Ο Πιτ Μάραβιτς ήταν παιχταράς. Έτσι απλά και κατηγορηματικά. Οι αντιρρήσεις δεκτές, αλλά μάλλον θα προκαλέσουν θυμηδία στους γνωρίζοντες το άθλημα του μπάσκετ και το ποιόν του συγκεκριμένου.

Η παραδοχή και αναγνώριση των ξεχωριστών ικανοτήτων του δεν αναιρεί το παραγόμενο αποτέλεσμα εκ μέρους του το οποίο ήταν λειψό. Ναι, αντικειμενικά ο Πιτ Μάραβιτς, ο θρυλικός “Pistol Pete”, ανήκει στους ηττημένους. Χειρότερα, στους χαμένους. Αγγλικά ακούγεται πιο σκληρό: Loser. Και όμως... Η αξία και το ταλέντο του ήταν τέτοιου μεγέθους που το αρνητικό δεδομένο έγινε θετικό!

Το να πεις ότι ήταν “ο πιο ταλαντούχος ηττημένος” δεν είναι ειρωνεία, ούτε προσβολή. Για τον Μάραβιτς η ήττα δεν εξελίχθηκε σε ιό που καταβάλλει και τσακίζει, αλλά στην καλύτερη αντίστιξη για να αναδειχθεί το μεγαλείο του. Να τονιστεί αυτό που όλοι είδαν:

Κανείς δεν θα πλησιάσει τον Pistol. Κανείς. Η ιστορία που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο “Sports Illustrated”, τον Δεκέμβριο του 1978. Στην ουσία πρόκειται για έναν ιδιαίτερο φόρο τιμής σε αυτόν τον μοναδικό παίκτη. Αναδημοσιεύουμε το μεγαλύτερο μέρος. Οι μεσότιτλοι δικοί μας.

Ο άνθρωπος μαγεία

Ο Λου Χάντσον, γκαρντ/φόργουορντ των Λέικερς, λέει γι' αυτόν: “Αυτός ο άνθρωπος υπήρξε πιο γρήγορος και πιο ταχύς από τους Τζέρι Ουέστ, Όσκαρ Ρόμπερτσον. Μεταφέρει την μπάλα στο παρκέ καλύτερα.

Σουτάρει το ίδιο καλά. Ακατέργαστο ταλέντο. Είναι ο καλύτερος που έπαιξε. Η διαφορά είναι στο στυλ. Θα είναι ηττημένος, πάντα, ό,τι κι αν κάνει. Αυτή είναι η κληρονομιά του. Ποτέ δεν ήταν εύκολο να είσαι ο Πιτ Μάραβιτς”. Φυσικά και δεν ήταν.

Ο Πιτ Μάραβιτς είναι πάντα εκεί να χτυπάει την μπάλα στο γήπεδο. Η φανέλα του ανεμίζει, τα χέρια κυματίζουν, τα μαλλιά είναι αδύνατα, τα μάτια του λάμπουν. Ο Πιτ Μάραβιτς δουλεύει. Παίζει. Επιβιώνει αφοσιωμένος στην τέχνη του προσπαθώντας να ανταποκριθεί στη φήμη που δημιούργησε. Στην εικόνα που καρέ-καρέ έχτισε. Ορίστε μία από τις πολλές:

Ο Μάραβιτς σαρώνει το γήπεδο, αναζητά ανοιχτούς διαδρόμους, ίσως κάποιον συμπαίκτη. Αλλάζει χέρι στη διάρκεια της ντρίμπλας, περνάει την μπάλα πίσω από την πλάτη, ανάμεσα από τα πόδια.

Η μπάλα γι' αυτόν είναι γιο-γιο. Στρίβει και γυρνά. Το πρόσωπο και το σώμα του συσπώνται. Τώρα βρίσκεται στον αέρα. Τώρα ξεκινά, όπως αναφέρει ο εκφωνητής στο μικρόφωνο, μια απαλή ώθηση, ένα ήπιο τόξο (διαγράφεται) και η σφαίρα από δέρμα αγελάδας βρίσκει στόχο. Θεέ μου. Απίστευτο. Δεν το πιστεύω. Για άλλη μια φορά, ο άνθρωπος μαγεία. Ο Πίστολ. Πίστολλλλ Πιτ

Η επιβολή της εξαίρεσης

Ο “Pistol Pete”, η εικόνα του, αντιστέκεται στον χρόνο. Οι λάτρεις των ποπ ειδώλων δεν μπορούν να πιστέψουν ότι έφτασε τα 30 και δεν είναι το διασκεδαστικός πια. Ποιος, αυτός που χαιρόσουν να παρακολουθείς.

Αυτός με τα ανακατωμένα μαλλιά, τις πεσμένες κάλτσες, τα απίθανα σουτ, τους πόντους, ακόμη και τα λάθη. Εάν δεν είναι πια ο ξεχωριστός αθλητής της εποχής του, είναι σίγουρα ο πιο παρεξηγημένος, ο πιο αμφιλεγόμενος. Προσοχή, όταν λέμε “ξεχωριστός” δεν εννοούμε τη διαφορά του καθενός σωματικά, την κατατομή τους, αλλά την επιβολή της εξαίρεσης.

Τη μοναδικότητα στο ύφος, στην έκφραση, στο παίξιμο. Δεν χωράνε αντίγραφα “Μάραβιτς”. Ο συμπαίκτης του στους Τζαζ της Νέας Ορλεάνης Ριτς Κέλι λέει γι' αυτόν πως είναι “αμερικανικό φαινόμενο, θετό τέκνο της ανθρώπινης φαντασίας”. Ο Μάραβιτς πάντα έδειχνε αλυσιτελής: Ατομιστής σε ομαδικό άθλημα, τελειομανής, ο λευκός στο παιχνίδι των μαύρων, η επιλογή του κόσμου, ενώ ένιωθε ότι είναι απέναντι του.

Ο Μάραβιτς ήταν πάνω απ' όλα καλλιτέχνης. Διασκεδαστής, αλλά όχι με μπουφονικό τρόπο. Δεν έδινε παράσταση για να γελάσουν και να εκτονωθούν οι θεατές. Υπηρετούσε την ομορφιά του αθλήματος και το έκανε μέσα από την αστείρευτη φαντασία του. Επέλεξε το στυλ έναντι της ουσίας για να πορευτεί. [...]

Perfomer

Ο Μάραβιτς πάντα ήξερε τις απαντήσεις. Συχνά έδειχνε ότι τις ξέρει. Εκεί βρίσκεται η ουσία του παίκτη Πιτ Μάραβιτς. Ειλικρινά, έχει σημασία σε ποια ομάδα αγωνίζεται, αν κερδίζει ή χάνει; Απλά παίζει, εκτελεί τον ρόλο του καλλιτέχνη. [...]

Γι' αυτόν είναι αδήριτη ανάγκη να βρίσκεται στο επίκεντρο, να ηγείται του σόου, να το κάνει κάθε βράδυ. Αναμφίβολα έβαλε τεράστιο βάρος στον εαυτό του. Ένιωσε ανακούφιση επιστρέφοντας στη δράση μετά τον τραυματισμό του. Έμεινε εκτός τις 11 τελευταίες εβδομάδες της περασμένης σεζόν και είναι βέβαιο ότι οι ώρες απραξίας ήταν ζοφερές. [...]

Ο “μάγος”, στην επιστροφή του, βρήκε το ίδιο υποστηρικτικό επιτελείο. Αυτό με το οποίο η ομάδα είχε ρεκόρ 26-24 με αυτόν στο ρόστερ και 13-19 χωρίς αυτόν. Οι Τζαζ δεν έχουν αλλάξει αγωνιστική συμπεριφορά. Κάνουν δυνατό ξεκίνημα και μετά ξεφουσκώνουν.

Μένουν λίγο κάτω από θετικό ρεκόρ. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η ψυχοσύνθεση του Μάραβιτς είναι εύθραυστη και επιβαρυμένη μετά τον τραυματισμό του. Πριν μπει στη λίστα τραυματιών, ηγούνταν στον τομέα του σκορ με 28 πόντους μέσο όρο. Φέτος δεν είναι καν στη δεκάδα και το ποσοστό στο σουτ έχει πέσει κάτω από το 41%. Επίσης, δεν έχει βρει τον ρυθμό του σε ασίστ, κλεψίματα, λάθη.

Ο ανίκητος τραυματισμός

Τον τραυματισμό δεν μπορούσε να τον προβλέψει, αλλά, όπως αποδείχθηκε, ούτε και να τον νικήσει. Αρχικά διαγνώστηκε με τράβηγμα πρόσθιου χιαστού. Αργότερα, οι γιατροί ανακάλυψαν ότι υπάρχει πρόβλημα και στον πλευρικό χόνδρο του μηνίσκου.

Η εγχείριση ήταν αναπόφευκτη. Εν τω μεταξύ, ο Μάραβιτς δυσκολευόταν να δυναμώσει μόνος το γόνατο του και η αποθεραπεία πήγε πίσω δυο μήνες. Όταν ξεκίνησε η αγωνιστική περίοδος, προσπαθούσε να αποκαταστήσει το γόνατο και την ίδια στιγμή έτρεχε και άλλαζε κατευθύνσεις. Για προστασία επέλεξε την επιγονατίδα που φορούσε ο Τζο Νέιμαθ (σ.σ παίκτης του NFL).

Η κίνηση αποδείχθηκε εσφαλμένη, αφού επιβάρυνε το κάτω μέρος της πλάτης του. Ως συνέπεια έχασε μεγάλος μέρος της προετοιμασίας. Όμως η ατυχία δεν έλεγε να τον αφήσει. Τον Νοέμβριο έχασε δέκα κιλά λόγω βακτηριακής λοίμωξης η οποία τον κράτησε πέντε μέρες στο κρεβάτι και εκτός από δύο ματς κανονικής περιόδου. Την περασμένη εβδομάδα το γόνατο τον ενόχλησε ξανά και η τενοντίτιδα ήταν το νέο πρόβλημα.

Έμεινε εκτός γι' άλλα δύο παιχνίδια και βρέθηκε σε αδιέξοδο, καθώς από τη μία όφειλε να κάνεις ασκήσεις ενδυνάμωσης και από την άλλη να ξεκουραστεί αφού αυτό απαιτούσε η τενοντίτιδα!

Όλα αυτά έχουν κάνει τον αληθινό Pistol Pete ακριβοθώρητο αγωνιστικά. Και πώς να γίνει αλλιώς, όταν το παιχνίδι του στηρίζεται στην επινοητικότητα, την ταχύτητα, την έκρηξη. Τα... μέτρα περιορισμού δεν μπορούν να αρθούν αν δεν το “αποφασίσει” ο χρόνος.

21 ομάδες κι ένας Πιτ Μάραβιτς!

Ο “Pistol” όμως δεν σταματά. Τρέχει, χειρίζεται την μπάλα όπως μόνο αυτός ξέρει, εκτελεί απίστευτα σουτ και παίζει, όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν, αρκετά λεπτά. Μάλιστα, προσφέρει και στιγμές μαγείας, αφού ο κόσμος γι' αυτές πάει στο γήπεδο.

Φέτος, όμως, οι Τζαζ έχουν εκτεθεί περισσότερο απ' ό,τι πρέπει στην “τυραννία” του Μάραβιτς. Όπως έχει πει συμπαίκτης του στη Νέα Ορλεάνη “δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τον Πιτ όταν είναι στο παρκέ. Είναι τόσο μεγάλο κομμάτι μας, που όταν παίζει άσχημα όλοι παίζουμε άσχημα”. [...]

Αυτό, βέβαια, εξηγεί και κάτι άλλο: Ο Πιτ Μάραβιτς είναι οι Τζαζ! Δεν είναι απλά ο άνθρωπος της ομάδας αλλά είναι η ομάδα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στο ΝΒΑ 21 ομάδες κι ένας Πιτ Μάραβιτς. [...]

Τα ΜΜΕ τον έχουν καταδικάσει φυσικά μια και δεν έχει κερδίσει τίτλο, ενώ βάζει πάνω απ' όλα τον εαυτό του. Όπως και να χει, οι ικανότητες και η θαυμαστή δημιουργικότητα του τον έχουν κάνει μύθο. Ο Μαρβ Ρόμπερτς, βετεράνος του ΑΒΑ, επιβεβαίωσε τη θέση του Μάραβιτς σε αγώνα στο Λος Άντζελες πριν δύο σεζόν. Ήταν η πρώτη χρονιά της συγχώνευσης ΑΒΑ-ΝΒΑ.

Ο “Pistol” έκανε απίστευτα πράγματα. Ο Ρόμπερτς έκατσε στον πάγκο των Λέικερς αποσβολωμένος. Παρακολουθούσε για πρώτη φορά αυτόν τον ξεχωριστό παίκτη, για τον οποίο είχε ακούσει τόσα πολλά. Δεν μπόρεσε να κρατηθεί. Πήδηξε από τον πάγκο κουνώντας τα χέρια του και κοιτώντας τον Μάραβιτς του είπε: “Σε βλέπω Πιτ! Σε βλέπω λέμε!”

Ο (μπασκετικός) θεός που δεν έγινε αθάνατος

Ο Μάραβιτς επιβεβαίωσε το δισυπόστατο του ταλέντου. Την τραγική-μυθολογική καταγωγή του. Μοιάζει με το μαρτύριο του Σίσυφου, ενώ η επίδραση του καθιστά το υποκείμενο αιώνια βασανισμένο ανάμεσα στην ευλογία και την κατάρα διότι διαρκώς πρέπει να το αποδεικνύει.

Όσο το κάνει νιώθει την ανταπόδοση όσων ψυχαγωγήθηκαν αλλά και την απαίτηση-κατάρα να το αποκαλύπτει κάθε φορά. Ο εν λόγω το κατάφερε και προξένησε μαζί με τον θαυμασμό και τον φθόνο.

Δεν υπάρχει άλλος αθλητής στην ιστορία του ΝΒΑ που να προκάλεσε τόσες συγκρουόμενες κρίσεις. “Ο καλύτερος”, “μεγάλος παίκτης” αλλά και “υπερτιμημένος”, “το παιχνίδι του γίνεται αντιπερισπασμός για την ομάδα”, κ.α.

Ο “Pistol Pete”,όμως, φέρει πιστοποιητικό καλλιτεχνικής εκκεντρικότητας γιατί αυτό ήταν το παιχνίδι του. Καλλιτεχνικό προϊόν που μόνο ο ίδιος μπορούσε να ορίσει και να περιορίσει.

Ο Μάραβιτς δεν περίμενε ούτε τον “από μηχανής θεό” να τον σώσει, αλλά ούτε και τη Νέμεσις για να τον τιμωρήσει. Ο Μάραβιτς ήταν (μπασκετικός) θεός που δεν μπόρεσε να γίνει αθάνατος. Σίγουρα όμως ήταν μοναδικός. Ξεχωριστός.

Πηγή: Sports Illustrated