Άρτα, η πόλη ενός πρωταθλητή Ευρώπης

Μια πορεία που την έφερε να αγωνίζεται ως τα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα της Άρτας. «Είναι οξύμωρο ότι αυτή η ομάδα αγωνίζεται στο τοπικά» εξηγεί ο, απερχόμενος πια, πρόεδρος του συλλόγου, Ευάγγελος Βλάχας. Ο 35χρονος παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του συλλόγου, ήταν από τους πρώτους που έβαλαν πλάτη προκειμένου η Αναγέννηση να επιστρέψει στις εθνικές κατηγορίες. Εκεί όπου ανήκει, όπως εξηγεί.

Ο ίδιος πρόλαβε μερικές από τις τελευταίες ένδοξες σελίδες της ομάδας. Μιας ομάδας που το 1969 έφτασε μια ανάσα από την άνοδο στην Α’ Εθνική, καταλαμβάνοντας τη τρίτη θέση της δεύτερης εθνικής κατηγορίας της χώρας. Αυτή είναι, μέχρι σήμερα, η καλύτερη επίδοση στην ιστορία της.

Η ιστορία της Αναγέννησης ξεκίνησε μερικά χρόνια πριν, το 1960, όταν και πραγματοποιήθηκε η συγχώνευση των τριών μεγάλων ομάδων του νομού: του Παναμβρακικού, του Αετού και του Ολυμπιακού Άρτας.

Επειδή, όμως, η νέα διοίκηση δεν ήθελε να χρησιμοποιήσει κανένα από τα παλιά χρώματα (κόκκινο, μπλε και κίτρινο) αποφάσισε να δημιουργήσει ένα νέο ασπρόμαυρο σήμα, στο κέντρο του οποίου υπάρχει μέχρι σήμερα το Γεφύρι της Άρτας, το πιο σημαντικό αξιοθέατο της πόλης.

Ο κύριος λόγος για τον οποίο έχει πάρει όλη αυτή τη φήμη είναι φυσικά ο θρύλος με τη γυναίκα του πρωτομάστορα. Η υπόθεση είναι η εξής: 1.300 χτίστες, 60 μαθητές και 45 μαστόροι προσπαθούσαν να θέσουν τα θεμέλια του γεφυριού, αλλά κάθε πρωί το έβλεπαν γκρεμισμένο. Οι στίχοι του αντίστοιχου δημοτικού τραγουδιού είναι ενδεικτικοί:

Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες
γιοφύρι-ν-εθεμέλιωναν στης Άρτας το ποτάμι.
Oλημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν.
Μοιριολογούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες:
«Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,
ολημερίς να χτίζουμε, το βράδυ να γκρεμιέται!

Σύμφωνα με τον μύθο, λοιπόν, ένα πουλί με ανθρώπινη λαλιά εμφανίστηκε και γνωστοποίησε στους μαστόρους, πως για να στεριώσει το γεφύρι θα πρέπει να θυσιαστεί η γυναίκα του πρωτομάστορα. Κι όχι απλά να θυσιαστεί, αλλά να θαφτεί μέσα στα θεμέλια του γεφυριού. Όπως και τελικά έγινε.

Η ιστορία του, όπως εξηγούν οι ιθύνοντες της ομάδας, μοιάζει αρκετά με εκείνη της Αναγέννησης. Μια ιστορία με αρκετά σκαμπανευάσματα, μεγάλες στιγμές αλλά και απογοητεύσεις. Ο Νίκος Νικολάου θυμάται ακόμη τα χρόνια που ήταν μικρό παιδί που πήγαινε στο γήπεδο για να δει την αγαπημένη του ομάδα με τον πατέρα του.

«Παρακαλούσαμε να έρθει η Κυριακή για να πάμε στο γήπεδο. Σε ένα ματς με τον ΠΑΣ Γιάννινα, μάλιστα, πρέπει να είχε πάνω από 7 χιλιάδες κόσμο. Οι θεατές ήταν παντού. Στις εξέδρες, στη βαλαώρα. Δεν υπήρχαν θέσεις, τότε φυσικά» εξηγεί. Το ίδιο πάθος ένιωσε όταν φόρεσε τη φανέλα της «Μαύρης Θύελλας».

Ένα από τα ματς που θυμάται χαρακτηριστικά είναι εκείνο κόντρα στον Ολυμπιακό για το Κύπελλο Ελλάδος. Ο αγώνας πραγματοποιήθηκε στο ΟΑΚΑ και έληξε με τους Αρτινούς να χάνουν με το βαρύ 5-0. Ο Νίκος Νικολάου αγωνίστηκε βασικός και είχε μια μικρή στιχομυθία με τον Νίκο Αναστόπουλο.

«Καλά μωρέ, εμένα ήβρες; Κιο την Κυριακή παίζεις με τον Παναθηναϊκό. Κάμε λίγο παραπέρα. Τι βαράς εδώ; Στην επόμενη φάση, κεφαλιά και γκολ. Του είπα, θα σου κόψω μία με το γόνατο στο κεφάλι, να μην παίξεις με τον Παναθηναϊκό» θυμάται.

Οι φωτογραφίες από το παιχνίδι είναι καρφιτσωμένες, μαζί με πολλές ακόμη, πάνω στους -φθαρμένους από την υγρασία- τοίχους των γραφείων της ομάδας, που βρίσκονται σε ένα ημιυπόγειο, μερικά, μόλις μέτρα, μακριά από την κεντρική πλατεία της Άρτας.

Σε μια γωνιά ξεχωρίζουν αρκετά λάβαρα, τα περισσότερα από τα οποία ανήκουν σε ομάδες του εξωτερικού. Πρόκειται για λάβαρα που δεν έχουν ανταλλαχθεί από την ανδρική ομάδα ποδοσφαίρου της πόλης αλλά από το τμήμα του γυναικείου χάντμπολ της Αναγέννησης.

Η Αναγέννηση Άρτας είναι μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στην ιστορία του ελληνικού χάντμπολ, μετρώντας 12 Πρωταθλήματα Ελλάδος, 10 Κύπελλα, 9 Νταμπλ και αμέτρητες πορείες στο Champions League. Το εντυπωσιακό είναι, μάλιστα, πως το σύνολο όλων αυτών των τροπαίων, τα κατάκτησε σε κάτι παραπάνω από μία δεκαετία (1995 έως 2008).

Ο κ. Μάντζιος είναι η ζωντανή ιστορία του συλλόγου κι ο άνθρωπος που κρατά ζωντανό το τεράστιο αρχείο της ομάδας. Τον συναντάμε κι εκείνον στα γραφεία του συλλόγου. Δίπλα του βρίσκεται η τερματοφύλακας της Αναγέννησης, Νιγκίνα Σαϊντοβα.

Η ιστορία της βγάζει βγαλμένη από ταινία. Γεννήθηκε στο Τατζικιστάν της Σοβιετικής Ένωσης. Σε ηλικία 9 χρονών ξεκίνησε να ασχολείται με το χάντμπολ. Εξαιτίας του ύψους της και του γεγονότος πως δεν φοβόταν να πέσει πάνω στην μπάλα, γρήγορα καθιερώθηκε στη θέση του τερματοφύλακα.

Στα 12 της έφυγε από το σπίτι της και μετακόμισε στο Κράσνονταρ. Οι γονείς της ήξεραν πως αυτό θα ήταν το καλύτερο για το αθλητικό της μέλλον. Τελικά αποδείχτηκε μια σοφή επιλογή. Έναν χρόνο αργότερα υπέγραψε το πρώτο της επαγγελματικό συμβόλαιο. Κι από τότε δεν έχει σταματήσει ούτε μία χρονιά να εξασκεί το άθλημα.

Αγωνίστηκε στις μεγαλύτερες ομάδες της Ρωσίας, κατέκτησε αρκετά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και το 2001 ήρθε η σειρά της Άρτας. «Η Αναγέννηση τότε ήταν ομαδάρα. Είχε όνομα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εγώ γνωριζόμουν προσωπικά με τον Ρουμάνο προπονητή της. Ήρθαμε σε επικοινωνία και αποφάσισα να έρθω στην Άρτα. Τότε είχα επιλογή να πάω, επίσης, στη Βαλένθια ή στην Χίπο της Αυστρίας. Διάλεξα, όμως την Ελλάδα».

Η απόφασή της αυτή έμελλε να αλλάξει ριζικά τη ζωή τους. Κι αυτό γιατί στην Άρτα γνώρισε τον άντρα της, ο οποίος εκείνη την εποχή διατελούσε αντιπρόεδρος του συλλόγου, έκανε οικογένεια και έμεινε για πάντα εκεί. Όπως λέει γελώντας, επέστρεψε στην Αναγέννηση μόλις 40 μέρες μετά τη γέννηση της κόρης της.

Σήμερα είναι 46 χρονών, μιλάει άπταιστα τα ελληνικά και συνεχίζει να φορά τα χρώματα της ομάδας. Πια το κάνει, όπως εξηγεί, προκειμένου να βοηθήσει τα νεότερα κορίτσια να αγαπήσουν το άθλημα που χάρισε σε εκείνη τόσο μεγάλες χαρές στη ζωή της. Μόνο που τα πράγματα στην ελληνική επαρχία είναι πολύ δύσκολα.

«Πολλές από τις αθλήτριες παίζουν μέχρι τα 17 και ύστερα σταματούν για τις σπουδές τους. Ακόμη κι αν επιστρέψουν πια πίσω στην Άρτα, δεν παίζουν. Έχει τελειώσει για εκείνες το χάντμπολ. Αυτό έχει να κάνει κυρίως, θεωρώ, με την ασφάλιση. Δεν γίνεται οι ποδοσφαιριστές της Γ’ Εθνικής να είναι κανονικά ασφαλισμένοι, να έχουν τα ένσημά τους, και το ίδιο να μη συμβαίνει στην πρώτη εθνική κατηγορία του χάντμπολ» εξηγεί ο κ. Μάντζιος.

Η ομάδα βρίσκεται στην πρώτη κατηγορία και βασίζεται πια κυρίως σε αθλήτριες της περιοχής. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση του ανδρικού ποδοσφαιρικού τμήματος που την ερχόμενη Κυριακή πρόκειται να αγωνιστεί κόντρα στη Μέλισσα για να εξασφαλίσει και μαθηματικά την πρώτη θέση στην πρώτη ερασιτεχνική κατηγορία της Άρτας.

Ύστερα ακολουθούν τα play-off της κατηγορίας και τα τελικά μπαράζ με ομάδες των γειτονικών νομών για την πολυπόθητη άνοδο στη Γ’ Εθνική. Όλοι είναι αισιόδοξοι πως η άνοδος είναι πολύ πιθανή. Γνωρίζουν, όμως, πως από εκεί και πέρα τα πράγματα είναι δύσκολα.

«Εμάς εδώ που ασχολούμαστε, μας θεωρώ τρελούς» επισημαίνει ο Βαγγέλης Βλάχας. «Αναγκαστικά πρέπει να βάλεις το χέρι στην τσέπη. Γιατί είναι η ομάδα της πόλης. Πρέπει να λειτουργούν όλα επαγγελματικά. Δεν γίνεται αλλιώς. Δυστυχώς, η οικονομία της Άρτας, μετά την κρίση, έπεσε και δεν υπάρχουν οι βοήθειες του παρελθόντος» επισημαίνει.

Ο μόνος τρόπος, όπως εξηγεί, προκειμένου η ομάδα να καθιερωθεί στις εθνικές κατηγορίες, είναι να βρεθεί ένας επενδυτής που θα έχει την οικονομική επιφάνεια για να στηρίξει το συγκεκριμένο εγχείρημα.

«Το καλοκαίρι θα κάνουμε εκλογές και θα προσπαθήσουμε να φέρουμε όποιον θέλει και έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει τον σύλλογο στις μεγάλες κατηγορίες. Εμένα αυτό που με νοιάζει είναι να υπάρχει ένα υγιές περιβάλλον. Πράγμα που είναι δύσκολο σε ένα ελληνικό ποδόσφαιρο μέσα στην τοξικότητα. Η ομάδα, όμως, είναι χωρίς χρέη. Κι αυτό είναι το σημαντικότερο» καταλήγει.

Το ματς με την Μέλισσα πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο Δημοτικό Στάδιο της Άρτας, το οποίο παρά το πέρασμα των χρόνων, σου θυμίζει από τη πρώτη κιόλας ματιά γιατί θεωρούταν μία από τις σκληρές έδρες της ελληνικής επαρχίας. Στους τοίχους του γηπέδου είναι γραμμένο το σύνθημα: «Θρησκεία, Αναγέννηση, Ζωή μας». Από πάνω κυματίζουν οι ασπρόμαυρες σημαίες της ομάδες, πολλές από τις οποίες είναι σκισμένες από τον άνεμο.

Στο γήπεδο έχει αρχίσει να μαζεύεται σιγά σιγά ο κόσμος. Οι ποδοσφαιριστές της Αναγέννησης βρίσκονται στα αποδυτήρια. Ο προπονητής της ομάδας, Δημήτρης Θώδης, δίνει τις οδηγίες. Πρόκειται για μία από τις χαρακτηριστικές ποδοσφαιρικές φιγούρες της πόλης και όλοι οι ποδοσφαιριστές της ομάδας τρέφουν μεγάλο σεβασμό προς το πρόσωπό του. Άλλωστε, δεν είναι και λίγο πράγμα να έχεις φύγει από την Άρτα και να έχεις φορέσει τη φανέλα του Ηρακλή.

Οι δύο ομάδες συναντιούνται στη μεγάλη καταπακτή που βρίσκεται υπόγεια του σταδίου. Όλα είναι σκοτεινά. Το μόνο φως που μπορείς να δεις είναι από τα σκαλιά που οδηγούν στον αγωνιστικό χώρο. Μπροστά βρίσκεται ο τερματοφύλακας της Αναγέννησης, ο Γιώργος Νικολαϊδης, ο οποίος είχε την τύχη να αγωνιστεί μέχρι και στην πρώτη εθνική κατηγορία, με τη φανέλα της Καλλιθέας.

Ένας σοβαρός τραυματισμός, όμως, τον ανάγκασε να βάλει τέλος στην επαγγελματική καριέρα. Μετακόμισε μόνιμα με τη σύζυγό του στη Σκιάθο, αλλά στο τέλος της περασμένης αγωνιστικής σεζόν, αποφάσισε να γυρίσει στην Άρτα για χάρη της Αναγέννησης. Ήθελε, όπως είπε, να είναι ο τερματοφύλακας που θα οδηγούσε και πάλι την ομάδα στις εθνικές κατηγορίες.

Παρά το νωθρό πρώτο ημίχρονο, η Αναγέννηση κατάφερε να επικρατήσει με σκορ 7-1. Ο κόσμος που βρέθηκε στο γήπεδο το πανηγύρισε με τη ψυχή του. Το ίδιο και μια γιαγιά που παρακολούθησε όλο το παιχνίδι από το μπαλκόνι του σπιτιού της ψηλά στο βουνό, που έχει θέα όλο το τερέν. Το όνειρο της επιστροφής στα εθνικά σαλόνια άρχισε να παίρνει σταδιακά μορφή.

Υ.Γ. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η Αναγέννηση Άρτας προκρίθηκε στα μπαράζ ανόδου της Γ’ Εθνικής. Σε έναν όμιλο εναντίον, μεταξύ άλλων, της ΑΕ Μεσολογγίου, του Άρη Φιλιατών και της Θύελλας Κατσικάς συγκέντρωσε 12 βαθμούς και προκρίθηκε στις εθνικές κατηγορίες μετά από απουσία χρόνων. Στις 10 Ιούλιου, πραγματοποιήθηκαν εκλογές για τη στελέχωση νέου διοικητικού συμβουλίου. Νέος πρόεδρος της ομάδας ανέλαβε ο Βασίλης Ασπροποταμίτης.

«Η Αναγέννηση δείχνει φέτος το καλοκαίρι τη διάθεσή της να επιστρέψει στα υψηλά πατώματα της Γ΄ Εθνικής και να γίνει ισότιμος διεκδικητής για τις πρώτες θέσεις και όχι για να κυνηγήσει απλά την παραμονή της, αλλά και ο κόσμος καλείται να αγκαλιάσει αυτή τη νέας της προσπάθεια» σημείωσε στις πρώτες του δηλώσεις.