Ο παίκτης… κάηκε! Μία έκφραση που έχουμε ακούσει πάρα πολλές φορές στο ποδόσφαιρο, όμως, πόσοι από εμάς έχουμε μία ξεκάθαρη εικόνα για το αυτό σημαίνει; Πότε γίνεται, γιατί και πως μπορεί μία ομάδα να το αποφύγει και να προστατέψει πριν αυτό συμβεί; Ποιος είναι ο σωστός χειρισμός από ένα προπονητικό τιμ, για να πάρει το μέγιστο από κάθε ποδοσφαιριστή

Το G-Weekend έψαξε, ρώτησε τον… αρμόδιο και σας λύνει κάθε απορία που μπορεί να έχει δημιουργηθεί, ειδικά φέτος, με την παρουσία παικτών όπως οι Λεντέσμα, Καρντόσο και Αλμέιδα, ποδοσφαιριστών τεράστιας αξίας και ποιότητας, που όμως αποτελούν... ειδικές περιπτώσεις.

Για την ανάλυση, λοιπόν, μιλήσαμε με τον συνεργάτη του Μαρίνου Ουζουνίδη και ειδικό σε θέματα φυσικής κατάστασης, τον γυμναστή Νίκο Γιάγκου, όπου πέρσι παρουσίασε καταπληκτικό έργο στον Πανιώνιο, βάζοντας ένα σημαντικό… λιθαράκι στην «τρελή» πορεία του Ιστορικού.

Κάψιμο, λοιπόν! Τι είναι αυτό;

«Αυτό που ονομάζουμε “κάψιμο” στο ποδόσφαιρο, είναι ουσιαστικά το overtraining, το φαινόμενο της υπερπροπόνησης, κατά το οποίο ο παίκτης δε προλαβαίνει για διάφορους λόγους να αποβάλει την κούραση από τις συνεχείς επιβαρύνσεις - είτε μιλάμε για προπονήσεις μόνο, είτε και για αγώνες μαζί - κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την συσσώρευση κόπωσης. Το νευρικό σύστημα γίνεται πιο αργό, πέφτει η ποδοσφαιρική του ενέργεια, ενώ είναι μεγάλος και ο κίνδυνος τραυματισμού.

Υπάρχουν δύο είδη, αν και στην Ελλάδα συναντάμε - κυρίως - το ένα. Το… γνωστό στα μέρη μας, είναι το «κάψιμο» από την υπερβολική προπόνηση, παραπάνω από αυτό που μπορεί να αντέξει ο οργανισμός ενός παίκτη που είναι για κάποιο λόγο ανέτοιμος και δεν έχει την κατάλληλη φυσική κατάσταση και αγωνιστικό ρυθμό. Αυτό είναι πιο κοντά στα Ελληνικά δεδομένα, γιατί στην χώρα μας έρχονται συχνά παίκτες με όνομα και ποιότητα, αλλά που έχουν καιρό να αγωνιστούν ή δεν είχαν ενεργό ρόλο στην τελευταία τους ομάδα.

Από την άλλη, βέβαια, υπάρχουν και παίκτες που έχουν φυσική κατάσταση, αλλά έχουν συσσωρευμένη κούραση από τις πολλές και συνεχόμενες υποχρεώσεις τους, που δε τους έχουν επιτρέψει να πάρουν τις απαραίτητες.. ανάσες. Αυτό το συναντάμε συνήθως σε παίκτες που είναι διεθνείς, αλλά και απαραίτητοι στον σύλλογο που αγωνίζονται, με αποτέλεσμα να έχουμε υπερφόρτωση. Πολλές φορές βλέπουμε τέτοιους παίκτες και λανθασμένα εκφράζεται η άποψη ότι δεν έχουν φυσική κατάσταση. Αυτό είναι εντελώς άτοπο. Ένας παίκτης με αγώνες στα πόδια του, δε γίνεται να μην έχει φυσική κατάσταση, απλά δεν μπορεί να βγάλει πράγματα στο γήπεδο λόγω της συσσωρευμένης κούρασης και έλλειψης φρεσκάδας».

Η σωστή διαδικασία προπόνησης σε βάθος χρόνου, όπου ο οργανισμός χρειάζεται όλο και λιγότερο χρόνο αποκατάστασης

Ας πάμε στα… δικά μας, λοιπόν, στους παίκτες που συναντάμε κατά κόρον στην χώρα μας… Πως τις χειρίζεσαι και τι πρέπει να κάνεις για να μην “κάψεις” τον παίκτη;

«Σίγουρα, η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και έτσι πρέπει να την εξετάζεις. Υπάρχουν όμως, κάποια γενικά χαρακτηριστικά Το πρώτο πράγμα που απαιτείται, είναι ο υπεύθυνος για την φυσική κατάσταση να έχε άριστη γνώση και εξειδίκευση, την απαραίτητη κατάρτιση, δηλαδή, ώστε να αναγνωρίσει την κατάσταση και να καταστρώσει το σωστό πλάνο. Ακολουθεί η υπομονή και η εμπιστοσύνη. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, αυτό είναι το μεγάλο μυστικό. Πρέπει τόσο ο παίκτης, όσο και ο προπονητής, να δώσουν τον απαραίτητο χρόνο για να γίνουν όλα σωστά. Δυστυχώς, στην Ελλάδα αυτό δεν γίνεται πάντα, γιατί συνήθως αυτοί οι παίκτες είναι μεγάλα ονόματα, οι προπονητές και οι διοικήσεις έχουν τους δικούς τους λόγους να βιάζονται και στο τέλος, γίνεται ζημιά.

Μπορεί η διοίκηση να περιμένει από αυτόν να... πουλήσει εισιτήρια, μπορεί ο προπονητής να θέλει να χτίσει πάνω του στην προετοιμασία ή να εκμεταλλευτεί την εμπειρία του σε κάποια σημαντικά παιχνίδια. Όλο αυτό, όμως, έχει μεγάλο ρίσκο και συνήθως, έχει αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Ο υπεύθυνος για την φυσική κατάσταση της ομάδας, πρέπει να το… πάρει πάνω του και να τους εξηγήσει - πείσει ότι υπάρχει ένας συγκεκριμένος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουν Άλλωστε, γι αυτό τον πληρώνουν και από το αποτέλεσμα θα κριθεί η δουλειά του».

Διάγραμμα που παρουσιάζει τα συμπτώματα της "υπερπροπόνησης"

Τι πρέπει να κάνεις λοιπόν;

«Ας πάρουμε ένα παράδειγμα που έχω εγώ δουλέψει, το οποίο είναι και γνωστό στην χώρα μας και μπορεί ο κόσμος να καταλάβει καλύτερα, διότι είναι εκτός των άλλων και χαρακτηριστικό, αφού εμπεριέχει και τις δύο κατηγορίες. Ο λόγος για τον Καρίμ (Ανσαριφάρντ).

Όταν ήρθε στην Ελλάδα, προερχόταν από αγωνιστική απραξία γιατί στην Ισπανία δεν έπαιζε, ήταν εκτός πλάνων. Εγώ, λοιπόν, είχα την τύχη να απολαμβάνω της εμπιστοσύνης του κόουτς και να τον αφήσει πάνω μου, χωρίς να με πιέσει και να βιαστούμε. Ο όγκος δουλειάς, δεν είναι φίλος μας, ένας παίκτης δε πρέπει να προπονείται πιο πολύ και πιο σκληρά από αυτό που αντέχει. Απαγορεύεται να μεταφέρει κούραση από την μία ημέρα στην άλλη, ειδικά όταν έχει… θέμα με την φυσική του κατάσταση. γενικά, κόντρα σε αυτό που νομίζει ο πολύς κόσμος, ένας οργανισμός που είναι λιγότερο προπονημένος, δεν πρέπει να δουλέψει πολύ για να καλύψει το… χαμένο έδαφος. Το σωστό, είναι να ξεκινήσει με λιγότερο όγκο δουλειάς, να οδηγήσει τον οργανισμό του στα επιθυμητά επίπεδα φυσικής κατάστασης και μόνο τότε, να… ανεβάσει στροφές.

Πρέπει να δουλεύεις ξεχωριστά και να προφυλάξεις τον παίκτη σου, λοιπόν. Και ο προπονητής να ξέρει ότι πρώτα θα μπορεί να έχει τον παίκτη για 15 λεπτά, μετά για τριάντα, 45, και πάει λέγοντας. Με τον Καρίμ, λοιπόν, έτσι έγινε, στην αρχή δεν έπαιζε, μετά έπαιζε λίγο και τελικά έβγαλε χωρίς πρόβλημα όλη την σεζόν σε φουλ ρυθμούς και ήταν από τους κορυφαίους, σε μία ομάδα με πάρα πολύ μεγάλες απαιτήσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ομάδες με μεγάλες απαιτήσεις δεν είναι οι μεγάλες, αλλά αυτές που δεν θα έχουν κατοχή, που θα «χτυπούν» στην κόντρα και θα πρέπει να έχουν τρομερή φυσική κατάσταση. Εμείς πέρσι παίζαμε φουλ πρες και αυτό χρειάζεται τρομερή φυσική κατάσταση».

Συγκριτικό διάγραμμα, με τις περιπτώσεις της πολύ χαλαρής προπόνησης, της πολύ σκληρής, αλλά και της ιδανικής

Και στην άλλη περίπτωση που είπαμε, τι κάνουμε;

«Αυτό το συνάντησα αυτό το καλοκαίρι με τον Ανσαριφάνρτ. Φέτος, προερχόταν από μία γεμάτη σεζόν, ενώ μόλις τελειώσαμε και τα πλέι οφ, είχε αγώνες και με την Εθνική και έκανε μόλις λίγες ημέρες διακοπές πριν από την προετοιμασία. Όταν φύγαμε, λοιπόν, για το βουνό, δεν ήταν σε θέση να ακολουθήσει το πρόγραμμα της ομάδας, όμως αυτός ήθελε να κάνει προετοιμασία, ενώ και ο κόουτς τον ήθελε, γιατί πάνω του θα… έχτιζε πολλά. Κατάφερα να τους πείσω και να μην ακολουθήσει το πρόγραμμα των συμπαικτών του και να κάνει χώρια, μαζί μου άλλες ασκήσεις. Αν δεν είχε γίνει αυτό, δεν θα βλέπαμε αυτό το εκπληκτικό γκολ και το σπριντ που έκανε για να το πετύχει, κόντρα στον Ηρακλή, δε θα ήταν σε θέση να κάνει μία τέτοια, εκπληκτική ενέργεια, να βγάλει στο χορτάρι τα ποιοτικά στοιχεία που διαθέτει και να χαρίσει τους βαθμούς στην ομάδα του».

Οπότε, το «κάψιμο» είναι κυρίως θέμα γυμναστή, αρκεί να του αφήσουν την ελευθερία να δουλέψει όπως αυτός κρίνει, έτσι;

«Αυτό ακριβώς. Και όχι μόνο, αλλά και οι τραυματισμοί, είτε μυικοί, είτε οι αρθρικοί. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, εμείς φταίμε ακόμα και που ο παίκτης, για παράδειγμα, δεν πάτησε σωστά και έπαθε χιαστούς ή διάστρεμμα. Δεν φέρει ευθύνη ο προπονητής φυσικής κατάστασης, μόνο σε πολύ μεγάλες ατυχίες ή όταν δεν έχουν ακούσει την πρότασή του και δεν έχουν ακολουθήσει το πρόγραμμα που έχει προτείνει».