Το απολυταρχικό πρόσωπο της νέας Τουρκίας του Ερντογάν
«Χάρις στον Ερντογάν και παρά τη δημοκρατία, η Τουρκία θα μοιάζει σύντομα με αρκετές από τις αραβικές κυβερνήσεις, πριν όμως την Αραβική Άνοιξη. Αυταρχική, φιλο-καπιταλιστική και χωρίς καμία επαφή με τη νέα και μοντέρνα κοινωνία. Τα πραξικοπήματα οδηγούν σε βήματα πίσω από τη δημοκρατία. Ο Ερντογάν όμως επίσης οδηγεί τη χώρα του προς τα πίσω, κάθε μέρα που βρίσκεται στην εξουσία». Με αυτά τα λόγια η καθηγήτρια και μέλος του Centre for International Governance and Innovation Bessma Momani επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη μορφή που θα πάρει η επόμενη ημέρα στη γείτονα.
Χωρίς αμφιβολία, τα όσα ακολούθησαν το αποτυχημένο πραξικόπημα δείχνουν πως η κατάσταση στην Τουρκία μοιάζει να βρίσκεται πλέον εκτός ελέγχου. Πάνω από 60.000 «εκκαθαρίσεις» και συλλήψεις από τον στρατό, το δικαστικό σώμα, την αστυνομία και το τουρκικό δημόσιο σε λιγότερο από μία εβδομάδα, 10.000 κρατούμενοι για συμμετοχή στο πραξικόπημα, κήρυξη κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, αναστολή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα στους δημοσίους υπαλλήλους, ανάκληση 10.866 διαβατηρίων αποτελούν μερικά μόνο από τα μέτρα που έθεσε σε εφαρμογή η τουρκική κυβέρνηση. Συνιστούν όμως ταυτοχρόνως και ένα προμήνυμα της κατεύθυνσης προς την οποία θα επιχειρήσει να οδηγήσει τη χώρα ο πρόεδρος Ερντογάν την επόμενη περίοδο.
Τις προηγούμενες ημέρες αρκετοί αναλυτές επιχειρούσαν να προβλέψουν εάν ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει το αποτυχημένο πραξικόπημα για να διαμορφώσει μια νέα εθνική συναίνεση και να ανοικοδομήσει τους ταλαιπωρημένους θεσμούς της Τουρκίας ή εάν αντιθέτως θα επιχειρήσει να αδράξει το momentum και να προωθήσει τις φιλοδοξίες του για μεγαλύτερο έλεγχο και κυριαρχία σε όλο το θεσμικό οικοδόμημα της γείτονος. Όπως όλα δείχνουν, ο τούρκος πρόεδρος έχει ήδη αποφασίσει ότι θα κινηθεί προς τη δεύτερη επιλογή. Δεν υφίσταται κανένα σημάδι που να δείχνει πως οι «εκκαθαρίσεις» που διεξάγονται τις τελευταίες ημέρες -και όπως είναι προφανές πλήττουν εκτός από υποστηρικτές του Γκιουλέν και άλλους πολιτικούς «εχθρούς» του Ερντογάν- φτάνουν σε ένα τέλος. Αντιθέτως, όλα συνηγορούν πως θα συνεχιστούν και θα εξελιχθούν σε ένα «κυνήγι μαγισσών». Ενδεικτικό είναι το δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters σύμφωνα με το οποίο οι τουρκικές αρχές ζήτησαν από τους τούρκους υπηκόους που διαμένουν στο εξωτερικό να αναφέρουν πρόσωπα και οργανώσεις που υποστηρίζουν τον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν.
Το κυνήγι μαγισσών μόλις ξεκίνησε
Σύμφωνα με την είδηση που μετέδωσε το κρατικό ραδιοφωνικό δίκτυο της Σουηδίας, σε έναν λογαριασμό στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook που απευθύνεται σε υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚ) της Τουρκίας, αναρτήθηκε ένα μήνυμα με το οποίο προτρέπονται οι χρήστες να τηλεφωνήσουν σε έναν αριθμό στην Τουρκία και να δώσουν πληροφορίες σχετικά με τους υποστηρικτές του Γκιουλέν.
Όπως αναφέρει η σουηδική ραδιοφωνία, όταν τηλεφωνεί κανείς στον συγκεκριμένο αριθμό μιλάει με το γραφείο του πρόεδρου της Τουρκίας που επιβεβαιώνει ότι ενδιαφέρεται για πληροφορίες σχετικά με τους υποστηρικτές του Γκιουλέν και στη Σουηδία, ενώ τονίζεται ότι θέλουν να καταγράψουν «όλες τις πληροφορίες που μπορείτε να παρέχετε, προσωπικά δεδομένα και διευθύνσεις».
Το πρακτορείο Reuters τηλεφώνησε στον αριθμό αυτό, σε ώρες γραφείου, ωστόσο δεν απάντησε κανείς. Σύμφωνα με το σουηδικό ραδιοφωνικό δίκτυο, παρότι ο πρεσβευτής της Τουρκίας στη Σουηδία, Κάγια Τούρκμεν, δεν είχε ενημερωθεί για τη συγκεκριμένη ανάρτηση, δήλωσε ότι θεωρεί ότι είναι φυσικό το τουρκικό Κράτος να ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους πληροφορίες. «Κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με δραστηριότητες που στοχεύουν να πλήξουν τα συμφέροντά του, ακόμα κι αν πρόκειται για πρόσωπα που διαμένουν στη Σουηδία» σημείωσε ο Τούρκμεν στο ραδιοφωνικό δίκτυο, ενώ πρόσθεσε ότι έχουν αναρτηθεί παρόμοια μηνύματα στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης στη Γερμανία και την Αυστρία.
Η εκπαίδευση στο στόχαστρο
Ενδεικτικό πάντως των προθέσεων της τουρκικής ηγεσίας είναι το γεγονός πως στο στόχαστρο των «εκκαθαρίσεων» βρέθηκαν καθηγητές και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Την επαύριο του αποτυχημένου πραξικοπήματος, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης της Τουρκίας κάλεσε του επικεφαλής των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην Άγκυρα και τους ζήτησε ονόματα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η WSJ, μία ημέρα μετά 15.200 δάσκαλοι τέθηκαν σε διαθεσιμότητα. Σε άλλους 21.000 ανακλήθηκε η άδεια άσκησης επαγγέλματος, ενώ 1.577 κοσμήτορες ιδιωτικών και δημόσιων πανεπιστημίων απολύθηκαν, με την υποψία ότι διατηρούσαν σχέσεις με τον κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν.
«Θα καθαρίσουμε την ακαδημαϊκή κοινότητα από αυτή τη δομή (σσ. του Γκιουλέν)» ανέφερε ο Yekta Sarac, επικεφαλής του Συμβουλίου.
Με το βλέμμα στη συνταγματική αναθεώρηση
Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος και η σφοδρότητα της απάντησης της τουρκικής κυβέρνησης θα βυθίσουν τη χώρα σε μια ακόμη πιο βαθιά αυταρχική στροφή. Ενδείξεις μιας τέτοιας στροφής είχαν διαφανεί την προηγούμενη περίοδο με τις διώξεις δημοσιογράφων και τη στοχοποίηση πολιτικών αντιπάλων. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να υποστηρίξει με ακόμη μεγαλύτερο σθένος και επιμονή προς την τουρκική κοινή γνώμη την αναγκαιότητα αλλαγής του πολιτικού συστήματος που θα ενισχύσει τις αρμοδιότητες του ιδίου ως προέδρου.
Το πρόβλημα βεβαίως είναι πως η επιδιωκόμενη «σουλτανοποίηση» του θα γίνει στο υπόβαθρο μιας διχασμένης χώρας. Μιας χώρας στην οποία το 50% του πληθυσμού θα τον υποστηρίζει και άλλο 50% θα βρίσκεται εναντίον του.
Πηγή: thetoc.gr
