“Είναι ο Τζέρι Γουέστ”

Η μοίρα των συμβόλων είναι σκληρή. Η καθολική αναγνώριση, η δόξα, η εξασφάλιση της υστεροφημίας εξαργυρώνονται, συνήθως, μετά θάνατον. Μέχρι τότε, αφήνονται στο έλεος και τη φιλευσπλαχνία των ανθρώπων που είναι δίπλα τους και των επιγόνων τους. Αυτοί έχουν το “δικαίωμα” χρήσης και εκμετάλλευσης του διαχρονικού και παγκόσμιου συμβόλου με τον σεβασμό να μην είναι πρώτη επιλογή. Πρώτα είναι η εμπορευματοποίηση και το ΝΒΑ ξέρει καλύτερα από τον καθένα να εμπορεύεται τα πάντα. Όπως το σήμα του. Τον Τζέρι Γουέστ. Την... υπογραφή του κορυφαίου πρωταθλήματος μπάσκετ στον κόσμο.

Θα μου πείτε που είναι το κακό; Η ελεύθερη αγορά επιβάλλει τους κανόνες και με αυτούς παίζουν όλες οι επιχειρήσεις. Το μεμπτό στην όλη υπόθεση είναι ότι μέχρι και πριν λίγα χρόνια το ΝΒΑ δεν αναγνώριζε την ταυτότητα του σήματος του. Αν και όλοι γνωρίζουν ότι η φιγούρα του Γουέστ απεικονίζεται σε αυτό, η λίγκα δεν το παραδέχεται. Το παράδοξο είναι ότι και ο ίδιος, από σεμνότητα, δεν θεωρεί ότι είναι ο δικός του σωματότυπος που ορίζει το σήμα κατατεθέν του ΝΒΑ. Υπάρχει, όμως, κάποιος που δεν δέχεται κουβέντα και επιβεβαιώνει αυτό που όλοι οι φαν του μπάσκετ γνωρίζουν. Ο Άλαν Σίγκελ έχει δηλώσει απερίφραστα ότι “Είναι ο Τζέρι Γουέστ” αυτός που εικονίζεται στο έμβλημα. Ίσως το πιο αναγνωρίσιμο παγκοσμίως. Ποιος είναι ο Σίγκελ; Ο άνθρωπος που σχεδίασε το σήμα του ΝΒΑ.

Σήμα... θεσμός

Ο Σίγκελ έφτιαξε το σήμα το 1969 χρησιμοποιώντας φωτογραφία του Γουέν Ρόμπερτς. Σε αυτό απεικονίζεται παίκτης που εκτελεί ντρίμπλα με το αριστερό χέρι. Ο Σίγκελ πιστεύει ότι γνωρίζει γιατί το ΝΒΑ διστάζει να αναγνωρίσει το προφανές. “Θέλουν να το θεσμοθετήσουν παρά να το εξατομικεύσουν. Είναι πανταχού παρών, κλασικό σύμβολο και το επίκεντρο της ταυτότητας και του προγράμματος τους. Δεν επιθυμούν να το αναγνωρίσουν σε έναν παίκτη”.

Ο προκάτοχος του Άνταμ Σίλβερ, Ντέιβιντ Στερν, στο παρελθόν, μέσω εκπροσώπου του, είχε αρνηθεί να σχολιάσει κατ' ουσίαν λέγοντας ότι δεν ξέρει αν είναι ο Γουέστ στο σήμα. Η φράση του εκπροσώπου ήταν “δεν έχουμε τέτοιο αρχείο εδώ”.

“Θα κάνουμε αυτό”

Το πρωτότυπο γραφικό του Σίγκελ χάθηκε λόγω των πολλών μετακομίσεων στη δουλειά του. Μολαταύτα, θυμάται κάθε λεπτομέρεια της υπόθεσης. Το 1969, αυτός και ο συνεταίρος του Ρόμπερτ Γκέιλ σύστησαν εταιρία συμβουλών επωνυμίας. Σε προηγούμενη δουλειά του επέβλεψε την ανάπτυξη του σήματος για τη λίγκα του μπέιζμπολ. Η παραγωγή του ξεκίνησε το 1968 και παρουσιάστηκε στην εκατονταετηρίδα του αθλήματος το 1969. Κι αυτό είναι κόκκινο, άσπρο, μπλε, αναπαριστώντας ένα ροπαλοφόρο (batter). Δεν είναι τυχαίο ότι τα δύο σήματα ομοιάζουν.

Ο Τζέι Γουόλτερ Κένεντι, κομισάριος του ΝΒΑ την περίοδο 1963-1975, του είχε πει ότι ήθελε (το ΝΒΑ) να έχει καλή σχέση με το μπέιζμπολ και η χρήση των χρωμάτων, κόκκινο, άσπρο, μπλε, να καταδείξει τον παναμερικανικό χαρακτήρα του σπορ.

Ο Σίγκελ αναφέρει ότι έφτιαξε 40-50 σχέδια και κανένα απ' αυτά δεν αφορούσε άλλον παίκτη εκτός του Γουέστ. Ο Κένεντι έκλινε από την αρχή στα παράγωγα του σήματος του μπέιζμπολ. Στην ουσία η απόφαση ήταν ειλημμένη. Ερχόταν από τα πάνω. Δεν χρειαζόταν άλλο ψάξιμο. Ο Σίγκελ υποστηρίζει ότι ο κομισάριος του είπε “θα κάνουμε αυτό”.

“Ήταν τέλεια”

Ο Σίγκελ ήταν δημοφιλής παίκτης μπάσκετ στο λύκειο του Long Beach στο Long Island. Απέρριψε αρκετές προτάσεις για “μπασκετικές” υποτροφίες αφού ήθελε να πάει στο Cornell. Εκεί, μετά από ένα χρόνο παράτησε το μπάσκετ για να επικεντρωθεί στις σπουδές του. Στο κολέγιο συνάντησε τον παιδικό του φίλο, και μετέπειτα αθλητικό δημοσιογράφο, Ντικ Σαπ. Αργότερα, λοιπόν, όταν ο Σίγκελ αναζητούσε εικόνα για το έμβλημα του ΝΒΑ, ο Σαπ του έδωσε πρόσβαση στα φωτογραφικά αρχεία αθλητικού περιοδικού. Εξηγεί πώς κατέληξε στον Γουέστ. “Βρήκα αυτή τη φωτογραφία του Γουέστ να ντριμπλάρει στο γήπεδο. Έχοντας μεγαλώσει στη Νέα Υόρκη και πηγαίνοντας με τον πατέρα μου συχνά στο Madison Square Garden για τους Νικς, τον είδα αρκετές φορές να αγωνίζεται”. Ο Γουέστ ανήκε στους αγαπημένους παίκτες του Σίγκελ, μαζί με τους Τζον Χάβλιτσεκ, Όσκαρ Ρόμπερτσον. Ωστόσο, δεν ήταν αυτός ο λόγος που επέλεξε τον πρώην αστέρα του Γουέστ Βιρτζίνια.

Η φωτογραφία, τονίζει, τον “αιχμαλώτισε”. Του έβγαζε κάτι το γοητευτικό. “Πήρα αυτή την εικόνα και τη χάραξα. Ηταν τέλεια. Ηταν κατακόρυφη και είχε αίσθηση κίνησης. Ήταν από εκείνες τις στιγμές που σου κάνουν κλικ”. Το ίδιο σκέφτηκε και ο Κένεντι. Ο Σίγκελ σημειώνει “πως κανείς δεν είπε και δεν ρώτησε τίποτα όταν έγινε η διαφήμιση. Αν γινόταν σήμερα θα απαιτούνταν 50 σχέδια, θα κάναν ομαδικές συνεντεύξεις και στο τέλος θα κατέληγαν σε κάτι όχι και τόσο καλό”.

Κλασική εικόνα

Ο Γουέστ είχε δηλώσει πως είναι άβολο γι' αυτόν να σχολιάσει το θέμα, όταν το ΝΒΑ δεν επιβεβαιώνει την ταυτότητα του σήματος. Μάλιστα, όταν είδε το σχέδιο του Σίγκελ σημείωσε σαρκαστικά: “Αυτό μου θυμίζει κάποιον γνωστό”. Ο Σίγκελ, κάτοχος εισιτηρίου διαρκείας των Νικς για πανω από 30 χρόνια, αναφέρει ότι συνάντησε δυο φορές τον Γουέστ. Τη μία σε εστιατόριο στο Λος Άντζελες και την άλλη σε παιχνίδι των Λέικερς στο “Staples Center”.

Στο εστιατόριο αφού συστήθηκε και του είπε ότι αυτός έφτιαξε το σήμα του ΝΒΑ, ο Γουέστ τον ρώτησε ποιος ήταν κομισάριος τότε. Του είπε ότι ήταν ο Κένεντι και αφού απάντησε με ένα απλό “ΟK” συνέχισε το γεύμα του. [...] Στο βιβλίο “Jerry West: The Life and Legend of a Basketball Icon” ο θρύλος των Λέικερς αστειεύεται λέγοντας “είμαι το σήμα”. Βέβαια, αργότερα έμεινε στην επίσημη γραμμή σημειώνοντας ότι “εάν αυτός είμαι εγώ, τότε είμαι απίστευτα κολακευμένος”.

Φυσικά και είναι αυτός. Κάποια στιγμή προτάθηκε το έμβλημα να αναβαθμιστεί. Ίσως να πάρει τη θέση του ο Μάικλ Τζόρνταν. Ο Γουέστ δεν έχει πρόβλημα. Ο Σίγκελ όμως είναι κατηγορηματικός. “Όχι”. Φυσικά και έχει επιχειρήματα. Βασικότερο πως “κάτι που είναι τόσο γνωστό και με υψηλή συμβολική αξία, θα ήταν λάθος να αλλάξει. Έχει σημασία και αρέσει διότι είναι ιστορικό. Δεν μοιάζει με κάποιον μοντέρνο παίκτη. Είναι κλασική εικόνα”.