσου. Θα έχουν θρονιαστεί εκεί ο Ντέιβιντ Στερν και ο Πάτρικ Μπάουμαν, θα κουβεντιάζουν με τις ώρες γι’ αυτά που δεν πρόλαβαν να κάνουν στη γη, θα σχεδιάζουν τα επουράνια projects τους και δεν θα το κουνάνε ρούπι!

Εδώ βεβαίως η υπόθεση πάσχει και γέρνει μονόμπαντα, διότι ο πρώην γενικός γραμματέας της FIBA έφυγε από τη ζωή στις 18 Οκτωβρίου του 2018 σε ηλικία μόλις 51 ετών, πολύ προτού ολοκληρώσει την ισόβια θητεία του, κι ενώ επεξεργαζόταν ακόμη τα μεγαλεπήβολα σχέδια του για την ανάπτυξη του μπάσκετ…

Αντιθέτως ο τέως κομισάριος του ΝΒΑ που έφυγε από τη ζωή στα 78 του και είχε προβεί στην εθελουσία έξοδο το 2014 πρόλαβε να δει το έργο της ζωής του να αναπτύσσεται, να εξαπλώνεται, να προοδεύει και να ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του…

Τον μακαρίτη τον Στερν τον εκτίμησε το ΝΒΑ ως αντίπαλο και δη ως διάδικο: στα μέσα της δεκαετίας του ’70 ο γιος του ζαχαροπλάστη με τις εβραϊκές ρίζες εκπροσώπησε ως δικηγόρος τον Οσκαρ Ρόμπερτσον σε μια υπόθεση εναντίον της λίγκας, την οποία κέρδισε και από εκείνη τη στιγμή είδε τη ζωή του να αλλάζει άρδην.

Διαδέχθηκε τον Λάρι Ο’ Μπράιαν το 1984, σε μια εποχή κατά την οποία το ΝΒΑ βρέθηκε για πολλούς και διαφόρους λόγους στο σταυροδρόμι και στο μεταίχμιο επιλογών που θα καθόριζαν την πορεία του στο μέλλον. Ο Στερν ανταποκρίθηκε ιδανικά σε αυτό τον ρόλο και ήταν εκείνος που πήρε τη λίγκα μέσα από την ατμόσφαιρα του… γκέτο για να την οδηγήσει στην εξωστρέφεια.

Ο Στερν δημιούργησε και στερέωσε όσο κανείς άλλος το legacy του ΝΒΑ σε όλα τα επίπεδα. Στάθηκε βεβαίως τυχερός διότι η αναρρίχηση του στην εξουσία συνέπεσε με την εμφάνιση και την εκτόξευση των μεγάλων αστέρων, προεξάρχοντος του Μάικλ Τζόρνταν, το show time των Λέικερς του Μάτζικ Τζόνσον, την τελευταία αναλαμπή της παλαιικής δυναστείας των Σέλτικς του Λάρι Μπερντ και όλα τα (κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά) συμπαρομαρτούντα αυτών…

Σε κάθε περίπτωση, το ΝΒΑ από πάσης απόψεως –και όχι μονάχα της αγωνιστικής-μπορεί να χωρισθεί, όπως η ανθρωπότητα αναλόγως με τη γέννηση του Χριστού, σε δυο περιόδους: στην προ και στην μετά τον Στερν εποχή!

Ο Στερν ήταν εκείνος που συνέλαβε πρώτος το όραμα του ανοίγματος του ΝΒΑ, του επεκτατισμού του προς πάσα κατεύθυνση και της εγκόλπωσης του λεγόμενου international basketball: μέχρι τότε η λίγκα όντως αποτελούσε ένα γκέτο, που αφενός δεν δεχόταν παίκτες από τον υπόλοιπο κόσμο και αφετέρου λειτουργούσε με τους κανόνες του απομονωτισμού και της παγιωμένης και σε κάθε περίπτωση εγωιστικής και αλαζονικής λογικής της απόλυτης υπεροχής του…

Ο Στερν τράβηξε το ΝΒΑ από τη Λουδοβίκεια αρτηριοσκληρωτική φάση του «le basket c’est moi» και άνοιξε διάπλατα τους ορίζοντες του τόσο προς τα έσω, όσο και προς τα έξω: έπεισε τις ομάδες να εμπιστευθούν τους μη Αμερικανούς παίκτες και να τους παράσχουν αφειδώς θέσεις εργασίας και την ίδια στιγμή έβγαλε τη λίγκα από τη διεθνή καραντίνα.

Ζώντας εκ του σύνεγγυς την υπόθεση (στην οποία παρεμπιπτόντως έπαιξε σημαντικό ρόλο και ο Γιώργος Βασιλακόπουλος), θεωρώ ότι η συνθήκη που συνομολογήθηκε τον Απρίλιο του 1989 στο Μόναχο αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα ορόσημα στο παγκόσμιο μπασκετικό γίγνεσθαι…

Ηταν τότε που μετά από πολλές διαβουλεύσεις, ο Ντέιβιντ Στερν και ο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς κάθισαν στο ίδιο τραπέζι, αποφάσισαν την κατάργηση των συνόρων, διέγραψαν τις κάθε λογής διαχωριστικές γραμμές και κατέληξαν στο περιβόητο «open basketball» που σηματοδότησε την απελευθέρωση και την παγκοσμιοποίηση του αθλήματος: αρχής γενομένης από το Προολυμπιακό Τουρνουά του 1992 στο Πόρτλαντ και τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Μπανταλόνα, οι παίκτες του ΝΒΑ, οι οποίοι μέχρι τότε τελούσαν σε καθεστώς καραντίνας, απέκτησαν το δικαίωμα να εκπροσωπούν την (οποιαδήποτε και όχι μονάχα τις ΗΠΑ) πατρίδα τους στις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις.

Στο αμέσως επόμενο κλικ, τον Ιούλιο του 1992 εμφανίσθηκε επί σκηνής ο κορυφαίος θίασος στα χρονικά του μπάσκετ, η περιλάλητη «Dream Team»!

Ο Στερν ήταν όντως ένας πεφωτισμένος παράγων του μπάσκετ: ένας άνθρωπος που δεν άλλαξε μονάχα το ΝΒΑ, αλλά ολάκερο τον κόσμο του μπάσκετ, γι αυτό έγραψα προηγουμένως ότι η εξέλιξη του αθλήματος χωρίζεται σε δυο εποχές…

Οσο πράος και μειλίχιος φαινόταν ο Στερν στις δημόσιες εμφανίσεις του, κυρίως στο εξωτερικό, τόσο σκληρός ήταν στην πραγματικότητα. Στα τριάντα χρόνια της θητείας του, ασκούσε την εξουσία με τη λογική της «σιδερένιας γροθιάς» και κατέστησε το ΝΒΑ μια μηχανής παραγωγής χρημάτων. Ο ίδιος πήρε δίπλα του, εκπαίδευσε και επέβαλε τον Σίλβερ, ο οποίος επέλεξε και εφαρμόζει ένα διαφορετικό modus operandi: λιγότερο δυναστικό, πιο συλλογικό, πιο συνθετικό και ούτως ειπείν πιο ανθρώπινο.

Ο Σίλβερ αγαπά τους παίκτες και ελόγου τους τον θεωρούν φίλο, ενώ στο πρόσωπο του Στερν έβλεπαν έναν δικτάτορα και οιονεί εχθρό! Ίσως όμως αυτό ήταν το μοντέλο που χρειαζόταν τότε το ΝΒΑ για να ορθοποδήσει, να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις του και να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την οικουμένη…

Ο Σίλβερ αφουγκράζεται (και) τις επιθυμίες του κόσμου και τον περασμένο Φεβρουάριο αποφάσισε την τιμής ένεκεν συμμετοχή του Ντιρκ Νοβίτσκι και του Ντουέιν Γουέιντ στο All Star Game της Σάρλοτ, εισακούοντας την πρόταση ενός άγνωστου φιλάθλου που έστειλε την ιδέα του μέσω email.

Εάν στη θέση του Σίλβερ βρισκόταν ο Στερν, δυο τινά θα συνέβαιναν: ή δεν θα άνοιγε ποτέ το μήνυμα που προερχόταν από έναν άγνωστο ή δεν θα του έδινε καμιά σημασία!