Τράπεζα... εκτός ελέγχου, δείχνει το πόρισμα για την Attica Bank

Το πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος και του SSM είναι κόλαφος για τον τόπο λειτουργίας και διοίκησης της «Αττικής», η οποία τα προηγούμενα χρόνια λειτουργούσε εκτός τραπεζικών κανόνων. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πόρισμα των 150 σελίδων που έχει κατατεθεί στη Βουλή, περιγράφει αναλυτικά τα προβλήματα που είχε η Attica Bank, χωρίς να αναφέρεται σε συγκεκριμένα ονόματα.

Περιλαμβάνει, ωστόσο, ένα πίνακα με τις εταιρείες και όλους όσοι πήραν μέρος στην τελευταία αύξηση κεφαλαίου κι αν αυτές δανειοδοτήθηκαν από την τράπεζα. Δεν αναφέρει αν τα δάνειά τους έχουν «κοκκινήσει» αλλά θα ερευνηθεί πότε πήραν τα δάνεια, πού κατευθύνθηκαν τα χρήματα κι αν πληρούνται οι προϋποθέσεις. Και βεβαίως αν υπήρξαν κάποιοι που πήραν δάνειο από την τράπεζα για να αγοράσουν μετοχές της... τράπεζας.

Σε κάθε περίπτωση, η διοίκηση Ρουμελιώτη ? Πανταλάκη πρέπει μέσα στους επόμενους μήνες, εκτός από την ολοκλήρωση της αύξησης κεφαλαίου να κλείσει τις «μαύρες τρύπες» στα συστήματα της Attica Bank.

Οι ελεγκτές που μπήκαν στην τράπεζα κι έλεγξαν όλα όσα έγιναν τα προηγούμενα χρόνια διαπίστωσαν σωρεία παραλείψεων σε τρεις κρίσιμους τομείς: Στη διοίκηση, στη διαχείριση πιστωτικού κινδύνου και στο μηχανογραφικό της σύστημα.

Η νέα διοίκηση είχε προϊδεάσει σχετικώς λέγοντας πως δεν υπήρχε ενιαία πιστωτική πολιτική και πως το επιτόκιο ήταν... συζητήσιμο. Δηλαδή, χωρίς τραπεζικούς κανόνες δίνονταν δάνεια με διαφορετικό επιτόκιοα, ανάλογα με τον πελάτη.

Η Attica Bank δεν διέθετε ούτε στοιχειώδες σύστημα Excel ώστε να υπολογίζεται αυτόματα το επιτόκιο euribor και τα περιθώρια κέρδους στις χορηγήσεις. Δηλαδή ο υπολογισμός των επιτοκίων δεν γινόταν αυτόματα από το σύστημα, αλλά υπολογιζόταν με το χέρι - manually, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το πόρισμα. Η Attica Bank σε περίπτωση κυβερνοεπίθεσης (cyber attack) -σαν αυτή που δέχθηκαν το καλοκαίρι του 2015 όλες οι ελληνικές τράπεζες- δεν θα μπορούσε να την αντιμετωπίσει και ο κίνδυνος ήταν μεγάλος να «κρασάρει» το σύστημα και να χάσει όλα τα στοιχεία δανείων και καταθέσεων.

Χωρίς back up για ανάκτηση δεδομένων
Ακόμα η τράπεζα δεν είχε back up, δηλαδή σύστημα ανάκτησης των δεδομένων της, γεγονός που μπορεί να συμβεί «μετά από ένα μεγάλο καταστροφικό γεγονός» όπως αναφέρει το πόρισμα.

Τα λάθη του Excel ήταν πολλά και στο σύστημα που κατέγραφε τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πόρισμα... από λάθος δεν υπολογίστηκαν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) ύψους 72 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα 555 δανειολήπτες είχαν από εταιρικά και δάνεια λιανικής 72 εκατ. ευρώ που δεν τα εξυπηρετούσαν στην ώρα τους και η τράπεζα θα έπρεπε να είχε λάβει τις ανάλογες προβλέψεις. Το Excel δεν μπορούσε από λάθος στο σύστημα να «δει» αυτά τα δάνεια και η τράπεζα δεν είχε λάβει τις ανάλογες προβλέψεις.

Αποτέλεσμα του «τυφλού» συστήματος είναι η Τράπεζα Αττικής να έχει σήμερα δανειακό χαρτοφυλάκιο ύψους 3,9 δισ. ευρώ (30 Μαρτίου 2016) με τα καθυστερούμενα δάνεια να είναι 2,2 δισ. ευρώ και οι προβλέψεις 1,5 δισ. ευρώ. Ολα τα συστήματα της τράπεζας που κοστολογούσαν το ρίσκο και έπαιρναν προβλέψεις για τα δάνεια, αλλά και στάθμιζαν την πιστοληπτική ικανότητα των πελατών της ήταν διάτρητα και απαρχαιωμένα. Τα καταγγελμένα δάνεια ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ.

Ας σημειωθεί πως οι καταθέσεις της τράπεζας είναι ύψους 2 δισ. ευρώ.

Σε 36 παραλείψεις αναφέρεται το πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος, με έμφαση στην εταιρική διακυβέρνηση, τη διαχείριση και κοστολόγηση του κινδύνου, τα συστήματα μηχανοργάνωσης της τράπεζας. Δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα «κόκκινα» δάνεια, ούτε σε συγκεκριμένα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση.

Το πόρισμα αναφέρει μεταξύ άλλων:

• Υπήρχαν μέλη του Δ.Σ. που δεν συμμετείχαν στα διοικητικά συμβούλια, δεν γνώριζαν τη στρατηγική και το επιχειρησιακό σχέδιο της τράπεζας.

• Ανεπαρκής ήταν η σύνθεση και λειτουργία της επιτροπής ελέγχου.

• Ανεπαρκής ήταν και η διαχείριση ρίσκου. Ετσι υπήρξαν πολλά προβλήματα στα καθυστερούμενα δάνεια.

• Οι μηχανισμοί ελέγχου κρίθηκαν ακατάλληλοι.

• Δεν υπήρχε πολιτική τιμολόγησης δανείων.

Για τη διαχείριση κινδύνου, η τράπεζα είχε ανεπαρκή κριτήρια εταιρικού δανεισμού. Ο πελάτης δεν αξιολογούταν με βάση την πιστοληπτική του ικανότητα. Η τιμολόγηση των δανείων δεν αξιολογούσε το ρίσκο και δεν αντικατόπτριζε τον κίνδυνο.

Δήλωση στην «Η» του Γιώργου Στασινού, Πρόεδρου του ΤΕΕ
Να αποδοθούν άμεσα ευθύνες για την Attica Βank

Ως πρόεδρος του ΤΕΕ θέλω να ξεκαθαρίσω ότι θεωρούμε αδιαπραγμάτευτες τις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Στο πλαίσιο αυτό έστειλα επιστολή στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και ζητώ την άμεση επιτάχυνση των διαδικασιών για την άμεση απόδοση ευθυνών.

Το ίδιο ζητώ και από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας. Θα πρέπει όλοι οι μηχανικοί να μάθουν την πλήρη αλήθεια. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αν κάποιοι έχουν ευθύνες όπου και αν ανήκουν, όποιοι και αν είναι, θα προβούμε στις απαραίτητες νόμιμες ενέργειες για να προασπίσουμε τα συμφέροντα των μηχανικών.

Παρά την προσωπική διαφωνία μου για τη συμμετοχή του ΤΣΜΕΔΕ στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, στη συνεδρίαση της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΕ τον Αύγουστο του 2014 και μετά από εισήγηση του πρώην προέδρου του ΤΕΕ αποφασίστηκε με ψήφους 7 υπέρ και 6 κατά, η συμμετοχή του ΤΣΜΕΔΕ στην αύξηση.

Είναι παρόλα αυτά ηθική μου ευθύνη να προβώ σε όλες τις ενέργειες για να διασωθεί η επένδυση του ΤΣΜΕΔΕ. Πρέπει να φύγουν οι σκιές και η Attica Bank, να εκσυγχρονιστεί και να προχωρήσει μπροστά.

Τεράστια ζημιά στους μετόχους
Η τράπεζα αποτελεί τη μόνη εξωσυστημική τράπεζα που βρέθηκε να συγκεντρώνει πάνω της τα φώτα μιας αρνητικής δημοσιότητας και μιας κόντρας που εξελίχθηκε σε πολιτικό σταυρόλεξο για γερούς λύτες. Ιδρύθηκε το 1925 και ανήκει στον ομώνυμο χρηματοπιστωτικό όμιλο, με παρουσία 68 καταστημάτων στη χώρα (2015). Εδρεύει στην Αθήνα και απασχολεί περίπου 890 εργαζομένους. Είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και οι κυριότεροι μέτοχοί της είναι το Ταμείο Συντάξεων Μηχανικών - Εργοληπτών - Δημοσίων Έργων (ΤΣΜΕΔΕ), και το ΤΑΠΙΛΤΑΤ με περίπου ποσοστό 7%.

Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ήταν επίσης βασικοί μέτοχοι της τράπεζας, αλλά όχι πια, αφού στις δύο τελευταίες ανακεφαλαιοποιήσεις δεν συμμετείχαν. Βρίσκεται εκτός ελέγχου SSM και το 2013 προχωρεί σε ανακεφαλαιοποίηση ύψους 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 200 εκατ. με έκδοση νέων μετοχών και τα 200 με έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών. Το ΤΣΜΕΔΕ συμμετέχει στην αύξηση και κρατάει το ποσοστό του στο 51%. Τον Δεκέμβριο του 2015 διενεργείται νέα αύξηση ύψους 748 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων καλύπτεται έως τα 678 εκατ. ευρώ. Επειδή το ΤΣΜΕΔΕ κάλυψε πάλι το ποσοστό του και η αύξηση δεν καλύφθηκε πλήρως το ποσοστό του ταμείου διαμορφώθηκε στο 56%.

Αξίζει να σημειωθεί πως όταν διενεργήθηκε η αύξηση η κεφαλαιοποίηση της τράπεζας ήταν 750 εκατ. ευρώ, ενώ σήμερα μιλούμε για 117 εκατ. ευρώ κεφαλαιοποίηση, στοιχείο το οποίο και καταδεικνύει το μέγεθος της ζημιάς για τους μετόχους της τράπεζας. Καθώς η τράπεζα θα αναζητήσει επιπλέον κεφάλαια, εκτιμάται ότι στον βαθμό που αυτά θα βρεθούν, το ποσοστό του Ταμείου θα κατέλθει και πάλι στο 51%. Στην τελευταία αύξηση κεφαλαίου πήραν μέρος κι άλλοι φορείς του Δημοσίου αλλά και κατασκευαστές και ιδιώτες προκειμένου να καλύψουν τα απαιτούμενα κεφάλαια και να μην καταρρεύσει η τράπεζα ή να οδηγηθούμε σε bail in, για πρώτη φορά στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Η τράπεζα στην παρούσα φάση θα αναζητήσει τα 70 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια θα πρέπει να αναζητήσει άλλα 100 εκατ. ευρώ για να αποπληρώσει τα ομόλογα του Αλογοσκούφη, τα οποία λήγουν στις 2018.

• 555 δανειολήπτες είχαν από εταιρικά και δάνεια λιανικής 72 εκατ. ευρώ που δεν τα εξυπηρετούσαν στην ώρα τους και η τράπεζα θα έπρεπε να είχε λάβει τις ανάλογες προβλέψεις
• 3,9 δισ. ευρώ είναι σήμερα το δανειακό χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, τα καθυστερούμενα δάνεια είναι ύψους 2,2, δισ. και οι προβλέψεις είναι 1,5 δισ. Τα καταγγελμένα δάνεια ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ

Πηγή: imerisia.gr