Η Ελένα Ισινμπάγιεβα
20/04/2022
ΣΤΙΒΟΣ

Γελένα Ισινμπάγεβα: Για πάντα στους αιθέρες!

Το άλμα επί κοντώ και ο ουρανός θα έχουν πάντα την «Τσαρίνα» τους.

Η Γελένα Ισινμπάγεβα δεν θα χάσει ποτέ τον τίτλο «Τσαρίνα των αιθέρων». Και μην πάει ο νους σας μόνο στο αγωνιστικό κομμάτι. Όχι.

Η ρωσίδα προχώρησε και δοξάστηκε μέσα από τις αντιφάσεις της και μέσα απ’ αυτές του συστήματος το οποίο στηρίζει. Φυσικά και είχε ταλέντο, φυσικά και κατέθεσε κόπο, ιδρώτα, αγωνία, φυσικά και ξεπέρασε τον εαυτό της και φυσικά κέρδισε το χειροκρότημα και την αναγνώριση.

Η αθλήτρια, όμως, υποτάχθηκε στην πολιτική οντότητα της και χαμήλωσε κάπως τον μύθο. Δικαίωμα και ικανότητα της να πετυχαίνει θριάμβους στο πεδίο του στίβου. Δικαίωμα και υποχρέωση της να παίρνει θέση για τα πράγματα, όμως στο πεδίο της πολιτικής δεν αρκεί ένα κοντάρι και μια σημαία. Πρέπει να ξέρεις κάτω από ποια σημαία θα μπεις, πρέπει να είσαι έτοιμος/ή για τις συνέπειες των πράξεων σου.

Η Ισινμπάγεβα κινήθηκε πάνω στις αντίρροπες δυνάμεις του συστήματος που υπηρετεί και εισέπραξε τίτλους, πλούτη, ρεκόρ, αποδοχή. Την ίδια στιγμή, όμως, κατέβαλλε το κομμάτι οπορτουνισμού και κυνισμού που της αναλογούσε.

Ο κρατικός, καπιταλιστικός, ηγεμονισμός του καθεστώτος Πούτιν και η «δόξα» του Τσάρου γέμισαν το «εγώ» της και την παρέδωσαν σε μας πανίσχυρη, ανίκητη και απόμακρη.

«Τσαρίνα των αιθέρων» ναι, και στο έδαφος να ζει με τις πληγές και τις δίκαιες αθλητικές τιμές.

image

Η εύθραυστη μεγαλοπρέπεια

Η ζωή και η καριέρα της Ισινμπάγεβα χαρακτηρίζονται από μια εύθραυστη μεγαλοπρέπεια. Οι προσπάθειες στον στίβο ήταν πάντα στο όριο. Δεν γινόταν κι αλλιώς.

Ο πρωταθλητισμός και η φύση του αθλήματος της απαιτούσαν την αναμέτρηση με τα όρια. Το άλμα επί κοντώ προκαλεί τον χώρο και ο αθλητής κυνηγά αυτό που στην ουσία είναι άπιαστο!

Πώς, λοιπόν, τα μεγάλα και σπουδαία να μην είναι ευαίσθητα και επισφαλή; Ο κόπος που απαιτεί «αδειάζει» τον υπέρμετρα φιλόδοξο άνθρωπο και τον αφήνει έκθετο στην αμφισβήτηση και την επίθεση.

Η Ισινμπάγεβα κατέκτησε όλες τις κορυφές του αθλήματος της, όμως πάντα είχε την αγωνία του πήχη που πρέπει να πάει λίγο ψηλότερα και πάντα κάποια αθλήτρια την απειλούσε αγωνιστικά. Συνεπώς, μεγαλοπρεπής στον στίβο, αλλά πάντα με την ανατροπή παρούσα.

Και στη ζωή; Οι δηλώσεις, οι θέσεις και ο χώρος που διάλεξε να σταθεί. Το εθνικό υπερίσχυε του πατριωτικού και η ενός ανδρός αρχή ήταν αυτή που την υπέταξε. Ο λόγος φυσικά για τον Βλάντιμιρ Πούτιν. Η Ισινμπάγεβα με τον τρόπο της ήταν δίπλα του και φυσικά κέρδιζε άκοπα την εκτός στίβου «μεγαλοπρέπεια».

Οι πράξεις, όμως, του ανδρός και της γυναικός τοποθέτησαν τα μεγάλα σε γυάλινα θεμέλια. Η Ισινμπάγεβα θα ζει, θα επιβιώνει και θα παλεύει μέσα στα μεγαλοπρεπή -μα εύθραυστα- όρια.

image

Κέρδισε το δικό της κομμάτι από το σύννεφο

Ας σταθούμε με τη δύναμη της φαντασίας και του χρόνου δίπλα στη Ισινμπάγεβα, εκεί, στους μοναχικούς διαδρόμους του στίβου. Ο τόπος δεν έχει σημασία.

Η παρουσία της αθλήτριας και της απόφασης της που εκδηλώνεται κάπως έτσι: «ας ανεβάσουμε τον πήχη λίγο ψηλότερα». Αυτόματα αναδύεται η κυρίαρχη εικόνα του Σεργκέι Μπούμπκα. Ο Ουκρανός ανέβαζε τον πήχη λίγο-λίγο και κάθε φορά κέρδιζε κάτι από τη μοναξιά της κορυφής.

Το σύννεφο διαλύεται και πάει στις ολύμπιες κορυφές του. Η Ισινμπάγεβα ξεκινά, τρέχει, τοποθετεί το κοντάρι και εκτινάσσεται. Το σώμα λυγίζει, χαϊδεύει τον αέρα και τις ίσιες γραμμές του ουρανού και πέφτει στο στρώμα. Ο πήχης άθικτος και η Γελένα έχει το δικό της κομμάτι μοναξιάς.

Νίκη, θρίαμβος, παγκόσμιο ρεκόρ, υπόκλιση. Η δανεισμένη καλλιτεχνική συμπεριφορά -υπόκλιση- της ταιριάζει. Τα μεγάλα και σπουδαία επιτεύγματα ήταν η επικύρωση της αξιοσύνης, της δουλειάς και του ταλέντου της.

Όταν έσκυβε μπροστά στο κοινό, ευχαριστούσε αυτούς που έκαναν το ατομικό συλλογικό. Ευχαριστούσε αυτούς που πήγαιναν στο στάδιο για να δουν τη μεγάλη αθλήτρια. Ευχαριστούσε τον πονεμένο άνθρωπο μέσα της που τα κατάφερε. Και τα κατάφερε πολλές φορές!

Διαβάζοντας τα αγωνιστικά επιτεύγματα της εν λόγω, οι λέξεις-φράσεις «χρυσό», «χρυσή ολυμπιονίκης», «παγκόσμια πρωταθλήτρια», «ρεκόρ», εμφανίζονται συχνά και πυκνώνουν το αθλητικό της αφήγημα, τακτοποιούν τη διαχρονικά πολύπλοκη ανθρώπινη εμπειρία.

Η Ισινμπάγεβα κατέκτησε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στην Αθήνα (2004), στο Πεκίνο (2008) και το χάλκινο στο Λονδίνο (2012). Οι γραμμές, όμως, μεγαλώνουν για να χωρέσουν και τα άλλα επιτεύγματα: τρεις φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια στον ανοιχτό στίβο και τέσσερις στον κλειστό.

Δύο χρυσά μετάλλια σε πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα και… Χρήσιμα τα αποσιωπητικά σ’ αυτό το σημείο, διότι η απλή αναφορά στο παγκόσμιο ρεκόρ (5.06μ, ανοιχτός στίβος) είναι προσβλητική. Το 2009, στη Ζυρίχη, σημείωσε την επίδοση που της χάρισε ένα κομμάτι των σύννεφων.

Το κομμάτι, όμως, δεν έμεινε για πολύ λευκό. Ας όψονται τα λόγια τα «μεγάλα», τα πολύ προσεκτικά συλλογισμένα…

image

Τα ηττημένα λόγια

Τα λόγια, βέβαια, σκιαγραφούν τις προετοιμασμένες πράξεις και προδίδουν τη θέση και τις αρχές του ανθρώπου, της Ισινμπάγεβα εν προκειμένω. Επιστρέφουμε στο 2016 και στο καλοκαίρι που όλα τα προκαλεί και όλα τα συντρίβει.

Η Ρωσίδα έχει πάει στο Ρίο (Βραζιλία), για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με άγριες διαθέσεις. Όχι, δεν πρόκειται να αγωνιστεί. Η ρωσική ομάδα στίβου έχει τιμωρηθεί και δεν μπορεί να πατήσει στους αγωνιστικούς χώρους.

Οι κατηγορίες για οργανωμένη κρατική, ρωσική, επιχείρηση ντόπινγκ έχουν αποκλείσει του «κόκκινους» αθλητές. Η Ισινμπάγεβα δίνει συνέντευξη Τύπου και επιτίθεται στην IAAF και σε όσους επέβαλλαν τη σκληρή τιμωρία.

«Ο Θεός θα τους κρίνει» δηλώνει και η θρησκευτική πίστη γίνεται το κάλυμμα για τον εκνευρισμό και την αποστροφή. Στη συνέχεια ανακοινώνει την αποχώρηση της από την ενεργό δράση, όμως αυτό δεν ήταν το πιο σημαντικό που μοιράστηκε με τους εκπροσώπους του Τύπου! Η χρονική στιγμή που επιλέγει να εκτεθεί δεν είναι τυχαία.

Λίγο πριν τον τελικό του επί κοντώ γυναικών θέλει να… θριαμβεύσει εκτός στίβου. Τα λόγια βγαίνουν από το στόμα και ο πήχης αρχίζει να πέφτει: «Είμαι πεπεισμένη πως (αν με άφηναν να αγωνιστώ) θα νικούσα, όλα το έδειχναν αυτό. Όταν τα κορίτσια θα πηδήξουν απόψε χωρίς εμένα, πιστεύετε ότι θα είναι ειλικρινείς; Αν δείτε τη μεγάλη εικόνα θα καταλάβετε πως όταν αγωνίζεσαι χωρίς την Ισινμπάγεβα δεν πρόκειται να κερδίσεις κανονικό χρυσό μετάλλιο».

Δεν είναι αλαζονεία, δεν είναι το απόλυτο της μοναδικότητας, δεν είναι η προσβολή προς τις άλλες συναδέλφους, είναι η κανονικότητα που την κατευθύνει εκτός αγωνιστικού χώρου. Για την Ισινμπάγεβα το κανονικό πρέπει να καθορίζεται απ’ αυτήν.

Η συνθήκη της αναμέτρησης πρέπει να ξεκινά και να τελειώνει σε αυτήν. Οι παράγοντες που μεσολαβούν δεν την αγγίζουν, αδιαφορεί. Υπάρχουν στιγμές, όμως, που δεν μπορεί να αγνοήσει το εξωαγωνιστικό και δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει κιόλας.

Η υπόθεση ντόπινγκ ήταν κάτι μεγαλύτερο από την ίδια, η σκληρή πραγματικότητα του αποκλεισμού, επίσης. Το αδυσώπητο, ιδιοτελές, αγωνιστικό/οικονομικό σύστημα δεν αφήνει περιθώρια για ικανοποίηση αχαλίνωτων «εγώ».

Η αφηγηματική οπισθοδρόμηση συνεχίζεται και πάμε στο 2013. Αθλήτριες από τη Σουηδία, αγωνιζόμενες στη Μόσχα, έχουν βάψει τα νύχια τους με τα χρώματα του ουράνιου τόξου, σύμβολο της κοινότητας των ομοφυλόφιλων.

Η Ισινμπάγεβα σημειώνει πως δεν τάσσεται κατά των ομοφυλόφιλων, ωστόσο «σε περίπτωση που επιτραπεί να προάγεται σαν πρότυπο η ομοφυλοφιλία και να γίνονται όλες αυτές οι επιδείξεις στους δρόμους, φοβόμαστε πολύ για τη χώρα μας».

Προσπάθησε να ανασκευάσει αργότερα, όμως η θέση της, στην ουσία της, αμετακίνητη. Και πάλι η κανονικότητα κινεί τα χείλη και φτιάχνει τις λέξεις. Αυτές, όμως, δεν είναι οι μεγαλύτερες αστοχίες της. Υπάρχει και η επιλογή πλευράς στην (πολιτική/κοινωνική) Ιστορία.

image

Διάλεξε με ποιον θα πάει

Η Ισινμπάγεβα, όπως όλοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, διάλεξε πλευρά. Αποφάσισε με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει.

Η στήριξη στον Πούτιν -τώρα- ισοδυναμεί με το προπατορικό αμάρτημα, όχι άδικα. Το κακό είναι ότι εδώ και χρόνια είχε δείξει το ποιόν του και πάντα είχε κάποιους δίπλα του, όπως την Ισινμπάγεβα.

Η χρυσή ολυμπιονίκης τον στήριξε στην υποψηφιότητα του για την προεδρία της Ρωσίας και ήταν στην ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε ώστε να μελετήσει τις προτεινόμενες αλλαγές στο Σύνταγμα. Το 2016, όταν ο ρώσος πρόεδρος συναντήθηκε με τους αθλητές που θα εκπροσωπούσαν τη χώρα στους Αγώνες του Ρίο, χωρίς αυτούς του στίβου λόγω του σκανδάλου ντόπινγκ, η Ισινμπάγεβα δάκρυσε μπροστά του.

Αν δεν πιστεύεις, δεν στηρίζεις, κάποιον, δεν εκδηλώνεις κάτι τόσο έντονο μπροστά του, ακόμη κι αν είναι ο πρόεδρος της χώρας σου.

Μην ξεχνάμε ότι η Ισινμπάγεβα είναι και αξιωματικός του ρωσικού στρατού. Ήταν αναμενόμενο να ασκηθούν πιέσεις αποβολής της από την ΔΟΕ. Ακόμη, λοιπόν, κι αν δεν ήξερε τι θα γίνει στο μέλλον, η «Τσαρίνα των αιθέρων» δεν μπορούσε να μην έχει εικόνα για τον Πούτιν. Αντιδράσεις, έστω και περιορισμένες (περίπτωση Pussy Riot), υπήρχαν.

Η ίδια, όμως, επέλεξε το κανονικό που την εξέφραζε και η επιλογή αυτή θα την ακολουθεί. Γεννήθηκε στις 3 Ιουνίου 1982 στην πόλη Βόλγκογκραντ της Ρωσίας. Ασχολήθηκε με τον αθλητισμό από μικρή. Πρώτη επιλογή η γυμναστική, όμως στα 15 εγκατέλειψε λόγω ύψους. Στρέφεται, λοιπόν, στον κλασικό αθλητισμό και το άλμα επί κοντώ είναι η επιλογή της.

Το πρώτο χρυσό μετάλλιο έρχεται το 1999, στο Παγκόσμιο Νέων. Από το 2001 και μετά ο ουρανός είναι το όριο.

Τελικά, το όριο ήταν στο έδαφος.

Πηγές
-«Γελένε Ισινμπάγεβα: Τελευταίο άλμα και «πικρό» αντίο από την «τσαρίνα των αιθέρων» [cnn.gr]

-«Η Ισινμπάγεβα είναι η κακιά της ημέρας, έχει όμως άδικο;» [Lifo]

-Ισινμπάγεβα: «Παρανοήθηκαν οι δηλώσεις μου για τους ομοφυλόφιλους» [Ναυτεμπορική]

@Photo credits: INTIME, eurokinissi, Getty Images/Ideal Image

Ακολούθησε το GWomen στο instagram

Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]