Σαμορούκοβα στο GWomen: «Δύναμή μου είναι ο γιος μου, λέω πρώτη φορά ότι πήρα πρωτάθλημα ενώ ήμουν έγκυος»
Η Μαρία Σαμορούκοβα δεν είναι απλώς μια από τις σπουδαιότερες σέντερ του ευρωπαϊκού μπάσκετ, αλλά μία γυναίκα που όπως πολλές άλλες κατάφερε να συνδυάσει τον πρωταθλητισμό με τη μητρότητα. Γεννημένη στη Σαμάρα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, έφθασε στην Ελλάδα στα 21 της για να συνεχίσει να παίζει μπάσκετ και να φτάσει στην τελική φάση του Πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος με την Εθνική μας. Μία στιγμή που η ίδια ξεχωρίζει από την τεράστια καριέρα της.
Από τη Θεσσαλονίκη και τον «Μεγάλο Αλέξανδρο», στην Αθήνα, το Παλαιό Φάληρο, τη Σπόρτινγκ και τις Εσπερίδες, παρά τους τίτλους και την καταξίωση, το μεγαλύτερο «παράσημό» της είναι ο γιος της, Παναγιώτης. Τη σεζόν που η Σπόρτινγκ κατέκτησε το νταμπλ (1998/99), η Μαρία Σαμορούκοβα ήταν έγκυος, κάτι για το οποίο μιλάει πρώτη φορά.
Η ίδια περιγράφει στο Gazzetta Women το πώς οι συμβάσεις στον χώρο του αθλητισμού δεν καλύπτουν στις αθλήτριες σε περίπτωση εγκυμοσύνης, πόσο δύσκολο είναι να ζεις με την αβεβαιότητα ότι θα σταματήσει να σε πληρώνει η ομάδα σου ή ότι δε θα μπορέσεις να εργαστείς ξανά εάν επιστρέψεις μετά από μία γέννα.
Η εξομολόγηση της Μαρία Σαμαρούκοβα δεν είναι απλώς μία αφήγηση μιάς ακόμα επιτυχημένης αθλήτριας, αλλά μια πηγή έμπνευσης για κάθε γυναίκα που σκέφτεται ότι θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στην καριέρα και τη μητρότητα. Η ίδια απέδειξε ότι αυτά μπορούν να συνυπάρξουν, εάν υπάρχει η αφοσίωση που απαιτεί ο κάθε ρόλος. Με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας, μιλάει για την ασύγκριτη εμπειρία της μητρότητας, όταν αυτή αντιμετωπίζεται ως επιλογή και όχι ως εμπόδιο.
«Γεννήθηκα σε μία χώρα που δεν υπάρχει πια, είναι η Σοβιετική Ένωση. Ήταν σύνολο 15 χωρών. Γενικά το σύστημα που είχαν και στην εκπαίδευση και στον αθλητισμό ήταν με έμφαση στην πειθαρχία και αυτό πιστεύω με έχει βοηθήσει πολύ και στον αθλητισμό αλλά και στη ζωή μου γενικότερα. Ήμουν από τα κορίτσια που ξεχώριζαν λόγω ύψους παρόλο που είμαστε ψηλός λαός και κάθε φορά που ερχόταν κάποιος προπονητής μου έκαναν πρόταση να πάω να παίξω βόλεϊ, χάντμπολ, μπάσκετ, να κάνω στίβο. Κάποια στιγμή κατέληξα να ασχολούμαι με το μπάσκετ»
Τον αθλητισμό με τα μαθήματα μπορούσατε να τον συνδυάσετε;
«Μπορούσα και θέλω να το αναφέρω αυτό. Επειδή ήμασταν κοινωνικό κράτος και υπήρχαν πολλά σχολεία, τα παιδιά που ξεχώριζαν τα επέλεγαν για την εθνική της Ρωσίας ή της Σοβιετικής Ένωσης και είχαν θέση για να σπουδάσουν σε αυτά τα σχολεία. Μέσα στη μέρα είχαμε χρόνο να κάνουμε διπλή προπόνηση. Το σχολείο ξεκινούσε στις 10 και είχαμε χρόνο να πηγαίνουμε στην πρωινή προπόνηση. Κάναμε τα μαθήματά μας, τρώγαμε, ξεκουραζόμασταν το μεσημέρι και μετά είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε και δεύτερη προπόνηση. Όταν με επέλεξαν, το σχολείο αυτό βρισκόταν δύο ώρες με αεροπλάνο από το σπίτι μου, είναι μεγάλες οι αποστάσεις»
Όλα αυτά γίνονταν σε δημόσιο σχολείο;
«Ναι, σε επέλεγαν σε αυτά τα σχολεία, ανάλογα με το άθλημα που κάνεις. Στα αθλήματα όπως η ρυθμική τις αθλήτριες τις επέλεγαν από Πέμπτη δημοτικού, εγώ που έκανα ομαδικό άθλημα ξεκίνησα από πρώτη γυμνασίου στο αντίστοιχο σχολείο. Φανταστείτε σε όλη τη Ρωσία ήταν τρία, οπότε τα παιδιά που ξεχωρίζουν σε αυτά τα αθλήματα πήγαιναν εκεί. Ήταν η βάση για την εθνική της Ρωσίας. Από τα 13 μου έμενα μακριά από τους γονείς μου, άρα είχα μπει στην ενήλικη ζωή. Το θετικό ήταν ότι τα παιδιά δε χάναμε επαφή με τις σπουδές μας, απλά το πλεονέκτημα ήταν ότι δεν παίρναμε απουσίες όταν λείπαμε σε αγώνες. Κάναμε και ιδιαίτερα μαθήματα με καθηγητές όταν χρειαζόταν».

Πώς είναι για ένα παιδί να μεγαλώνει χωρίς τους γονείς του από τέτοια ηλικία; Στο δικό σας χαρακτήρα πώς έγραψε αυτό;
«Πολύ λίγα παιδιά επιλέγονταν και μεγάλωναν έτσι, μόνο οι καλύτεροι. Με βοήθησε αυτό να ωριμάσω πιο γρήγορα και ειδικά στον αθλητισμό όσο πιο γρήγορα μαθαίνει ένα παιδί την πειθαρχία και τους περιορισμούς τόσο καλύτερη εξέλιξη έχει. Σίγουρα με βοήθησε πολύ».
Θυμάστε τα πρώτα σας επαγγελματικά βήματα στη Σοβιετική Ένωση και το ντεμπούτο σας;
«Βέβαια, ήμουν 15-16 και με είχαν επιλέξει να είμαι στη Ντιναμό Βολγκογκράντ, ομάδα που ήταν στην Α1 της Σοβιετικής Ένωσης. Τότε, η Σοβιετική Ένωση ήταν το πιο ισχυρό πρωτάθλημα παγκοσμίως. Μία από τις συμπαίκτριές μου είχε βγει με πέντε φάουλ και η άλλη τραυματίστηκε. Είχαμε τέσσερις ψηλές κι εγώ ήμουν η τέταρτη και αναγκαστικά έπρεπε να μπω να παίξω. Να φανταστείτε παίζαμε σε ένα γήπεδο που ήταν όσο το ΟΑΚΑ σε μέγεθος. Έβλεπα θαμπά μπροστά μου γιατί είχα πολύ άγχος, αλλά κερδίσαμε και έβαλα κι εγώ πόντους».
Ήταν επομένως ένα πολύ ανταγωνιστικό πρωτάθλημα, άρα το ότι είχατε αυτήν την εμπειρία ήταν ένα πλεονέκτημα όταν κάνατε τη μετάβαση σε ομάδες του εξωτερικού;
«Η χώρα που ήρθα πρώτα είναι η Ελλάδα, ήμουν 21 επειδή διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση και αναγκαστήκαμε να φύγουμε. Από τη στιγμή που εγώ είχα παίξει ήδη Final-4 της Ευρωλίγκας, είχα προτάσεις γιατί μας γνώριζαν».
Πληρωνόσασταν αρκετά ώστε να μπορείτε να ζείτε εξ ολοκλήρου από το μπάσκετ τότε;
«Ναι, ναι. Γι' αυτό αναγκαστήκαμε να φύγουμε. Από 15 χρονών πληρωνόμουν επειδή ήμουν στο πρωτάθλημα της Σοβιετικής Ένωσης και παίρναμε καλό μισθό. Μας παρείχε η χώρα διαμερίσματα εφ' όρου ζωής, αλλά διαλύθηκαν όλα».
Αν δεν είχατε ασχοληθεί τότε με το μπάσκετ, τι θα κάνατε;
«Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα έπαιζα μπάσκετ μέχρι τα 37 μου. Ήμουν όμως και καλή στα μαθήματα και είχα σκοπό να γίνω δασκάλα, γιατρός ή κάτι άλλο. Αναγκαστικά το μπάσκετ με πήγε πίσω στο θέμα των σπουδών και τελείωσα τώρα στα 44 μου Οικονομικά στο Πάντειο. Είχα περάσει στη Γυμναστική Ακαδημία στην Αγία Πετρούπολη αλλά δεν τις ολοκλήρωσα ποτέ γιατί δεν ήμουν εκεί, έπρεπε να φύγω».

Υπάρχει ο κίνδυνος για τις αθλήτριες να μείνουν μετέωρες μόλις αποσυρθούν αν δεν έχουν μία εναλλακτική και ένα πτυχίο;
«Ναι φυσικά, είναι εφόδιο που το χρειάζεσαι για την υπόλοιπή σου ζωή και πόσο δύσκολο είναι όταν είσαι μητέρα, όταν έχεις υποχρεώσεις και δουλειά να σπουδάζεις. Αυτό δεν το καταλαβαίνουν αν δεν το ζήσουν. Εδώ στην Ελλάδα συγκεκριμένα δεν αναγνωρίζεται καν το μπάσκετ γυναικών ως επάγγελμα. Χθες πρώτη φορά έμαθα για την άδεια λοχείας και την άδεια κύησης. Ακόμα και όταν ήμουν επαγγελματίας αθλήτρια δεν υπήρχε κανένα επίσημο συμβόλαιο να με προστατεύει, κανένα ένσημο. Ολοκλήρωσα στα 37 μου την καριέρα μου και ήμουν εξαντλημένη ψυχικά και σωματικά και δεν είχα ούτε ένα ένσημο».
Την περίοδο της εγκυμοσύνης ενώ ήσασταν εν ενεργεία παίκτρια πώς τη βιώσατε;
«Έπαιζα ως ξένη, αλλά έκανα οικογένεια στην Ελλάδα παντρεύτηκα Έλληνα όμως συνέχισα να παίζω ως ξένη. Ήξερα ότι η εγκυμοσύνη μου έπρεπε να είναι προγραμματισμένη γιατί θα έπρεπε να υπολογίσω την αγωνιστική περίοδο και να υπογράψω συμβόλαιο για την επόμενη χρονιά. Όταν έμαθα ότι ήμουν έγκυος είχα ακόμα να παίξω ενάμιση μήνα πρωτάθλημα και δεν μπορούσα να αφήσω την ομάδα, ήταν ηθικό το θέμα για μένα. Η εγκυμοσύνη ήταν μία χαρούμενη περίοδος γενικά, αλλά όσο ακόμα έπαιζα ήταν μία εποχή γεμάτη φόβο και άγχος για να μην έχω αποβολή».
Ποια ήταν η αντίδραση της ομάδας και των συμπαικτριών σας όταν τους είπατε ότι είστε έγκυος; Υπήρξε από πλευράς τους στήριξη σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο;
«Τώρα λέω πρώτη φορά ότι ήμουν έγκυος τότε. Δεν το ξέρει κανένας. Πώς να το έλεγα; Αφού τότε όταν υπέγραφα συμφωνίες με τις ομάδες οι δύο όροι ήταν πρώτον να μη μείνω έγκυος και δεύτερον να μην ανέβω σε μηχανή. Είναι η πρώτη φορά που το συζητάω δημόσια ότι ήμουν έγκυος και στον τελικό του Κυπέλλου είχαμε κερδίσει και ήμουν έγκυος και μετέπειτα το πρωτάθλημα. Ήταν η πιο επιτυχημένη χρονιά μου στην Ελλάδα εκείνη».
Είχατε φοβηθεί ότι θα μπορούσαν να σταματήσουν να σας πληρώνουν ή να πάρουν κάποια άλλη στη θέση σας επειδή δεν θα μπορούσατε να παίξετε για ένα μεγάλο διάστημα;
«Ήταν αυτονόητο το ότι δε θα με πλήρωνε κανένας και γι' αυτό το λόγο η εγκυμοσύνη μου ήταν προγραμματισμένη. Έμεινα έγκυος στο τέλος του πρωταθλήματος, αλλά ακόμα και αν είχα μείνει στη διάρκεια της χρονιάς θα σταματούσα επειδή η εγκυμοσύνη είχε προτεραιότητα για μένα».
Θα αλλάζατε την απόφαση να συνεχίσετε να παίζετε;
«Όχι, δεν θα το άλλαζα γιατί δεν ήθελα να ρισκάρω και να σταματήσω προσωρινά. Ξέρω και από άλλες αθλήτριες εδώ στην Ελλάδα ότι γέννησαν όταν ολοκλήρωσαν την καριέρα τους γιατί εμείς έχουμε περιορισμένο χρόνο ως αθλήτριες και αυτά τα χρόνια είναι τα καλύτερα. Επίσης, είναι όλα υπολογισμένα και για παράδειγμα στη δική μου περίπτωση ζήτησα από το γιατρό μου να γεννήσω φυσιολογικά επειδή η καισαρική είναι μία επέμβαση κι έχει περίοδο ανάρρωσης. Δεν ξέρεις μετά σε πόσο καιρό θα αναρρώσεις κι εγώ ήθελα να το αποφύγω αυτο επειδή ήθελα να ξεκινήσω ασκήσεις και να ετοιμαστώ για του χρόνου».
Πώς μπορέσατε να διαχειριστείτε τις αλλαγές που γίνονταν στο σώμα σας ενώ παράλληλα έπρεπε να προπονηθείτε και να παίξετε;
«Ο αθλητισμός δεν είναι απλό επάγγελμα. Όταν μία γυναίκα είναι υπάλληλος σε γραφείο, ακόμα και καθαρίστρια, όταν γεννήσεις και επιστρέψεις μετά από δύο τρεις μήνες μπορείς να ξεκινήσεις κατευθείαν. Στον αθλητισμό θα πρέπει να φέρεις το σώμα σου στην κατάσταση που ήταν πριν. Παίρνεις βάρος και πρέπει να το χάσεις, πρέπει να χτίσεις πάλι μυϊκή μάζα και μετά να τους πείσεις ότι μπορείς να παίξεις για να σε πάρουν ξανά. Όπως είπαμε έπαιζα ως ξένη και ήταν περιορισμένες οι θέσεις για εμάς».

Ποιος σας στήριξε πιο πολύ τότε όταν επανήλθατε;
«Θέλω να ευχαριστήσω πολύ τον Δημήτρη Πρίφτη που ήταν προπονητής τότε στις Εσπερίδες και με επέλεξε να είμαι η ξένη παίκτριά τους. Το ίδιο και τη διοίκηση των Εσπερίδων που ρίσκαρε γιατί το να πάρεις στην ομάδα μία γυναίκα που ήταν εκτός δράσης για ενάμιση χρόνο είναι μεγάλο ρίσκο. Παρά το ότι έκανα σκληρή προετοιμασία τα περιττά κιλά τα έχασα όταν ο γιος μου ήταν σχεδόν ενός έτους».
Θηλάζατε παράλληλα;
«Όχι για πολύ επειδή και ο Παναγιώτης ήταν μεγάλο μωρό και δεν του έφτανε το γάλα, αλλά και όταν δίνεις στα μωρά συμπληρώματα μετά συνηθίζουν και κουράζονται με το στήθος. Σιγά σιγά μειώθηκε και το γάλα που είχα».
Μετά πήρατε και την ελληνική ιθαγένεια και παίξατε και στην Εθνική.
«Ναι, ως μητέρα Έλληνα πήρα την ελληνική ιθαγένεια και ήταν η πιο σπουδαία στιγμή για την καριέρα μου. Θυμάμαι ήμουν στην ταράτσα και άπλωνα ρούχα και με πήραν τηλέφωνο από την Ομοσπονδία να πάω στην Πτολεμαΐδα που έπαιζαν προκριματικούς για το Πανευρωπαϊκό. Μπορούσα να παίξω σαν Ελληνίδα και υπήρχαν και περισσότερες θέσεις εργασίας για εμένα. Μετά πήραμε και το πρώτο πανευρωπαϊκό για την Εθνική και ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία που είχαμε κάνει για την Ελλάδα, ήταν τιμή για μένα».

Όταν μετά ήρθαν άλλες προτάσεις πώς φύγατε από την Ελλάδα για το εξωτερικό ενώ είχατε και ένα παιδί;
«Ο γιος μου ήταν ακόμα μικρός και αναγκάστηκα να φέρω τη μητέρα μου από τη Ρωσία ώστε να έχω κάποιον στο σπίτι και να είναι με το παιδί. Τελικά έφυγα από την Ελλάδα και τα καλοκαίρια επέστρεφα μαζί με το παιδί για να παίξω στην Εθνική. Έχω παίξει σε τρία πανευρωπαϊκά και μία φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες».
Υπήρχαν άλλες συμπαίκτριές σας αργότερα στη Γαλλία ή την Ιταλία που είχαν μικρά παιδιά;
«Στη Γαλλία μία γνωστή παίκτρια είχε παιδί και κάναμε πάρτι γενεθλίων για τα δύο παιδιά μας, μόνο αυτά είχαμε στην ομάδα».
Πώς ήταν η περίοδος που μεγαλώνατε μόνη σας με τη βοήθεια της μητέρας σας το παιδί σας; Πέρα από εκείνη από που αντλούσατε δύναμη;
«Η δύναμή μου ήταν ο γιος μου. Το λέω και συγκινούμαι. Παρά την ψυχολογική πίεση και την κούραση πάντα όταν γυρνούσα σπίτι έβλεπα το παιδί μου».
Τι μάθατε εσείς από τον αθλητισμό και ποιες αξίες θέλατε να μεταδώσετε και στον γιο σας;
«Πρώτα από όλα, αλληλεγγύη και υποστήριξη. Αυτό ισχύει και σε μας που κάνουμε ομαδικά αθλήματα, αλλά και σε κάθε άλλο άθλημα. Ο καθένας πρέπει να δώσει ό,τι καλύτερο για να φτάσει στο στόχο του.
Και σε όλες τις μητέρες που μεγαλώνουν μόνες τους το παιδί τους τι θα θέλατε να μοιραστείτε;
«Να πούμε πρώτα από όλα ότι δεν είναι εύκολο. Είναι δύσκολο. Τα παιδιά μας όμως μάς δίνουν δύναμη και μπορούμε να προχωράμε στη ζωή μας και να καταφέρουμε περισσότερα πράγματα από όσα πιστεύαμε».
Στα νέα κορίτσια που ξεκινούν τώρα τον αθλητισμό αντίστοιχα τι θα λέγατε;
«Εξαρτάται από ποια χώρα το ξεκινάνε επειδή αλλιώς είναι στη Γαλλία, αλλιώς είμαστε εμείς. Εδώ δεν υπάρχει πολλή υποστήριξη. Θα τις συμβούλευα να μη φοβούνται, να σταματούν αν το θέλουν γιατί δεν περιγράφεται η χαρά της μητρότητας και δεν συγκρίνεται με καμία άλλη επιτυχία. Να μη φοβούνται ότι αν γίνουν μητέρες δε θα μπορέσουν να συνεχίσουν την καριέρα τους. Δεν υπάρχει κάτι πιο δυνατό για μία γυναίκα από το να βιώνει τη μητρότητα».

Ακολούθησε το GWomen στο instagram
Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]