Εκατομμύρια θεατές, γιγάντια χρηματικά οφέλη, οικοδομικός «οργασμός», εμπορευματοποίηση, αλλά και αξέχαστες αθλητικές στιγμές. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα από τα πιο θεαματικά και σημαντικά αθλητικά γεγονότα στον κόσμο και παράλληλα ένα προϊόν που διατίθεται πολλαχώς και όλοι ενδιαφέρονται να το φιλοξενήσουν.

Φυσικά, αποτελεί αντικείμενο όχι μιας έρευνας, αλλά πιθανότατα διδακτορικής διατριβής η μελέτη των λόγων των πολυάριθμων υποψηφιοτήτων για καθεμιά διοργάνωση. Το Statathlon ασχολείται με τον θεσμό από αθλητική σκοπιά και στόχος της μελέτης είναι να δείξει ότι κάθε ολυμπιακό έτος, η διοργανώτρια χώρα, βελτιώνει τη συνολική θέση και τις επιδόσεις της. Τα δεδομένα που αναλύθηκαν αφορούν τους τελευταίους οκτώ 8 Ολυμπιακούς Αγώνες (1988-2016). Το τελευταίο μέρος της έρευνας αφορά τις δυο επόμενες χώρες που θα αναλάβουν τη διοργάνωση (Ιαπωνία-Τόκιο 2020 και Γαλλία-Παρίσι 2024).

Ιστορικά

Η ιδέα των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων γεννήθηκε το 1894 από τον Γάλλο εκπαιδευτικό και ιστορικό Πιέρ ντε Κουμπερτέν, ο οποίος ίδρυσε επίσης τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή - ΔΟΕ. Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1896 στην Αθήνα, όπου συμμετείχαν 14 χώρες, με συνολικά 241 αθλητές. Τότε η Ελλάδα, η χώρα υποδοχής, κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις συνολικές επιδόσεις, με 10 πρωταθλητές, δεύτερη μόνο στην Ολυμπιακή ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών με 11 πρωταθλητές).

Μέχρι το 2016, όταν πραγματοποιήθηκαν οι τελευταίοι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Ρίο της Βραζιλίας, έχουν διοργανωθεί συνολικά 31 Ολυμπιακοί Αγώνες από 19 διαφορετικές χώρες (ορισμένες χώρες έχουν φιλοξενήσει τους Αγώνες περισσότερο από μία φορά, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής - 1904, 1932, 1984, 1996 και Γαλλία - 1900, 1924 και τώρα το 2024).

Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων αποφασίζεται από τη ΔΟΕ, μεταξύ των χωρών που καταθέτουν υποψηφιότητα. Αυτές είναι αρκετές, αφού έχουν την ευκαιρία, μέσω της διοργάνωσης, να «μαγνητίσουν» δυσθεώρητα οικονομικά οφέλη, ενδιαφέρον και να απορροφήσουν τις κοινωνικές και πολιτιστικές επιπτώσεις, που πάντα βελτιώνουν το επίπεδο μιας πόλης ή ενός κράτους που προετοιμάζεται για τους Αγώνες. Βέβαια, οι «γκρίζες» ζώνες δεν λείπουν, αφού τα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα που έχουν απασχολήσει την επικαιρότητα κατά καιρούς δεν λείπουν από το πρόγραμμα, τουναντίον, μάλλον αποτελούν απαραίτητο συστατικό στη συνταγή του οικοδεσπότη.

Σε ποιο βαθμό όμως ισχύει το αξίωμα πως οι διοργανωτές διακρίνονται ευκολότερα. Λόγους γι' αυτό μπορεί κανείς να φανταστεί εύκολα: Υποστηρικτικό κοινό που εμψυχώνει τους αθλητές, οικονομική υποστήριξη κατά την μακρά περίοδο της προετοιμασίας των αγώνων (σ.σ χαρακτηριστικό παράδειγμα η Μεγάλη Βρετανία και οι επενδύσεις στην ποδηλασία πριν το Λονδίνο 2012), αποφυγή ταξιδιών-αποστολών-λειτουργίας σε ξένο, ανοίκειο περιβάλλον κ.α. Ο κύριος σκοπός αυτής της έρευνας είναι να δείξει ότι ιστορικά η χώρα που φιλοξενεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες βελτιώνει τις επιδόσεις και τη θέση της στην τελική κατάταξη, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους Ολυμπιακούς Αγώνες στους οποίους συμμετείχε.

Το πρώτο γράφημα απεικονίζει την κατάταξη των συνολικών θέσεων των προαναφερθέντων χωρών στους τελευταίους οκτώ Ολυμπιακούς Αγώνες.

(Πηγή: Statathlon)

Για να έχουμε μια πιο αντιπροσωπευτική άποψη της κατάστασης που διαμορφώνεται στο γράφημα, ακολουθεί ένας δεύτερος πίνακας, που περιορίζει τα αποτελέσματα στις πρώτες 36 θέσεις.

(Πηγή: Statathlon)

Όπως παρατηρεί κανείς κοιτώντας το διάγραμμα, οι επτά από τις οκτώ «οικοδέσποινες» έλαβαν την καλύτερη θέση τους στην κατάταξη των συνολικών θέσεων, των τελευταίων οκτώ Ολυμπιακών Αγώνων, όταν τους φιλοξένησαν. Η μόνη εξαίρεση είναι η ομάδα της Μεγάλης Βρετανίας.

1) Η Νότια Κορέα διοργάνωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988 στη Σεούλ και έλαβε την 4η θέση στον τελικό πίνακα κατάταξης, που είναι μέχρι σήμερα η καλύτερη θέση της. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Ισπανία φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, στη Βαρκελώνη. Σε αυτούς τους αγώνες, η Ισπανία βελτίωσε την κατάταξή της κατά 19 θέσεις, «πηδώντας» από τη 25η θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988 στην 6η θέση, την καλύτερη της Ολυμπιακής της ιστορίας.

Το ίδιο ισχύει και για την Κίνα και τη Βραζιλία. Η καλύτερη θέση της Κίνας στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων μέχρι στιγμής επιτεύχθηκε στους Αγώνες που φιλοξένησε στο Πεκίνο το 2008, παίρνοντας για πρώτη φορά την 1η θέση στον τελικό πίνακα κατάταξης. Αντίστοιχα, η Βραζιλία, η έδρα των τελευταίων Ολυμπιακών Αγώνων (Ρίο 2016), κέρδισε την καλύτερη θέση της, παίρνοντας την 13η θέση στο τελικό τραπέζι κατά τη διάρκεια αυτών των Αγώνων. Η καλύτερη θέση της Αυστραλίας στους τελευταίους οχτώ Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν στο Σίδνεϊ το 2000 (4η) και φυσικά της Ελλάδας το 2004, όπου κατετάγη στη 15η θέση, στο ρεκόρ της χώρας μας κατά τους τελευταίους οκτώ Αγώνες.

Η παρατήρηση αποκτά μεγαλύτερη σημασία κι επιβεβαιώνεται, όταν πάρουμε το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της μακράν πιο πετυχημένης σε μετάλλια χώρας στη διοργάνωση. Είναι χαρακτηριστικό πως οι ΗΠΑ δεν βρέθηκαν ποτέ εκτός «βάθρου», κατακτώντας πάντοτε μια από τις πρώτες τρεις θέσεις, με την 1η και τη 2η να αποτελούν τη «μερίδα του λέοντος». Στην Ατλάντα τα κατάφεραν καλύτερα σε σύγκριση με το 1988 και το 1992.

Τέλος, η εξαίρεση της Μεγάλης Βρετανίας: Η καλύτερή της θέση ήταν στο Ρίο το 2016 (2η θέση), ενώ το 2012 στο Λονδίνο κέρδισε την 3η θέση. Έτσι, πρόκειται για τη μοναδική χώρα που δεν έκανε στην «έδρα» της limit up, ενώ φιλοξένησε τους Αγώνες κατά τις τελευταίες οκτώ Ολυμπιάδες.

Για να βρεθεί το ποσοστό βελτίωσης της κάθε χώρας που αναλαμβάνει τη φιλοξενία των Αγώνων, πρέπει τα αποτελέσματα να παρουσιαστούν σε μια κοινή βάση. Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι σε κάθε διοργάνωση ο αριθμός των χωρών που συμμετέχουν ποικίλλει, μετρήθηκαν ανά 100 συμμετέχουσες χώρες σε κάθε διοργάνωση.

(Πηγή: Statathlon)

Προκειμένου να έχουμε μια πιο κατανοητή άποψη της συνολικής κατάταξης, τα παραπάνω αποτελέσματα θα παρουσιαστούν εστιάζοντας μόνο στις πρώτες 20 πρώτες θέσεις σχεδιάζοντας το ακόλουθο τέταρτο γράφημα.

(Πηγή: Statathlon)

Έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα καθεμιάς από τις οκτώ πρόσφατες διοργανώτριες χώρες, ακολουθεί το γράφημα που δείχνει τον μέσο όρο επίδοσής τους.

(Πηγή: Statathlon)

Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζεται το ποσοστό βελτίωσης της θέσης για κάθε διοργανώτρια χώρα. Καταλήγοντας στην ανάλυση αυτή, παρατηρείται ότι όταν η Ελλάδα φιλοξένησε τους Αγώνες του 2004, έκανε καλύτερη από τη μέση της θέση και έφθασε σε ποσοστό βελτίωσης 12,5%. Η Βραζιλία είχε το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό βελτίωσης με 7,9% στους Αγώνες του 2016. Η Ισπανία, με τη 6η θέση που έλαβε στους Αγώνες του 1992, σημείωσε βελτίωση 6%. Το μικρότερο ποσοστό βελτίωσης παρατηρήθηκε για τις ΗΠΑ και ήταν 0,35%.

(Πηγή: Statathlon)

Τι θα κάνουν οι Ιάπωνες και οι Γάλλοι;

Το τελευταίο μέρος της έρευνας αφορά τις προβλέψεις για τους δύο επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες (Τόκιο 2020 και Παρίσι 2024). Ποια θα είναι η αναμενόμενη θέση για τη χώρα υποδοχής - Ιαπωνία - στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020;

Για να προσδιοριστεί αυτό, χρησιμοποιήθηκε η στατιστική μέθοδος που ονομάζεται «πρόβλεψη» (forecasting), όπως συμβαίνει συνήθως στις προβλέψεις, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95%. Λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις της Ιαπωνίας στους προηγούμενους οκτώ Ολυμπιακούς Αγώνες, η πρόβλεψη για τους επερχόμενους Αγώνες του Τόκιο απεικονίζεται στο παρακάτω γράφημα:

(Πηγή: Statathlon)

Έτσι, μια πρόβλεψη για την Ιαπωνία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες 2020 είναι ότι θα βελτιώσει τη θέση της από την 6η θέση που έλαβε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016 στην 4η ή την 3η θέση, η οποία θα είναι η καλύτερη θέση της Ολυμπιακής της ιστορίας από το 1968 στο Μεξικό, όπου κατετάγη στο τρίτο σκαλί του «βάθρου» μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν.

Με την εφαρμογή της ίδιας στατιστικής μεθόδου, απεικονίζεται παρακάτω μια πρόβλεψη για τη Γαλλία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 στο Παρίσι.

(Πηγή: Statathlon)

Στους Αγώνες του 2016, η Γαλλία ήταν στην 7η θέση. Η προβλεπόμενη θέση για τη Γαλλία στους Αγώνες στο Τόκιο είναι κοντά στην 6η ή και την 5η θέση, που αναμένεται να βελτιωθεί στους Αγώνες του Παρισιού το 2024, όταν και θα κατακτήσει την 3η θέση.

Μένει να φανεί φυσικά αν η στατιστική επιβεβαιωθεί σχετικά με τις προβλέψεις της, όμως τα αποτελέσματα αναφορικά με το παρελθόν είναι κατηγορηματικά. Είναι αυτονόητο πως οι χώρες που διοργανώνουν τη γιορτή του παγκόσμιου αθλητισμού, για λόγους που μοιάζουν προφανείς και πλέον έχουν κα τη μαθηματική επιβεβαίωση.

<To Statathlon είναι η πρώτη ελληνική startup που ασχολείται με την πρωτογενή επιστημονική έρευνα στο χώρο του αθλητισμού. Περισσότερα στο http://statathlon.com/>

Μπορείτε να βρείτε την πρωτότυπη έρευνα εδώ: Hosting the Olympic Games: Benefits for the Host Country

Διαβάστε ακόμη τις υπόλοιπες έρευνες του Statathlon για το gazzetta.gr:

Η επιρροή των μεγάλων αγωνιστικών χώρων στο παιχνίδι της Τότεναμ