Οι κλωστές Πεταλούδας στην Αντίσταση, η θρεψίνη και η «Πικρή μικρή μου αγάπη» μιας άλλης εποχής… (pics & vids)
ME THN EΥΓΕΝΙΚΗ ΧΟΡΗΓΙΑ ΤΗΣ Bergmann Kord
Οι κλωστές Πεταλούδας στην Αντίσταση
Η διαφήμιση δεν ήταν ποτέ ξεκομμένη από την πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Ειδικά στην χώρα μας, από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα είχε δείξει σαφή δείγματα ότι αποτελεί συνέχεια και αποτύπωση αυτής της πραγματικότητας. Δεν θα μπορούσε αυτό να μην συμβεί και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της γερμανικής κατοχής. Παρά τις δυσκολίες και τους κινδύνους, πολλά προϊόντα επικοινωνούσαν με τους καταναλωτές μιλώντας τη γλώσσα της εποχής, αξιοποιώντας την επικαιρότητα. Ένα από αυτά τα προϊόντα ήταν και οι θρυλικές κλωστές Πεταλούδας, που δημιούργησαν εξαιρετικές διαφημίσεις, οι οποίες συνδύαζαν τα χαρακτηριστικά τους με τα συμβάντα εκείνης της εποχής. Ο ιστορικός του μέλλοντος δεν θα ήταν καθόλου υπερβολικός εάν έλεγε ότι οι κλωστές Πεταλούδας συμμετείχαν κατά κάποιο τρόπο στην Αντίσταση, ακριβώς λόγω αυτής της στρατηγικής τους επιλογής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διαφημιστική καταχώριση που εμφανίστηκε 5 μήνες πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί από την Αθήνα, η οποία χαρακτήριζε τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι εγκληματίες πολέμου και τους εμφάνιζε δεμένους χειροπόδαρα…με κλωστές Πεταλούδας! Ιδιαίτερα έξυπνο και το κείμενο, με το οποίο φαίνεται ότι έλεγε ο Μουσολίνι στον Χίτλερ: «Μπορεί Φύρερ μου, να έχεις σπάσει γραμμές και οχυρά. Αλλά την κλωστή Πεταλούδας που μας έχουν δέσει, δεν πρόκειται να την σπάσεις ποτέ»! Το κείμενο είχε γράψει ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, Ελευθέριος Μουζάκης, σε σχέδιο Ι. Βλασσόπουλου. Η διαφημιστική καρτολίνα κυκλοφόρησε παράνομα στα Χανιά τον Ιούνιο του 1944.
«Η πρώτη φροντίς το πρωί και η τελευταία το βράδυ»
Ένα από τα παλαιότερα διαφημιστικά σλόγκαν, που κρατάει από τις αρχές της δεκαετίας του 50’ ήταν και εκείνο που συνόδευε την οδοντόπαστα Kolynos: «Η πρώτη φροντίς το πρωί και η τελευταία το βράδυ». Η Kolynos ήδη από τη δεκαετία του 1930 έμαθε τους Έλληνες να πλένουν τα δόντια τους, δημιούργησε μια καινούργια αγορά και ήταν πρώτη σε πωλήσεις. Αναπόφεκτα λοιπόν, έγινε generic name, δηλαδή το όνομά της χαρακτήριζε όλη την αγορά οδοντόπαστας. Για κάποιους δε, το παραπάνω διαφημιστικό μήνυμα θύμιζε ρητό του Κατηχητικού! Η πρώτη συσκευασία της Kolynos ήταν ένα πράσινο σωληνάριο, γεμάτο γράμματα και οδηγίες χρήσης! Μάλιστα, στις διαφημίσεις της τονίζονταν και ο οικονομικός της χαρακτήρας: «Εν εκατοστόμετρον επί ξηράς ψήκτρας αρκεί!». Στις μέρες μας η οδοντόπαστα Kolynos παραμένει στα ράφια των super market, θυμίζει πολλά στους παλιότερους, αλλά…ελάχιστα στους νεώτερους. Παραμένει πάντα όμως ένα αγαπημένο προϊόν…
Θρεψίνη, το μόνο προπολεμικό γλύκισμα
Γνωρίζετε την θρεψίνη; Τι ακριβώς είναι και πότε εμφανίστηκε; Για τους περισσότερους μάλλον θα αποτελεί άγνωστη λέξη. Η θρεψίνη λοιπόν – που ήταν γνωστή και ως σταφιδίνη – αποτελούσε για τα παιδιά της προπολεμικής Ελλάδας το μοναδικό γλύκισμα, μαζί με την μαύρη ζάχαρη και τα χαρούπια. Προς το τέλος της δεκαετίας το 40’, η θρεψίνη επανακυκλοφορεί στο ίδιο μεταλλικό κουτί, με το χαμογελαστό παιδάκι και τη λαχταριστή φέτα ψωμί. Τις διαφημίσεις του προϊόντος εκείνη την εποχή επιμελούνταν η διαφημιστική εταιρεία Αλέκτωρ. Το μήνυμα ήταν το εξής: «Θρεψίνη. Θρεπτική, ωφέλιμη, ευχάριστος. Εις τιμήν κατωτέραν της κανονικής δια να είναι προσιτή στο πολύ κοινό».
«Πικρή μικρή μου αγάπη» από το Tide
Το 1963 το ραδιόφωνο αποτελούσε το κυρίαρχο μέσο στα ελληνικά νοικοκυριά, αφού η τηλεόραση μόλις έκανε τα πρώτα της βήματα. Τη δύναμη του ραδιοφώνου αξιοποιούσε και η διαφήμιση, όχι όμως μόνο μέσω των κλασικών ραδιοφωνικών διαφημίσεων, αλλά και με την χορηγία ραδιοφωνικών εκπομπών και δη σαπουνόπερων, που εκείνη την εποχή έκαναν θραύση από πλευράς ακροαματικότητας. Η πρώτη ραδιοφωνική σαπουνόπερα που πραγματικά άλλαξε τον ρου της ιστορίας της διαφήμισης ήταν η σειρά «Πικρή, μικρή μου αγάπη», την οποία προσέφερε το απορρυπαντικό Tide. Πρωταγωνιστές στη ραδιοφωνική αυτή σειρά που άγγιξε τα 1000 επεισόδια ήταν ο Στέφανος Ληναίος, στο ρόλο του Αλέξη και η Έλλη Φωτίου, στον ρόλο της Βάνας. Τα κείμενα της σειράς έγραφε ο Βαγγέλης Γκούφας, ο οποίος εκείνη την εποχή δούλευε ως κειμενογράφος στην ιστορική διαφημιστική εταιρεία της εποχής ΑΔΕΛ, την ίδια εποχή που μέτοχος σε αυτή ήταν ο λογοτέχνης Μ. Καραγάτσης. Ο Βαγγέλης Γκούφας έγραφε τα κείμενα ακόμα και όταν είχε φύγει από την Ελλάδα και ζούσε εξόριστος στο Παρίσι, κυνηγημένος από την δικτατορία των συνταγματαρχών, λόγω του αριστερού παρελθόντος του. Η επιτυχία της σειράς ήταν τόσο μεγάλη, που παράλληλα με την ραδιοφωνική εκπομπή κυκλοφορούσε από το 1965 και για 129 τεύχη και ένας ομώνυμος τίτλος σε εβδομαδιαία έκδοση, σε μικρό μέγεθος. Το 1966 δε, ακολούθησε η έκδοσή της σε δεκαπέντε τουλάχιστον χαρτόδετους και λινόδετους τόμους. Την ξανατύπωσαν και την κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη.
1982: Το Νουνού και η νέα κοινωνική πραγματικότητα μέσα από την διαφήμιση
«Ναι, γέννησε χθες…Κορίτσι. …Ευχαριστώ… Εγώ; Εδώ… σπίτι… μόνος; Θα αστιεύεσαι… το γάλα τους ετοιμάζω… Αν το πίνουνε; Μωρέ του δίνουνε και καταλαβαίνει… Σε αφήνω τώρα. Λοιπόν, το γάλα σας και ύπνο…». Σας θυμίζει κάτι αυτός ο διάλογος; Στους παλαιότερους, μάλλον θα τους θυμίζει κάτι. Πρόκειται για διάλογο που ακούγονταν σε ιστορική τηλεοπτική διαφήμιση του Νουνού, η οποία προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1982 και παρουσίαζε έναν πατέρα να ετοιμάζει το γάλα των δύο μικρών παιδιών του, ενόσω η γυναίκα του ήταν στο μαιευτήριο, έχοντας γεννήσει το τρίτο παιδάκι τους. Ήταν μια από τις πρώτες διαφημίσεις που παρουσίαζαν ένα πατέρα να κάνει δουλειές τις οποίες σε άλλες εποχές θα έκαναν μόνο γυναίκες. Η συγκεκριμένη διαφήμιση σημείωσε μεγάλη επιτυχία και προβάλλονταν για αρκετά χρόνια, αποτελώντας ένα χαρακτηριστικό δείγμα της νέας κοινωνικής πραγματικότητας, με τη γυναίκα να έχει πλέον επαγγελματική ζωή και τα ζευγάρια να μοιράζονται τις δουλειές του σπιτιού και τις υποχρεώσεις της οικογένειας. Κεντρικό μήνυμα της διαφήμισης ήταν το «Γάλατα υπάρχουν πολλά. Νουνού όμως, ένα». Την διαφημιστική καμπάνια επιμελούνταν η διαφημιστική εταιρεία Adel Compton.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ:
