H Άννα που τα έβαλε με τον Πούτιν και δολοφονήθηκε! (vids & pics)

Δημήτρης Τομαράς
H Άννα που τα έβαλε με τον Πούτιν και δολοφονήθηκε! (vids & pics)
Ο Δημήτρης Τομαράς γράφει στο Gazzetta για την ατρόμητη μαχήτρια Άννα Πολιτκόφσκαγια που δεν δίστασε να τα βάλει με τον Πούτιν για να δολοφονηθεί το 2006, ανήμερα των γενεθλίων του!

H ιστορία της δημοσιογραφίας είναι γεμάτη από... ήρωες. Από ανθρώπους που δίχως φόβο και με πάθος, θάρρος και πυγμή δίνουν το παράδειγμα για όλους, προχωρούν σε αποκαλύψεις, συνταρράσουν απολυταρχικά και μη καθεστώτα και στο τέλος η μνήμη τους δεν ξεθωριάζει ποτέ. Ο κόσμος έχει μάθει από πολύ παλιά να ρίχνει το ανάθεμα στους δημοσιογράφους με το παραμικρό. Καλό είναι όμως όλοι μας και όλοι σας να διαπιστώσετε πως οι περιπτώσεις των υπερβατικών και άκρως αποκαλυπτικών δημοσιογράφων είναι πολλές, υπάρχουν σε όλον τον κόσμο (σ.σ. και στην Ελλάδα) και πως σε αρκετές περιστάσεις έχουν πληρώσει ακόμα και με την ζωή τους την πολύ σημαντική τους δράση.

Ένα τέτοιο άτομο ήταν η Άννα Πολιτκόφσκαγια. H Άννα Στεπάνοβνα Πολιτκόφσκαγια. Δημοσιογράφος, συγγραφέας, ακτιβίστρια και προστάτιδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα άτομο γνωστό για την πλήρη αντίθεσή του για τον πόλεμο της Τσετσενίας και που όρθωσε για τα καλά ανάστημα απέναντι στον Βλαδίμηρο Πούτιν. Την Άννα που αγαπήθηκε όσο λίγοι και από πολύ και απλό κόσμο στην Ρωσία και κατέληξε νεκρή έξω από το διαμέρισμά της στις 7 Οκτωβρίου του 2006, την ημέρα που γιόρταζε τα γενέθλιά του ο Πούτιν! Και φυσικά δεν είναι λίγοι από τότε που έχουν συνδέσει τον τότε Ρώσο πρόεδρο με την υπόθεση της δολοφονίας της Άννας, κατόχου αμερικανικού και ρωσικού διαβατηρίου.

Δεχόταν απειλές για την ζωή της για πάνω από έναν χρόνο για να δολοφονηθεί μετά. Ας δούμε όμως πρώτα το ξεκίνημά της και το πως έφτασε στο σημείο να αποτελέσει ακόμα και... απειλή για τον Βλαδίμηρο Πούτιν. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 30 Αυγούστου 1958 ως Άννα Μαζέπα, από γονείς καταγόμενους από την Σοβιετική Ουκρανία, οι οποίοι δούλευαν ως διπλωμάτες στον ΟΗΕ. Σπούδασε δημοσιογραφία στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Από εκεί αποφοίτησε το 1980, και ξεκίνησε την καριέρα της στην εφημερίδα Ιζβέστια. Από τον Ιούνιο του 1999 έγραφε στήλες για τις διαδικτυακές ενημερωτικές εκδόσεις Novaya Gazeta.

Εξέδωσε πολλά βραβευμένα βιβλία για την Τσετσενία και το καθεστώς του Πούτιν, το πιο πρόσφατο από τα οποία ήταν το Putin's Russia. Τιμήθηκε πολλές φορές (σ.σ. ξέχωρα από τα βιβλία της) για την δημοσιογραφική της δραστηριότητα, τα άρθρα της και τις αποκαλύψεις της για τον πόλεμο στην Τσετσενία. Ενεπλάκη σε πολλές περιπτώσεις, σε διαπραγματεύσεις για απελευθέρωση ομήρων, συμπεριλαμβανομένης της κρίσης του Οκτωβρίου του 2002 στο Νορντ-Οστ, όπου Τσετσένοι αντάρτες είχαν καταλάβει ένα θέατρο στην Μόσχα. Η Πολιτκόφσκαγια αναμείχθηκε επίσης στην υποστήριξη των νομίμων δικαιωμάτων των οικογενειών των θυμάτων. Δεν συγκρούστηκε μόνο με τον Πούτιν αλλά και με πολλούς κρατικούς φορείς, αξιωματούχους και ακόμα και επικεφαλείς των Τσετσένων!

Οι μεγάλοι κίνδυνοι και η δηλητηρίαση

Από ένα σημείο και μετά η ζωή της βρισκόταν διαρκώς σε κίνδυνο. Ένας Ρώσος αξιωματικός του στρατού κατηγορήθηκε για απόπειρα εναντίον της ζωής της το 2003, αλλά απαλλάχθηκε. Ακολούθως στην διάρκεια της κρίσης στο Μπεσλάν το 2004 έπεσε θύμα δηλητηρίασης, αφότου ήπιε τσάι σε μια πτήση της γραμμής, καθώς πήγαινε στο Μπεσλάν για να βοηθήσει στις διαπραγματεύσεις. Αρρώστησε βαριά, έχασε της αισθήσεις της και δεν κατάφερε να πάει στην περιοχή. Η αιτία της αρρώστιας της δεν έμελλε να προσδιοριστεί επακριβώς. Παράλληλα άρχισαν να πληθαίνουν οι απειλές θανάτου προς το πρόσωπό της.

Η δολοφονία της

Η Πολιτκόφσκαγια βρέθηκε νεκρή από πυροβολισμούς το Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2006. Εντοπίστηκε στο ανσανστέρ της πολυκατοικίας της στην Μόσχα. Εκτιμάται πως σκοτώθηκε περίπου στις 15:30 ώρα Ελλάδας. Είχε πυροβοληθεί δύο φορές στο στήθος, μία στον ώμο και μία στο κεφάλι από πολύ κοντινή απόσταση. Σύμφωνα με την αστυνομία δίπλα της ήταν ένα πιστόλι Μακάροφ και τέσσερις σφαίρες. Επίσης όλες οι πληροφορίες από τις έρευνες που έγιναν μιλούσαν για εκτέλεση συμβολαίου θανάτου.

Εκείνη την περίοδο μεταφέρουμε το τι μετέδωσε ένα ρωσικό κανάλι: «Η Άννα Πολιτκόφσκαγια σκοτώθηκε 2,5 ώρες πριν στο διαμέρισμά της. Δολοφονήθηκε για την ακρίβεια στην είσοδο του διαμερίσματός της. Η Άννα Πολιτκόφσκαγια ήταν μία από τις πιο ατρόμητες δημοσιογράφους. Δεν φοβόταν ποτέ να πει την γνώμη της. Ποτέ δεν φοβήθηκε να κάνει κριτική στην κυβέρνηση. Οι αναλυτές και οι ειδικοί δεν έχουν άλλη θεωρία ή εκδοχή. Είναι μία η ερμηνεία: επρόκειτο για μία άκρως επαγγελματική δολοφονία». Ο δημοσιογράφος της Novaya Gazeta, Ντμίτρι Μουράτοφ, τόνισε πως την ημέρα της δολοφονίας της σχεδίαζε να καταθέσει μια εκτεταμένη ιστορία για τις πρακτικές βασανισμού που πιστεύεται ότι ότι χρησιμοποιούνταν από τις τσετσενικές Αρχές.

Προσέθεσε όττι αυτοί που κατηγορούνταν στην ιστορία για την πρακτική βασανιστηρίων ανήκαν σε σώματα ασφαλείας πιστά στον φιλομοσχοβίτη Πρωθυπουργό της Τσετσενίας, Ράμζαν Καντίροφ. Ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιούρι Τσάικα, ανέλαβε προσωπικά την υπόθεση, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2006. Τότε είχε επίσης τονιστεί από το γραφείο του Εισαγγελέα πως οι ερευνητές θεωρούσαν κάτι από παραπάνω από δεδομένο πως η δουλειά της Πολιτκόφσκαγια αποτέλεσε το κύριο κίνητρο της δολοφονίας της. Η κηδεία της έγινε Τρίτη 10 Οκτωβρίου του 2006 (13:30 ώρα Ελλάδας) στο νεκροταφείο Τρογιεκορόσφκι, παρουσία πλήθους κόσμου.

Ζήτησε να βρεθεί ο δολοφόνος της και δηλητηριάστηκε!

Οι εξελίξεις στο... μέτωπο της δολοφονίας της υπήρξαν ραγδαίες και με πολλές προεκτάσεις. Mία εβδομάδα μετά τον θάνατό της και έχοντας αφήσει πίσω σύζυγο και δύο παιδιά να θρηνούν για εκείνη, ο ομοσπονδιακός πράκτορας, Αλεξάνταρ Λιτβινένκο (σ.σ. με ρωσική και αγγλική υπηκοότητα και ισλαμιστής) κατηγόρησε ανοιχτά και ευθέως τον Πούτιν για συγκάλυψη! Τόνισε πως η κυβέρνηση έχει εικόνα του τι συνέβη και πως δεν έκανε απολύτως τίποτα και ειδικά ο ίδιος ο Βλαδίμηρος Πούτιν. Δύο εβδομάδες μετά την δήλωσή του αυτή δηλητηριάστηκε με ραδιενεργό πολώνιο! Δύο ημέρες πριν τον θάνατό του, στις 24 Νοεμβρίου του 2006, έγραψε την εξής δήλωση για να διαβαστεί στην περίπτωση που θα έφευγε από την ζωή.

«Ονοματίστε το ποιός είναι ο μπάσταρδος! Η Άννα Πολιτκόφσκαγια δεν πρόλαβε να το ζητήσει. Το κάνω εγώ και για τους δύο μας. Μπορεί να σιγήσετε δύο ανθρώπους όμως δεν μπορείτε να σταματήσετε την επανάσταση και την εξέγερση ενός κόσμου που βράζει. Κύριε Πούτιν όλα αυτά θα ακούγονται δυνατά στα αυτιά σας για το υπόλοιπο της ζωής σας. Είθε ο Θεός να σας συγχωρέσει για όλα όσα έχετε κάνει. Όχι μόνο σε μένα και την Άννα αλλά στην πολυαγαπημένη μας Ρωσία και στον κόσμο της», ήταν τα λόγια του. Μόνο τυχαίο δεν είναι πως πρόσφατα η σύζυγός του έκανε δηλώσεις στον ρωσικό Τύπο ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα ησυχάσει εάν δεν βρει τον άνθρωπο που σκότωσε τον άνδρα της.

Δίκες επί δικών, ένοχοι, καταδίκες αλλά δεν μπήκε το μαχαίρι στο κόκκαλο!

Τον Αύγουστο του 2011 έπειτα από έρευνες πολλών ετών και δίκες επί δικών οι Αρχές ισχυρίστηκαν πως βρήκαν τον ένοχο στο πρόσωπο του Ντμίτρι Παβλιουτσένκοφ. Ένας πρώην αστυνομικός που προέκυψε να είναι ο αρχικός οργανωτής της δολοφονίας της Άννας. Την αμέσως επόμενη μέρα media στην χώρα μετέδωσαν πως ο ίδιος είχε πει ότι του δόθηκαν τέτοιες οδηγίες ή εάν προτιμάτε τέτοιες εντολές από τον επιχειρηματία και έντονο κριτή του Πούτιν, Μπόρις Μπερεζόφσκι (σ.σ. ο οποίος έμελλε να πεθάνει δύο χρόνια μετά). Τον Δεκέμβριο του 2012 ο Παβλιουτσένκοφ καταδικάστηκε σε 11 χρόνια φυλάκισης. Τον Μαϊο του 2014 άλλα πέντε άτομα καταδικάστηκαν για τον φόνο της Άννας.

Τρεις εξ αυτών είχαν βρεθεί και στις παλαιότερες δίκες της υπόθεσής της έχοντας αθωωθεί αρχικά. Ήταν τρία αδέρφια από την Τσετσενία. Ένας από εκείνους είχε κατηγορηθεί για τους πυροβολισμούς έξω από το διαμέρισμά της. Τον Ιούνιο του 2014 υπήρξαν πέντε καταδίκες. Δύο εκτίουν ισόβια. Παρόλα αυτά δεν βρέθηκε με αποδείξεις το ποιός έδωσε την εντολή για την δολοφονία και ποιός πλήρωσε όλους τους εμπλεκόμενους για να θανατωθεί η Άννα. Σκεφτείτε πως οι έρευνες είχαν ξεκινήσει το 2006 όταν σε ηλικία 48 ετών η Πολιτκόφσκαγια έπεφτε νεκρή από τα πυρά. Παραμένει ακόμα ασαφές πόσοι ήταν οι δολοφόνοι, που βρέθηκαν έξω από το σπίτι της. Έμεινε βέβαια η δέσμευση των ρωσικών Αρχών πως θα πάνε την υπόθεση μέχρι τέλους και ότι θα εντοπίσουν και την πηγή του μεγάλου... κακού.

Για το επίμαχο... ζήτημα είναι από ποιόν δόθηκε η εντολή και τα χρήματα για το συμβόλαιο θανάτου...

Ο πύρινος λόγος της

Μέσα σε όλα αυτά τα γραφόμενα καλό είναι να μνημονεύσουμε λόγια της ίδιας της Άννας από μία συνέντευξή της. Λόγια πολύ δυνατά. Λόγια που εμπνέουν και καθοδηγούν. «Αυτό που με ενοχλεί σήμερα είναι ότι η δουλειά μου έχει να κάνει με... συνεργεία ταφής ανθρώπων (σ.σ. μιλάει φυσικά για τον πόλεμο στην Τσετσενία). Είναι ότι χειρότερο μου έχει συμβεί προσωπικά. Ένα... συνεργείο ταφής που αποτίει φόρο τιμής σε άτομα που πεθαίνουν άδικα και μάταια. Το ρίσκο είναι μέρος της δουλειάς μας. Της δουλειάς ενός δημοσιογράφου. Πρέπει να το καταλαβαίνει ο κάθε ρεπόρτερ, να το βλέπει και να είναι έτοιμος για το τι μπορεί να συμβεί.

Το πιο σημαντικό ερώτημα που πρέπει να θέσουμε ως δημοσιογράφοι και το οποίο πρέπει να θέτουμε διαρκώς είναι το εξής: άλλαξε κάτι μετά από αυτό που γράψαμε; Έγινε κάτι προς το καλύτερο ή το μόνο που έγινε είναι πως... υποφέραμε λόγω των συνεπειών απ' όσα αναφέραμε στο κείμενό μας; Άλλαξε προς το καλύτερο η κοινωνία μας από το άρθρο μας; Ναι ή όχι; Αυτό πρέπει να κοιτάμε. Τις θετικές επιπτώσεις ενός κειμένου μας. Ζούμε σε μία εποχή που οι πραγματικές αξίες έχουν αναπληρωθεί από άλλα πράγματα. Που έχουν αλλοιωθεί. Το καλό αποκαλείται κακό και το κακό καλό. Προσωπικά δεν θεωρώ πως σήμερα δεν έχουμε ελευθερία λόγου στην Ρωσία. Με την έννοια που την είχαμε σε άλλες εποχές όπως με τον Γιέλτσιν. Το δικαίωμά μας να λαμβάνουμε και να μοιράζουμε την πληροφορία έχει περιοριστεί.

Οι περισσότεροι δεν σκέφτονται καν να γράψουν για το θέμα της Τσετσενίας. Γιατί ξέρουν πως θα βρεθούν σε... περιπέτειες. Πως θα έχουν πολλούς και μεγάλους μπελάδες. Εάν κάποια στιγμή στον πρώτο καιρό οι εφημερίδες έκαναν λίγη... φασαρία τώρα αυτό τέλειωσε. Ξεχάστε το. Δεν υπάρχει κανείς στον Τύπο που να ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα. Για μένα ζούμε σε μία νεο-Σοβιετική εποχή. Στην λογική του 'ο εχθρός των ανθρώπων είναι ο εχθρός όλων μας' και μαζί και το 'αντί-σοβιετικό άτομο'. Η ιδεολογία που υπάρχει τώρα, μας πάει παλιά. Στις αρχές και τα μέσα του 1980». Αυτή λοιπόν με... λίγα λόγια ήταν η Άννα Πολιτκόφσκαγια. Μία γυναίκα που αποτέλεσε υπόδειγμα όχι μόνο δημοσιογράφου και ερευνήτριας αλλά πάνω απ' όλα ανθρώπου. Ατόμου που μάχεται για τον συνάνθρωπό του και τα δικαιώματά του όταν πια όλοι οι άλλοι τον έχουν εγκαταλείψει...

* Στην Gallery μπορείτε να δείτε βίντεο για την ζωή και την πορεία της Άννας Πολιτκόφσκαγια, δηλώσεις της για τον δρόμο που επέλεξε, ντοκιμαντέρ και έρευνες για τον θάνατό της καθώς και ένα τραγούδι που γράφτηκε από Φινλανδούς μουσικούς στην μνήμη της.