Το σφυρί και ο... Σαίξπηρ!

Όταν μια κουβέντα καταλήγει στην τελευταία φάση, τότε σόρι κιόλας για την αγοραία έκφραση, αλλά γάμα τα με κεφαλαία γράμματα!

Στα σοβαρά τώρα, χωρίς να σημαίνει ότι αυτό που έγραψα παραπάνω είναι αστείο: για να καταλήξει όλη η κουβέντα στην τελευταία φάση, πάει να πει ότι κάτι πήγε λάθος σε όλες τις προηγούμενες και τούτο καλύτερα από τον κάθε φωτεινό παντογνώστη ή τον κάθε δοκησίσοφο, που βγαίνει από χθες το βράδυ και λέει άλλος το μακρύ του κι άλλος το κοντό του, το ξέρουν καλύτερα ο Σφαιρόπουλος, οι συνεργάτες του και οι παίκτες του Ολυμπιακού...

Εγώ πάντως εάν ήμουν Σφαιρόπουλος θα το έκανα το φάουλ για κάμποσους λόγους, αλλά εάν τυχόν διαβάζει αυτή την άποψη μου ο Γιάννης μπορεί να βάλει τα γέλια! Εκ προοιμίου η Ιστορία μου θυμίζει το... πάνελ που οργάνωσε, λέει, μια φορά ο Μέγας Αλέξανδρος για να ζητήσει τη γνώμη των στρατηγών του σχετικά με τον σχεδιασμό μιας μάχης: τις άκουσε όλες με μεγάλη προσοχή, φαινόταν να τις υιοθετεί όλες και ύστερα έκανε αυτό που εξαρχής είχε στο δικό του μυαλό!

Δεν ξέρω και δεν έχει πλέον καμιά σημασία εάν το Σαιξπηρικό δίλημμα που παραφράζεται εδώ και χρόνια για την μπασκετική περίσταση ως «to foul ornot to foul» τέθηκε σε... δημόσια διαβούλευση. Παρεμπιπτόντως εάν το έβαζε στο τραπέζι, την ώρα του τάιμ άουτ, ο προπονητής του Ολυμπιακού, κανείς δεν θα τον κατηγορούσε ότι τάχα λιγοψυχάει και δεν παίρνει αυτός την απόφαση. Στο κάτω κάτω την ίδια ...δημοκρατικότητα είχε επιδείξει και ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς στο τελευταίο τάιμ άουτ του δραματικού τελικού του Φάιναλ Φορ της Ευρωλίγκας, το 2009 στο Βερολίνο...

Αυτό το αποκάλυψε εκ των υστέρων ο Μάικ Μπατίστ, λέγοντας ότι ο Ζοτς ζήτησε τη γνώμη των παικτών του και αυτοί (άπαντες ή εν πάση περιπτώσει στη συντριπτική πλειοψηφία τους) τάχθηκαν υπέρ της άμυνας και κατά του φάουλ!

Στο επόμενο κλικ ο Ντρου Νίκολας χώθηκε στα σκέλια του Ραμούνας Σισκάουσκας, που αστόχησε και ο Παναθηναϊκός στεφόταν πρωταθλητής Ευρώπης για πέμπτη φορά στην ιστορία του...

Το δίλημμα ανάμεσα στην (τέλεια) άμυνα και στο φάουλ δεν έχει ποτέ σίγουρη απάντηση: και οι δυο επιλογές ενέχουν το ρίσκο, απλώς –για να επιστρέψω στην προσωπική άποψη μου-χθες συνέτειναν αρκετοί λόγοι για να τζογάρει ο Ολυμπιακός στέλνοντας κάποιον παίκτη της Μπάμπεργκ στη γραμμή του φάουλ...

Δεν λειτουργούσε καλά η περιφερειακή άμυνα του, είχε φάει ήδη έντεκα τρίποντα, εκ των οποίων τα δυο κολλητά μέσα σε σαράντα δυο δευτερόλεπτα (Τάις 66-69 και Ζήσης 69-71, μετά το καλάθι του Παπανικολάου), ήταν προφανές ότι οι Γερμανοί θα κυνηγούσαν την τύχη τους ξανά από τα 6μ.75 και το σπουδαιότερο: όπως λένε οι υπέρμαχοι του φάουλ, «είναι καλύτερα να πας από το δικό σου χέρι, παρά από του ξένου»!

Τι σημαίνει αυτό; Εάν ο Ολυμπιακός έκανε φάουλ, αφενός κανείς δεν είναι σίγουρος ότι ο Στρέλνιεκς ή οποιοσδήποτε άλλος παίκτης της Μπάμπεργκ θα έβαζε και τις δυο βολές (τη στιγμή που η γερμανική ομάδα έκανε... περιορισμένες εμφανίσεις στη γραμμή, μόλις 4/5) ώστε να ισοφαρίσει σε 71-71 και να χρειαστεί να σκοράρει ο Ολυμπιακός για να αρπάξει τη νίκη. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι φιναλίστ της περυσινής Ευρωλίγκας θα είχαν την τελευταία κατοχή και μάλιστα μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας (μετά το προηγούμενο φάουλ που έκανε στα 12 δευτερόλεπτα ο Μάντζαρης στον Γουοναμέικερ) και κατ’ επέκταση την τελευταία ευκαιρία να σκοράρουν.

Αντ’ αυτού, μετά το τρίποντο του Λετονού, τους ξέμειναν μόλις τεσσεράμισι δευτερόλεπτα στα οποία (με τα δυο διαδοχικά φάουλ που είχαν να δώσουν οι οικοδεσπότες) δεν πρόλαβαν όχι να σουτάρουν, αλλά ούτε καν να κοιτάξουν προς το καλάθι!

Το τρίποντο του Στρέλνιεκς είναι όντως αριστοτεχνικό και διδάσκεται ως η επιτομή του «κτυπήματος» στις λεγόμενες ειδικές καταστάσεις ενός αγώνα, που κρίνεται στην εκπνοή. Το ανέλυσε από την πρώτη στιγμή σε ένα σχόλιο που ανάρτησε ο (πρώην προπονητής του Αθηναϊκού και της Εθνικής γυναικών και νυν της Φενέρμπαχτσε) Τζώρτζης Δικαιουλάκος, παρέχοντας μάλιστα και την εξειδικευμένη πληροφορία ότι αυτό το ομολογουμένως πολύ δύσκολο «play» είναι μέρος της ρουτίνας των Σαν Αντόνιο Σπερς στα λεγόμενα «specials».

Προς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, οφείλω να τονίσω ότι αυτό το σύστημα, που διεθνώς ονομάζεται «hammer» (σφυρί) ή «Kansas» (επειδή το χρησιμοποιούν πολύ συχνά οι Τζέιχοκς στο NCAA) δεν αποτελεί ανακάλυψη του Πόποβιτς, αλλά παίζεται εδώ και πολλά χρόνια σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάποιο πουλάκι μάλιστα μου είπε ότι στην Ελλάδα το πρωτοείδε πριν από έξι χρόνια σε αγώνα του Πανελληνίου με προπονητή τον Ηλία Ζούρο, ο οποίος το εφάρμοσε πολλές φορές και με τη Ζαλγκίρις Κάουνας, μάλιστα με ένα τέτοιο κτύπημα έριξε στο καναβάτσο την Ούνικς Καζάν, που τότε είχε στον πάγκο της τον... Αντρέα Τρινκιέρι!

Σε τι συνίσταται το «hammer»; Η ομάδα που έχει την κατοχή επιτίθεται με οποιαδήποτε διάταξη (με πιο συνηθισμένη εκδοχή τη λεγόμενη «pistol») από τη δυνατή πλευρά και μετά από μια διείσδυση και ένα σκριν η μπάλα μεταφέρεται στην απέναντι/ αδύνατη πλευρά όπου καραδοκεί ο καλύτερος σουτέρ και εκτελεί από τη γωνία.

Βεβαίως–για να κάνω τον δικηγόρο του διαβόλου- ο Γκρεγκ Πόποβιτς αποτελεί ένα παράδειγμα προς αποφυγήν σε ό,τι αφορά την προσέγγιση του στο δίλημμα ανάμεσα στην άμυνα και στο φάουλ. Στις 18 Ιουνίου του 2013, στην εκπνοή του έκτου τελικού του ΝΒΑ ανάμεσα στους Χιτ και στους Σπερς (που προηγούνταν με 3-2 στη σειρά, βρίσκονταν μπροστά στο σκορ με 95-92 και είχαν την ευκαιρία να τελειώσουν την υπόθεση) ο «Pop», όντας πιστός στις αρχές του και υπερασπιζόμενος την ηθική του αμερικάνικου μπάσκετ, αλλά συνάμα ξεροκέφαλος, απονήρευτος και αγαθιάρης άφησε τους παίκτες του να παίξουν άμυνα, αντί να διατάξει το φάουλ.

Το αποτέλεσμα; Mετά το σκαμπίλι που έδωσε ο Κρις Μπος στην μπάλα, αυτή έφτασε στον Ρέι Αλεν, που ήταν ακροβολισμένος και οπλισμένος στη γωνία. Σηκώθηκε ακαριαία και την ώρα που μηδενιζόταν το χρονόμετρο, σημάδεψε διάνα, ισοφάρισε σε 95-95 και έστειλε το ματς στην παράταση!

Η συνέχεια είναι γνωστή και αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν: οι Χιτ νίκησαν στην παράταση, ισοφάρισαν τη σειρά σε 3-3, έμειναν ζωντανοί, οδήγησαν τη σειρά στο περιβόητο «Seven Heaven» και πέτυχαν το repeat.

Tέσσερις μήνες πριν στο περιθώριο του All Star Game στο Χιούστον, μαζί με τον Ρήγα Δάρδαλη, τον είχαμε ρωτήσει (προφητικά όπως αποδείχθηκε) γιατί δεν κάνει φάουλ, όταν η ομάδα του προηγείται με τρεις πόντους. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την αντίδραση του: πήρε εκείνο το... μελιτζανί χρώμα του Ομπράντοβιτς, αισθάνθηκε προσβεβλημένος από την ερώτηση και με όση ειρωνεία μπορούσε να αντλήσει μέσα στην οργή του γύρισε και μας είπε...

«Φαίνεται πως δεν είμαι τόσο έξυπνος, όσο οι Ευρωπαίοι προπονητές»!!!

Το βράδυ μετά το κάζο του έκτου τελικού, του έκανε την ίδια ερώτηση (αλλά επί πραγματικών γεγονότων πλέον και όχι σε θεωρητική και φιλολογική βάση), ο Ιταλός δημοσιογράφος Μάσιμο Οριάνι. «Αυτή είναι μια ευρωπαϊκή ερώτηση, σωστά;» θέλησε να επιβεβαιώσει την προέλευση ο Πόποβιτς. «Σωστά. Εμείς στην Ιταλία και γενικώς στην Ευρώπη, συνηθίζουμε να κάνουμε φάουλ» εξήγησε ο Οριάνι. ...

«Right» είπε μονολεκτικά ο Γκρεγκ. Ύστερα έκανε μια μικρή παύση και συνέχισε. «We don’t»!

Εάν ήταν στη θέση του ο Ντούσαν Ιβκοβιτς θα είχε κάνει το φάουλ και θα ‘λεγε κι ένα τραγούδι. Βεβαίως στον αλήστου μνήμης ημιτελικό με τον ΠΑΟΚ το 1998 στο ΣΕΦ δεν μπορούσε να το ζητήσει διότι όταν ο Πέτζα Στογιάκοβιτς σηκώθηκε από τα 6μ.75 και εκτέλεσε εν ψυχρώ τον Ολυμπιακό το σκορ ήταν 55-55, οπότε θέλοντας και μη αρκέστηκε στην άμυνα που απέβη ατελέσφορη. Ο ίδιος πάντως κάποτε που πιάσαμε την κουβέντα περί του διλήμματος, είχε πει (και με το ίδιο πνεύμα μπόλιαζε και τους παίκτες των εκάστοτε ομάδων του) ότι «μπρε εάν δεν κάνουμε εμείς φάουλ, θα μας κάνουν αυτοί την κηδεία»!

Μια τέτοια κηδεία παρεμπιπτόντως έκανε από τη γωνία του γηπέδου της Γλυφάδας ο Αίβαρ Κούουσμα (Παναθηναϊκός) στον Πανιώνιο το 1994 και άλλη μια τέτοια επιφύλαξε ο Δημήτρης Παπανικολάου (Ολυμπιακός) στον Απόλλωνα Παγτρών, στον τελικό Κυπέλλου του 1997.

Ακόμη το φυσάνε και δεν κρυώνει ο Κώστας Μίσσας, ο Βαγγέλης Αλεξανδρής και τόσοι άλλοι «χαροκαμένοι» προπονητές σε ολόκληρο τον πλανήτη...

Δεν .ήμουν στη Βαμβέργη για να ξέρω (και α μεταφέρω) πώς ακριβώς διημείφθη ο διάλογος, αλλά κρίνοντας από την απάντηση του Σφαιρόπουλου («εμπιστευόμαστε την άμυνα μας και δεν θέλαμε να κάνουμε φάουλ») αντιλαμβάνομαι ότι αυτή υπήρξε η μόνη και αταλάντευτη εντολή, οπότε δεν έκαναν του κεφαλιού τους οι παίκτες...

Μιας και το ‘φερε η κουβέντα υπάρχουν καταγεγραμμένες πολλές περιπτώσεις στις οποίες οι προπονητές έχουν ζητήσει φάουλ, αλλά οι παίκτες είτε δεν άκουσαν μέσα στην οχλοβοή (όταν δεν προηγήθηκε τάιμ άουτ), είτε από υπερβολική σιγουριά και αυτοεκτίμηση επέλεξαν μονάχοι τους να αμυνθούν...

Δεν ξέρω εάν εκ του αποτελέσματος ο Σφαιρόπουλος μετάνιωσε για την επιλογή του και εάν θα την αναθεωρούσε εφόσον μπορούσε να γυρίσει τον χρόνο πίσω, αλλά η ουσία είναι ότι αισθάνθηκε (όπως και ο Πόποβιτς, σε αντίθεση με τον Ομπράντοβιτς στο Βερολίνο) μια πολύ πικρή γεύση στο στόμα: όχι γιατί δεν δικαιώθηκε η απόφαση του, αλλά επειδή ο Ολυμπιακός ηττήθηκε και πλέον κυνηγάει χίμαιρες...

Ορθώς ο προπονητής του Ολυμπιακού θέλει, έχει αποφασίσει και επιμένει να εμπιστεύεται το αμυντικό φίλτρο της ομάδας του. Φαίνεται όμως πως εφέτος αυτό το φίλτρο εξατμίστηκε και δεν αποδεικνύεται ζωογόνο όπως στο παρελθόν, άλλωστε στην περιβόητη φάση με το μοιραίο τρίποντο του Στρέλνιεκς, αλλά και νωρίτερα οι «ερυθρόλευκοι» έπαιξαν με αλλαγές και βοήθειες αναλαμβάνοντας ένα ρίσκο που το πλήρωσαν ακριβά...

Ακριβότερα ίσως και από το περιβόητο φάουλ, που δεν έγινε ποτέ.

ΥΓ: Εχω στο αρχείο μου έναν ογκώδη φάκελο που περιλαμβάνει τα κατά καιρούς μεγάλα διλήμματα, αλλά είναι τόσα πολλά που προφανώς δεν χωράνε όχι σε ένα άρθρο, αλλά ούτε σε εγκυκλοπαίδεια. Καλή και χρήσιμη είναι η στατιστική, αλλά οι προπονητές εκείνη τη στιγμή προφανώς δεν σκέπτονται με βάση τη στατιστική, αλλά με διαφορετικά κριτήρια: τα προσόντα των παικτών τους, το παγιωμένο δόγμα τους, την ψυχολογία, το ποιόν των αντιπάλων, ίσως και την ενστικτώδη «φλασιά» που μπορεί να φάνε ξαφνικά...